|
2000
|
|
|
Orain arte esandakoa laburbilduz, esan dezagun ezen gure hipotesia honako haudela, alegia, euskal nortasun nazionala prozesu eta mekanismo ezberdinen bitartezeraikitzen ari dela. Alde batetik epe luzeko nortasun etnikoa daukagu, oinarrian osagaikultural eta historiko enpirikoak dituena (hizkuntza, oroimena, kultura, e.a.). Bestealdetik, aurrekoari lotzen edo gaineratzen zaion beste nazio nortasun
|
bat
dugu, zeinaren barnean garrantzi handia duen eremu publikoan, eta beste eremu batzuetan, eraikitzen den irudikatutako komunitateak. Aldi berean, prozesu hauek guztiak kontrako norabidean ere ari dira gertatzen:
|
|
|
Gaur egun, zehatz mehatz, Gure Irratiak asteko goiz guztietan kronika bat eskaintzen du45, Lapurdiko eguraldia (eta ez Ipar Euskal Herrikoa...); eta kirol eta kultur gertakizunakkasetean grabatu eta bidaltzen ditu.Aipatzekoa da, azkenik, Euskadi Irratiak. Radio Euskadik bezala? 1993kourriaren 3tik aurrera Baionan berriemaile
|
bat
duela. Bi korrespondentzia hauez eta ElDiario Vasco eta ETBIeko. Iparraldearen Orena?
|
|
|
Euskara ignoratzen duten egunkarien arteko beste
|
bat
dugu El Periodico de Alavaprobintziazalea. Egunkari gasteiztarrak ez du apenas ezer argitaratzen euskaraz, etaargitaratzen duen apur horrek ez du ia balio estatistikorik.
|
|
|
Estatuareneredu hau demokratikotzat hartua izan zen, zeren herri subiranotasunaren printzipioan oinarritu baitzen. Baina, eredu honek jatorrizko arazo
|
bat
zuen: naziotasun ideologia erasokor bihurtzen zenean, besteen (ahulen, eskuarki) naziotasuna errefusatu, baztertu eta diabolizatu egiten zen.
|
|
|
Bestearen adierazle orok, Bestearen hitz orok esanahizko efektu
|
bat
du, hizkilarriz idatzitako Bestearen kokagunea onartu zaion unetik. Hauxe da psikoterapiaeta psikoanalisiaren oinarri komuna.
|
|
|
Ageriko eszenak esanahizko unitate
|
bat
du, hau da, ageriko eszena orokirudimenezko eszena batera garamatza. Zentzu honetan, eszenak lau dimentsioditu:
|
|
|
Ikus dezagun lehenik zeintzuk diren euskararen eremuan nagusiki erabiltzen direnhaize izenak3 Ezer baino lehen aipatu behar da itaunak eta jaso diren erantzunakbatzuetan ez datozela itxi itxian bat. Sarritan gertatzen ez den arren, herriarenorografiak baldintzatzen du noiz edo noiz haizeen norabidea, eta jazotzen da herribatzuetan ez izatea puntu kardinalei zehatz dagokien haizerik, halako puntukardinalera begira mendi handi
|
bat
duelako edo bestelako arrazoiak bitarte. Arazohauek kontuan izanik, hona hemen lehen lehenik jaso diren izen hedatuenak:
|
|
|
Kulturaren munduan ekonomia parametro hutsetan aritzeak, kalte handiak ekarliezaizkiguke. Giza ekintzetan indize
|
bat
dugu errentagarritasuna. Aro modernotik honadirutan neurtu dena.
|
|
|
Iruditzen zait bizitza, pertsonarena, indibiduala dela, norberarena, bereziadela. Pertsonen multzotan ere batzuek berezitasun
|
bat
dutela sentitzen dute, hizkuntzadela, sentipenak direla, elkarkidetasunean bizi-nahia dutelako azken finean. Lehentasuna ematen diote horrela bizitzeari, munduan dauden beste onuren aurrean.
|
|
|
Hizkuntzak baino nahiago izan dut mintzairak hitza izenburu jarri. Azpimarratunahi dut hizkuntzaren sisteman ideia, kontzeptu, balioen sare
|
bat
dugula, gurehausnarketei bizitzan ibiltzeko ahalmena ematen diena. Mintzairak kultura bateskatzen du gai bati buruz hitz egiteko orduan, hizkuntza horri dagokion kultura, alegia.
|
|
|
Hasiera honetatik bukaeraraino, existentziaren nobela bat izanen da Leturiaren egunkariezkutua. Funtsean hautu existentzialen prozesuaren, erabakimenaren dialektikaren, esposizio
|
bat
duzu Txillardegiren nobela osoa, hori besterik ez baita gure bizitzaere?. Ez gertakaria, ez karakterra, existentzia da protagonista.
|
|
|
Bere desengainu amodiozkoaren ondoren, nahiko zakar etaerdeinuzkoak bihurtu dira Kierkegaard-en testuak emakumeari buruz. Baina hori bestegai
|
bat
genuke.
