|
2000
|
|
|
Luzaz gelditu zen eskuetako azazkalei begira, sorgorturik, ikusten zuenari arrazoiren bat aurkitu nahian, eskuei jira eta buelta eraginez, hatzak gora eta behera mugituz, orain astiro, bizkor geroxea  go, esku desitxuratu haiek begien onespena jaso zezaten zain. Behaketa luzearen ondoren, irribarre sineskaitz
|
bat
sortu zen Brown jaunaren ezpainetan, eta afaria prestatzearekin batera erabaki zuen aurkikuntzaren berri inori ez ematea, batik bat uste osoa zuelako loaldi goxo batekin dena bere onera etorriko zela. Ohera sartzerakoan, behatzen aldaketaren berri izan zuen:
|
|
|
" Esku hauek berea zena eskatzera besterik ez dituk etorri, eta nik zieat noski eskubide hori ukatu". Burubidea, umoretsua izanik ere, arrazoizkoa zen eta zuzena, baina, bueltan, galdera
|
bat
sortzen zuen, ezinbestean, eta Brown jaunari ere ez zitzaion itzuri: " Esku horiek etorri dituk, bai, berena zenaren bila; baina, eta nire eskubideak?; eta nire eskuak?; non daude nire eskuak?".
|
|
|
Une hunkigarria izan zen hura, egun pare batean ahazten ez den horietakoa. " Negarrez ari naiz", idatzi zuen orduan bere kasa Ana Morenak, harentzat mihia zen arbelean, eta jendearen begiek eztanda egin zuten, emozioari ezin eutsirik, eta uholde gezi bero
|
bat
sortu zuen. Behean geundenoi aterkiak ekarri zizkiguten prestu asko, busti ez gintezen.
|
|
|
Ondo jotzen du, e? Zirrara berezi
|
bat
sortzen dit. Txikitan kolunpioan ibil  tzen nintzenean bezala.
|
|
|
Oroitzen hasten gara, bilatzen, amesten; hari etena korapilatu nahirik. Eta nobela
|
bat
sortzen da.
|
|
|
Teresak zioenez, inbidia sanorik ez dago, eta hala bada, niri inbidia doi
|
bat
sortzen dit Rubenek munduarekiko eta Jainkoarekiko duen harremanak, konfiantzak...; ez da sinestun batzuengan ikusi izan dudan erlijioa= betebeharra= hala egiten zuten-eta guk hala egingo dugu tristea.
|
|
|
Bala batek giza gorputzean zelako txikizioa eragin dezakeen ikusteko, ez dago hori baino froga hoberik. Orain badakigu marka horretako pistola batek, sei bat metrotik tiro eginez gero, hori bezalako zulo
|
bat
sortuko lukeela zure gorputzean (ongi oroitzen naiz" zure" hitza erabili zuela, edo" lizukeela" bestela). Eta harrigarriena zera da:
|
|
|
Pantailak eskaintzen duen informazioaren arabera, oraingo gure abiada orduko 960 kilometrora igo da, 10.100 metrotan gaude eta tenperatura zeropetik 44 gradukoa da. Eta datu horiek, buruko ileetatik behatzetako atzazaletaraino zeharkatu nauen hotzikara
|
bat
sortzearekin batera, gehiago areagotu dute nire barne hustasuna: ez, ez nuen uste etxetik bakar bakarrik alde egiteko gai izango nintzenik.
|
|
|
Une hartan, azken bi hilabeteotan gure artean hain ugariak izan ziren isilune desa  tsegin haietako
|
bat
sortu zitzaigun. " Gelara noa", esan nion, eta bera hiri erdian autoak anbulantziari toki egiteko baztertzen diren gisara erretiratu zen, niri pasatzen uzteko.
|
|
2001
|
|
|
Hidrogenoa esango nuke... (Irribarre triste
|
bat
sortzen zaio ateraldiarekin).
|
|
|
Miresgarria besterik da: Lizardi
|
bat
sortu zen garaian sortzea, Orixe bat bizi zen aldietan bizitzea. Hura da harrigarri, ez hau.
|
|
|
9 Larramendik izkribuz eta predikuetan erabiltzen zen euskara garbitu nahi izan zuen, jaso eta aberastu; eredu
|
bat
sortu eredurik ez zuen hizkeran. Eta ezin uka nahi zuena erdietsi zuela, hein jakin batean, beti gertatu ohi den gisa, Gipuzkoan eta, elkarren hurren, Bizkaian eta Nafarroan.
|
|
|
Baina, bistan denez, sistema politikoaren eta hedabideen aldez aurreko ekimenak ere parte eta eragina eduki zuten prozesu horretan. Kazetarien informazioak lagundu zuen, lehenik, ETA eta ENAMen irudi zehatz
|
bat
sortzen, neurriz gain dimentsionatu zuten herritarrei eta haien eskubideei ekar liezaieketen arriskua. Bigarrenik, izugarri sendotu eta zabaldu zuen sistema politikoak poliziaren ekimena eta terrorismoaren aurkako gizarte mobilizazioa batera bultzatu beharra azpimarratuz plazaratu zituen diskurtso eta argudioen presentzia publikoa.
