|
2000
|
|
|
hau da, multimedia taldeeneraketa, tokian tokiko zein nazioarteko partaidetza dutenak.? 19 Zeta, Correo, Midi Libreedo Sud Ouest, besteak beste, multimedia talde garrantzitsu bilakatu dira. Azkenhonek ikus entzunezko ekoizpen elkarte
|
bat
sortu du (Atlantel Image) eta TF1, M6, LCIentzat lan egiten du, eskualdeko korrespondentziak ziurtatuz edota La Cinquieme, Arte, Voyages... bezalakoentzat magazinak eginez. Bere hedapen eremuan daudenestatu mailako irrati sareetan ere aurki dezakegu (Europe 2 eta Skyrock, AtlantelRadioren bitartez).
|
|
|
Radio France Pays Basque Pau Bearn departamentuko bi buruko estaziotikdikotomia
|
bat
sortzera heldu da (erabat desberdinak diren bi estazio), tokian tokikoerrealitate kulturala ematen duena, Euskal Herria eta Biarno elkartzen dituen hitzordubakarra gelditzen baita: 18:00etako departamenduko albistegia.
|
|
|
Esan bezala, Frantziako irrati/ telebista sistemaren desarautzea 1982an abiatu zen, komunikazio askatasunari buruzko legean oinarrituta. Prozesua bideratzeko, eta horren neutraltasun politikoabermatzeko edo, EEBBetako Komunikazioetarako Batzorde Federala (FCC) izenekoaren antzekoerakunde arauemaile
|
bat
sortu zen, Ikus entzunezko Komunikazioaren Aginte Gorena (HACA) hainzuzen, nahiz eta FCC baino askoz eskuduntza gutxiagorekin. Halako erakunde arauemaileak ohikoak izandira, bereziki administrazio liberal eta tradizio anglosaxoniarreko lurraldeetan, interes orokorreko gisadefinitzen diren jarduera arloak antolatzeko, interes orokor hori hornitzea esku pribatuen esku uztenzenean.
|
|
|
Artezarau honek satelite bidezko telebistan eragin zuzena etaberehalakoa izango zuen, eta hori zela eta gertatu zen, hain zuzen ere, aipatutakoborroka. Lehenik eta behin, 1/ 1997 Errege Dekretuaren bidez, artezarauaren egokitzapen ia zuzena egin zuen gobernu espainiarrak, Erregistro berezi
|
bat
sortuz eratukoziren OSACak zerrendan jasotzeko, eta horrekin bidea irekiz, hortaz, satelite bidezkotelebista digital berriari, zeinerako PRISA Sogecable taldea bakarrik zegoen prestatuta (Canal Plusen esperientziarekin abonatuen gestioan eta Canal Sateliterenarekinemisio modu horren gestioan). PPren gobernuak, orduan, 17/ 1997 Legearen bitartez, baldintzapeko sarbide sistema zehatz baten aldeko apostua egin zuen. Multicryptdelakoaren aldekoa, alegia?
|
|
|
Nazioarteko jarduera ekonomikoentzako araudi egitura
|
bat
sortu izan dute estatu nazioek, eta banakako eragile nagusienetarikoak izaten jarraitu dute. Egitura politikohoriek, ekonomia globalari eusteko eta haren sekuritate sarea ziurtatzeko sortu dituzte estatu nazioek.
|
|
|
Udaberritik horko zuzendaria zen Piarres, kolegio zaharrarenenborretik bi kimu berriren pizteaz kargatua bere ideien arabera: lizeo tekniko bat etalaborantzako
|
bat
sortu behar zituen misionesten etxe inguruan, haien ondasunean, Gouyon apezpikuaren manuz. Pierre Narbaitz bikario jeneral euskaltzalea zuenbultzatzailea, hobeki erranik babeslea, bultzatzaile beharrik ez baitu lokomotorrak.
|
|
|
Eta hona berriro ere, lehengoak lehengo, zehaztapen jakingarrienargitan: . Ez da aski, halere, Euskal Herrian esate baterako < Euzkadi> izenekoerresuma
|
bat
sortzea. Beharrezkoa izanagatik ere, ez da aski.
|
|
|
nozitu behar izan zuelako? urtehartan, Txillardegik idatzi bezala,, euskal munduaren belaun berri
|
bat
sortzen da, etahazkunde isilean abiatzen? (Txillardegi 1984, 23).
|
|
|
Gertakarien errealitatean gauzak beste era batera azaltzen dira. Bankuek moneta kopuru
|
bat
sortzen dutenean, beren herrialdeko produkzioaren zati baliokide bat, monetizatzen, dute:
|
|
|
Ekonomialariak ondasunen baliagarritasun balioaren neurri zehatza bilatzenahalegindu dira; porrot egin dute. Ezaguera ekonomikoak ondasunen balioaren bestedefinizio erabat berri
|
bat
sortuz jo du aurrera. Zientzia ekonomiko modernoarenarabera, balio ekonomikoa hertsiki ez baliokoak diren terminoen arteko erlazioa da.
|
|
|
Erreforma hori indarrean jarri baino lehen, beti egonen da desorekarako arriskuren bat, zeren banku batek berak eskuratu ez dituengordailuak mailegatzea gerta baitaiteke: kasu horretan, bankuak monetizatu gabekoproduktu berri
|
bat
sortzen du, inflaziora eramaten duena. Baina oraintxe adierazikodugun bezala, arrisku hori oso txikia da.
