|
2000
|
|
|
Hiru hilabetera desagertu zen Herreratik. Geroago jakin genuen, beste kartzeleroren batek esanda, urdaileko ultzera
|
bat
sortu zitzaiola eta alde egin beharra izan zuela lan hura utzita.
|
|
|
Pertsonen artean gertutasun eroso
|
bat
sortzeko lagungarri onak izaten dira maiz askotan gustuko otorduak, eta Tolosako afari hura halakoxea izan zen gu biontzat. Bere piztueraren historia kontatu zidan Lauaxetak, patxada ederrean, xehetasunetan sartzeko ere nahikoa beta hartuta.
|
|
2001
|
|
|
– Atzeratzea baino ez diat lortu. Tira, heroi
|
bat
sortu ere egin diat. Agintariak zorretan zeudek nirekin inondik ere.
|
|
2004
|
|
|
Indarrak biltzen aritu zen une batez atarian, beldurraren antzeko
|
bat
sortzen zitzaion herriko tabernetan sartzean, jendea, bere lagunengandik hasita, edozein gauza esateko gauza baitzen," niri edozein gauza esateko gauza, ez beste batzuei". Arnasa hartu eta ateko maratilari eraginez sartu zen Bazterretxea tabernara.
|
|
|
Harakin eta Ferminek ageri zuten noraezak halako erruki
|
bat
sortu bazion ere, Marck sakonean konforme zegoen Ikek espantuka baina zuzen erakutsitako harridurarekin. Zer klaseko lagunak ziren!
|
|
|
Gaztainondo baten atzetik kukuka, gizon
|
bat
sortu zen. Zerbaiten esperoan zirudien.
|
|
|
Beno, igual lehenago hasi nuke". Eta orduan Carlosek euskaldun jendea bizi zen herri txiki batetik zetorrela kontatuko zion, eta herri hartara zuela hamar urte edo, 80ko urtearen inguruan Frantziako maiatzaren kontu haren azkenetako uhina ailegatu zela, Franco hiltzean euskaldunen independentzia nahiarekin batera halako ezkerreko mugimendu nazionalista
|
bat
sortu zela eta hor kokatu zirela bere belaunaldiko asko eta asko, ordura arteko bizimodu tradizionalagoarekin apurtuz... " edo" zehaztu zion Carlosek" izan ere hori azalekoaren azalpena baino ez da, zeren eta horretaz gain bai baitzegoen Iraultza izkinaren bueltan zegoeneko sentsazioa, denok estatuaren errepresioa gorabehera euforian biziarazten gintuena.
|
|
2005
|
|
|
– Paraxutisten kasta
|
bat
sortu zuan orduan, supergizonak, kolorez apainduak, nabala gerrian eta fusilak eskuetan karriken jaun eta jabe paseatzen zirenak, musulman airea edo itxura zeukan edonor goratik hartuz. Txapel berde, urdin eta gorriak armadaren indarraren ikur, bazauka hiri Beinat!
|
|
|
Holandar batean alde egin zuen Marinak, herrian fox terrier batekin promenatzen eta denokin hitz egiten astebete eman zuen kapitain bilo horiak eramanda. Ez dut esanen noiz itzuliko zain nagoela, aski du ipuinak narratzailea zoratuta daukan neskaren aitak osaba mitiko
|
bat
sorturik, txarra izateko.
|
|
|
Lipuak helduko balie! Zeinen barregarri, zabarkeria honek mespretxu handi
|
bat
sortuko ez balu, interfonoak hamazazpi eta hemezortzigarren mendeko atalburu landuen azpian.
|
|
|
Izuturik ez baina liluraturik ginduzkan. Beldurra ematen ziguten gauzak egitera behartzen gintuen, eta hartara sailkatze
|
bat
sortzen zen gure artean ere, zailduenen hierarkia. Ez nintzen ni gorenetakoa, egia esan.