|
|
|
Nola azaldu, orduan, hedabideen botere hori, jakinik 1998ko irailean gizartean Lizarrako Akordioaren aldeko iritzi giro indartsu
|
bat
sortu eta hedatu zela. Nola azaldu, jakinik Euskadiko Autonomia Erkidegoan hurrengo hilean egin ziren hauteskundeetan iritzi giro horrek gehiengoa, bozen %60, lortu zuela?
|
|
2002
|
|
|
Atxilotuak ote zituzten? Bat batean lasterka hasteko gogo zoro
|
bat
sortu zitzaion. Hurrena, ordea, Trauko eta Txantoi txikiak esandakoak gogoratu, eta bestelako hausnarketa egin zuen.
|
|
|
Alboko lankidea berehala zutitu zen. Paperezko pilota eskuan hartu, eta makurtuta hurbildu zitzaion, lanean arazoren
|
bat
sortu, eta hartaz hitz egitera jaiki izan balitz bezala.
|
|
|
Eta aldatzen ari direnez, Euskaltzaindia bezalako erakundeak gaurkotze bideak aurkitu behar izan dituzte, bai helburuak ongi zehazteko, bai helburu horietara iristeko erabili behar diren prozedurak eta estrategiak zehazteko. Espainiako hizkuntza akademiak, adibidez, fundazio
|
bat
sortu du, diru iturrien etorria errazteko. Gure Erkidegoko lehendakaria bera ere fundazio horren kidea da.
|
|
|
Beste ikastola batzuek bazuten aurretik sare txiki bat hedatua elkarren artean, argi eta garbi aukera pribatu bat eginez. Baina, usteketan eta denok pentsatzen genuenean legearen aukera hura ezin zela inola ere galdu, hori aldarrikatzen egona baitzen jendea urteetan zehar, bat batean hirugarren sare handi
|
bat
sortu zen: ikastolen sare berezkoa.
|
|
|
Kasu honetan, esate baterako, emakumeak ez daude presentzia handiaz literaturan. Orduan, ia gutxiengo bat da eta berez ematen du azpimultzo
|
bat
sortzen duela. (...) [Baina] guk amankomunean daukagun gauza bakarra da genero batekoak izatea.
|
|
2003
|
|
|
Deseroso sentitzen da harekin batera gaurkoa bezalako albisteak telebistan ikusten dituenean. Isilune latz
|
bat
sortzen  da halakoetan, bestearengandik" sikiera teniente koronel bat izan balitz..." eta antzekoak entzun behar izaten ditu-eta. Ezin ditu eraman komentario horiek, nahiz ba  tzuetan, zergatik ez aitortu, arrazoi duen.
|
|
|
Karia horretara, biziki interesgarriak ziren treguak iraun zuen hamazazpi hilabeteetan plazaratu azalpenak: batasun moldeko
|
bat
sortu zen euskal  alderdien artean, bai Hegoaldean eta bai Iparraldean; Frantziako PSri adibidez Lizarra Garazi prozesuan partaidetza galdatu zitzaion orduan. Ez zuen onartu, baina ideia beti bidean dabil.
|
|
|
Eszena imajina ezazue," Baserriko zonbia" inguru ezin bukolikoago batean zonbi berde
|
bat
sortzen da belarretatik, eta infernuko gaitz  guztiak dakarzkio Euskal Aberriari.
|
|
|
Problemak aberri eta sozial arazok genituen; askatasuna, justizia. Kristautasun txit sozial
|
bat
sortu zen orduan (JOC, Herri Gaztedi, eta abar)," egiaz  ko kristautasuna" bizitzeko asmoz: egiazko kristautasunik ez omen baitzen igandero Jaun hartzea, luistar izatea, eta beste dena.
|
|
|
" Momentu hauetan gai gara euskaraz arituko litzatekeen unibertsitatea eraikitzeko, baina arazo larriekin85". Eta bidea urratsez urrats egiten denez, badirudi euskaraz biziko den campus
|
bat
sortzea dela bidean irabazi beharreko beste koska bat. Unibertsitatea eta euskara egokiago ezkontzeko bidean, egungo egoera gainditzeko modua eskain lezakeen proposamen bideragarria iruditzen zait euskara hutsez biziko den campus autonomo berri bat sortzea.
|
|
|
Eta bidea urratsez urrats egiten denez, badirudi euskaraz biziko den campus bat sortzea dela bidean irabazi beharreko beste koska bat. Unibertsitatea eta euskara egokiago ezkontzeko bidean, egungo egoera gainditzeko modua eskain lezakeen proposamen bideragarria iruditzen zait euskara hutsez biziko den campus autonomo berri
|
bat
sortzea. Lehenago ere proposatu izan dut campus euskalduna.
|
|
2005
|
|
|
Existentziaren pareko bihurtu, alajaina. Haatik, gizakiaren bizitza existentziaren zirkunferentziaren ukitze gunean ihesbide
|
bat
sortzeko ahalegina da, hain zuzen, existentzia berezi bat eraikitzeko seta, betiereko itxitura biribiletik ihesi.
|
|
|
Dena dela, Leirerekin izan zuen harremanak ez zuen hilabete batzuk baino gehiago iraun, baina aski izan zen gu bion artean amildegi
|
bat
sortzeko. Udan, Indiara joan zen, aurrez pentsatu bezala.