|
|
|
Gainera, zenbait estaziotan andrazkoei zuzenduriko irratsaioei bultzada handia eman zaie. 1984ko otsailean, kasu, Bartzelonan etxekoandreei bakarrik zuzenduriko irrati estazio
|
bat
sortu zen; beraren izena: Radio Corazón.
|
|
|
eta, bestetik gutxiengoen nazionalismoa, askapen politikoa eta kulturalaren alde borrokatzen direnak? (askapen nazionala nahi duten horiek lirateke benetako mugimendu nazionalistak; baina horietako batzuek ez dute Estatu berri
|
bat
sortu nahi, eta, beraz, sailkapena motz geratuko litzateke).
|
|
|
Lehenengoa harturik, nazioa era honetan ulertu litzateke: borondate edota nahiak baturik elkarte libre
|
bat
sortzen da, kontratu sozialaren printzipioekiko atxikimeduan oinarritzen dena?. Hau da, nazioa eraikitzen den zerbait da, eta ez berez den zerbait, eta nazioaren parte izan ala ez izatearen jokoan, norberaren aukera libreak soilik hartzen du parte.
|
|
2001
|
|
|
Gaur egun, bizitzaren esparru eta arlo guztietan, modernitatearen paradigmadago auzian Mendebaldean. Paradigma horren mugak eta murrizketak gainditunahi ditu gizakiak, eta paradigma berri
|
bat
sortu: osoagoa, beteagoa, egokiagoa.Kontua ez da soilik modernitatearen gehiegikeriak edo gutxiegikeriak salatzea etahorien aurka joatea; modernitatea erabat gainditzea baizik.
|
|
|
Askotan esan dugu komunikazio gaitasuna faktore motibatzailea dela; beraz, helburu erabilgarriena hasiera hasieratik eskaintzeak eragingo du ikasten irauteko. Hala ere, arazo handi
|
bat
sortzen duhorrek, oso garbi ikusten baita zer den erabilgarriena eta zer gutxitan erabiltzendena, baina erdiko guztia egituratzeko ideia argi nahikorik ez baitu eskaintzen.Irizpide garrantzitsua bada ere, garbi dago beste irizpide batzuk behar direla.
|
|
|
Errazle gidatzaile aholkulari moduko bat izango dute ondoan, barnean garatzen ari zaien tarteko hizkuntza hori onik ateratzen lagunduko diena. Eskuratzaile bakoitzaren euskaldunaldia etengabe kontrolatuz eta diagnostikatuz, norkbere prozesua ezagutzeko eta hobetzeko neurri eraginkorrak errezetatuko dizkie.Eta gauzak ondo baldin badoaz, amaieran, euskaldun berri
|
bat
sortuko da.Psiko drama baten aurrean gaude.
|
|
|
Horregatik, ezaugarri germaniar bisigotikoak (Penintsulara etorri orduko sortuak eta finkatuak) nahastu egin ziren, Penintsulan momentu horretan bizi zen jendearen ezaugarriekin, horrela, facies? edo bariante ezberdin
|
bat
sortuz.
|
|
|
Mitoetatik desberdintzendira benetako pertsonaiak dituztelako, hauek berezko izenak dituztelako, eta istorioa leku geografiko zehatz eta historikoetan kokatzen delako. Gertakari historikohauek mirespena sorraraztekoak dira, beti ere erabat apainduta egonik8 Zentzuberean, kondairan errealitate historikoaren osagarri subjektibo bat sartzen delaadierazi zuen Hippolyte Delehaye k, informazio anitza eta deskribapenhunkigarriak dituen irudi polit
|
bat
sortzen ahaleginduz9.
|
|
|
Gauak eta Hiriak liburu konplexua eta anbiziosoa da. Ez du mundu
|
bat
sortu etaislatu nahi bakarrik; fikzioa lantzen ari dela ere agerian jarri nahi du, eta metaliteraturaz, literaturaren inguruan sortzen diren kezka eta planteamenduak, osatutadago liburua.
|
|
|
Horren guztiaren atzetik, Oxford eta Shearin (1996) autoreek zenbait berrikuntza proposatzen dituzte eraiki behar den eredua oinarritzeko; egiten dutenagehiago da gomendio teoriko batzuk proposatzea eredu berri
|
bat
sortzea baino.Horretarako, orokorraz gain, beste ikuspegi psikologiko eta psikosozialak ere erabiltzen dituzte, hala nola: hezitzailea, industriala, garapenezkoa eta soziokulturala; hori guztia, batez ere ikaskuntza formalean aplikatzeko, bereziki 2Hren irakasleakkontuan hartuz.
|
|
|
Ordura arte sexuen arteko harremanak gizabanakoartekoikuspegitik ikertzen ziren, taldearteko mailari garrantzirik eman gabe. Bi testuinguru horiek taldearteko harremanen irudi argia eskaintzen dute; beraz, oso testuinguru egokiak dira taldearteko teoria
|
bat
sortu eta garatzeko. ISTa, gaur egun etaikuspegi psikosozialetik begiratuta, taldearteko teoriarik garrantzitsuena da, batezere europar tradizioan, taldearteko harremanak eta portaerak esplikatzen dituenteoria integratzailea delako.
|
|
|
Simetria bikoitzaz ere mintza gaitezke; kanpo zorraren zerbitzu bakoitzak asimetria
|
bat
sortzen du bera gauzatzen deneko epealdian bertan, p epealdiaz geroztik; baina horrelako asimetria bakoitza identikoki egiaztatua da zorra sortua den epealdiaren, p, eta bera zerbitzatua den epealdiaren, p, artean. Zorpeko herrialdean zama guztia jarririk, bere kanpo hartzekodunen zerbitzuak sortzen duen asimetriak ondokoa erakusten du, alegia, herrialdea beharturik dagoela moneta huts bat onartzera, bere merkataritza soberakinaren ordainketa bakar eta azken modura (bere kanpo zorra zerbitzatzeari uko egiten ez badio, behintzat).