|
|
|
Sintetizagailuaren funtziorik garrantzitsuena soinuaren seinale akustikoa lortzeandatza. Egiatan, sistema digital
|
bat
dugunez gero, sintesi programak edo softwareakseinale baten laginak baino ez ditu lortuko, geroago lagin horiek audio sistemarabidaliko dira beren jaulkipen akustikorako.
|
|
|
–Desirazko itsasoa;/ nahi izate batenmugarik eza. / Izar
|
bat
zaitut zu,/ ludi osoa argitzen duzuna;/ guzi guzia maite ohi duzun/ bihotz sutsu?
|
|
|
eta, beraiek bezero pribatu, enpresaketa familiak?
|
bat
badute ere, gordailu bankuen kalitateari esker da. Beste hitzezesanda, banku billeteek jendartean zirkulatzen dutela egia baldin bada, beraiek ekonomian, injektatuak?
|
|
|
Animaliaren gurariak, eta gizakia animalia ere bada, gazte eroek sarritanazpimarratu dutenez? mundu errealeko izaki
|
bat
du helburu: ura, adibidez.
|
|
|
Aitzitik, gizakiak munduaren funtsa aldatzen du, bere borroka eta lanen ekintzazulatzaileen bitartez; jarduera honek beste nahi baterantz zuzenduriko giza nahiez natural
|
bat
du abiapuntu, mundu enpirikoan ez dagoen zerbait hortaz. Izan ere, JoxeAzurmendi ren hitzetan esateko,, gizonaren historian dena da artifiziala? 11, abiaburuberetik hain zuzen ere.
|
|
|
Beraz, albistearen hasiera edo aurkezpena dilatatzeko balio duten abiatzeek xede argi
|
bat
dute: entzuleen arreta erakartzea.
|
|
|
Izena ahoskatzeko oso zaila bada eta pertsonaiak kargu
|
bat
badu, hobe da kargua aipatzea, izena baino.
|
|
|
Gutun gehienetan entzuleek beren kexak agertzen dituzte irratilarien lengoaia iraingarri eta kaskarra dela-eta, baita gai eztabaidatsuen tratamenduagatik ere. Suitzako lagunek edo hiritarrek bide demokratiko
|
bat
dute bertako telebista eta irrati federalen aurka joateko. Helvetiar herrian, botere politikoaren menean ez dagoen Epaimahai bat dago, non jendearen protestak entzun eta aztertzen diren.
|
|
|
GUVAC kooperatibak abeltzaintzari lotutako beste enpresa
|
bat
du, pentsuak egiten dituen Ambasaguaskoa hain zuzen. 1968 urtean, Lanzas Agudas, San Este ban eta Ahedoko kooperatiba txikien fusioz sortutako kooperatiba hau, 1972 urtera arte ez zen ofizialki inauguratu.
|
|
|
Aldez aurretik egokia iruditzen zaigu nazionalismoak izan duen garrantzia azpimarratzea. Zalantzarik gabe, beste kontzepzio politiko batzuekin batera, XIX. eta XX. mendeetako kontzepzio nagusienetariko
|
bat
dugu (gaur egun ere, XXI. mendearen atarian gaudelarik, nahiz batzuen ustez guztiz zaharkitua izan, ezin da ukatu indar ikaragarria duenik). Baina ez da forma zehatz bakarra hartzen duen kontzepzioa, eta askotan beste batzuekin gurutzatzen da bide berean, bat egiten du, edota nahasten da; horra hor, adibidez, faxismoak eta nazional-sozialismoak nazionalismoari emandako forma, kolonialismoarekin izan duen zerikusia, marxismoaren nazioa eta nazionalismoa ulertzeko era hain ezberdinak, kontrajarriak askotan?, Estatu liberaletan beteriko zeregina, nazio askapenerako mugimenduetan beterikoa, etab.3 Edozein ikuspegi ideologiko aukeratuta ere, zaila da nazioaz eta nazionalismoaz aritu izan den norbait ez aurkitzea.
|
|
2001
|
|
|
Eskabide diskurtsibo
|
bat
dugularik, debatekideak jakinaren gainean ipinibehar dira eduki tematikoak aurkeztuz. Moderatzailearen arabera ezezik, partaideenaukeren eta ikuspuntu pertsonalen arabera ere finkatu behar direla ikasi behar da.Hala izateak bai baitu berea:
|
|
|
Alderdi honetatik,, forma?
|
bat
dute, hots, erabileraformalak dira. Testu generoa nozioa, azken batean, hizkuntz erabilera, berezitu, horiek(= hizkuntza praktikatzeko moldeak) ulertzeko eta berorien onargarritasunaerabakitzeko tresna baliagarria da.
|
|
|
izenekoa hizkuntz erabilera, berezitu?
|
bat
dugu; gizarteaneginkizun jakin bat betetzeko existitzen den hizkuntza praktikatzeko molde edoforma bat da debatea. Eginkizun horrek erabakiko du zer nolako jarduna, itxuratu, den, hura onargarri (ago) a izan dadin.