|
|
|
Atal honetan orain arte aztertutako puntu guztiek, zuzentze eta bideratze aukera bat dute Programa 21 honen eta horretarako ezarritarako metodologien bidez. Toki zein erregio mailako egitura administratiboak iraunkortasun kontzeptu pertsonalizatu bat garatzera irits daitezke, identitate propio bat izateko behar diren irizpideak ezarriz, bere etorkizunean eragitera iritsiz, kolektibo gisa autodeterminatzera helduz eta bere norbanakoen emantzipazio erreala bultzatuz. Kolektiboen beharretara egokitutako kultura
|
bat
sor daiteke, humanistago eta jakinduria elkartrukatzera zabalduago bat, sortzaile eta berritzaileago bat eta gizarte zein ingurumen terminoetan lehiakorrago bat. Azken batean, toki mailan gauzatu egin behar dira, herritarrengandik hurbilen dagoen maila delako, lehen aipatuz joan garen elementu guztiak.
|
|
|
Sen onari jarraiki, beraz, botere egitura (politiko, sozial, administratibo...) berriak asmatu ditugu nahitaez. Gizarte antolamendu berri
|
bat
sortzea da, azken batean, kontua, gizateriari, oraingo eta geroko gizakiei, alegia, ahalik eta modurik duinenean bizirauteko aukera eskainiko diona.
|
|
|
Espazioa eta denbora hausten dituzten komunikazio forma berrien pean konektatutako erakunde eta organismoen sortze bizkorra adierazle bat da, gobernamendu sistema global, erregional zein maila anitzekoak ordena propio bat ezartzen hasi diren aro baten adierazlea. " Zuzenbide kosmopolita"
|
bat
sortu da, eta horretan erregioek bere elkarrekiko harremanak sendotu egin dituzte. Era berean, ekintza politiko publikorako sare globalak, eragile publiko eta pribatuak inplikatzen dituztenak, atzerantz eragiten ari zaizkio gobernu indibidualek bere jardueraren eta herritarren gainean duten kontrolari; gauzak horrela, gobernu hauentzat orain oso zaila da bere etorkizunaren nondik norakoa ikustea.
|
|
|
Sistema horrek gizarte bat itxuratu du, non banakako interesa eta epe laburrerako irabazia epe luzeko ikuspegiaren, hots, etorkizunera begirako ikuspegiaren gainean dauden. Ingurumen krisialdiaren eraginez, ekonomiako adituek ezin izan dute sentsibilitate orotatik at jarraitu, eta Ingurumen Ekonomia izeneko adar
|
bat
sortu da. Ekonomia konbentzionalaren kontzeptuak eta analisi tresnak aplikatzen dizkiete natur baliabideei, eta jarduera ekonomikoaren ingurumen inpaktu edo eraginak kanpoko elementutzat hartzen dituzte.
|
|
|
Normalean, aipatu kolektibo horiexek izaten dira marjinaltasun, langabezia eta pobreziaren gune nagusia. Hau, oso urrun joan beharrik gabe, egunero gertatzen da gure hirietan bertan âwoorkin poor class
|
bat
sortzen ari da, hau da, lana egin arren bere burua pobretzat duen talde bat, duintasunez bizi izateko adina sarrerarik ez daukalakoâ. Arazo hori konpontzeko modu bakarra sorburuan demokratikoak diren eta kultur aniztasuna eta aniztasun etnikoa integratzeko gai diren esku hartzeak dira.
|
|
|
Hau esparru kolektiboko kontu bat da, eta erabaki prozesu batzuk behar ditu, hain zuzen gizarte osoa modu eraginkorrean inplikatzeko hainbat gaitasun instituzionalen bidez, tartean izan baitaitezke, besteak beste, partaidetza publikoa, lankidetza eta koordinazioa, gatazken prebentzioa eta kudeaketa, eta informaziorako aukera. Azken batean, oreka
|
bat
sortzea da kontua, pertsona guztien eskubidea den bizi kalitatea izanik alde batean eta pertsona horiexek bizi eta garatzen diren ingurumen faktorea bestean.
|
|
2006
|
|
|
Ez sutu horrela. Ez zain komeni ultzera
|
bat
sortzea, azterketak gainean ditunala.
|
|
|
Kea zabaldu zen gelan, telebistaren aurrean gandu mehe
|
bat
sortuz. Emakumeak gogoz erre zuen ohearen alde batean eserita.
|
|
|
Gaur egun ez duk erraza, e?, nork bere usteei eustea. Eragozpenen
|
bat
sortu orduko, hor alda  tzen diagu iritzia eta behar den guztia. Hori duk, behintzat, nire irudipena.
|
|
|
Jainko
|
bat
sortu ahal banu,
|
|
|
Larrialdietarako zerbitzu publikoa da. Hiztunen arteko harremanetan, edozein dela ere, euskararen inguruko auziren
|
bat
sortzen denean, zenbakia markatu eta SOS Euskarak larrialdiari erantzunen dio, egoera bakoitzak behar duen bitartekoa eskainiz: itzultzailea, hiztegia, gramatika, hizkuntza eskubideen zerrenda, zuzentzailea, filologoa, hiztun euskalkiduna, euskara teknikaria...