|
|
|
Gauzak oso bestelakoak dira H herrialdearentzat I herrialdearekiko erlazioan; argi dago, izatez, ezen herrialde bakoitzak bere etxeko harremanen barruan eraturikoa barneko errenta batetik ateratzen duela lehendabizi onura. Zorraren zerbitzuak, beraz, arazo espezifiko
|
bat
sortzen du, berak herrialde bat gainerako munduarekiko erlazioetan inplikatzen duen heinean. Hain zuen h k i rekiko daukan zorpetzearen kasuan ez bezala, Hegoak Iparrarekin duen zorra H ren eta I ren errentaren dualtasunari buruz barnekoa eta kanpokoa definitzen da.
|
|
|
Irtenbide berriak behar dira. Horretarako, Keynes-en lanetik nazioarteko diruaren definizio berri
|
bat
sortu du Schmitt ekonomialariak (1984b, 1985, 1987a, 1988a).
|
|
|
Beraz, truke tasa finkoen eta flotatzaileen arteko aukera azalekoa da gaur egungo sasisistemaren barruan. Nahiz eta muga hertsien artean aldatzera edo ez aldatzera ezertan ere bortxatua ez izan, truke tasak hain lotuak dira nazioarteko transakzioen sare orokorrekin, non beraiek ezin baitaitezke finkorik mantendu, beste nonbait desoreka baliokideren
|
bat
sortu gabe. Gaur egungo egoeran, truke tasak etengabe daude indar desorekatzaileen menpe, eta indar horiek esentzialki ezegonkor bilakatzen dituzte truke tasak.
|
|
|
Kimikari horren seme alabek mende horren amaieran beste perfume berri
|
bat
sortu zuten, gaur egun lore perfumeen artean adibide moduan sarri aipatzen dena, Jicky izenekoa alegia.
|
|
|
Jostun ospetsua izan zen, baina oso gazte hil zen. Bizirik zegoenean, perfume freskagarri on
|
bat
sortu zuen, Green Water, erabilitako mendari esker batik bat.
|
|
|
Perfumea, alkoholetan disolbaturiko lehengai usaindunen nahastearen ondorioa da. Nahaste honek usain sentipen
|
bat
sortzen digu. Perfumea ez da txiripaz edo zoriz egindako nahaste usainduna, ondo ikasita eta landutako esperientziaren ondorioa baizik.
|
|
2002
|
|
|
Berrogeita hamarreko hamarkadako Europako eta mendebaldeko zabalkundeekonomikoak, hirurogeiko hamarkadan ere jarraitu zuenak? inbertsiorako eremu berrien bila zebilen kapital metaketa handi
|
bat
sortu zuen. Kapital horrek, gainera, geroago eta lan esku gehiago behar zuen, eta lan esku horren zati handi batkanpotik zetorren:
|
|
|
Enpresa txikiak ziren, baina oso dinamikoak; lurralde osoan hedatuta zeuden, ibai bazterretan, ikatza inportatzeko ur korronteak edo itsasaldea aprobetxatuz. Halaber, tokian tokiko halako espezializazio
|
bat
sortu zen; Tolosainguruan paperak hartu zuen garrantzi handiena; ehunak Bergaran; armek Eibarreneta inguruko herrietan, eta elikagaiek Donostiako aldean.
|
|
|
Lankidetza ekimen horietan entzutetsuena Baiona Donostia Eurohiriarena da, ezbairik gabe. Bere helburua, Europako Batasunak hala sustatuta, Baionaren etaDonostiaren arteko itsasertzean mugaz gaindiko metropoli bat eraikitzea da, ArkuAtlantikoaren baitan (Bordele eta Bilboren artean) maila europarra izango lukeenmetropoli
|
bat
sortzea, alegia. Ekimenaren funtsa, kultura eta gizarte izaerako auziakbazter utzita, azpiegiturei eta garraioari lotutako jarduera logistikoen metaketanoinarritzen da.
|
|
|
Nafarroaren kasuan, oraindik ez dago teknologia edo berrikuntzako parkerik.Dena dela,. Nafarroako Plan Teknologikoa? delakoaren barruanhorrelako
|
bat
sortzeko asmoa jaso dute.
|
|
|
Euskal Herrian, bere eskualde eta lurraldeen arteko lotura beharren araberaeta beste herri eta lurralde batzuekiko merkataritza eta ekonomia erlazioen arabera eratuz joan da garraioko azpiegitura sarea historian zehar. Modu horretan, errepideen egitura
|
bat
sortu da, non errepideak, gurdizko antzinako bideenoinordeko, eta berebat trenbide sareak, portuak eta aireportuak, euskal lurraldeaantolatuz, zeharkatuz eta hierarkizatuz joan diren.
|
|
|
Lehen eredua egitura berri eta nagusiki elebakarra sortzearen aldekoa zen, euskal hiztunen diglosiari eta premiei aurre egiteko asmotan. Bere jarraitzaileekgarrantzi txikia eman izan diote unibertsitate
|
bat
sortzeko beharrezko diren baliabide material eta juridikoei, baita baldintza politiko zehatzei ere. Euskal Unibertsitatea, beharrezkoa?
