|
2000
|
|
|
Herri kazetaritzaren indartzea ere ikusi dugu aspaldion, herri aldizkarien bidez batez ere, baina irratiak eta telebistak ere baztertu barik. Eta Topagunearen baitara bildutako elkarteen artean ez da eredu finkorik izan, nork bere egoerari egokitu dio hizkuntza moldea, baina euskarak izan duen aberastasun handienetako
|
bat
herri kazetaritzan dagoela ezin ukatu. Sarri askotan itzelezko onarpenaz gainera.
|
|
|
Gaur egun edozein udalek antolatzen du lehiaketa
|
bat
herriko jaietan, basoa edo Urkiolako parke naturala gai bezala hartuta. Hor diru asko mugitzen da.
|
|
|
Bestalde, Gipuzkoan badira 25
|
bat
herri txiki eskola ez dutenak edota, eskola izanda ere, liburutegirik ez dutenak. Horietara kutxa berezi bat bidaliko dugu haurrentzako liburuz beteta.
|
|
|
Hasieran instituzioen legitimazio eta deslegitimazioaren artean eman zen borrokaren ondorioz, instituzioetan zeuden partiduengandik egon zen halako pentsamendu
|
bat
herria egituratzea herria instituzionalizatzea balitz moduan. Eta orain ari dira konturatzen gizarte erakundeetatik aspaldi komentatzen zena:
|
|
2003
|
|
|
Ez zen iraultzailea, baina, herriarenganako lilura hori zeukan, jeneral baten semea zen eta askotan aristokratek salto egiten dute herriarengana, begiramen handiagoa diote burgesek baino. Telesforo Monzonen kasua izan dugu ere gurean, aristokrata
|
bat
herriak liluratua. Alde horretatik uste dut Victor Hugok pozik ikusiko lukeela Euskal Herria gaur egun, borrokan, tradiziora kondenatu duten horiengandik ihesean, tradizioan hil eta ito nahi ez duela eta moderno izan nahian ari den Euskal Herria.
|
|
|
PPk herrialdeko 88 udalerrietan aurkeztu du zerrenda, nahiz eta hautagai askok jakin ere ez duten egingo herri horiek non diren. Horietako 20
|
bat
herritan bi zerrenda besterik ez dira izango, bata PPrena eta bestea ohikoa den zerrenda independentea, sarritan ezker abertzaleari lotua. Beraz, zerrenda hauetako batzuk legez kanpo geratuz gero, PP litzakete zerrenda bakarra eta, teorian, boto gutxirekin ere alkatetza atera dezake zenbait udalerritan.
|
|
2004
|
|
|
Thimphuko dzonga ikusgarria da, baina Punakhakoa are ikusgarriagoa. Batik
|
bat
herria bera baino handiagoa delako dzonga. 1955era arte Bhutanek bi hiriburu zituen, udakoa Thimphu eta negukoa, berriz, Punakha.
|
|
|
Beraz, euskal taldea lanean da dagoeneko Laura Mintegiren lehendakaritzapean. PEN erakundea 1921ean osatu zen Londresen eta gaur egun 150 zentro daude munduan zehar 100
|
bat
herritan barreiatuta, 15.000 bat kide dauzkalarik. Jakina denez," pen" hitzak" luma" esan nahi du ingelesez baina, horrezaz gain, PEN izena akronimo bat da poetak, editoreak eta narraziogileak hartzen dituena »zehazkiago esanda:
|
|
2005
|
|
|
Duela gutxira arte gelditu gabe antzeztu dute obra. 95.000 ikusle izan dituzte 174 emanalditan eta 150
|
bat
herritatik igaro dira. Euskal Herri osoko hainbat antzoki, eliza, frontoi eta idi probetako plaza ezagutu dituzte.
|
|
|
Gainerako guztiak ere bat datoz berarekin. Familia berri
|
bat
herri batera iristean, haurrak baldin baditu, mila bider errazagoa izango da integraziorako bidea.
|
|
2006
|
|
|
Nik Errioxako Enciso hautatu izan dut. Encisoraino ere iritsi da igandeko egunkarien gehigarrietan saltzen den xarma, baina dinosauroen arrasto hollywoodarra ustiatzen du batik
|
bat
herri horrek. Informazio gune bat ere sortu zuten, eta herri egokia da ostatu hartzeko.