|
|
|
Zergatik? Ezda gure kapritxo hutsa, ezta besterik gabeko kasketaldia, ezta gustu kontua ere.Gure hautapen honek ebidentzia edo konstatazio enpiriko
|
bat
du abiaburu: benetako debateetako mintzajardunetara jo dugu, eta praktika horietatik atera dugugeure gaia, eta horietatik bildu geure esatekoak. Eta esatekoen artean, gaiarennegoziazioa, eta tratamendua?
|
|
|
Bestalde, horbitartean, eta interakzio ikuspegitik, urrats tematiko (UT) bat gertatzen da. Elkartrukearen egitura osoa hizketa segida
|
bat
dugu; organizazio tematikoari dagokionean, berriz, segida tematiko baten aurrean gaude.
|
|
|
Ezer baino lehen aitortu behar dugu ezen euskararen irakaste hutsa normalizazioaren atal
|
bat
dugula; ezinbesteko atala dela esango genuke, ezinbestekoa baitagure hizkuntzaren normalizaziorako, gutxienez, euskara bera ezagutu eta menperatzea.
|
|
|
Gutun formalak idaztea egun hauetakohelburuetako
|
bat
dugu.
|
|
|
oharra, iragarkia, elkarrizketa, postala, berria, prospektua, ipuina, eskutitza, pasadizoa, iruzkina eta txisteak.Hauek guztiak diskurtso orokorrak dira. Izan ere, hauetariko bakoitzak bestesailkapen
|
bat
du; alde batetik, diskurtsoen kokapen ziklikoa errazteko eta, bestetik, zehaztapen maila handitzeko. Esate baterako,, berria?
|
|
|
Urrats bakoitzak gai sorta
|
bat
du urrats osoan zehar erabiltzeko. Bestalde, gaiak ezagunak izateak materialgintza proiektuak errazten ditu.
|
|
|
Barrene Barreneten modu sistematikoan eta era guztietan landu dira ikas estrategiak, aurretik premisa
|
bat
genuelako. Gure iritziz, ikas estrategietan instruitzeakareagotu egin luke ikas prozesuarekiko ikasleen atxikimendua, eta bultzatu egin lituzke ikasleak ikasgelatik kanpo ere beren hizkuntz trebetasunakerabiltzera.
|
|
|
Inperioaren administrazioa orain konderrietan (comitatus) zatiturik, kondeen (comes) menpe zegoen. Konderri haiek koiunturalki sortu ziren (Halphen en ustez, lurralde eta populazioarekin zerikusiren
|
bat
zutela pentsatu arren). Lurraldearenhego eta mendebaldean hiriburu bat zeukan gunea zen konderria (pagus, alegia). Bertan kondeak defentsa betebeharrak zeuzkan; horrez gain, zergak jaso, justiziabanatu eta horietatik kopuru batekin geratzen zen.
|
|
|
Bi egitura arkitektonikoz osatutako eraikuntza da: XVI. mendeko dolare baserri bat (sagar prentsa handi
|
bat
du egituraren oinarri) eta XVII. mendeko gehiketak (alboetan eta fatxadan). XIV XV. mendetik dokumentatuta dago baserriafamilia berak okupatu izan duela, Yartu edo Iartua familiak, hain zuzen.
|
|
|
eguneroko bizitza egitekoa zena, non supazterra baitzegoen; eta bigarrenik, logela. Hala ere, badaude hiru gela edogela bakar
|
bat
duten etxebizitzak ere. Europan supazterra etxearen sarreratik hurbileta hormetatik urrun kokatzen zen arren, Nafarroan hormak harrizkoak zirenez, hormaren alboan jartzen zen, suhartzeko arriskurik ez zegoelako.
|
|
|
Elizatxo honek beste ezaugarri berezi
|
bat
du: fase aurre erromanikoak datatzeko, bi idatzizko erreferentzia daude (gero ikerketa arkeologikoarekin egiaztatuakizan direnak).
|
|
|
Nahiz eta Bermeoko ermita honen sorrera XI. mendean gertatu, kondairaren araberaJaun Done Joanes erraldoiak sortu zuen. Anton Erkorekak erraten duenez, Bermeoko San Juan Portaleren azpian, oin itxurako zulo
|
bat
duen harri bat daukagu, San Juanek berak utzi zuen oinatza, herriko jendearen ustez. Santuak, Bermeokoportuan lurreratu ondoren, hiru pauso emanez iritsi omen zen Gaztelugatxera, lauoin aztarna utziz:
|
|
|
Bi kadira zeuden gelan,/
|
bat
zuen berarena,
|
|
|
Autore horien arabera, arrazoi integratiboa, beste taldearekin interakzionatzeko nahiagatik ezagutzen da, eta beste talde horretara psikologikoki hurbiltzekonahiagatik. Motibazio horrek eragindako ikasleak benetako interesa du bigarrenhizkuntza
|
bat
duen komunitatean. Talde horrekin komunikazioa osoagoa izatekoeta talde horrekin eta bere kulturarekin harreman estuagoak edukitzeko ikasi nahidu hizkuntza.