|
|
|
Aranzadi Zientzia Elkartea: Duela mende erdi
|
bat
sortutako elkartea, garaibatean Gipuzkoako ikerketa zentro nagusia izan zen Natur Zientzietan. Denborarekin ikerketaren mundua aldatuz joan da, unibertsitateek indarra hartu dute, etazenbait arlotan Aranzadi atzean geratu da, nahiz eta beste batzuetan punta puntakoikerketa egin.
|
|
|
Askotan, zuzendaria erdalduna zelako gertatzen zen hori; baina beste askotan, ikertzaileakberak ere nahiko lan zuelako irakaskuntzan ezagutu ez zuen hizkuntzamenderatzen. Denborarekin, nagusiki euskaraz ikasi duen belaunaldi
|
bat
sortu da, zientziaz hitz egiteko euskaraz erdaraz baino errazago moldatzen dena, etabelaunaldi hori ikerketa taldeak, edo azpitaldeak, edo taldetxoak, osatzen joanahala, benetako euskarazko ikerketa sortu da.
|
|
|
Hortaz, zientzialari euskaldunek unibertsitate
|
bat
sortzeko beharrezkoa denmasa kritikoa gainditu dute, edo zenbait esparrutan gainditzear daude. Hala ere, buruan eduki beharra dago unibertsitateak bi betebehar garrantzitsu dituela: irakaskuntza eta ikerkuntza.
|
|
|
Ospitale unibertsitario
|
bat
sortu euskal lerro klinikoa bertan kokatzeko.
|
|
|
Hau da, titulazioaren derrigorrezkokreditu guztiak euskaraz eskaini behar dira. Era horretan, eta aurreko errektorearentaldearen azken garaietan (1999/ 00 ikasturtean) 2 eta 3 mailako Medikuntza etaKirurgia Erizaintza II eta III deritzen derrigorrezko irakasgaiak eskaintzeko, arduraldi osoko lanpostu
|
bat
sortu zen. Horrela, 1999/ 00 ikasturtean Medikuntzaeta Kirurgia Erizaintza II derrigorrezko irakasgaia eskaini zen, eta 2000/ 01ikasturtean 3 mailako Medikuntza eta Kirurgia Erizaintza III derrigorrezkoirakasgaia eskaini berri dute.
|
|
|
Nafarroan unibertsitate publiko, euskaldun eta laiko
|
bat
sortzeko ahaleginak osoaspaldikoak dira (Universidad Vasco Navarra sortzeko egitamua 1866koa da etaUniversidad Vasca rena 1918koa); baina 1936ko gerrak ahalegin horiek guztiakhondatu zituen eta garaileak aurrekoen lanaz baliatu ziren beste unibertsitate motaarrunt ezberdina bultzatzeko. Karlistak, alde batetik, eta Juntas de Accidn Catdlicataldea bestetik, kultura katolikoa hedatuko zuen unibertsitate baten oinarriakfinkatzen hasi ziren.
|
|
|
Ordea, Euskal Unibertsitatearen hazia ereinda zegoen jada ZaragozakoUnibertsitateak Nafarroan zuen Irakasletza Eskolan; izan ere, 1976an, diktaduraamaitzearekin batera, Nafarroako Oinarrizko Hezkuntza Orokorraren Unibertsitate Eskolako klaustroak euskara unibertsitatean sartzea erabaki zuen aho batez.Euskara irakasten hasi zen curriculumeko irakasgai modura Eskolako mailaguztietan. Ildo beretik eta ikastetxe horren klaustroko nahiaren ondorioz, Zaragozako Unibertsitateak Euskara Katedra
|
bat
sortu eta bultzatu zuen Eskolako ikasleguztiek euskara ikasteko aukera izan zezaten. 1986an, euskararen aldeko girohorretan erabat murgildurik, eskola hartako zuzendaritzak, Jose Ramon Pascualburu zelarik, Haur Hezkuntzako espezialitatean euskal lerro bat irekitzea lortu zuen.
|
|
|
Badagoesparrua irakaskuntzan, badago esparrua ikerkuntzan. Maila sozialean, berriz ere, zorionez ikasleriak eta irakasleriak bultzatuta, mugimendu
|
bat
sortu da; izan ere, garai batean bezala, presiorik egon ezean gauzak zail izango ditugu. Presioaezinbestekoa da.
|
|
|
Izan ere, horretarako sortu zen Udako Euskal Unibertsitatea. Horrelakounibertsitate
|
bat
sortzeko esperantzarekin, edota halako baterako zimentarriakjartzeko itxaropenarekin, euskaldunon historian gizaldi honetara arte, hain zuzenere, burutzear izan ez den proiektua.
|
|
|
Izan ere, horretarako sortu zen Udako Euskal Unibertsitatea. Horrelakounibertsitate
|
bat
sortzeko esperantzarekin, edota halako baterako zimentarriakjartzeko itxaropenarekin, euskaldunon historian gizaldi honetara arte, hain zuzenere, burutzear izan ez den proiektua.
|
|
|
Erakunde unibertsitario nazional eraginkor
|
bat
sortu behar da. Erakundeunibertsitario hori unibertsitate guztietako ordezkariz (unibertsitateetako, hautetsiz?) osatuta legoke, Udalbiltzaren moduan.
|
|
|
literarioa edukitzen dute funtsean. Gurean ere literaturakbildu du, eta biltzen du?, adibide bat ipintzearren, oraintsu arteko euskalliburugintzaren parterik handiena6 Unibertsitate akademiko euskaldunek duten' erronkarik nagusienetarikoa, hortaz, kultur produkzioaren espektroa ezagutzazientifikora eta ikerkuntzara zabaltzearena da, alor zientifiko eta tekniko guztietan; hau da, oraindik ez dagoen tradizio
|
bat
sortzearen ardura hartu behar dute, tradiziohorrek bermatu ahal izango duelakoan, aldi berean, ondorengo belaunaldientzakoeuskarazko sozializazio testuinguru normalizatuagoa eratzea.