|
|
2006
|
|
|
azken ondotik lehentasun berri
|
bat
sortuta
|
|
|
...engaiztoa zen, maltzurki, gero sekzioko kideek ere onartua, maltzurki eta maiteki aldi berean, Armani ez zen horregatik asaldatzen, ez horixe, ez zen etorri berria, garai haien aldakortasunaren beraren paradigma irizten zion izengoitiari, egokia beraz, eta doike, pena bakarra berari paratu izana edukiko zuen, onartu beharra zegoen besteri esateko oso egokia zela, norberari esanez gero azkura pixka
|
bat
sortzen zuen, baina liberatua zenetik asko zaintzen zuen itxura, goiko aginduak dituk, justifikatzen zuen bere burua, baina beste batzuek buzoarekin segitzen zuten, Goiok esaterako, gero eta burusoilagoa zen Goio, Goio bere buzo barruan sarturik –enbutiturik– agorafobia probokatzeko moduko buruko soilunearekin, hestebete zurbil eta ezezagun bat bailitzan, edo okerrago, zakil punta laru ... –eta Goiok ez zuen buruaz ezetz esateko lanik ere hartzen, garbi bai garbi baitzen galdera erretorikoa zela–, prestakuntza, prestakuntza, prestakuntza da beharrezkoa alternatiba bat eratzen dugun bitartean, eratuko dugun egunerako, kostako da baina, hori ez dago ukatzerik, errealitatea konplexua eta aldakorra delako, horrexegatik beragatik hain zuzen, eta gero fabrikako lankideen eta sekzioko sugegorrien komentarioak, begira urliaren semea, lau urte baizik ez ditik eta lehengoan, nagusi izatean zer izan nahi duen galdetu eta ez al zian erantzun, ba, Hipertrolako ingeniari aurrez jubilatua soldataren ehuneko laurogeita hamarrarekin, Hi per tro la ko in ge nia ri au rrez ju bi la tua sol da ta ren ehu ne-ko la ro ta ha ma rra re kin, dena braust, baina silabak ongi markatuz eta silaba bakar batean zalantzarik edo tostorrik egin gabe, hori ez duk galduko, bizi bizi zetorrek, edo sandiaren aita hil berriarena, aita ona izan zuan, eta norbaitek inozoki galdetu, zer, seme alabekin mintzatzen zuan, seme alaben edukazioaz arduratzen zuan, kariñosoa zuan, edo zer, eta erantzuna labana kolpe bat bezala, ez, motel, ez, azkar hil zuan eta diru pixka bat utzi zian, dena zetorren ondo egun kloniko horiek iragateko, katean tapizeria jarri berriari errepasoa egiten, jostura bat tokiz kanpo han eta olio orban bat hemen, jardunaldi bakoitzean horrenbeste kotxe eta azkar ibili beharra orain gaueko txandan zebilen taldeak ehuneko hamarra ateratzen zielako produkzioan, Goiok ez zuen ulertzen, zertarako hainbeste presa gero handik sei hilabetera, merkatuaren egoera zela-eta, produkzioa mantsotu behar bazen eta fabrika hainbeste egunetan ixten bazuten, fabrika itxita zegoeneko egun libreak egun poltsarako, martxa hartan jubilazio egunean bi lan urteko zorra edukiko zuen enpresarekin, Armani, esplikatuzak hau, bizitza guztia lanean eta orain hauek zatozek dirua zor diedala, potroak, gero, bai, bazakiat denbora aldakorrak direla, baina ez nian uste sekula hainbeste aldatuko zirenik, lan egiteagatik ordaindu beharra, gaur jan ditudan lentejak datorren hilean pagatuko ditiat, zorretan jan ditiat, potroak gero, eta egunak joan egunak etorri, denak igual igualak, elkarrengandik bereizezinak, lenteja platerkadako bi ale bezainbeste, sikiera produkzio bitartekoak aitzurra eta pala ez diat esango baina hondeamakina eta barrenoa balira, horiek egitate kontrolagarriak zituan, ukigarriak, hurbilak, fisikoak, nire kapazitateentzako dimentsio ulergarrikoak, humanoak, baina orain dena egon zagok, baina sekula egon gabe, deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik, nonbait, mutilak, izorratu gaitiztek, esan ohi zuen Goiok, gaur egun dena duk birtuala, nire buruko soila izan ezik, igual, ez zaitez horregatik kezkatu, esaten zuen Armanik, ilea ugaritzeko genea aurkitu ditek saguetan, eta produktu bat atera ditek, funtzionatzen omen dik, baina ez hadi kezkatu, orain serio esaten diat, eta batez ere, ez hadi kexatu, sekula ez gaituk gaur den egunean bezala bizi, begiratu hire inguruan, Goio, noiz eduki ditiztek langileek horrelako kotxeak, noiz bidali ditiztek seme alabak unibertsitatera, noiz eduki ditek bigarren etxebizitza, noiz jokatu burtsan, noiz inbertitu, Armanik hori esaten zuenean Goiori bihotza jausten zitzaion lurrera, iruditzen zitzaiolako bere semeak arrazoi zeukala, bere semeak ezertarako balio ez zuen zahar bat zela uste zuelako, izan ere, pentsatzen zuen Goiok, ez nauk aita ona izan, azkar hil, auskalo, baina dirurik utziko ez dudalakoa segurua duk, nik ez zakiat burtsan jokatzen, orduan irri egiten zioten, ez dakiala burtsan jokatzen?, hori erraza duk, motel, ea:
|
|
2007
|
|
|
– Ez dezagun ezerezetik drama
|
bat
sortu –eten du semeak– Guk asko maite zaituztegu. Eta inguratzen gaituzten etxetxoak, trasteak eta tresnak ere bai.
|
|
|
– Ez dezagun ezerezetik drama
|
bat
sortu, jaun andreok.
|
|
|
Automobiletik hotelera elkarren artean eraman zuten kaxa, baina gidariak ez zuen ate nagusia iragan nahi izan. Kutermaren
|
bat
sortzen ahal zion atezainak, eta ez omen zuen merezi. Zama bizkarrera altxatzen lagundu zion Newtonek.
|
|
2009
|
|
|
Haurren buila hasi zen, eta plazako guztiek eliza aldera behatu zuten. Atea zabaldu zen, eta haur andana
|
bat
sortu zuen ilunpeak. Zirkulu erdi bat osatu zuten atea inguratuz, jokalariaren azken fitxak hutseginaren zur hotsa atera zuen.
|
|
2010
|
|
|
Kaiera ireki eta idazkera baldar eta presatuaz edota ordenagailua piztu eta tekla jotze bortitz eta erritmo gabekoaz, istant bat lehenago ez zegoen mundu
|
bat
sortzen dut. Hitzen bidezko magia horrek liluratzen nau.