|
|
|
Hizketaren putzura jauzi egiten dugunean badakigu esaldi bakoitzak, xumeenak ere, zenbait arau hauts ditzakeela, eta, normalean, hausten dituela. Testu
|
bat
sortzeko ahaleginean, konparaziora, zenbat denbora ematen ote diogu zuzentasunaren gaineko zalantzak argitzeari eta erabakitzeari. Estatistika bat osatu genuke.
|
|
2007
|
|
|
Sukalde handi batean sartu ziren. Barruko ilunera artean egokitu gabe zeudela, kolore eta tamaina guztietako katu mordo
|
bat
sortu zen, harraskatik eta mahai gainetik lurrera salto egin zutenak, eta atsoari hurbildu zitzaizkionak, xera xera, zeinek haren arreta bereganatuko. Txakurrak, berriz, zuzen zuzenean ibai bazterreko txoperara ematen zuen alboko ate batetik desagertu ziren, eta usna hemen usna han segitu zuten sasi zikinetan.
|
|
|
Ez ikurrina bereziki maite dutelako, bertan hezkuntza ona ematen delako. Oraindik ez diot esperantzari uko egin emeki emeki egiazko nafartasun
|
bat
sor dadin, lotsarik gabe euskalduntasuna beretuko duena.
|
|
|
Saiatu naiz testu arin
|
bat
sortzen. Horretarako, oharrak eta bibliografia saihestu ditut.
|
|
|
Zer esanik ez, nafar gehien gehienendako foruak ulertezinak dira eta gaur egun aitzakia besterik ez dira Nafarroa Hirurak Batetik aldendurik edukitzeko. Ene iritziz, nafar gehienek uko egin zioten beste euskal herritarrekin autonomia erkidego
|
bat
sortzeari, ez balizko nafartasunagatik, espainiar nazionalismo huts hutsagatik baizik: denek zekiten abertzaleendako Nafarroaren" anexioa" euskal estatu independente bat sortzeko lehen urratsa baizik ez zela eta, beraz, Nafarroarako probintzia bakarreko autonomia bermerik hoberena zela Espainiaren batasunerako.
|
|
|
Ene iritziz, nafar gehienek uko egin zioten beste euskal herritarrekin autonomia erkidego bat sortzeari, ez balizko nafartasunagatik, espainiar nazionalismo huts hutsagatik baizik: denek zekiten abertzaleendako Nafarroaren" anexioa" euskal estatu independente
|
bat
sortzeko lehen urratsa baizik ez zela eta, beraz, Nafarroarako probintzia bakarreko autonomia bermerik hoberena zela Espainiaren batasunerako. Beren buruei foruzale deritzetenek eta Espainiako armadak hel  buru bera zuten eta ez dut uste azken horri egotz dakiokeenik nafar nortasun bizi bizirik.
|
|
|
Eta Nafarroarekiko antza aurrera doa: " Herrialde Katalanak" (Països Catalans) izeneko entitate
|
bat
sortu nahi duten gehienak, non Kataluniako Printzerria, Balear eta Pitiusar uharteak, Valentziako Erkidegoa, Andorra eta Aragoiko eta Frantziako eskualde katalandunak sartuko bailirateke, independentistak izan dira eta dira. Nafarroan bezala, arrisku separatistari aurre egiteko modurik eragingarriena Kataluniarekiko lotura oro ukatzea izan da.
|
|
|
Dirudienez, nafar gehienek ez dute egungo egoera aldatu nahi eta hori nafar" nortasunaren" froga bat izan liteke, puntu xehe batengatik izanen ez balitz. Puntu xehe hori, zer esanik ez, ustezko navarristen erabateko utzikeria izan da Nafarroarendako probintzia militar bat, kirol selekzio bat edo unibertsitate barruti
|
bat
sortzeko. Zergatik?
|
|
|
Eusko nafarrek, Espainiako beste herrialdeekikoak. Batzuek eta besteek talde kontzientzia
|
bat
sortzeko ez dute errealitate osoa hartu, komeni zaiena baizik. Ikusi nahi ez duen itsua baino okerragorik ez:
|
|
|
1716tik aurrera, euskal herrialdeek ez bestek atxiki zioten nolabaiteko autonomiari Espainiako Monarkian, ez beren merezimenduengatik, besteen hutsegite estrategikoengatik baizik. Ordutik aurrera, errege erreginak eta ministroak, aduanak Ebrotik Pirinioetara eraman nahi zituzten hemengo merkatari batzuek bultzaturik, zelatan izan ziren Euskal Herriko berezko araubidea ezeztatu eta Espainian merkatu bakar
|
bat
sortzeko. Ustekabean, lau herrialdeen arteko elkartasuna areagotu zuten, gehienbat, bistan denez, Hirurak Batekoen artekoa.
|
|
|
Horrek areagotu egiten du aztertzen ari garen prozesu osoko kasualitate kutsua. Baina, 1876rako lau herrialdeetan ezin geldiarazizko tradizio
|
bat
sortua zen foru berezitasunak defendatzeko. Ehun eta hirurogei urte horiek, azken Planta Berria aldarrikatu zenetik (1716tik) Hirurak Bateko foruak ezeztatu bitarte (1876a bitarte) funtsezkoak dira foruzaletasuna ulertzeko.