|
|
|
«Kontaketak sortzen duen giromagiko horretan, ipuina edo poema elkarren artean jango genukeen gozoki bilakatzen da, komunikazio estetikoa, alegia. Askoren artean entzundako istorioakkomunikazio berri
|
bat
sor dezake, eguneroko zirkuitu itogarriari dimentsio berriakirekiz, elkarren arteko harremanei eta komunikazioari ahalbide berriak aurkituz;... Bestalde, ahozkotasuna lantzen da eskolan, ahoz hitz eginez, irakaslearen etaikaslearen arteko komunikazioa ahoz egiten baita. Baina normalean komunikaziohori nahikoa azalean geratzen da, zenbait ikasi beharreko (eduki), zenbait portaera (kondukta) eta ezer gutxi gehiago inplikatzen dira.
|
|
|
Infinitua adimenaren begiaz ikustea. Besterik ez... eta hainbeste! Objektu fraktalek geometria modu berri
|
bat
sortu dute. Gertaera eta egitura ez linealak (ibaiak, garoak, kea, hizkuntza produkzioa...) aztertu eta formula matematikoak erabilita grafiko bitartez aurkezterakoan, irudi fraktalak (frakturatuak) agertzen dira, non zatirik txikienak osotasunaren berri ematen duen.
|
|
|
Prozesu horrek aldaketa sakonak ekarri zituen etxearen barneko ahaidetasun harremanen antolaketan. Alde batetik, hierarkia garbi
|
bat
sortzen zen neba arrebenartean, eta oinordekoa beste neba arreben gainetik bereizten zen. Hark jasoko zuenetxearen ondarea, eta bera izango zen etxearen nagusi berria, bere senar edo emaztearekin batera.
|
|
|
XVII. mendean zehar behin baino gehiagotan saiatu zen Espainiako koroaEuskal Herrian arrantzan edo merkataritzan jardungo zuen konpainia pribilegiaturen
|
bat
sortu nahian, atzerritarren konpetentziari aurre egitearren. Euskal merkatarien eta artean, ordea, ez zuten saiakera hori gauzatzeko prest zegoeninor aurkitu, nahiago baitzuten lehengoan jarraitu.
|
|
|
Esan daiteke asanbladaren bereizgarria izan dela AHTak ingurumenean eragingo lituzkeen kalte larriak salatzeaz gain, halako proiektu txikitzaileak bultzatzen dituen gizarte, ekonomia eta ideologia desarrollista eta kapitalista arbuiatzeari garrantzia ere ematea. AHTren salaketarekin, gizarte eraldaketaren aldarrikapenari lotzen den mugimendu asanbleario
|
bat
sortzen saiatu gara. Euskal Herriari eragiten dion AHT Europar Batasunean abian jarri nahi den azpiegitura plan erraldoi baten partea da, garraiorako Sare Transeuropearra alegia.
|
|
|
Euskal lurraldea espazio metropolitano, transnazional? eta globalizatu
|
bat
sortzea du helburu, kapitalerako lehiakorra, baina pertsonen beharretatik urrun eta lekuan lekuko bizitza sozialaren eta kultur nortasunaren mesprezuan oinarrituta. Euskal Herria globalizazio ekonomiko neoliberalaren markoan guztiz txertatzeko proiektua da.
|
|
|
Alegia, gaur egungo gizarteetan ematen den indibidualizazioa baldintza jakin batzuen ondorioa izanik, baldintza desberdin eta berriak eman daitezke (hobeto esanda, baldintza berriak ematen ari dira, hala nola, langabezia masiboa eta enpresen automatizazioa). Eta horrek guztiak klase prozesu berri
|
bat
sor dezake, merkatuaren barruan eta kanpoan daudenena esaterako, eta ez hainbeste gizarte egituran gorago eta beherago daudenena.
|
|
|
norbanako gero eta gehiagok beren eskubideak galtzen dituzte. Eremu berri eta hazkor
|
bat
sortzen dela nabarmen liteke, gizartearen jokamoldeen barruan eta kanpoan kokatzen diren gizabanakoena eta taldeena.
|
|
|
eta beste rol batzuk maskulinoarekin, esparru publikoan?. Baina, hori gutxi izango ez balitz, era berean, leku bakoitzerako balorazio
|
bat
sortu ahal da (emakumeak diharduen hura gutxiesten da, eta alderantziz).
|
|
|
Heziketak bidegurutze egoera
|
bat
sortu du: langabezia masiboarekin eta emakumeei aurrezarriak zaizkien lanpostuetako arrazionaltasun erreserbekin, lanbide baten jabe egitea oso zaila bilakatu da.
|
|
|
Izan ere, modernizazioak, aurrean ipini zaizkion oztopo guztiak gaindituz, bere prozesua muturreraino eraman izanak modernitatearen zutabe nagusiak hankaz gora jarri ditu. Gizarte berri
|
bat
sortzen hasi da, baina ez, iraultza, bat eman delako, ezta gobernu eta legebiltzar erabakien fruitu moduan ere.
|
|
|
Agerikoa den jazoera hori igartzea eta, figura sozial berri?
|
bat
sortzea ez da erraza. Beck en ustetan, gizarte industrialeko kapitalismoaren teorikoek, XIX. mendeko pentsamendu soziala ez ezik gaur artekoa ere harrapatuta duena, modernitatearen figura historikoa, ezinbesteko baldintzatzat?