|
|
|
Norbaitek, hizkiekin jolasean, PERTSONA ren T-a eta N-a kendu: PERSOA; eta R-a eta E-a lekualdatze hutsarekin, beste izaki
|
bat
sortu izan balu bezala. Askatasuna galtzen dugun unetik ez gaitun jada lehengoak.
|
|
|
– Maite dut idaztea. Idazten hasten naizenean, ilunpean dagoen mundu bat argitzea bezalakoxea da, lehenago ez zegoen mundu
|
bat
sortzea. Maite dut nire gogoan sortzen diren istorio eta munduak besteei eskaintzen saiatzea, nik buruan dudana besteei helarazten saiatzea.
|
|
2011
|
|
|
Abuztu hartako egun batez Brooklyngo zubi ondoan paratu zen lauzaz osaturiko artelan
|
bat
sortzeko. Domingo Monterok –artean ez zen Domingo Montero– praka bakero maiztuak eta mahukarik gabeko tixerta berde kirofanoa zeramatzan soinean.
|
|
|
Orduantxe deskubritu du, oinezko horien belarrietara iristen ez den oooooooo! borobil
|
bat
sortuz, hiru estatuak uztartzen dituen argaltasun beldurgarria.
|
|
|
Ordurako amaitua nuen manifestua eta mugimendu
|
bat
sortu gura nuen: Izurde Hiria.
|
|
|
halako beste irudi
|
bat
sortu da nire begien aurrean:
|
|
|
beste gutasun
|
bat
sortuko duena
|
|
|
Beraz, heriotza prestatu zuen zaharrak. Deitura berri
|
bat
sortu, Sardinian etxalde bat erosi, dirurik gehienak izen asmatu berriaren kontuetan jarri Zuricheko banku batean eta gainontzeko jabegoak creek herriko emakume batentzat utzi zituen. Filmak asko argitzen ez duen arren, pentsatu behar omen da emakume hau noizbait maitale izan zuela zaharrak.
|
|
|
Berbaro bizi
|
bat
sortu zen kontainer gainetik jaitsitakoan megafonoa hurrengo hizlariari pasatzen zion bitartean, egia al zen, zergatik horrenbeste, arrazoia zeukala.
|
|
|
Halako hunkidura
|
bat
sortzen zuen neke hark, Bixarberderen ahosoinuak bezala xarmatzen zuen Luisen marrantak. Termoa ireki zuen, kafe lurrin ederra isuriz.
|
|
|
Ahosoinua jotzen zuen ezpainak lehertu behar nizkion amorrante hari, ez nuen deus egin. Baretu handi
|
bat
sortu zitzaidan, erraihustu egin banindute bezain arindua, nirvana modu bat zen, ez nuen ukabila itsutu ahal izan: sareak bildutako helizea.
|
|
|
Beherago, zuhaitzek ezkutatzen ziguten badian ontziolako motorak langilez betea joan behar zuen ordu hartan kai transatlantikorantz jornada amaiturik, atako bandarako maniobrak egiten ariko zen ferrya bere azken bidaian. Hori ere egin zuen norbaitek, ferry linea
|
bat
sortu hemen, zein etorriko zen gure herrira Southamptondik. Kantari hasi ziren denak, kantari hasi ginela denok esan behar nuke, Gorka, Xabier, Txurdo, neskak, zenbat neska hemen ere, Garbiñe, Maitane, denak oraintasun batean, gure belaunaldia, inozoa sentibera koldarra, bihotz onekoa, nirea, zurea, zer, zer egiten diat nik malkotan.
|
|
|
Belen ikusi zuen orduan, jendez betetako hall batera heltzen, berandu, egia, baina jendeak gustura jasaten duen itxaronaldi gozo horietako
|
bat
sortzeko magiaren jabe; ikusi egin zuen, bihar edo etzi gertatuko dela badakigun zerbait ikusten dugun argitasun berarekin, klarki, ikusi egin zuen Belen jendeari bostekoa estutzen, makinalki baina natural itxuran bereak ez ziren hitzak errepikatzen, irristakor, amu guztiei uko egiten dien arrain, bere gurasoek nerabe zela hortzak zuzentzen gastatutako dirua zein ongi justifikatuta zegoen erakust...
|
|
|
– Apenas dago alderik, baina" f" eta" l" minuskula elkarren ondoan jartzen direnean espazio gehiago geratzen da, hutsune
|
bat
sortzen da bien artean. Ikusten?
|
|
|
– Vatikanoak gure alde konspiratuko dik, jakina, euskal estatu independente
|
bat
sortzeko, no te jode. Dibortzioaren legeari kontra egin eta abortuaren aldekoa atzeratzeko etorri duk hura...
|
|
|
– Bisitan joaten haizenean etxetik derrigor pasatzeko aitzakiaren
|
bat
sortu nahiko din.
|
|
2012
|
|
|
– Arazoren
|
bat
sortu al da orain presaka ibiltzeko. Txostena amaitzeko oraindik beste lau hilabete nituela esan zenidaten.
|
|
|
Ezin du ahaztu bihar joango dela Etxebe bere aitaren etxera bizitzera, aldi baterako, eta etxe horretan denak ere punttu bat pozik, nork uka. Neure buruari iruzur egiten ari naizela jakingo ez banu, pentsatu du Herrerak, esango nuke oreka berri
|
bat
sortzen ari dela eta berriro Etxebek egiten dituela proposamenak. Etzi joango da Herrera gurasoen etxera.