|
|
|
Inguru honetan hogeita hamarren
|
bat
herri hustu ziren berrogeita hamar urtean. Gehienetan dabil haizea horma erorien artean, sasiak janda daude karrikak, hilerrietako gurutzeak, elizetako aldareak eta erretaula hondarrak; bizilagun gehienek zeuzkaten apurrak eraman zituzten eta gaitza da hemen bizi izan zirenen bizimodua gogora ekar dezakeen ezer aurkitzea.
|
|
|
Ohore bat da niretzat Ameriketako indigena guztien presidente izatea. Horrek askoz ere gehiago konprometitzen gaitu bizitzaren alde, humanitatearen alde, eta batik
|
bat
herri indigenen alde apustu egitera. Indigenak historikoki kanporatuak eta marjinatuak izan dira, politikoki zapalduak, kulturalki alienatuak, ekonomikoki lapurtuak, eta sozialki gorrotatuak eta mespretxatuak.
|
|
2007
|
|
|
Orain bost urte Euskal Konfederazioak abiaturiko lan ildoari eutsi dio euskara teknikarien proiektuarekin EEPk. Hain zuzen ere, Euskal Konfederazioak Ipar Euskal Herriko 40
|
bat
herriko etxerekin izenpeturik zituen hitzarmenak. Orain, kopuru hori areagotzea lortu dute.
|
|
2009
|
|
|
Garai hartakoa da Piarres Larzabalen Ibañeta antzezlana, berrogei urte beranduago Euskal Herriko dozena
|
bat
herritan eraberriturik ostera eskaini duzuena, zu tartean hemen ere, Ander Lipusekin. Ibañetaz hitz egiteko gogoa ikusi genizun elkarrizketa hau proposatzera heldu ginenean.
|
|
2010
|
|
|
Oso herri txikia gara. Azeriak, esaterako, hogei milioi inguru dira Iranen, kurduak zazpi milioi, balutxeak bi… Hein batean, gure biziraupenaren sekretuetako
|
bat
herri txikia izatea izan da, Teheranentzat ez baikara inoiz mehatxu izango. Horri esker, gure eliza eta elkarteak izateaz gain, eskolak eta argitalpenak ere baditugu Iranen.
|
|
2011
|
|
|
Shakira arrastoan sartuko genuke eta deskuidoan Euskal Herriaren independentzia ere gertuago egongo litzateke. Zaharruno bidean gauden gure belaunaldikook belaunaldi gazteenekin egingo genuke
|
bat
herriko plazetan, lehenengoak beren nerabe garaiaz mira egiten, bigarrenek gure historia musikalaren zati loriatsuetan loriatsuena trikipoparen urrezko garaiak ezagutzeko parada edukiz. Facebooken talde bat sortu berri dut Ttakunaren izenburu berarekin inork egitasmoarekin bat egin nahiko balu.
|
|
2014
|
|
|
Adibidez, manifestazio edo ekimen garrantzitsuak ziren uneetan, ETAk bezperaz atentaturen bat egin eta ekimen horiek zapuzten zituen. Geroago, 90eko hamarkadan, PPko hautetsien aurkako atentatuak hasi ziren, [Gregorio] Ordoñezen aurkakoa, [Miguel Angel] Blancorena… Bazirudien ETAn edo ETAko zuzendaritzan bazela satorren
|
bat
herriak aurrera ateratzen zituen ekimen onak zapuzteko. Nik pentsatu nuen halakorik, eta Txillardegik ere bai, eta gainera idatzi egin zuen hortaz.
|
|
|
batetik, bertako mintzoa galdu duten zenbait herri eta ibarretako euskararen ibilbide historikoa laburtzeari ekin nion. Hogeiren
|
bat
herritako datuak aurkeztu ditut dagoeneko. Bestalde, antzinako idazle nafar batzuen biografia laburrak ere eskaini ditut.
|
|
|
Bera eta beste batzuk, jeltzaleak. Geratu zirenetako bat hil zuten bertan, beste bat erietxera eraman eta beste
|
bat
herriko" jauntxo" batek libratu omen zuen bere alde egina zuelako. Herritar asko fusilatu zuten Altzolan.