|
|
|
Hizkuntza berezi bat edukitzeak asko laguntzen du talde nortasun
|
bat
sortzen eta gordetzen. Hori bistan da.
|
|
2008
|
|
|
Duela hogei urte horrelako proiektuetan lan egiten zuen, eta orain ez zaio interesatzen, ez dauka horretarako gogorik. Iaz, talde
|
bat
sortu dute hiruren artean eta niri lehen kontatu didan esperientzia aberasgarria azaldu du bigarrenez Franken aurrean. Bi film egin dituzte kamera digitalekin.
|
|
|
Bere eguneroko bizipenak tartekatzen zituzten istorioak asmatzen zituen Friedarentzat. Missi deitzen zen pertsonaia
|
bat
sortu zuen horretarako. Siraren zortzi gutun heldu zitzaizkion Friedari, eta Friedaren hiru Sirari.
|
|
|
–Gustatuko litzaidake mutil bat haztea. Ia benetan gure belaunaldikoak gai garen beste eredu
|
bat
sortzeko. Ia zein ondorio duen egun osoan etxetik kanpo ez dagoen aita baten presentziak.
|
|
|
Ume bat zegoen Katrinen lekuan eserita, ume baten begiak ziren ikuskizuna jarraitzen ari zirenak. Bi neska, piano bat, idazmakina bat, duela berrehun urte abestua izateko idatzi zen errimadun testu bat eta Katrinek egindako objektu guztiak, Prenzlauerbergeko gela batean, udako egun sargoritsu batez, mundu
|
bat
sortzen. Hermanni ere irten zaio ume bat aurpegira.
|
|
|
Hiru esku pareri begira nago. Mundu oso
|
bat
sortzen da eskuotatik. Ihes egiten die sentimenduak.
|
|
|
Sexu jazarpen moten artean, besteak beste, hurbiltze sexuala, mesede sexualen eskaera eta sexu arloko portaera fisiko zein hitzezkoak egon daitezke. ...ren edo hezkuntzaren gain ondorioak ekar ditzakeen heinean; bestetik, portaera hori onartzea edo errefusatzea gizabanako horri dagozkion erabaki akademiko edo laboralen oinarri gisa erabiltzen denean; edo, azkenik, halako portaera baten helburua edo ondorioa gizabanako baten ekintza akademiko edo profesionalerako oztopo bihurtzea denean, lan edo hezkuntza inguru erasokor, beldurgarri edo apalgarri
|
bat
sortuz alegia. (...) Argia izango da alde horretatik UAAko politika:
|
|
|
XIX. mendean, nola ez, nobelaren aberrietako bat bihurtu dut Euskal Herria, Frantzia, Britainia Handia eta Errusiarekin batera: Gasteizko Stendhal
|
bat
sortu dut nire ikasleentzat bakarrik, eta Iruñeko Dostoievski bat, eta Baionako Dickens bat, are Gernikako Jane Austen bat, Donostiako Baudelaire bat ahaztu gabe, Bilintx gaixoari mila buelta ematen omen zizkiona, eta azken hura dueluan hil zuena, ze demontre?: poesiak bere txokotxoa behar du pandemonium honetan.
|
|
|
Independentzia Gerraren ondoren, dinastia zaharra ez zen tronura itzuli, eta, ondorioz, euskal nafar errepublikazaleen eta antzinako dinastiaren aldekoen arteko tira-bira etengabe gisa deskribatu dut XIX. mendea; liberalen garaipena izan zen ohikoena, eta erreakzionarioek oso gutxitan lortu zuten, estatu kolpeen bitartez edo gerra zibilen ondorioz, boterea eskuratzea, laburki gehienetan. Hala, industrializazioa Baiona Iruñea ardatzean zehar errotzen hasten zen bitartean, Espainiarekin bat egitearen aldeko eskuineko mugimendu
|
bat
sortu zen XIX. mendearen amaieran, Gipuzkoan eta Bizkaian batik bat, Euskal Herriko errepublika laiko, bekatari eta materialistak hartutako bidea gogor gaitzesten zuena. Sabino Arana Goiri aipatu dut joera politiko horren aitzindari gisa.
|
|
|
Zein tragedia irakurri behar ditudan galdetzera joan beharra daukadala akordatu naiz. Siesno
|
bat
sortzen dit Barrutiak, onartu beharra daukat, erakargarritasunaren eta nazkaren arteko zer bat. Zalantza une baten ondoren, Barrutiaren bulegorantz abiatu naiz.
|
|
|
Nola da posible? Edo beste modu batera esateko, nola egin da Euskal Gatazka, gaizki, oso gaizki deritzon horretatik tragedia
|
bat
sortzeko, areago Euskal Gatazkak euskal abertzaleen erredentzioa helburu duelarik.
|
|
|
Ia belarrira ari zait niri bakarrik, gainerakoak ahantzirik dituela ohartzean, beldurra areagotzearekin bat, halako harrotasun ergel
|
bat
sortu dit.
|
|
|
Rosak aurpegia aztertzen dio gizonari, lehiakortasun halako
|
bat
sortu izan balitz bezala bien artean:
|
|
|
bertze emisore
|
bat
sortzen da:
|
|
|
gerra
|
bat
sortzen duela burgesiak belaunaldi oro;
|
|
|
ordu txikitan zimurdura
|
bat
sortuko zaio orri hotz horri.