|
|
|
Haiek dira estimuluak jasotzen dituztenak, eta bestalde, neuronak izanik, 6 zilio luzapen dituzte (airearekiko ukipen azalera handitzeko). Beste muturrean axon
|
bat
dute, partikula usaindunak neuronari emandako nerbio estimulazioa garraiatzeko. Axon batzuk multzotan batzen dira, eta etmoidesa zeharkatuz usaimen guruinera iristen dira, burmuinean dagoeneko.
|
|
2002
|
|
|
Nafarroako kasuan, espezializazio hori gehiago zehazteko bidea eskaintzenduen azterlan
|
bat
badugu. Hona hemen, laburbildurik, lan horri buruzko xehetasunbatzuk:
|
|
|
– Bazkide langile bakoitzak boto
|
bat
du, kapital sozialari egindako ekarpenadena delakoa izanik ere.
|
|
|
Delako metodologia hori aplikatzen ari da, non eta ikasleak beren ama hizkuntza ez beste batean eskolak jasotzen ari diren esparruetan. Esaterako, EstatuBatuetako lurralde askotan ingelesez irakasten zaie ama hizkuntza modura bestehizkuntza
|
bat
duten ikasleei. Ikasle horientzat ingelesa bigarren hizkuntza da, etahorretan ongi trebatzeko, modu isolatu batean baino, alegia, ohiko gramatika lezioen bidez baino, edukien bitartez lantzen da hizkuntza, hots, hizkuntza erremintaizanik zenbait edukiez jasotzeko.
|
|
|
Beraz, espezialistak gutxi idazten dueta asko itzultzen du. Gure inguruan, bestalde, ingelesa ez denean, auzo erdaretako
|
bat
dugu erreferentzia ia beti, eta, oraindik ere, erdaraz jasodute beren formazioa gure espezialista gehienek. Gainera, espezialista batzuen hizkuntza gaitasunak berak bultzatzen ditu etengabe itzultzera, kontzienteki ez bada ere.
|
|
|
e) Testu horien berezitasun nabarmenetako
|
bat
dugu terminologia. Hau da, ohiko hiztegi eta lexikografia lanek jasotzen ez dituzten hitz eta unitateterminologikoak biltzen dira testu horietan.
|
|
|
Adierazpen unitateen kontrolik eza edo unitate horiek antzemateko zailtasuna.Izan ere, espezialista ez direnen itzulpen arazo nagusienetako
|
bat
dugu hitz edounitate lexiko konplexuen balio terminologikoa bereiztea: sistema limbico, signoclmico, prueba diagndstica...
|
|
|
Larrua ebaki eta aldameneratu ondoren, hezurra agerian dagoela, harri batez burezurra urratzen hasten da igurtziz.Prozesu hori errepikatuz, burezurra zulatzen da. Era honetan lortzen dentrepanazioa biribila da, eta inguruan higaturiko orla
|
bat
du. Teknika hauerabiliz egin zen Fuente Hoz eko trepanazioa eta San Juan ante PortamLatinam eko frontal batekoa.
|
|
|
Adibidez, aizkora berak esanahi ezberdinak izan ditzake etxe inguruan topatu baldin bada, tumuluan, ganberan edo tumulupean egotearen arabera. Eta beste batzuetan, berriz, ez dago jakiterik kasualitate hutsa den han egotea, edo esanahi bereziren
|
bat
duten; adibidez, Igaratza Hegoaldea trikuharrian, garezur zatiak eta lurrontzienak batezere mendebaldeko harlauzaren ondoan zeuden; baina ez dago zehazterik horrenarrazoia.
|
|
|
Lurraldeak garrantzia irabazi zuen komunitatearen antolaketan. Hiribilduak, foru
|
bat
zuten lur komunitate pribilegiatuak, antolaketa politiko berri baten protagonista bihurtuziren.
|
|
|
Estatu nazioak XIX. mendean eraiki eta antolatu ziren, eta, berez, diskurtsonazionalak indarberritu ziren. Lehenago, Espainiaren historia lantzen aitzindari, euskaldun
|
bat
dugu: Esteban Garibai.
|
|
|
kontzeptuarekin hau guztia barneratzen dela: umeen zaintza, umeekin jolastea eta umeak heztea; adineko jendearen zaintza; gaixo dauden edo ezintasunen
|
bat
dutenen zaintza. Etxeko lanak zentzu zabalenean ikertuz gero, gizonen eta emakumeen arteko aldeak handiagotu egingo lirateke.
|
|
|
Altzoko erraldoia baino are erraldoiago, bide bazterrean egon ohi zen, gizatasunaren muga zaintzen. Ohantze moduko
|
bat
zuen lanabes eta gizatasun neurri. Bere ingurutik pasatzen zen bidaiaria ohantze hartan eratzaten zuen:
|
|
|
Honek irakaspen argi
|
bat
du: Ezer ez da betierekoa.