|
|
|
Hemen ez. 1984an erregistro
|
bat
sortu zuten, amiantoarekin lanean zebiltzan enpresek izena eman zezaten, baina lau enpresatik gutxienez hiruk ez zuten jakinarazi. Azkenean, amiantoa erabiltzeko debekua 1999an onartu zuten hemen, baina 2002 urtera arte amiantoa lasai erabiltzeko aukera emanez; eta gainera, 2002 urtea iritsi zenean, debekua urtebetez atzeratzea erabaki zuten, ordura arte egin zituzten produktuak merkaturatu ahal izateko.
|
|
|
Kopeta zimurtu zuen aitak– Bihotzera doan arteria bat buxatuta daukazu. Ordezko bide
|
bat
sortuko dugu buxatuta duzun zatian, odola arazorik gabe iris dadin bihotzera. Ebakuntza oso ohikoa da.
|
|
|
Dioenez, eskubide bat bezala ulertzen zuen bakarrik egotearen kontua, eta harrotasunez zeraman hasiera batean. Gerora, ordea, erru sentimendu
|
bat
sortu zion bakarrik egoteko zeukan behar horrek. Jekyll doktorearen eta Mr Hyde ren adibidea jartzen du bere barne gatazka adierazteko.
|
|
|
Zalantza eragin nahi izango diote, azken finean ez dela berak jakin dezakeena interesatzen zaiena, baizik eta mendeku hutsa, haien arma kide hilengatik, erotuta daudelako, psikopata hutsak direlako, bortxatuko dute, umiliatuko, zertarako balioko die horrek ordea gero inor ez bada horren jakitun. Aski ote zaie beste desagertuen inguruan norberak dituen susmo okerrenekin osatu den irudikeria kolektiboa elikatzeko beste martiri
|
bat
sortzearekin. Badaki ezetz.
|
|
|
Prentsa aske
|
bat
sortu nahi dugu eta sortuko dugu;
|
|
2013
|
|
|
Eta pintura batetik poema
|
bat
sortu da. Horra sorkuntza sorrarazten duen sorkuntzaren katea.
|
|
|
Horra hor autoimitazioaren mugak eta onurak. Nire beste ni
|
bat
sortuz joan da hemen, pixka bat izukaitza, nire aginduetatik ihes egin gura izan baitu bere kabuz itxuratzeko (antzera gertatu zaie M.ri eta besteri), eta utzi diot.
|
|
|
gezurrik esaten ez jakitea bat, eta izadiari aditzen jakitea bestea. Gainerakoaz zer esan nezake, M.ri begiratze hutsak ziztada antzeko
|
bat
sortzen zidala ez bada. Itsu maite duten begiei, ederrak min. duzu ulertu gertatu ez bazaizu.
|
|
|
Nor bere lekuan: andre gizonak aurrez aurre, Truko izeba ezkongabearen parean eta nire jarlekua harenaren ondoan, ertz batean, mahaian asimetria itsusi
|
bat
sortuz. Nire bikotea une batetik bestera iritsiko den norbait dela ematen du, musu emango didala eta Trukoren aldameneko hutsunean eseriko dela.
|
|
|
mundu hobe
|
bat
sortu beharrez
|
|
|
koloreztatu genion txori bat orratz moduan erabiltzeko, kendu genion zaldi burua irrintzi egin zezan, literaturaren iduri egin genuen paper bildua eusten duen eskua... eta oraindik orain kriseilua ezarri dugu gure presoen senideen erakundearen ikusgarri. Guk geuk ikonografia
|
bat
sortu izan ez bagenu bezala, edo gure artistek sortutakoa aintzakotzat hartzekoa ez balitz bezala. Harginen ondotik artistak eskaini dizkigu Espainiak.
|
|
|
arazo handi bat konpondu zuen handiago
|
bat
sortzeko
|
|
|
Hitzek, entzun ala irakurri, beste zerbaitetan arreta jartzen behartzen gaituzte. Hitzek, esan ala idatzi, beste unibertso
|
bat
sortzen laguntzen digute.
|
|
2014
|
|
|
Alabaina, bazirudien aberri zeritzon horren aldeko konspirazioan mugitzen zela mundua, eta konspirazio hura zela zerbait infinitua, larria eta, era berean, hunkigarria, jendea ernegatzen eta aldi berean pozten zuena; eta proiektu misteriotsu horren nolabaiteko parte izateak harrotasun izpi
|
bat
sortzen zion barruan, zerbaiten parte izateak. Baina izpi bat besterik ez zen, eta agertu orduko eguneroko kezka txikiagoen amaraunean desagertzen zen; kezka txiki eta askotan gaindiezinak, kezka handiak baino askoz ere konplikatuagoak.
