|
2003
|
|
|
Hirurogeita hamarreko" garai politiko berriak hizkuntza politika berria zekarren derrigorrez. Gatazkaren alde garrantzizko
|
bat
hizkuntzarekin lotuta baitzegoen Euskal Herrian; hizkuntza politika berria âelebitasunaâ deitzen da33". Deitu bai, baina deitu besterik ez.
|
|
2006
|
|
|
Haurrekin komunikatzeko erabiltzen den hizkeraz bi hitz egin ditugu, baina haurrek komunikatzeko erabiltzen dutena ere interesgarria da oso. Kitzikagarria da benetan haur
|
bat
hizkuntzaz nola jabetzen den ikustea. Eta badaude, jakina, haurren lehen hitzetan gauza harrigarriak, eta agian sekula argituko ez diren misterioak.
|
|
2009
|
|
|
Sei mila
|
bat
hizkuntza mintzo dira munduan.
|
|
|
horra 1982ko Hitzarmen sozial eta politikoaren alde biak. Modu horretan egiten dena da gizarte demokratiko aurreratuen ezaugarri behinenetariko
|
bat
hizkuntza auzian aplikatzea, ez besterik; hots, herritarrak hartzea eskubideen titular gisa, eta herri aginteak behartzea herritarrei euren eskubideak benetan baliatu ahal izateko traba edo eragozpen zaizkien oztopoak kentzera.
|
|
|
Aipaturiko 6.700
|
bat
hizkuntza bizi horietatik %3 baino ez daude Europan kokatuta. Erdia baino gehiago dira galtzeko arrisku bizian, ez baitute tokirik administrazioan, hezkuntzan eta hedabideetan.
|
|
|
Hizkuntza aniztasunaren aurkako aurreiritzien artean, bada beste
|
bat
hizkuntza hegemonikoen mesedean oso zabaldua dena, hizkuntza darwinismoaren aurreiritzia hain zuzen ere. Hizkuntza batzuk hegemoniko bihurtzera eta beste batzuk azpiratzera eraman dituzten prozesuak ikuspegi praktiko batetik ez ezik ikuspegi etikotik ere zuritu nahiko lituzke aurreiritzi horrek.
|
|
|
Hizkuntza aniztasunaren eta hizkuntza berdinkidetasunaren aldeko pedagogia soziala aitzineratu eta sustatu luke Europar Batasunak. Europar identitate bateratzaile berriaren zutoinetariko
|
bat
hizkuntza aniztasuna izan dadin egoki den pedagogia soziala bultzatu lukete Europar Batasuneko erakundeek.
|
|
|
Hizkuntzaren eraikuntza eta haren ideien indarra, hori zen bere armarik indartsuena. Poeta
|
bat
hizkuntzaren arkitektoa da" (Martà DomÃnguez, El retorn de Voltaire).
|
|
|
Sei mila
|
bat
hizkuntza mintzo dira munduan.
|
|
|
Oso testu landua da, dudarik gabe, zeinean atenporalitate historikoa sortu ahal izateko giltzarrietako
|
bat
hizkuntzaren erabileran baitatza, hizkuntza bi aldien lotura sinboliko gisa erabiltzean, hain zuzen. Katalanera zaharraren presentziak? Àngel Guimeràren aipamenarekin?
|
|
|
Gure kantetan, kontakizuna ez ezik hura antolatzeko erabilitako hizkuntza bera izango da aztergai. Gure ustez, ustezko identitate nazional baten benetako nortasuna ezagutarazteko adierazlerik preziatuenetako
|
bat
hizkuntzaren bidez eransten diren ohitura mentalak eta erretorikoak dira, batetik. Bestetik, Herrialde Katalanak edo Euskal Herria, adibidez, esparru politiko edo kultural berezko gisa izatea gogoan, izaera politikoa duten hitzak erabiltzea, eta espazio geografikoak mugatzea, herrialde, nazio, Espainia, Espainiar Estatua kategoriak bezala?, hau da, gertaerak aurkako bi politika eta identitate guneren artean kokatuz kontatzea, eta horren inguruan diskurtso totalizatzailea antolatzea.
|
|
|
Eta hizkuntza menderatzea eta erabiltzea zen horretarako formula. Esan dezagun, bide batez, Aranaren beste obsesioetako
|
bat
hizkuntza sistematizatzea izan zela, errazago ikasi ahal izateko.
|
|
|
Pompeu Fabrak bultzatutako arautze prozesuari, katalan hizkuntzaren araubidea onarturik. Horrek esan nahi zuen garai hartan katalanak bazuela arau
|
bat
hizkuntzaren erabilera formalerako, egun, eta hau azpimarratu beharra dago. Europan eta Europar Batasunean ofizialak diren hizkuntza askok ez bezala.
|
|
2010
|
|
|
Horretaz jabetzeko nahikoa da aintzat hartzea zenbat bider erabiltzen ditugun hitz horiek. On hitzak badu bizimodu
|
bat
hizkuntza arruntaren baitan. On kontzeptuaren eta hitzaren ezaugarri horiek aintzat hartu behar dira ongiaz gogoeta bat egiten denean.
|
|
2019
|
|
|
...glofonoak, euskaraz entzun ditu ikusle euskaldunak, eta puntuan betetzen delarik Juan Garziak Godoten esperoan tragikomediako hitzaurrean dioena, zeinean irakur daitekeen kimera tristea dela itzulpen literala egitea, horrela jokatuta" sistema guztiz kalteturik gertatzen baita hitzak hitzez hitz aldatzean (hizkuntza bakoitzera moldatu behar baita guztia, alusioak barne)", garbi utziz obra
|
bat
hizkuntza batetik bestera pasatzerakoan kultura batetik bestera egiten dela joan etorria, itzulpena ez dadin hitz gorpuen meta izan.
|
|
|
Urte haietan beretan, ordea, paradoxa indartsua gertatu zen haren poesiarekin, zeren joan zen mendean, poeta kartzelan edo erbestean zegoelarik, berrogeita hamar
|
bat
hizkuntzatara itzuli baitzituzten haren obrak eta poemak, tartean euskarara: euskal irakurleok, Gabriel Arestik itzulitako Lau Kartzelak (1971) poema liburuari esker ezagutu genituen Nazim Hikmeten poesia eta haren militantzia politikoa Atatürken kontra.
|
|
|
Ezta traducir guztiek gaztelaniaz. Polonierazko t, umaczyc' guztiak ere ez dira beti testu
|
bat
hizkuntza batetik bestera ekartzea. Agian harritu egingo zarete, baina itzuli hitzak hogeita hamar adieratik gora ditu euskaraz, ez da txantxa!
|