|
|
|
Gainera, berrindustrializazioa bultzatzen duen beste arrisku bat ere badu bigarren aldaera horrek. Modernitateak gobernu politikoaren zentro
|
bat
du oinarritzat; batetik, modernizazioak autonomia, diferentziazioa edo indibidualizazioa esan nahiko du; bestetik, aldiz, arazo dibergenteen irtenbiderako sistema politikoan birzentralizazioa eta demokrazia parlamentarioaren eredua bultzatzen dira. Zentralismo eta parte hartze burokratikoaren ondorio ezkorrak izatea ez ezik, gizarte modernoa polizentrikoa dela ere baztertzen da, hots, gizarte modernoak zuzendaritzarako, zentro bat ez duela?
|
|
|
Euskadi Bihotzeko Irratia/ Radio Estudio izeneko emisora 1991n hasi zen emititzen Eibartik, Iniciativas para el desarrollo de la Comunicación SA izeneko enpresak lortutako maiztasunean. Enpresa horrek beste maiztasun
|
bat
du Madrilen Radio Estudio adierazleaz. Tokiko informazioa eskaintzeaz gain, katean emititzen du COPEren programazioa eskainiz.
|
|
|
Emisora handien artean, Kataluniako Radio Barcelona eta Radio Associació, Madrilgo Radio España eta Unión Radio, Radio Valencia eta Donostiako Radio San Sebastián izenekoak II. Errepublikako alderdien eskuetan geratu ziren. Matxinatuek, berriz, emisora bakar
|
bat
zuten, Radio Sevilla izenekoa. Dena dela, altxatuek gerra propagandarako tresna moduan hobetu erabiltzen jakin zuten, aditu batzuen ustez, eta lehenengo unetik beren proklamak irakurri zituzten mikrofonoetatik; Errepublikakoek, berriz, informazio zentsuratua ematen zuten.
|
|
|
Arazoa estatusa da. Hizkuntza batzuek estatus
|
bat
dute gizartean eta beste batzuek beste bat; eta, horretan, jada, hizkuntzak ez dira berdinak.
|
|
|
Hizkuntza batek baino gehiagok aurki dezake bere lekua sailkapeneko atal batean nahiz bestean. Baina hizkuntza horiek guztiek ezaugarri komun
|
bat
dute: arrazoi desberdinak direla medio, aintzatetsiak ez izatea, batzuk lurraldez erratu direlako dira baztertuak, beste batzuk familiatik aparte gelditu direlako, beste batzuk familia linguistikoak berak txokoratu dituelako, beste batzuk hiztun kopuru txikikoak direlako?
|
|
|
Kultura bakoitzak bereak dauzka, eta kultura bakoitzak bere behar semantikoen arabera sortzen ditu era horretako keinuak. Gainera, enblema batzuk esangura
|
bat
dute leku batean eta beste bat bestean: gure artean zero edo hutsa adierazteko atzamarraz egiten dugun keinua OK izan daiteke Estatu Batuetan, obszenitate bat da Grezian, eta dirua Japonian, horra!
|
|
|
gizarteak biltzen eta uniformizatzen ditu; bai eta apartatzen ere. Hizkuntza bereko hiztunak zeinuteria komun oso
|
bat
dute munduaz eta zeruaz, errelaz eta irrealaz. Horrek jendea biltzen du, aglutinatzen du.
|
|
|
Lehen kasuan, albistearen edukiaren beraren egiazkotasunaz? hedabideak zor moral
|
bat
badu argitaratutakoaren egiazkotasuna frogatzeko, egiazkoa den ala ez jakiteko, edukiaren egiazkotasuna ikertzeko. Hedabideak ez luke ezer argitaratu behar, albistearen egiazkotasunaren aurrean susmo txarrak balitu.
|
|
|
Hartara, zeinua errepresentazio bat da; zeinuak funtzio
|
bat
du: objektua gogoraraztea.
|
|
|
Desinformazioaren gerra honetan, gezurraren egileak, asmatzaileak, gezurtiak azken finean? ideia
|
bat
du egitateaz, baina beste bat komunikatzen du, beste bat azaltzen edo erakusten dio hartzaileari. Hori egiteko, zein teknikaz baliatzen da?
|
|
|
–Neskak; hona hemen mirabetxo polit
|
bat
zuentzat ekarria!
|
|
|
Zulaturiko lurrean buruak sartuta aurkitu zituzten batzuk, eta agerian zegoen bakoitzak bere zuloa egina zuela, eta aurpegia estalita gainera botatako lurrarekin arnasa geldiarazi. Gainean hildako erromatar
|
bat
zuela, sudurra eta belarriak janda baina bizirik zegoen numidiar batek ohartarazi zituen guztiak bereziki, eskuak azkona hartzeko gauza ez eta sumina amorru bihurtuta etsaia haginekin urratuz hil baitzen erromatarra.