|
|
|
Hala ere, izaki/ zentzu sozial berri
|
bat
sortzeko eta aukeren mundua itxia izan ez dadin, ezinbestekoa da gorputz unitarioa den gizartea nortasunezko/ egiturazko planoak eta irudimenezko/ azpiegiturazko planoak osatzea. Desparadojizazioa (eta, amaiera gabeko paradojizazioa?) emango da denboraren kategoria bi mailatan bereizten denean.
|
|
|
jarri ohi da auzitan. . Baina inoiz ez beste gizarte
|
bat
sortzen ari denik? (Beck, 1998a:
|
|
|
Demokraziaren kontzepzio autoritarioa eredu duen goitik eratorritako gogoz kontrako erabakien aitzinean, oinarritik edo behetik kontrabotere
|
bat
sortzen da modu honetan. Horrela behar da ulertu sistema politiko administratiboak politikaren zentro izateari uzten diolako baieztapena, politika publikoen azken urteetako eboluzioak nahiko garbi uzten duen moduan.
|
|
|
Arazo sozial
|
bat
sortu ohi den guztietan, koalizio sozialak eta politikoak eratu behar dira. Baina horiek jada ezin dezakete, arazoen konponbidea helburu bada behintzat, klasearen eskema zaharra oinarritzat izan.
|
|
|
Emantzipazioa, ilustrazio aurrerakoiaren inperatibo orokorra, bizitzaren politikaren programa
|
bat
sortzeko baldintza da. Emantzipazioaren politikak ez du garrantzia galtzen zapalketa zaharrak eta berriak ezaugarritutako munduan.
|
|
|
Irrati klubaren helburuak asko ziren arren, sortu berria zen komunikabideak irratizaleen artean piztutako grinari erantzutea zen xede nagusia, horretarako ekitaldi desberdinak antolatuz. Baina, zalantzarik gabe, klubaren egitasmorik garrantzitsuena irratia
|
bat
sortzea zen10.
|
|
|
Etorkizunari begira, Donapaleun beste estudio berri
|
bat
sortzea da erronketako bat. Luxi Oxandabarats zuzendariak Euskaldunon Egunkariari azaldu zion moduan, «Amikuze nolazpait baztertua da, eta indarrak egin ditugu bertako biztanleak hurbiltzeko.
|
|
|
Euskal irrati
|
bat
sortu aurretik, Radio Paris izeneko emisoratik emititzeko aukera izan zuten Jaurlaritzako kideek, estatu espainiarreko erbesteratuei utzitako emanaldi tartearen barruan. Emankizun horiek Paristik, atzerritik, eginda ziren arren, estatuaren barruan bizi zirenei zuzenduta zeuden.
|
|
|
Aurrekoaren ildoan, beste irrati euskaldun
|
bat
sortu zen Interneten 2001ean: <www.irratinet.com> izenekoa.
|
|
|
Urte batzuetan funtzionatu ondoren, itxi egin behar izan zuten, baina ez zen desagertu, ordea, haren premia. Urtebete beranduago, Egin egunkariaren eta Egin Irratiaren inguruan beste mugimendu
|
bat
sortu zen, Hitz Egin izenekoa. Sare horretan emisora aske batzuek parte hartu zuten, eta helburu bikoitza zuten:
|
|
|
adierazlea izango zutela erabaki zuten. Ondorioz, Iruñeko, Bilboko eta Donostiako gotzaindegien ardurapean irrati bana sortu zen hiru hiriburu horietan; horrez gain, Jesusen Lagundiak laugarren
|
bat
sortu zuen Loiolako Santutegian. Hego Euskal Herrian elizak zituen beste irratiak, berriz, saretik kanpo geratu ziren, eta batzuk desagertu egin ziren, esan bezala.
|
|
|
1964ko abenduaren 23ko Plan Transitorio de Ondas Medias izeneko plangintzaren arabera, Uhin Ertainean emititzen zuten emisorek beste
|
bat
sortu behar zuten FMn. Horren ondorioz, COPEko emisorek bigarren bat sortu zuten dial berrian eta, hasieran, bietan programazio bera eskaintzen zen arren, beranduago programazio espezializatuagoa egin zen FMn, AMn programa konbentzionala eskaintzen zen bitartean.
|
|
|
1964ko abenduaren 23ko Plan Transitorio de Ondas Medias izeneko plangintzaren arabera, Uhin Ertainean emititzen zuten emisorek beste bat sortu behar zuten FMn. Horren ondorioz, COPEko emisorek bigarren
|
bat
sortu zuten dial berrian eta, hasieran, bietan programazio bera eskaintzen zen arren, beranduago programazio espezializatuagoa egin zen FMn, AMn programa konbentzionala eskaintzen zen bitartean. Hego Euskal Herriari dagokionez, tokiko informazioa eta bertako ekoizpena nagusitu zen FMn, baita euskarazko irratsaioak ere.
|
|
|
Hego Euskal Herrian bezala, Iparreko zonaldean ere badaude entitate erlijiosoek bultzaturiko emisorak. Eliza katolikoari dagokionez, Ipar Euskal Herriko elkarte kristauari zuzendutako irrati
|
bat
sortzeko elkartea sortu zen 1988ko abuztuan, Association Pour une Radio de l. Eglise en Pays Basque delakoa, alegia. Urrats desberdinak eman eta gero, 1992ko uztailean Lapurdi Irratia emititzen hasi zen, herrialdeko hamabost parrokiaren arteko akordioaren ondorioz23.