|
|
|
Gizonak oro, 21 eta 48 urte arteko gutiz gehienak eta zenbait gazteago ere bai boluntario aurkeztuak, partitu dira beren etxeetarik trenetan, karrosetan, bizikletetan, zaldi mandoetan, oinez, dilijentziaz, autoz oraino zenbait, partitu dira eta badoaz herrietarik, Donazaharretik, Iholditik, Gixunetik, Baigorritik, Bidarraitik, Luhusotik, Garruzetik, Hendaiatik, Itsasutik, Arnegitik, Irisarritik, Kanbotik, badoaz Baionari buruz, bezperan mobilizazio libretak eskuratu eta. Dubliners publikatu du James Joycek, eta 23 egun baino ez dira falta Bruselan Julio Cortazar delako
|
bat
sortzeko. Armen hartzera deitu gizon hauetan Joyceren berririk ez du nehork, gutiago Cortazarrenik, bistan dena, oraino sortu gabea baita.
|
|
|
Bortxatzen zuenak ezin zuen bortxatua hil gero; lagun bati eskatu behar zion. Emakume harekin lotura
|
bat
sortu zuela, hori sinesten zuen interahamwe horrek.
|
|
2015
|
|
|
Gaztetan bezala, indar hori mugatua zen, nolabait esateko. Alegia, puntu batetik aurrera hurbiltzea eragotziagatik, urruntzeko ahalmena ez zen handiegia, distantzia
|
bat
sortzen zuen, zeinean gustura egotea posible zen, laguntzat funtzionatzea ahalbidetzen zuen. Odile Moresek ez zekien Romanek egiten zituen keinu batzuk ote ziren, baziren-eta atzerantz eragiten zioten bat edo bi.
|
|
|
Idazle askok, testuarekiko fideltasunari esker, familia berri
|
bat
sortzen dute, irakurleek osatua, familia biologikoan edo lagun arte hurbilean inork lukeelako eraman haien berezitasunen etengabeko exhibizionismoa eta ondoriozko iseka.
|
|
|
Harrigarria da historiaren amaiera, ezustean naufragoak labana atera eta zainak ebakiko ditu: " ‘Uraren eta haize hotsaren arteko ekilibrioak, isiltasunaren antzeko ondorio
|
bat
sortzen zuen’ Horrelako zerbait esan zuen Samuelek ahots lehorrez oso baju hitz eginez eta niretzat bakarrik ari izan balitz bezala bukatu zuen historia. Gizona, egunsentiak laranja kolorez tindatzen zuen itsaso bare batean, bere behatz intsentsibilizatuez puntarik gabeko eta zilarrezko ainguraz hornitutako marinel labana ireki nahian deskribatuz.
|
|
|
Ezin etsiaren urragarria! Batzuetan, suteren
|
bat
sortzea nahi izaten du Lorea Gernikak. Lotsagorritu egiten da, ene!
|
|
|
– Zakur bat bezala lurperatu dugu ama! –irten zaio barruenetik, ezer ezin esan
|
bat
sortuz.
|
|
|
Trumilka datozkio eta trumilka doazkio pentsamenduak, modu erabat desinhibituan, neuronek zoratu eta koordinazio oro galdu izan balute legez. Bururatu zaio itzelezkoa eta amaiezina dela ibilgailuen suge hura, ibai berri
|
bat
sortu dela Europaren bihotzean, kolore anitzeko zain nabigagarria, Danubio mekaniko bat. Otu zaio, halaber, Frantzia osoa zeharka lezakeela akaso handik hasita, autorik auto, trailerrik trailer, karabanarik karabana, zuhaitzez populatuago zegoen garaian tximinoek adar batetik bestera, arboletatik jaitsi gabe Pirinioetatik Gibraltarreraino penintsula iberiarra zeharkatzen zuten ber gisan.
|
|
|
Zein zen bere eguneroko martxa? Benetan ez zuen deus idazten, edo, argitaratzeari uko egin arren, jarraitzen zuen pribatuki kuartillak zirriborratzen, eskuz beti, hil ondorengo altxor diferitu
|
bat
sortzen. Konfiantzazko Max Brodik ba ote zuen, edo Max Broden rola beteko lukeen inor begiz joa –lagun pipaduna, akaso? – Edo, agian, sinpleki oinarrizko gauzetara itzultzen ari zela sentitu zuen, beharrizan funtsezkoenetara:
|
|
|
Isilune deseroso
|
bat
sortu zen arestian ereindako deserosotasunaren gainean. Gainjar daitezke balio bereko bi isilune, ñabardura ezberdinak dituztenak, eta bazkaltiarrak sosegu ezaren uzta oparoaren zain utzi.
|
|
2016
|
|
|
Markaris ezkerrekoa omen da, baina komisario kontserbadore
|
bat
sortu du: Jaritos.
|
|
|
Kontserbadorea, baina “entrañablea”, kazetariak dioenez. Litekeena da idazle ezkertiar batek protagonista kontserbadore
|
bat
sortzea, noski.
|
|
|
Lekaroztar gehienek proiektuaren aurkako iritzia adierazi dute, esanez etxe horiek guztiak betez gero, Lekarotzek halako lau biztanle leukakeen herri berri
|
bat
sortuko zela.
|
|
|
Koktel berariazkoa asmatzearen kontua Martini bururatu zitzaion, Maisonnave hotelean zeuden amerikanoekin harremanetan sartzeko aitzakia gisa. Emakumezkoak laketago bazituzten ere, filmazioan ari zen edonorekin irabazpideren
|
bat
sortzeko irrikatan ziren bi lagunak. Migel Lizarbe barmanari gustatu egin zitzaion Martinen proposamena eta Patton izeneko koktela sortu zuen; bazeukan zer berri eskaini aseezinak ziruditen attrezzoko eta makillajeko emakumezkoei.