|
|
|
Galia osoan bi dira maila eta ohoreren
|
bat
duten pertsona klaseak; izan ere plebea ia esklaboen parean jartzen da, bere kasa ez da ezertan ausartzen eta inongo bilkuretan ez da onartua izaten. Gehienak, zorrek, zergen tamainak edo boteretsuen gehiegikeriak estutzen dituztenean, nobleen zerbitzura sartzen dira.
|
|
|
Oroitarri
|
bat
dut eraikia, brontzea baino iraunkorrago ta erregeen etxe orube, piramideak baino gorago.
|
|
|
Elipsia: zero morfema batek adierazten du ezkutuan izen
|
bat
dugula. Horregatik ezarri diogu ELI_ IZE kategoria, ARR (arrunt) azpikategoria duena gainera41 Maiztasun handiarekin azaltzen denez, nahitaez aztertu beharrekoa da fenomeno hau.
|
|
|
bokal pare
|
bat
duen edozein segida baliokidea
|
|
|
Editatu beharreko fitxategian hainbat atal daude eta bakoitzak ingelesezko hitz
|
bat
du burukotzat: Alphabet, Diacritics, Sets, Definitions eta Rules.
|
|
|
Identifikatzaile
|
bat
duten espresio erregularrak idazteko aukera eskaintzen du atal honek, erregelen testuingurua sinpleagoa eta irakurgarriagoa izan dadin. Testuinguru desberdinetan erabiltzen diren espresioak sinplifikatzeko erabili ohi dira eta, bertan, aurreko ataleko multzoak ere erabil daitezke.
|
|
|
Hori ere kontuan hartu beharrekoa izango da. Are gehiago, determinatzaileek ere, izenordain bezala funtzionatzen dutenean, izen
|
bat
dute ezkutuan eta, beraz, elipsiaren aurrean gaude berriro (hiru lagunek: hiruk, hirurek).
|
|
2003
|
|
|
botere militarra, monetarioa, komunikazionala, kulturala etalinguistikoa. Botere militarrean autoritate bakar
|
bat
dugu armamentu nuklearretikEchelon espioitza sare mundialeraino. Botere monetarioan moneta hegemoniko batdugu, dolarra, finantzen gainean.
|
|
|
Bistan da gaur egungo esku hartze publikoko ekimen guztiak globalizazio etaliberalizazio joerak nagusi dituen garai batean kokatzen zaizkigula. Zentzu honetanprodukzio mailan eta, oro har, arlo ekonomikoan gertatzen ari den berregituraketakespazioaren definizio eta antolaketa mota desberdin
|
bat
du beharrezko; azpiegiturapolitika osagai garrantzitsua bilakatu da krisiaren ostean eta kapitalaren beharrenarabera itxuratzen ari den espazio berri hori lortzeko bidean.
|
|
|
Lehengo irakaspen garantzitsu
|
bat
dugu, hasieratik ikusi dugun legez, dinamikaglobalak eta lokalak baturik doazela. Hots, merkatu energetikoak globalizatzenbaldin badira edo esaten den moduan, energia liberalizazen bada, horrek ondoriozuzenak ditu mundu osoan, EBaren barnean eta kanpoan.
|
|
|
Beste toki batzuetan, oroitzapen liburuek eta autobiografiek betetzen duten eremua gurean ia hutsik dago. Euskal Unibertsitatearen aldarrikapenak kezka
|
bat
zuen, beste batzuen artean, gure hurbileko errealitatea era zientifikoan aztertu beharra, aurrera jarraitu ahal izateko. Baina, iraganaren berririk izan ezean, ez dugu jakingo nondik gatozen, ez dugu ezagutuko zein den dagoeneko egin dugun bidea eta nekez asmatuko dugu nora joan.
|
|
|
Hemeretzigarren mendeko makina bat buruzagi bertan ikasitakoak dira. Oñatitik oso gertu, Bergaran,. mendean sortutako adibide interesgarri
|
bat
dugu: Erret Mintegia; Unibertsitatea izan ez arren, ikasketa teknikoek maila bikaina erakutsi zuten eta izen handiko ikertzaileak bildu ziren bertan.
|
|
2004
|
|
|
Era berean, MCC ren internazionalizazioestrategiatik eratorritako filialetara eskema juridiko eta sozietalak eramateak dituenarrakastarako aukera urriak azpimarratu nahi ditugu, ez badira prozesu kulturalezlaguntzen behintzat. Prozesu horiek, Arrasateko Kooperatiba Esperientziak azken40 urteotan ibilitako bideekin alderatuz, zidor desberdinetatik jo dute.Gainera, filial horiek zailtasun gehitu
|
bat
dute: ez dira sortu bertako langileen iniziatibek bultzatuta.
|
|
|
Edozein errealitate aztertzean, ezaguera modu batek munduaren ikuspegiberezi
|
bat
du oinarri. Horrela, ekonomia aztertzean zientzia ekonomikoak eremunduaren ikuspegi berezi bat du oinarri (aurrerago argudiatuko dugu gehiagoaurreiritzi hori).