|
|
|
Legez, FMko beste emisora
|
bat
sortu behar zutenez, emisora askok AMn emititzen zuten programazioa errepikatu egiten zuten hasieran, bigarren bide horretan, baina berehala konturatu ziren maiztasun berriak askotariko aukerak zabaltzen zituela, eta Estatu Batuetan arrakasta frogatuta zuen taxuera sartu zuten estatu espainiarrean: Top zerrenda edo irrati formula musikala deiturikoa.
|
|
|
Autonomiaren inguruko eztabaidan euskal irrati baten premiaren inguruko debatea indartu zen arren, eskakizun horren aurrekaria aurkitu ahal izan dugu irratigintzaren hastapenetam. Hain zuzen ere, Gaceta del Norte izeneko egunkari bizkaitarrak Hego Euskal Herri osora helduko zen emisora
|
bat
sortzeko beharra azaldu zuen, T.S.H. sailean 1925eko urrian argitaratutako artikulu batean5.
|
|
|
Baina berehala itxi zuten, ideologia politikoaren inguruko arazoak zirela medio. Geroago, horren sortzaile bik eta beste hogei pertsona gehiagok kooperatiba
|
bat
sortu eta Radio Sur izeneko emisora bultzatu zuten (Ibidem: 30).
|
|
|
Asmakizunaren hedapena iniziatiba pribatuak bultzatu zuen arren, estatuko agintariek, komunikabidearen garrantziaz jabeturik, hasieratik aurreikusi zuten irratia ziurtatu beharreko zerbitzu publikoa zela. Ondorioz, Carmelo Garitaonaindiak dioenez, irratiari buruzko 1924ko arautegian, estatu osoan irrati emanaldiak ziurtatzeko partzuergo
|
bat
sortzeko aukera aurreikusten zen. Testuaren arabera, iniziatiba pribatuak sortutako irratiek kalitate tekniko nahikorik eskainiko ez bazuten, edota eskainitako irratsaioen kalitatea eskasa izatekotan, partzuergo horrek hartuko zuen emankizunen ardura.
|
|
|
Bi urte beranduago, irrati hedapenerako sare
|
bat
sortzeko proiektua berreskuratu zuen Junta Nacional de Telecomunicaciones zelakoak. Era berean, 1933ko ekainean, Luzernan buruturiko Irratitelefoniari buruzko Nazioarteko Konferentziaren ondorioz, Uhin Luzeko maiztasun bakarra egokitu zitzation estatu espainiarrari; eta Uhin Ertaineko, sei.
|
|
|
Ahokadura horiek guztiak egiteko asmoz, Espainiako Ministroen Kontseiluak irrati hedapenerako lege proiektua onartu zuen 1934ko otsailaren 3an. Plangintza horretan, estatu osora helduko zen irrati sarea sortzeaz gain, kanpoko emanaldiak eskainiko zituzkeen beste
|
bat
sortzea ere aurreikusten zuen ministerioak. 1934ko ekainaren 26ko irrati hedapenari buruzko legeak irrati hedapenerako zerbitzu estatalaren oinarri juridikoak ezarri zituen; horien arabera, monopolioa Estatuaren eskuetan geratzen zen.
|
|
|
Irrati emanaldiek zeukaten arrakastaren isla izan ziren Bizkaian sortutako entzuleen elkarteak23 1925eko udan beste talde berri
|
bat
sortu zuten zaleek, Asociación Vasca de Aficionados Radio Escuchas izenekoa, alegia. Helburu nagusia programazioetan parte hartu eta emanaldi batzuk antolatzea izan zen.
|
|
|
Radio Club de Vizcaya delakoaren irratia 1927an Unión Radio enpresaren eskuetara joan eta gero, beste elkarte berri
|
bat
sortu zuten entzuleek, Unión de Radioyentes izenekoa. Helburua Unión Radio Bilbao izeneko emisoraren sostengua izatea zen.
|
|
|
Sabino Ucelayeta izan zen haririk gabeko telefoniaren zaleetako bat. Berak eskatu zion udal-batzarrari Donostian irrati
|
bat
sortzeko laguntza, bertako alkateorde zelarik. Udalak, berriz, ez zuen horren beharrik ikusten, eta hasiera batean ez zuen ekimena bultzatu nahi izan28 1924ko urriaren 30ean, berriz, Donostiako udal bilkurak irratia muntatzea erabaki zuen, hiriak jasotzen zuen turismoa erakartzeko tresna egokia izan zitekeelakoan29 Era berean, Gipuzkoako Diputazioari dirua eskatu behar ziola aurreikusi zuen udalak, proiektua aurrera eramateko.
|
|
|
Kasu horretan, auto egileek eta saltzaileek adierazi berri
|
bat
sortu zuten. Adierazi berriak erosle berriak hurbildu zituen Motor Car Company ren produktuetara.
|
|
|
Oinarripublizitateak bere zeregina produktu konkretuan zentratzen du. Oinarri publizitateak produktu konkretuaren birtuteak errekuperatu gura ditu, eta izar
|
bat
sortu gura du.
|
|
|
Nazio estatuen legeak onartu beharrekoak ditugu. Estatuek superetnia
|
bat
sortzen dute zilegitasun kulturala eta linguistikoa bermatzeko: Alemanian alemaniarra, Frantzian frantsesa eta Espainian espainiarra.
|
|
|
Garai honetan [Neronen garaian] ergelkeria batekin hasi eta sarraski handi
|
bat
sortu zen Nozera eta Ponpeiako bizilagunen artean, Livineio Reguloren aginduz, senatari maila galdu zuela aipatu dudan hura, egin ziren gladiadore ikuskizunetan.