|
|
|
Baina, kontuz: indarrik ez dagoen tokitik ustekabeko indarra atera liteke, edo pozik ez dagoen tokitik neurrigabeko poz
|
bat
sor liteke, eta abar. Arrazoizko pentsamenduen erdiak pentsamendu tonto arrazoizkoak izaten dira, zehazki.
|
|
|
(Eta gero erdi erditik barre egin" lehengoek sinesten zituzten ergelkeriei"!). Industria izugarri
|
bat
sortu zen eta ezin ukituzko egia bat. Alferrik azaldu ziren ikertzaile fin askoak ezin zitekeen gauza zela esatera; ixilaraziak eta laidoztatuak izan ziren.
|
|
|
Familiek mezuak uzten zituzten euren asmoak azaltzen, batzuek bere kasa joateko asmoa zuten, beste batzuk NAEL baten zerbitzuak kontratatzekoak ziren, eta bagenekien AFACek berak bidaia bat antolatzeko asmoa zuela. Guk, ordea, gure kasa joango ginela erabaki genuen, NAEL baten zerbitzua kontratatu gabe, baina horretarako sei bat familiak osatutako taldetxo
|
bat
sortu behar genuen, gastuak ikaragarri handiak izan ez zitezen. Asignazioko egunean ezagututako familien artean lau prest geunden gure kasa joateko.
|
|
|
Baten batek itsu izatea leporatuko dit. Sekulako arazoak ditugula, ez dagoela etxebizitza duin bat erosterik bizitza osorako hipotekatu gabe, hezkun  tza sistemak ez duela funtzionatzen, unibertsitatean ikasitakoa eta lan merkatuak eskatzen duena maiz ez datozela bat, gizarte ustel
|
bat
sortzen ari garela, elkartasunik gabekoa, Ameriketako Estatu Batuen isla ezin fidelagoa.
|
|
|
Baina bizikletak alde batera utziz gero, munduko garraio mota ia guztiak ikusi ahal izan genituen hango errepideetan: ...re tarifa zuelarik?, motor arruntak, moto taxiak, sidekarrak, aterik gabeko kamionetak, kamioi handiak, kamioi txikiak, gurea bezalako mikrobusak, lineako autobusak, den denak modu ezberdin batez margotuak?, gurdiak... ez zuen inporta nola, kontua zerbait edo norbait garraiatzea zen, eta ibilgailu haiek guztiak hango errepideetan elkartzen ziren, aldapetan gora eta behera, ikaratzeko moduko koktel
|
bat
sortuz. Chongqingen bazaude eta arriskua gustuko baduzu, ez galdu taxi bat hartzeko aukera; bi euroren truke adrenalinaz beteriko bidaia ahaztezin batez gozatuko duzu!
|
|
2009
|
|
|
Haren begietara ikusezina zen bera, eta horrek hain min handia egiten zion, ezen debekatu egiten zion bere buruari gizon bat emakume batekin akordatzen den gisan akordatzea. Batzuetan nabaritzen zuen bere baitan haragizko desio
|
bat
sortzen, amodiozkoa, bizia, ezkutuko su batetik goratzen den bero sutsua bezalakoa. Ezinezkoa izango zitzaion gose sekretu horretatik askatzea, hatsik, odolik edo begiradarik gabe gelditzea bezain ezinezkoa.
|
|
|
Ia nerbioei eusterik ez dagoen une muga mugako horretan, halako lasaitasun egoera
|
bat
sortzen da, ezen jokalariak ezaxolati jarraitzen duen jokatzen eta besteei nola jokatzen duen begiratzen uzten, bake bakean. Ondo jabetuta zegoen Wardes bere lasaitasunaz.
|
|
|
Ezin zuen jan: eztarria itxita zuen larritasunagatik eta goragalea ematen zion errusiar eran jarritako janari hark (Elinorren lehenengo ezkontzak halako nahasketa arraro
|
bat
sortua zuen, haren estatubatuar izaeraren eta ohitura eslaviarren artekoa).
|
|
|
Trena eta gorpua. Zenbakiek gauza bat baieztatu zioten, eta beste zalantza
|
bat
sortu: Kronskyk egia esan zion, bera ez zen Eichmannen kastakoa.
|
|
|
adiskidetasunak giza berotasunaren hauspoa behar du. Ziurrenera, bai, baina, batzuetan, batek daki zergatik, hauspo hori gabe ere, halako berotasun
|
bat
sor daiteke elkarren berri aspaldian izan ez duten bi pertsonen artean. Min bera partekatzen dutelako, akaso.
|
|
|
Tefiso eztabaida taldean hitzetatik ekintzetara pasatu eta enpresa komunista
|
bat
sortzea pentsatu zuten. Pentsatu eta egin.
