|
2009
|
|
|
Baina esan liteke iragarkiak egiteko modua gero eta zinematografikoagoa dela: salgaia ilustratzera mugatzen ziren lehen spotak gainditurik, iragartzen den produktuak desagertzera jo du azken urteotan, bere burua ez erakustera, edo spotaren amaiera amaieran soilik agertzera; salgaia saltzeko, hura erakutsi beharrean, istorio bat kontatzeko hautua nagusitu da, edo poema
|
bat
sortzekoa, poema barreiatu, desegin, poema ez den poema bat.
|
|
|
Hori horrela baldin bada, eta hori entzunda, galdera
|
bat
sortu da ene baitan berehala, gauzak gurera ekarriz. Galdera ezinbestekoa, gainera, idazlea naizenez:
|
|
|
Nire bizitza osoan Hirutasun Sainduaren miresle izan naiz. Hain da misterio zoragarria, hain enigmatikoa, hain sinesgaitza non ez Homero, ez Cervantes, ezta Shakespeare ere, ez ziren gauza izan hori bezalako metafora
|
bat
sortzeko eta imajinatzeko. Ez baitidazue ukatuko kontu honek ez daukala grazia izugarririk:
|
|
2010
|
|
|
Istorio guztietan, egilearen aldetik badago aurkezturiko pertsonaien «dendostea» arakatzeko nahi eta ahalegin bat. Ondorioz edo, ipuinon irakurketak ezinegon moduko
|
bat
sortuko dizu, den denek badute-eta halako hari artegagarria, nahiko ondo garatua, behin baino gehiagotan voyeur gisara sentiarazi nauena.
|
|
|
Azaltzen saiatuko naiz: nik ez dut ezizen
|
bat
sortu liburuak ezkutatuta idazteko, beste pertsona/ pertsonaia bat sortu, baizik».
|
|
|
Azaltzen saiatuko naiz: nik ez dut ezizen bat sortu liburuak ezkutatuta idazteko, beste pertsona/ pertsonaia
|
bat
sortu, baizik».
|
|
|
Alfa eta Beta deitzen dien poemetan esplikatzen digu Celayak fisika berriak zera erakutsi digula: bi partikula elkartzean ez dela partikula berezi
|
bat
sortzen, baizik eta partikula arrunt bihurtzen dela, lehengo guztiak ez bestelakoa. Denak egiten du apaltasunerako gonbita, esaten digu.
|
|
|
«irakurle hoberena itzultzailea da. Gauza da testua xehe xehe egiteko, larrutzeko, muin muinera sartzeko, puskatu eta desegiteko, eta, gero, beste
|
bat
sortu eta hari bizia emateko».4
|
|
|
1901eko udazkenetik aurrera, Beni Abbés oasian, ez eliza bat baizik eta elkarte
|
bat
sortu zuen, kristauei, musulmanei eta juduei zabalik. Haiek kristautu besterik ez zuen nahi, onaren aldeko etsenpluaren bidez. «Gizon hau ona da», imajinatzen zuen arrazoituko zuela musulmanak edo juduak, «beraz, haren nazioa eta haren erlijioa onak izango dira?».
|
|
2011
|
|
|
kostalde honetan europarren merkataritzak eta beren haragikeriak gizaki arraza berri
|
bat
sortu du orotan gaiztoena menturaz
|
|
|
«Bainan zonbat eta zonbat mendi-lerroek inguratzen duten jaustera goazin ibarra! Hainbertze eta halako lur mokorrek lotsa
|
bat
sortzen dauzute barnean. Jakintsu hanitzek baitiote Lurra ez dela Iguzkiak noizbait airez aire aurdiki ziliporta bat baizik, hastapenean su zarionetik emeki emeki azalez hoztua, daukat etzela iguzkiaren errai samurretarik arroltzearen idurirat osoki biribil eta leun jauzi pikorra, bainan ba ordukotz dena zimur eta konkor, guneka; gune hotan, azala gogortu zelarik behin, eta gero euriteekin zonbait menderen buruko gozatu, zela egin, hanitzez berantago ez dakigu nola Biziaz amatzeko, orai gabiltzan Gipuzkoako eskualde maitea».
|
|
|
Ni ez naiz nor eredu berriak inori erakusteko, baina egarri
|
bat
sortua zait, eta bide horri sakonago heldu behar zaiola iruditzen zait, ez bakarrik artista plastikoei eta musikariei «letra» apaingarri edo hurbilketa girokoak eskainiz, baizik eta sortze prozesuan berean inplikatuz. Musikariekin lan asko egin izan dute poetek gure artean, batik bat kantautoreekin, Javier Muguruzaren estilo errezitatibo poetikora iristeraino.
|
|
2012
|
|
|
Isuritako odol tantak ez dira orduan heriotzaren seinale, bizitza berriaren haziak baizik. Inoiz umerik izan ez zuen emakumeak beste bizitza
|
bat
sortu zuen. Alegiazko abortu bat egin zuen Diegorekin.
|
|
2013
|
|
|
Plaka inguratu egin dute hasieran, baina gero alde batean jarri dira guztiak. Bat batean ezpalarta nagusia olatu
|
bat
sortzeko mugimenduak egiten hasi da, eta ondoren mugimendua imitatu dute gazteek.