|
|
|
Zizeron, Varron edo Atikoren bildumak dira ezagunenetakoak. Zesarrek egin zuen biblioteka publiko
|
bat
sortzeko lehen ahalegina baina Asinio Polion izan zen ahalegin hori bete zuena.
|
|
|
Ez dugu mugatasun lexikala galdu nahi, baina mugagabe ala plural bezala jokatzen duten ere esan nahi dugu horregatik landu ditugu mugagabea eta mugatu plurala morfotaktikan, mugatasun lexikala duten besteek kasua hartzen baitute zuzenean. Hortaz, erregela
|
bat
sortu dugu: datu baseko informazioa beti jasoko da, baina honekin batera deklinabidekoa ere azken emaitzara pasako da:
|
|
|
Gure sistemarako 120 bat jarraitze klase sortu ditugu. Beti gertatu ohi den bezala, hauetako gutxi batzuek izen guztien morfotaktikaren berri eman badezakete ere, adberbioak lantzeko, adibidez, mordoxka
|
bat
sortu behar izan dugu, kasuan kasuan aztertu eta bakoitzak har zitzakeen morfemak bereizi behar izan ditugulako.
|
|
|
a) Eransketa: bi osagai elkartzean karaktere berri
|
bat
sortzen da.
|
|
|
Hizkuntzaren industria oso
|
bat
sortzen ari da, konputagailuaz baliatuz hizkuntza prozesatzea helburu duena. Jakintza arlo berri honetan ezinbestekoa da informatikari eta hizkuntzalarien arteko lankidetza.
|
|
2003
|
|
|
Esate baterako, agian PSOE krisi terminal batean dago. Ezbakarrik epe luzera PPri begira, ez da nahikoa daukagun egoera gestionatzea baiziketa beste eskenatoki
|
politiko
bat sortzea, eta horretarako nik ez dut ikusten PSOEgai denik horrelako desafioak gainditzeko. Alderdi sozialdemokraten deslegitimazio prozesu bat ikusten ari gara, eta betiko eskuina eta eskuina berriak oldartzenari dira, sozialdemokraziaren ahultasunaren ondorioz.
|
|
|
Paul Nicholson: Seattleren aurretik ez zen bilerarik egon, Seattlen neoliberalismoaren eragin gogor
|
bat
sortu zen. Neoliberalismoak zuzenean maila lokaleandaukan eragina izugarria da, eta erreakzio politiko bat sortzen da, berez.
|
|
|
Seattleren aurretik ez zen bilerarik egon, Seattlen neoliberalismoaren eragin gogor bat sortu zen. Neoliberalismoak zuzenean maila lokaleandaukan eragina izugarria da, eta erreakzio politiko
|
bat
sortzen da, berez. Azalpenaedo itzulpena honelako mobilizazioetan argitzen da.
|
|
|
Lehenengo eta behin esan behar da, mugimendu antineoliberala dela, mugimendu berria eta ezaugarri berriekin. Beste indar oreka
|
bat
sortu da, eta eragile sozial berri bat ere bai, kultura politika berri baten barruan. Gizarte mugimenduhau, alde batetik, oso mugimendu plurala da, askotarikoa, ideologikoki ere bai, etabeste eredu politiko bat eraikitzen ari gara.
|
|
|
Iraken gerra hasita zegoen astean, Genevan liberalizazioaren aldeko negoziazioak egon ziren eta porrot egin zuten. Nire ustez, orain gertatzen ari dena oso larria da, inperialismo mota berri
|
bat
sortu da, AEBek inposatunahi duten eredu ekonomiko berri batekin. Adibide konkretuak:
|
|
|
Hirugarrenez, herritarren eskubidea dago zer jaten dugun definitzeko, norkekoizten duen eta zelan ekoizten duten. Globalizazio neoliberalak agertoki multinazional
|
bat
sortu nahi du, non guztiek lana nahi duten tokian egin ahal duten, baldintza barik, baldintza politikorik gabe eta gizarte baldintzarik gabe.
|
|
|
Era horretako taldekerien aurkako esperientziek, euskal gizartean hain ezohikoak eta hain beharrezkoak izanik, globalizazioaren aurkako ekimenen, Hemen etaMunduan barne, etorkizunerako argi izpiren
|
bat
sortzen dute.
|
|
|
Herrien autodeterminazioari buruzko gaiak, Euskal Herrira etorriz, ingurumenaren egoerarekin eta naturaren defentsarekin du lotura. Joan den mendeko zazpigarren hamarkadatik hona mugimendu ekologista dinamiko bat dago, ekonazionalismo
|
bat
sortu duena, beste herri batzuetan. Europako Ekialdeko herrialdeetan, esaterako, ematen denaren desberdina dena (Barcena, 1994; Barcena, Ibarra, Zubiaga, 1997), eta gaur egun globalizazioaren aurkako mugimenduarekinlotzen duena, autodeterminazio eskubidea eta ingurumenaren defentsa elkartzendituen lotura orijinalaren bidez.
|
|
|
Eta horrek guztiak eragin berezitua dauka gaur egungo euskal gizartearenformazio sozialean. Azken urteotan izandako bilakaeran, hainbat faktoreren bat egiteak mobilizazio ahalmen berezi
|
bat
sortzen du euskal gizartean: egoera soziopolitikoaren definizio intersubjektiboa egiteko saio desberdin eta askotan paraleloak, sare eta talde informal ugari eraketa sozialaren oinarrian, eta hauexetan, askotan, ematen den orden sozialaren irakurketa kritikoa (Martinez, 1998).
|