|
|
|
Besoa bizkarrean ipintzen dit umea nintzenean zigarroak erretzera joaten ginen komunen atzealdeko lorategian ipini zidan gisan Zorionak! esaten dit, Nolako ekintza egin huen, nolako ekintza egiten jarraitzen duan esaten dit, pazientzia da gakoa dinamika iraultzaile
|
bat
sortzen hasteko. Horrelakoak beti orduaz arduratzen dela, ez besoa laurogeita hamar graduko angelu zehatzean ipinita, ez soldaduaren zehaztasun metalikoan, zeharrez baizik, ni ez mintzeko gisan, tarteka atereaz eta mezuak jaso bidaliz.
|
|
|
...lo ekonomikoa zeukan bere gain, harritzekoa, eta kamisetak ausarki saltzeko ideia zuten, ez Ferrolen bakarrik, Badakik zeinen xelebreak diren brasildarrok, kirol arropa denda bat zabalduko zuten eta bertan egonen ziren txandaka brasildarrak, beltzaranak, baiki, eta Inbertsioak, horrelaxe erran zuen hori ere, Inbertsioak ematen baldin badu kate bat osatuko diagu Galizian, bertako kirol arropa marka
|
bat
sortua zaukaagu gainera, O Noso Sport, trisquele baten iduriarekin, diseinatzaileak izerdi uretan ari ziren neguko zamarrarik erakargarrienak asmatzen, aukera polita zela inbertitzeko, katea osatutakoan lekurik gabe geratuko nintzela.
|
|
|
Zuek agertzea ez da berebizikoa. Benetakoan oinarritu bai baina azkenean beste errealitate
|
bat
sortzea da beti nire asmoa: jai hartatik zer geratu zen nire memorian, zein izan zen nire pertzepzioa, zer forma artistiko hartzen duen horrek guztiak...
|
|
|
Zibilizaziotik kanpo egoteko premia neukan. Milioika jende hil duen gerra
|
bat
sortu zuten potentzietatik ahalik eta urrunen. Oinarri oinarrira jaitsi nahi nuen, gizakiaren hastapenetara itzuli, benetako zerbaiten bila, oraindik kutsatu gabea.
|
|
|
“Gabeziak sortzen du desira” esan zidan Patxi Letamendi medikuak, “arrazoi zuen horretan Freudek”. Patxiren arabera, hiru seme alabek halako babes antzeko
|
bat
sortu dute aitaren gabeziaren aurrean: Ikerne babestu zen bere berezko xarman, Txomin iraultzan eta Patxi beldurrean.
|
|
|
Nabari zen bikote gazteak zirela, ilusioz beteak, amets guztiak mamitzeko bizitza osoa aurrean zutenak. Paulin Urrestik gustuko zuenez kantua, abesbatza antzeko
|
bat
sortu zuen La Pastoran bertan, eta gurasoak kantari aritzen ziren ume guztiak patioan jolasean ziharduten bitartean.
|
|
|
Amerikako Estatu Batuen eta Espainiaren arteko harremanetan tirabirak daude eta ez dute Franco Ardatzera gehiago hurreratzerik nahi. Espainiako enbaxadaren eragozpen kexu baten beldur dira, eta ondorioz krisi humanitario
|
bat
sortzeko aukeraz, larrituta baitaude Jose Antoniok Montevideon eta Buenos Airesen izandako harrera abegitsuekin.
|
|
2017
|
|
|
Azken denboraldian, azpimarratzen zuten, subjektu politiko berri
|
bat
sortu da, zeina herritarrengandik hurbilago kokatzen den, “komunaren kudeaketari modu berri batez ekinez: eztabaida kolektibotik, entzutetik, eta erabakietan, zaintza lanak, parte hartzea, inklusibitatea eta horizontaltasuna aintzat hartuz”.
|
|
|
Komunikabideei dagokienez desoreka handi
|
bat
sortzen ari da gainera: euskarazkoetan gizarte osoa erretratatzen da, nola edo hala; baina badago mundu oso bat, emakumeei dagokiena eta ez dagokiena, gaztelerazko komunikabide boteretsuetan apenas sartzen dena.
|
|
|
Baina zergatik ez? Ez zuten ba beste mundu
|
bat
sortu behar. Zer haiei heterosexualen arau ergelak?
|
|
|
Bazekien zer gertatzen ari zen. Ezezko erraldoi
|
bat
sortu zitzaion. Zergatik?
|
|
|
Zerbait falta zitzaion bizitzan. “Nobio bat, nobio bat” egin zioten dantza gogoan Txatoren hitzek, “zer nobio eta zer ostia, hemen larrua jo beharra dago; Etika Marika
|
bat
sortu beharra dago”. Etika Marika bat sortu beharra, berariaz aritzen zen Txato baina, hala ere, seriotan.
|
|
|
“Nobio bat, nobio bat” egin zioten dantza gogoan Txatoren hitzek, “zer nobio eta zer ostia, hemen larrua jo beharra dago; Etika Marika bat sortu beharra dago”. Etika Marika
|
bat
sortu beharra, berariaz aritzen zen Txato baina, hala ere, seriotan. Burua inarrosi zuen utikan esanez, ez luke nazka sentitu behar, nahiz eta sentitu.