|
|
|
Edozein errealitate aztertzean, ezaguera modu batek munduaren ikuspegiberezi bat du oinarri. Horrela, ekonomia aztertzean zientzia ekonomikoak eremunduaren ikuspegi berezi
|
bat
du oinarri (aurrerago argudiatuko dugu gehiagoaurreiritzi hori). Horregatik, maitasunaren ekonomia bat eraikitzeko batasunarenideia irizpide duen filosofia bat oinarri gisa aukeratzea aproposa litzateke, maitasunaren funtsa batasun nahia dela onartuz.
|
|
|
– Errealitatea zatigarria dela onartzen denez (balizko atomistari jarraiki), diziplina zientifikoekespezializatze estrategia
|
bat
dute nagusiki: ezagutu nahi den errealitatea bere zati garrantzitsuenetan deskonposatzen da, euren arteko interakzioak aztertzen dira, eta erlazio horien, lege?
|
|
|
– Ezagutza horrek espiritualitate gako
|
bat
badu, denak bere logika eta lekua duela kontsideratzen da eta. Horregatik, onartzerako bokazioa du; helburua ez da besteen ideiak ezeztatzea, baizik eta besteen ideiak logika komunean onartzea eta biltzea, horrela ezagutzaren batasunaeta osotasuna lortuz.
|
|
|
Eremu horretako parametroetan kokatuko gara gu, baina berezitasun batzuekin. Hasteko, arazo
|
bat
dugu: ikusi dugun legez, ekialdeko filosofiak sakonekoerrealitatea ezagutzera bideratzen gaitu balizko batasun bati jarraituz; mendebaldeko filosofiak, aldiz, errealitate objektiboak ezagutzera bideratzen gaitu balizko banagarritasunari jarraituz.
|
|
|
Preferentzia horienmaximizazioari, integrala? deituz, Diwanen (2000) gisako eredu
|
bat
dugu:
|
|
|
Denaden, zerbait aurreratzekotan, hau esango nuke: maitasunaren beharra, bizitza ekonomiko arruntaren mailan, erabat argia da gutxieneko sentikortasun
|
bat
duen edonorentzat, nahiz eta bakoitzak bere iritzi subjektiboa eduki; eta, maitasunarenekonomia, baten beharra, teoria mailan, bete ditzakeen aintzira teorikoek ekartzendute indar handiz.
|
|
|
Jainkoeisubjektibitate gizatiarra eman izan zaie cta, gizakiak legez, edo poetak bezala, haiek ereelkarrekin borrokan ari dira, Homerok dioenari arreta jartzen badiogu behintzat. Bainajainkozaletasuna sakrifizioaren cta otoitzaren gainean cratzen bada, sakrifizioa eta otoitzaegiten dutenek perfekzio
|
bat
dute buruan, forma perfektua, Ideia bat. Eta Ideia horrekbideratuko gaitu beste auzietan ere, Lisis elkarrizketan planteatzen den adiskidetasunarenkasuan gertatu moduan, adibidez, Adiskidetasuna zer den jakin dezagun, hemen ereintuizio jainkotiar batek lagunduko digu, Platonen ustez.
|
|
|
Baina hiriideala ez da itun batean oinarritzen, naturalki sortzen baizik, zeren gizabanako bakoitzak, Platonen teoriaren arabera, badu sortzez jite bat bere baitan; esaterako, laguntzaileakzilarra, eta laborariak eta eskulangileak brontzea.Bosgarren liburuan garbi dio Platonek emakumea gizona bezain gai dela agindugorenak ziurtatzeko; Bizidun biongan izaerak berdintsu banaturik daude?. Eta honahemen eugenesia aire
|
bat
duen esaldia: –Beharrezkoa da hoberenak hoberenekin lotzeaalbait sarrien, eta alderantziz; balio gutxienekoak balio gutxienekoekin, eta haien umeakhaztea, baina azken hauenak ez, artaldea ahal den hoberena izatea nahi bada?.
|
|
|
Matematikarcn bidez. Jada hirugarrensegmentuan gaudc. Dcmagun lauki
|
bat
dugula. Zer da laukia?
|
|
|
Hura, partizipazioa, da, metesis delakoa. Ideiak gauzetan parte hartzen du, presentzia
|
bat
du (parousia), Parmenides elkarrizketan aztertu bezala. Egia da Platonen metafisika dualista dela, bainaPoliteian idatzia zuen jadanik arimak hiru alde dituela:
|
|
|
Horrela, egiazko perpausak, egiazkoaren? izen desberdinak izango dira, eta faltsuak, faltsuarenak?. Erreferentziarik gabeko izenen
|
bat
duten perpausek ez dute egia baliorik izango erreferentzia gisa, ez dira ez egiazko ez faltsu izango. Perpausaren zentzua, aldiz, pentsamendu batizango da.