|
|
|
Pizkundeak zama hori zekarren, alderdi bakarreko izatea, eta alderdiak indar handia izatea. Ez zen iritsi irakurlego kultu
|
bat
sortzera, baina publiko kultu bat sortu zuen, hizkuntzaren kontsumitzailebat, nolabait esatearren, errito abertzalearen barruan. Ezinbestekoazuen garbizalekeria.
|
|
|
Pizkundeak zama hori zekarren, alderdi bakarreko izatea, eta alderdiak indar handia izatea. Ez zen iritsi irakurlego kultu bat sortzera, baina publiko kultu
|
bat
sortu zuen, hizkuntzaren kontsumitzailebat, nolabait esatearren, errito abertzalearen barruan. Ezinbestekoazuen garbizalekeria.
|
|
|
Negatiboa positibo bihurtzen zuten lehen fotografoek eta errebelatze prozesua delikatua zen. Ilusioa munduan denik eta beharrezkoena eta ederrena dela idatzi zuen Virginia Woolfek Orlando eleberrian, eta ilusio
|
bat
sortzeko gauza dena benefaktore handia dela.
|
|
2015
|
|
|
Artxiboetan bezala, bata bestetik urrun dauden burbuilak ere konektaturikegon daitezke bilaketa irizpidearen arabera, eta gaur egungo zerbaitek, Paneroren heriotzak kasu, oroitzapen burbuila bat baino gehiago aska ditzake oharkabean; eta bat bateanmomentuak pilatzen dira, norberaren identitateak, presenteak eta iraganak, usainak, dagoeneko arrotzak zaizkigun aldarteak, arrotzak bezain gureak. Heriotzek gomutazbetetako burbuilatxo berri
|
bat
sortzeko aukera ematen digute, oroitzapen sorta bat poetaren omenez.
|
|
|
Ez dut imajinatzen Florentino Goikoetxea bere bizitza eta ekintzakkontatzen. Eta, alde batera, pena da, paradoxa itsusi
|
bat
sortzen baita. Nazienaurka ezer egin ez zutenek. Jean Paul Sartrek, adibidez, Vladimir Jankélévitchiedota Alan Ridingi sinisten badiegu?
|
|
|
horietako asko pilota aldizkarietan argitaratzen ziren; beste batzuk abanikoetan paratzen ziren. Argi dago, hortaz, pilotariak aski ezagunak zirela eta negoziorako sare txiki
|
bat
sortzeko gai izan zirela. Kromoak ere argitaratu ziren XIX. mendearen amaieran.
|
|
|
Telefono dei hartan kontatu zidan Saizarbitoriak argitaletxe
|
bat
sortzen ari zirela eta horretarako jendea biltzen ari zirela, lanerako prest zeuden euskaldunen bila zebiltzala eta gure auzoko adiskide batek eman ziola nire etxeko telefonoa. Adostu genuen hitzordu bat eta horrekin batera zabaldu zitzaizkidan LUR argitaletxearen ateak.
|
|
2016
|
|
|
proiektu bat egin, eta hurrengoa noiz aterako den zain. Zorteko izanez gero, baliteke bi edo hiru hilabetera beste lanen
|
bat
sortzea, baina, bestela, bi urte ere joan litezke ezer gabe. Horrelaxe gure bizimodua.
|
|
|
Forma aldetik ere, oso aurreratuak izan ziren Haurra xutik eta Kaukasiar kreazko borobila, eta are aurreratuagoak antzerki formatu konbentzionalarekin alderatuz gero, oraingo molde konbentzionalak XIX. mendeko Ibsenen oinordeko zuzenak direlako, eta hori kasurik hoberenean. Baina, arestian esan bezala, belaunaldi berri
|
bat
sortu zen behin behineko loraldi hartan geunden bitartean, arte eszenikoen prekariotasunak akuilatuta eta gazte izatearen adoreak bultzatuta. Kurioski, azaleratze prozesu hartan ere soziolinguistika kontuek agindu zuten gazte belaunaldi hura euskararengandik sortua eta euskararengatik kezkatua izango zela.
|
|
2017
|
|
|
Benetako mezenasgo bat, Andoni Unzaluri esker lortu nuena. Sekzio multimedia
|
bat
sortu nuen. CD ROMak egin genituen.
|
|
|
Peter Gabriel, Sting? Kontu horrekin nengoen, eta bildumatxo
|
bat
sortu genuen. Tartean nirea.
|
|
|
Behin esan zenidan pulaar hizkuntzan oinarritutako elkarte
|
bat
sortu nahi zenuela.
|
|
2018
|
|
|
–Bai, halaxe da! Lehendik izan ziren beste saio batzuk, baina 1917 urtean Ramon de la Sotak Bizkaiko Foru Aldundiaren gobernua eskuratu eta abiadan jarri zuen, 1918 urtearen hasieran, euskararen akademia
|
bat
sortzeko ahalegina. Gainerako aldundiek bat egin zuten eta Oñatiko Biltzarraren ondoren Eusko Ikaskuntzak lehen lau euskaltzain osoak izendatu zituen, hain zuzen ere, Campion, Eleizalde, Urkixo eta laurok, eta guri beste zortzi aukeratzeko agindua eman zigun.
|
|
|
Ehun urte bete dituela jakinda areagotu egiten da Euskal Akademiaren irudi solemnea. Hainbesteraino non pentsa dezakegun Euskaltzaindia, bere egoitza neoklasikoarekin, bere autoritate ofizialarekin eta Errege Akademia titulu ponposoarekin, duela mende
|
bat
sortu zela. Baina ez da hala.
|