|
|
|
Elkarrizketa berehala lerratu zen sinbolismoaren eta ekialdeko filosofien alorrera. Elkarrizketaren une batean, Xabierrek aitortu zien masoien logia bateko partaide izana zela, eta Iñigorekin batera euskal logia
|
bat
sortzekotan zebilela, eite berrikoa, gizakiaren errorik sakonenetara joko zuen erakundea; erro horiek euskal hizkuntzan eta kulturan omen zeuden, antzinako euskal sinbologian (Iñigok eta Mirentxuk buruaz baiezka entzuten zioten); mapa batzuk atera zituen, Lurreko leinurik zaharrenen mugimenduak erakusteko; lehenik, mendebaldetik ekialderako migrazio handia; gero, alderantzizkoa, Europara kultura...
|
|
|
Gutxienez zazpi urte zituztela yogan iniziatzeko erantzun zien Anandak, zazpi urte gorputzeko zelula guztiak berritzeko, zazpi garbitze urte zirkulua ondo ixteko, eta zirkuluaren barruan lauki bat ondo sustraitu eta gero hiruki
|
bat
sortzeko, erpin bat gorantz zuela, laukia oinarri duen piramide baten itxuran; laukia eta hirukia, zazpi, garbitasunaren zirkuluaren barruan; gorputza bera piramide energetiko bihurtzea, hori zen yogaren bidea. Baina haiek askoz ere bide lasterragoa behar zuten, eta Anandak yoga irakasle batek egin dezakeen akatsik handiena egin zuen; urratsak eten, haiek pertsona" eboluzionatuak" zirelako aitzakian; mendira beste ertz batetik igotzen denaren antzera yogaren pausoak beste modu batera emanak omen zituztela esanez zuritzen zuen bere jokabidea Anandak.
|
|
|
Eta arraza berri
|
bat
sortu nahi zitean, hi, dena mistizismoz eta maitasun unibertsalez apaindua, baina azken batean Hitler ostia haren asmo bera. Pikete bat antolatzekotan egon gintuan, bazterren batean denak jipoitzeko, baina arreba zebilean tartean, eta hura tartean zela ez zegoan astakeriarik egiterik.
|
|
|
Balitekek hori izatea Krishnamurtik saihestu nahi zuen kontraesanetako bat, bai baitzekien ontasunean sineste hutsak ez dakarrela berez ontasunik. Baina esango nikek bera ere lakioan erori zela; azken batean, jarraitzaileak sortu zitian, eta hori sineskera bat edo eskola
|
bat
sortzea baino ez duk; haren idatziak ebanjelioen pare edo autolaguntza liburu gisa saltzen ditiztek; sineskizun batzuk beste batzuez ordeztu baino ez ditek egiten, alienazio droga huts dituk, hara.
|
|
|
Hiriak galaxia baten tankera zuen, eta mundu osotik etorritako jendea bizi zen bertan, proiektu ideal hark erakarrita: benetako oasi
|
bat
sortu nahi zuten, hierarkiarik gabe zuzendua, bakearen eta anaitasunaren sinbolo. Hantxe jaio zen Ananda, hantxe hil zitzaion ama (hala esan zion behintzat aitak), bera txikia zela.
|
|
|
Horrela ulertzen nuen nik, behintzat, zuen portaera, zurea behinik behin. Gela beltz
|
bat
sortu zen sasoi hartan nire barruan; iluntasuna eta hautsa besterik ez nuen aurkitzen bertara sartzen nintzen guztietan. Galdu egin nuen urte eta hilabete gutxi batzuk lehenago etxera itzuli zinen iluntze hartan niregan erne zen esperantza.
|
|
|
Aitak eta biok antza duzuela alboz begiratuta, kostatu egiten zaidala zure bizimodua ulertzen, duda egiten dudala zuregana atso jantzita joan nintzen hartan ezagutu ninduzun... Horiek guztiak gogoratzen ari naizela, beste galdera
|
bat
sortu zait batere pentsatu gabe: eta aita, ezagutzen al dut aita?
|
|
|
Euzkadiri zeta kendu genion gero, Euskadi berri
|
bat
sortu nahian:
|
|
|
Irentsi behar genukeena beste zerbait da: bioteknologiak beste espezie
|
bat
sortu bitartean, gureari berezkoa zaiola tristezia; malenkonia ere bagarela. Kimikak arindu ditzake barne minak, aldi baterako gehienetan, gu denok gehiago hondoratzen garen bitartean.
|
|
|
Jainkoa, Herria, Progresoa, Demokrazia, Nazioa, Langileen Askapena, Garapena, Komunitatea... Askok irudi
|
bat
sortu dute bere barrualdean, berari jarraituz bizitzeko.
|
|
|
Egituren, gizartearen edo globalizazioaren indar faktikoen aurrean, indibiduoek eta taldeek subjektu izateko duten gaitasuna handitzean datza desafioa: subjektibotasun erresistente
|
bat
sortzea, geure bizitzaren gaineko kontrola berreskuratzea, geure buruak geuk aukeraturiko balore bidetik arautuz, geure historia txikiaren subjektu eginez. Globalizazioak egokitzea agintzen du, baina autodeterminaturiko ekintzari ere lekua egin behar zaio.
|
|
|
Biziera ezin postmodernoago horrek itxura batean bizi hautu librea dirudi, halako miresmen
|
bat
sortzen du inguru batean. Funtsean, ordea, konexio egonkorrak falta zaizkio; eta helmugak.