|
|
|
Arrasaten (Gipuzkoa) belaunaldiz belaunaldi transmititu dituzten istorioen artean, bazen
|
bat
herriko Goikobalu muinoan (Santa Barbara izenez ere ezaguna) egiten zen erromeri bati buruzkoa. " Dokumentatuta dauden datu eskasen artean, 1931 urtean behintzat ospatu zela egiaztatu ahal izan dugu:
|
|
2018
|
|
|
Aishak, familiako gainontzeko guztiek bezala, odolean darama borrokatzeko grina. 42 urte daramatzate sahararrek Tindufeko errefuxiatuen kanpalekuetatik euren herria berreskuratzeko borrokan; Marokok Mendebaldeko Sahara okupatu eta indarrez kanporatu zituen, makina
|
bat
herritan giza eskubideak errotik urratuz. Aljeriako ipar mendebaldean aurkitu zuten babesa eta emakumeak arduratu ziren ezerezetik herri berri bat eraikitzeaz:
|
|
|
Errenteriako Udalak (EH Bildu) gazteekin egindako parte hartze prozesu batean emantzipazioa agertu zen herriko kezka nagusi. Itziar Ostolaza gazteria zinegotziaren arabera" gazte gutxik erosi edo alokatu dezake etxebizitza
|
bat
herrian, eta horregatik beste eredu bat jarri nahi izan dugu mahai gainean, alokairua zein erosketa gaindituko dituena".
|
|
2019
|
|
|
Horiek horrela, Euskal Elkargoaren lana, berau osatzen duten herriek egin izan dutenarekin konparatuz baloratu behar da. Izan ere, Elkargoak eskumen hori hartu duenean, euskararen eskumenaren parte
|
bat
herriei hartu die batez ere, ez dio estatuari, ez departamenduari ez eskualdeari hartu [Akitania Erregioa]. Edonola ere, erabakia hartu zelarik herriek beraiek euskararen alde kudeatzen zituzten konpetentziak haiek ere lantzen segitu behar zutela erabaki zen, eta egiten ez zuten kasuan, Elkargoak behar zituela herri horiek gehiago lagundu.
|
|
2020
|
|
|
Ikusiko dituzu emakumeak binaka paseoan edo korrika, ikusiko dituzu gimnasioaren lau pareta izerditsuen artean (dela spinning, dela zumba, dela pilates…), eta Euskal Herri berdeko batzuk ikusiko dituzu mendian gora ere. Nekez ikusiko duzu, baina, 50 urteren bueltako emakume kuadrilla bat saskibaloian, kinta berekoak elkartzeko aitzakia gisa jarritako urtean behingo partidan, eta nekez ikusiko duzu 20 urteko neska
|
bat
herri erdiko frontoian bera bakarrik palan edo eskuz: ez inork galarazten dielako, noski, baizik emakumeek oro har ez dutelako nahi.
|
|
|
Antzera, baina autobus ibiltari batean aritu dira azken kasik bi hilabeteotan Euskal Herria zeharkatzen. Lur eta Amets-en autobusak makina
|
bat
herri eta hiritan egin ditu geldialdiak, haurrengana gerturatu, trailerra erakutsi eta filma promozionatzen. Hego Euskal Herriko hiriburuetan izan dira, baita Beasainen, Barakaldon eta Altsasun ere, besteak beste.
|
|
|
Ez dute gauza berberaz hitz egiten. Eskuinetik une honi erantzuteko emergentziazko errentaz ari dira, karitateko ekintzat
|
bat
herria altxa ez dadin. Raventos, aldiz, oso aspalditik ari da gaia jorratzen unibertsitatean, ikerketa sakonekin; nik aztertu dut berak egindakoa eta oso bideragarria iruditzen zait.
|
|
2022
|
|
|
Sortzeko ditugun moduek moldatu dituzte muga horiek. Egun dugun munduan, pertsona gehienok gure bizitzen zati handi
|
bat
herri eta hirietako pisu txikietan ematen dugu. Etxe txiki hauetan ezer fisikoa sortzeko txoko bat izatea ez da erraza.
|
|
2023
|
|
|
Matxinada
|
bat
herri altxamendu espontaneoa da, antolatu gabekoa, Robert hiztegiaren arabera. Hor ditugu, Antzinako Erregimeneko emozio handiak edo gosearen matxinadak adibidez.
|