|
|
|
Orduan jakin zuen Axirekin beste lotura
|
bat
sortu zuela, sekretu bat partekatzen dutenen artean sorturikoa.
|
|
|
Elkarrekin eginak zituzten hiru egunetan halako ordena
|
bat
sortu zitzaien. Bazekiten zein hurrenkeratan eseri; mahaiaren inguruan izterrek ustekabean elkar ukitzean ez zitzaien atzerako zartakoaren ondoren gorputzaren ukitzeak eraginiko ezerosotasun llabur hura sortzen; besoak bata bestearen sorbaldetan paratzeak urduritu barik, beste besoa hirugarrenaren sorbaldetan paratzera bulkatzen zituenean, ematen zuen gorputzen epeltasunak batetik bestera egiten zuela bide argindar harien artezaz; edota, gauean, elkarrekin lo egitea egokitu zitzaienean, ohearen aurreko lehendabiziko noraeza zeinen azkar gainditu zuten Kenneth erdian paratu eta ijiili ajalaka, musuka, zirrika, arropak, kamisetek, galtzek, galtzontzilloek hegaka hormak eta altzariak joz lurrera egiten zuten bitartean; edo goizean, esnatu berritan, beso, hanka, bular, ipurmasail ugaritasun hartan bakoitzak bere bidea zeinen aise topatu zuten.
|
|
|
Mirenek, gainera, badu hirugarren natura bat, aitaren heriotzak –erailketak, pentsatu du herri honetan gauzei bere izenez deitzea kostatu egiten dela erabakirik– harilkarazirikoa, tropoilu segur aski; eta laugarren bat ere izango duela erabaki zuen Axik haien 19 urtemugan kontatu ziona tarteko. Pentsatu du berari ere beste natura
|
bat
sortzen ari zaiola Axirena gertatu denetik; zaionetik; zaienetik. Minaren bidez.
|
|
|
Eta isildu egin zen. Ez zekien zergatik baina Muñoz Eugik bere baitara babesarazten zuen halako mesfidantza
|
bat
sortzen zion. Beharbada, eta ez zen erabat ausartu aitortzera, desira ezkuturen batekin baitzuen zer ikustekoa.
|
|
|
Eta Josebak azken sei hilabeteetan atonduriko narrazioari ekin dio zeina errepikatzearen errepikatzez xehetasunez beztitzen, tentsio uneekin interesa sortzen, entzulearen arabera doitzen joan baita harik eta jazotakoa gertakarien eremu krudeletik urrundu eta narrazioaren erresuma min gabekoagoan kokatu arte. Baina gertakariek min egiten diote oraindik ere, nahiz eta kontatzean onartu halako plazer morboso
|
bat
sortzen diotela, hondo hondoan, autoerrukiaren maskara dela dakiena.
|
|
|
inork luke’ Azkenean onartu egiten da hildakoa hilik dagoela. Askotan halako lasaitasun
|
bat
sortzen da eta aldi berean halako errua, hildakoa joan dela onartzeagatik.
|
|
|
Gero luzaketak egin zituzten alde nudistaren parean. Axi oso gizon sentitzen zen, errugbi talde bateko kide, jokalaritik jokalarira gorputzen elkarrizketa
|
bat
sortuz sorbalda berna luzaturantz luzatzen zuen bitartean. Kide eta, hori gustatzen zitzaion gehien, menpeko.
|
|
|
Aita hil zutenean elkarrekin haserre zeuden, eta etxetik bota zuen. Ematen du daraman bizitza, Idoia bikotea, armairutik kanpo, umea izatea oso urruti gelditzen dela aitaren arbuio horretatik, eta horrek halako eskizofrenia antzeko
|
bat
sortzen duela”.
|
|
|
Begok pentsatu du, Josebaren interpretazioak berearekin talka egin eta deuseztatu eginen lukeela; Bestela Izanik, horrela, ez litzateke bizimodu queerraren irakurketa eta interpretazio bat, areago, ez eta nonbait idatzi duen moduan, amodioaren bidez beste identitate
|
bat
sortzeko ahalegin indartsua. Baina orain Josebaren ahotik entzun duen interpretazio horren arabera, porrota, Asier eta narratzaileak bikotea osatu eta aurrera ezin egina beharbada pasio amodioa aukeratu izanaren ondorioa dela argi gelditzen da.
|
|
|
“Nire aita hil zutenean haserre nengoen berarekin”, euskaraz, eta gero gazteleraz. Mahaiaren inguruan denak, bat edo bat kikarari helduta, besteren bat kutxarillari eraginez, begiak handiturik, zer esango zuen espera, irribarre abegikorra ezpainetan –bezperako saioak zaildu egin zituen, bestela entzutera behartu, komunitate
|
bat
sortu, hauskorra baina komunitatea azken finean– aurrera egiteko laguntzen ziotela.
|
|
|
Kristo kaleko eskaileretan behera jaitsi dira biak besotik helduta, Axi osasuntsuak, Axi Axi zenekoak, neurri batean erridikulua zen maskulinitatea eraikitzeko zuen modu ponpoxo hark inondik inora onartuko ez zuen moduan –askotan Josebari maskulinitatearen irudi estereotipatuaren parodia iruditzen bazitzaion ere, halako xamurtasun
|
bat
sortzen zion, Axi ohartzen ez bazen ere, ezinaren elbarria azalarazten ziolakoz–, besotik helduta joatea afektu erakustea zen neurrian ez maskulinotzat jotzen baitu gizontasunak eta euskalduntasunak bat egiten duten gune ilun horrek, haurtzaroko EAJko ikastoletako kode etikoaren prediku ez ahoskatuak eraginik.