|
|
|
Ostra bere buruaren defentsan hasten da, eta nakarrezko hari mehe batez sarea ehuntzeari ekiten dio arrotza neutralizatzeko: ekintza horretatik objektu berdingabe
|
bat
sortzen da. Ostraren senak, animalia guztienak bezala, defendatzeko agintzen dio, baina defentsa horrek perla bat sortzen du".
|
|
|
ekintza horretatik objektu berdingabe bat sortzen da. Ostraren senak, animalia guztienak bezala, defendatzeko agintzen dio, baina defentsa horrek perla
|
bat
sortzen du".
|
|
|
Behin egongelan, anfitrioiak errezela lodiak jaitsi ditu, eta argia itzali du. Ilunpe konspiratzaile halako
|
bat
sortu da. Hiru gizonak ahapeka hitz egiten hasi dira, konspirazioaren itxura areagotuz.
|
|
|
Euskaraz nekosoa baldin bada silaba bakarreko hitzekin esaldiak osatzea, ez da ez on ez txar: da?, are korapilatsuagoa da halakoekin testu luzeak txirikordatzea, silaba gutxiko hitzek ahalbideratzen duten erritmo bizi
|
bat
sortzea, eta, ondorioz, Racine ren bertsoa bezalako perlak abiaraztea:
|
|
|
Bigarren oroitzapenari dagokionez, material heterogeneoenak lotzen nituen zeluloide puskak elkartzerakoan, eta egitura berri
|
bat
sortzen.
|
|
|
" Irakurle batek hasiera hasieratik erreprimitu behar du ikasteko gogoa; irakurketarekin ezagutzak lortzen baditu, berarentzat hobe; baina haien bila joan, ez: sistema baten arabera irakurtzeak, aditu bat edo autoritate
|
bat
sor dezake, baina irakurketa eskuzabal sortzaile baten aukera guztiak ito ditzake".
|
|
|
Baina benetan markatu ninduena ez zen filosofo bat izan, Beckett dramaturgoa baizik, hura ere Artamendik ekarria Paristik. Antzerki talde txiki
|
bat
sortu zuen irakasleak eta, hilabete batzuetako saio ia klandestino batzuen ondoren, ni baino apaizgai zaharrago batzuek Godoten esperoan antzeztu zuten, Estatu osoan lehendabiziko aldiz. Sekulakoa izan zen hark gure artean eragin zuen konbultsioa, eta egunak eta asteak pasatu genituen Godoten nortasunaz eta esperoaren esperantza faltaz eztabaidan.
|
|
|
Beharbada ez dute izango ideologien ahalmena botere politiko bat legitimatzeko orduan, baina oso lagungarriak dira praktika sozial zehatzak naturalizatzeko orduan, erreferente eta aldi berean aurrekari funtzioa betez. Beraz, halako berezitasun batez jantziriko irudiak dira, zeinek ideologiaren erregistro partikular
|
bat
sortzen baitute, egia absolutuen mailara jasoz esanahiak. Espazio fisikoak sakralizatu eta praktika moralak jokabide heroiko gisa legitima ditzaketen irudiak, beraz.
|
|
|
Nahiz eta teoria, hala politikoa nola geografikoa, bietako lehena baliagarri bakartzat kanonizatzen ahalegindu zen, limite politiko eta kulturalen dimentsio kritikoek, azkenean, bigarrenari eman zioten arrazoia. Era horretan, nazio nortasunaren eraikuntza politikoan, halako tentsio anizkun
|
bat
sortu zen eragile politikoen espazio fisiko marjinaletan. Espazio estatalizatu eta, geroago, nazionalizatu horietan arreta handiagoa eskaini zitzaion nortasunen adierazpideetan berezitasuna eta bestelakotasuna hautemateak duen garrantziari.
|
|
|
Gurean, lortu nahi zen nazioaren alderdi kulturalaren eta politikoaren arteko lurraldekako gainjartze hori ahulagoa izan zen, eta, gainera, Espainiako trantsizio politikoak edukiz hustu zuen erabat. Prozesuak berekin ekarri zuen mobilizazio sozial nolabaitekoak eta alor jakin batzuetan eragin zuen haserreak inoiz ez zuten kontrabotere bateratu eta gihartsu bat eragin, hau da, instituzio sortu berriak gorabehera lurralde guztiez osatutako nazio bat eraikitzen eta imajinatzen jarraitzeko aukera emango zuen herri kontzepzio
|
bat
sortzeko gai izango zen bat.
|
|
|
Behin baino gehiagotan esan dugun bezala, Espainiako trantsizioa eta gero halako poztasun bat zabaldu zen Herrialde Katalanetako klase politikoko kideen artean, eta horrek kontrako zeinuko mimetismo
|
bat
sortu baitzuen klase kulturala delakoan. Horren guztiaren ondorioz eratu zen diskurtsoak inplizituki adierazten zuenez, herria ongi zihoan, eta ongi ez zihoan tokietan utzikeria politikoaren erruagatik zen.
|
|
|
Azken batean, kontzientzia nazional berezi
|
bat
sortuko bada, eta hura kolektiboki biziko bada, proiektu politikoek sentimendu nazionalez beteriko sinboloak sortzeko edo beretzeko gaitasuna izan behar dute. Gero haiek sozialki legitimatzeko, eta errepikatzeko eta mantentzeko gaitasuna erakusteko.
|