|
|
|
Horiek berenforma logikoa aztertuz jo ditzakegu egiazkotzat; egia logikoak dira. Adibidez: (7?) Ez dago ezkonduta dagoen mutil ezkongaberik > (Vx)( (Mx a > Ex) D > Ex) (7) egia logikoa da predikatu
|
bat
duen elementuak predikatu hori baduela baieztatzenduelako. (8) ren kasua desberdina da.
|
|
|
(8) ren gisako perpausek bigarren mailako analitikoen taldea osatuko lukete, hau da, egia logikoak ez izan arren tradizionalki analitikotzathartu dircn perpausak. Predikatu jakin
|
bat
duen elementuak nahitaez beste predikatu jakinbat edukiko duela baieztatzen du. Lehen predikatuaren esanahiak bigarren predikatuaiiiplikmzen du.
|
|
|
perpaus orok errealitatearekin erlazio zuzenean dauden perpaus sinpleagoetara murrizgarri izan behar du esanahiduna izateko, eta perpaus sinpleago horiekerrealitatearekin kontrastagarriak dira. Irizpide enpirista hori hizkuntzaren esanahiarenjatorrian ezarri ohi da; azken buruan, hitz edo perpaus bat esanahiduna izango da oinarrianerrealitatearekin erlazio zuzenen
|
bat
badu (Russellen esanahiaren teoriak, adibidez, gisahonetakoak dira). Beraz, erredukzionismoa ontzat ematen badugu,, esanahi?
|
|
|
Baina horiek alde baterautzirik, gainerako perpausek, oro har, ez dute proposiziorik adierazten testuingurutik kanpo. (9) perpausak, esaterako, ez du proposiziorik adierazten zer testuinguru izango duen ezbadakigu. Halere, badirudi perpaus horrek nolabaiteko esanahi finko
|
bat
baduela, testuinguruaren menean ez dagoena. Testuinguruaren informazioari esanahi finko hori gehitutalortuko dugu proposizioa.
|
|
|
Planteamendu horrek autorearen bigarren aroa azaltzen du. XX, mcndeko bigarren erdianmamitzen den birakcta pragmatikoaren aitzindarietako
|
bat
dugu lan hau.
|
|
|
pentsa dczagun nola justifikatzen ditugun esperientziatik urrun dauden baieztapenak, iraganari buruzkoak, orain behaezinak diren entitateeiburuzkoak, etorkizunari buruzkoak, eta antzeko beste horrcnbesteri buruzkoak. Demagunbaldintzazko proposizio
|
bat
dugula, csperientz.iak cz duena justifikatz.cn?. Aurrekariakesperientziari cskerjustifikatz.cn den oro eduki zezakeen; ondorioak, aldiz, csperientziarckin zerikusirik ez duen proposizio batek osa zezakeen;, n gizon hilkor badira, giz.on orohilkorra da?.
|
|
|
Soinua berdin entzungo nuke ametsetan edo haluzinazio kasuren batean, baina egoera horietan soinu fisikoerrealik ez dago. Beraz, epistemologo kartesiarraren arabera, gogotik kanpoko zerbaitenesperientzia
|
bat
dudanean, edo badaukadala ustc dudanean?, egiazkoa den gauza, ziurczagutzen dudana, sentsazio subjektiboak dira soilik.
|
|
|
Ez da sortzen, bada, gurpil zororik. Bigarren arazoari dagokionez, koherentismoak ez du ukatzen uste asko sentimen esperientziak kausatzen dituenik, baina bai azken horrek justifikatzeko jite bereziren
|
bat
duela esatea. Hau da, sentimen esperientziaren usteak sistema koherente baten bamean kokatuz justifikatukodira, ez beste modu batean.
|
|
|
Hain zuzen cre pertsonak prozesuarcnfidagamitasunean demigorrez ustc behar ez iz.atean. Adibidez. ustc badut istripu bat gertatudela, auto bat, talka bat eta anbulantzia ikttsi diludalako. eta uste hori cgia baldin bada, orduan fiabilistak (estcmistak) ustea justifikatuta dagoela esango du: nire ikusmen prozesuaren fidagarritasunari buruzko usterik cz dut behar, fidagarritasunaren auzia ez zaitsortzcn, eta sortu behamik ere ez dauka, zcrbaiti buruzko usteren
|
bat
dudanean. Uste horieksortzcko mamitzen dcn prozesu kausala bera fidagarria izatea da garrantzizkoa hcmen, pertsonak, kontziente izan cdo ez, uste bat duenean.
|
|
|
nire ikusmen prozesuaren fidagarritasunari buruzko usterik cz dut behar, fidagarritasunaren auzia ez zaitsortzcn, eta sortu behamik ere ez dauka, zcrbaiti buruzko usteren bat dudanean. Uste horieksortzcko mamitzen dcn prozesu kausala bera fidagarria izatea da garrantzizkoa hcmen, pertsonak, kontziente izan cdo ez, uste
|
bat
duenean. Eta baldintza hori izaki, oso sinple, batek bete dezake, zakur batek adibidez.
|