|
|
|
Erantzun bat bilatzen saiatzen da, baina ez du aurkitzen. Horrek ardaila puntta
|
bat
sortu dio.
|
|
|
Ginebra marka ugariak, tonika ugariagoak, barazki, fruta, belarrak eta fruituak eta haziak. Ez zuen esango ez zituela probatu baina betiko gin tonika zen gustuko zuena, hartu ezin zuelako batez ere, ez ginebra baizik eta tonika, antimalariko baten ondorioz –nonbait, medikuek ere ez baitzekiten nondik zetorren– bihotzaren taupaden antzeko soinu txiki
|
bat
sortu zitzaiolako ezkerreko belarrian, isiltasun erabatekoan baino ez entzuteko modukoa. Tinitus edo akuifenoa.
|
|
|
Bada autoen tiraniaren aurka mintzatzen denik, badut autorik gabe bizi den adiskiderik ere; baina ez dut egundo ezagutu autoen aurkako boikot erabatekoa egiten duen inor, bere buruari inoiz ere auto baten barruan sartzea galarazteraino. Batzuetan horixe egin eta horixe aldarrikatu nukeela pentsatzen dut, eta inongo autotan sartzeari uko egiten diogunon mugimendu zibil
|
bat
sortu, abiarazi eta sustatu. Izan da historian, nire ustez, hasiera hutsal eta zoroagoko mugimendu arrakastatsurik.
|
|
|
Askotan pentsatu dut gure belaunaldiko jende asko ekintzaile izateko gogoak bultzatu duela, sakonean, ETAko kide izatera, ideia politikoak aitzakia hartuta. Nik eskulturarekiko nire jarrera berria izan nuen aitzakia, eta aitortu beharra daukat halako mendekotasun moduko
|
bat
sortu zidatela ekintzailearen klandestinitateak eta arriskuak”.
|
|
|
Jokinekiko afera klase tarteetara mugatzen zen. Institutuan gure gisako beste zenbait analista politiko amateurrekin batera komunikatuak idazteaz eta fotokopiatzeaz gain, gelaz gelako erronda egiten genuen Ikasle Abertzaleak ek antolaturiko protesten deialdiak zabaltzeko, pankartak margotzen genituen plastika gelan eta fanzine
|
bat
sortzearekin amets egiten genuen. Baina bakarrik gelditu orduko elkarren gorputzak bilatzen genituen etsi etsian, sapiens espeziearen kontra inboluzionatuz usnara, milikara, igurtzira.
|
|
|
Ixabelek korridorean ezagututako gaixo eta senideekin erorialdiak eta aitzinamenduak konpartitu zituen, kolpetik bere bizitza hura balitz bezala, kolpetik bizitza berrian pozik. Ramoni ahotsa etorri zitzaion, eta hala jakin zuen hamabost urtetik gora eman zituela jatetxe eta tabernatan jaten etxean otordu bakarra ere egin gabe, txakolina esportatzeko enpresa
|
bat
sortu zuela, bere lagun min Genaro auto istripuan hil zenean hiru egun mozkortuta eman zituela, goizeko kafea hartzen zuen tabernako andrearekin bizitzen egon zela Madalenek bospasei urte zituenean (“Eta Madalenek ez zekien ezer? ”, “Nik ez diot behin ere ezer ezkutatu”), zakurra zuenetik beteago sentitzen zela eta hortik zetorkiola izena, garai batean Venezia euskaldunek arra...
|
|
2018
|
|
|
Estatu Batuak independizatu zirenean, zein sostengu historiko zuten atzetik? Inoiz izan ez zen estatu
|
bat
sortu zen. Egipto independente da faraoiek Egipto independente batean gobernatu zutelako... duela 5000 urte?
|
|
|
Baina ikusi zen frankismoa bukatuta: denak hondoa jo zuen lastozko ekonomia
|
bat
sortu izanagatik. Eta gero dirua egiteko, berriz ere espekulazioa.
|
|
|
Curiosity astromobila Martera iritsi da. WhatsApp izeneko mugikorreko aplikazio
|
bat
sortu dute. Game of Thrones izan da urteko telesailik pirateatuena.
|
|
|
Inprobisatu samarra izan zen taldea sortzearena. Batek gitarra jotzen zuela, besteak biolina, besteak bateria, besteak teklatua, besteak flauta, besteak ondo kantatzen zuela, talde
|
bat
sortu zuten. Eta orduak sartu zituzten Núriaren garajean entseguak egiten, letrak idazten, kaseteak entzunez kantak ateratzen.
|
|
|
– Beraz, lotura
|
bat
sortu zenuen taldearen eta lepokoaren artean. Lepokoak momentu hori gogoratzeko balio dizu.
|
|
|
Bere onera itzuli zela zirudien, gorputzak kasu egiten zion berriz ere. Eta bizkar biluzia ikusi zuenean, kuriositate
|
bat
sortu zitzaion.
|