|
2000
|
|
|
Ildo horretatik, artikulu honetan planteatzen da nola bihur daitekeen faktore zeharoakulturatzaile, normalizazio baldintzetan komunikaziorako, kultur transmisiorako etagizakion aberastasunerako sortua den baliabide bat. Ondoko lerrootan, beraz, EuskalHerriko makina
|
bat
herritan gertatutakoaren adibide bat baino ez da eskainiko, historialarriak eskuarki erakusten ez duena.
|
|
2002
|
|
|
Baimena eskuratu berri zutela, egoitza inauguratu zuten Elizondon, eta horrekin batera Lesakan estudio berri bat irekitzeko beharra sortu zen, lizentziaren baldintzek behartuta. Bi egoitza horietatik Baztan, Malerreka, Bertizarana eta Bortzietarako berrogei
|
bat
herritara heltzen da emisoraren seinalea eta eragina.
|
|
2006
|
|
|
Nik, Abito abadeak, Tobillas izeneko lekuan bizi naizenak, Romano eta Azisklo, Zipriano gotzaina eta Klemente Santuen monasterioari, zeina duela gutxi nire eskuekin altxa bainuen, nire ondasun guztiak eman eta eskaintzen dizkiot, orain ditudanak eta horrela datzanak, eta geroago ere ekar ditzakedanak, alegia: ...lurrak; eta Lara n Santa Maria ren presura egin nuen, bere sarrerekin eta bere zelaiarekin; Peredes Rubias en Gurutze Santuaren elizaren presura egin nuen, bere sarrera eta lursailekin; sernen presura egin nuen Comunión en, villaren aurrean, hogeita hiru lakari ereiteko zabalerakoak, alde batetik besteraino, eta beste serna bat Fonte Rege n, eta hirugarren serna bat Santa Maria azpian, eta beste
|
bat
herritik gertu, eta Porciles eta Petra Longa ko bideko serna. Eta etxeak eraiki nituen Valluerca-n, eta lurrak hartu han, eta Kosme eta Damian santuen eliza erdia, alegia; serna bat villaren gainean eta beste lur batzuk villaren aurrean, serna bat haranean beste ortu eta errotarekin, eta auzokoekin partea iturri eta mendietan, eta serna bat aranondo batekin atzealdean, hiru serna [beraz]; eta serna bat Villamanca-n, Petri eta Paulo santuen eliza eta hiru ferragines direlako villan, eta beste bat gehiago iturriaren gainean, eta bat bidearen azpian, eta soro bat villaren azpian, eta auzokoekin batera heredadea iturrietan etaendietan; eta serna bat Gaztela-n, Donnica edo Dondisle ibarrean, aldenik alde, eta serna bat Losa n, bide ondoko iturri haietan; eta bustoak okupatu nituen Fonte Az mebeda ko iturritik Martinen iturrira bitartean, eta Villalambrús ko mehargunean bustoak presura berean bustal txikiraino [ad illa bustella], eta beste bat Valcavado n eta busto bat Bustantigo n eta eliza erdia San Mamestik eta erdia Comunion etik eta [aprobetxamendu eskubidea?] iturrietan eta mendietan; eta hogeita hiru larrain [Añana-ko] gatzagan eta bertan putzua eta partzuergoa iturrietan, eta hogeita lau liburu, idi uztarriak, ehun behi, laurogei behor, zaldiak eta mandoak hogei, artabereak bostehun, higikorra nahiz higiezina.
|
|
2007
|
|
|
euskaldun garenok, euskaldun izan eta bizi nahi dugunok. Abertzale erdaldunek ere izan dezakete motibazioren
|
bat
herri hau izandakoa berriro izan dadin. Identitate espainiarrean edo frantsesean bizi diren batzuek ere bai.
|
|
|
Labur: hizkuntza
|
bat
herri bat da, eta herri bat hizkuntza bat da (ez dena lehentiarki adiera politikoan ulertu behar, nahiz eta kontsidero politikoa ere ezin duen ez merezi gero). Hizkuntza bat biziera bat da, bizitzaren misterio eta konplexutasun guztiagaz; hizkuntza bat indibiduo bat da, indibiduoaren nortasunarekin, bera gelditu gabe eraikiz doana.
|
|
2010
|
|
|
Hiztegi entziklopediko batean arakatuz, halako deskripzioaikus genezake: «Pertsona edo giza talde
|
bat
herri batetik bestera joatea, berezikiarrazoi ekonomiko, sozialak, etab. direla medio»4 Push & Pull teoriaren ildoan, alde batetik etxetik alde egiteko arrazoi bat behar du emigranteak eta, bestetik, inora joateko zio bat ere bai; normalean herritik alde egiteko arrazoiak eta atzerrirajoatekoak bateragarriak dira. Herria utzi eta Ameriketara edota munduko besteinongo punta batera joateko zioa ekonomikoa edo soziala da nagusiki; eta hauxedugu ere Ameriketara joatekoa.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, Euskal Herria berezko estatua izateko apustuan dabilenhonetan, subiranistok behartuta gaude sarri baztertuak izan diren hainbat kontzeptuberreskuratu, gizendurik baliatu eta ohikoak diren beste kontzeptuekin uztartzera.Eta maila politikoan nahiko baztertuak izan diren kontzeptuen artean lurraldeadugu, lurraldetasunez sarri eta ozen hitz egin arren. Baina kontua ez da bakarriklurraldeari, kontzeptu integrala hartuta, herrigintzan dagokion maila aitortzea, horibaino gehiago bada; azken batean, gizarte
|
bat
herri estatu egiten duen etengabekoprozesuan hamaika eremu garatu behar badira ere (soziala, politikoa, ekonomikoa, kulturala...), onartu behar dugu eremu horiek espazio fisiko zehatz batean garatzendirela. Eta espazio hori lurraldea da, era guztietako giza jardueren euskarri fisiko, dinamiko eta konplexua.
|
|
|
Kontuan hartzen ez den beste gaitz
|
bat
herri indigenen biodibertsitatearen eta jabego intelektualaren lapurreta da. Herri indigenekin loturiko lurrak, ohiturak, artisautza, diseinuak, kantak (Seeger, 1991) eta sinismenak turismoa erakartzeko gai bihurtu dira (Daes, 1997).
|
|
|
Gura errealitate bihurtu zuen NBEk 1993ko urtea zeregin honetarako izendatu zuenean. Urte horren xede nagusietariko
|
bat
herri indigenek bizi zituzten arazoei aurre egiteko nazioarteko kooperazioa sendotzea zen. Jorraturiko alorrak giza eskubideak, ingurumena, garapena, hezkuntza eta osasuna izan ziren, eta aukeraturiko slogana «Herri Indigenak:
|
|
|
Akademiko eta aktibisten lan konbinatuak argi utzi zuen estatuen gaur egungo mugak ez datozela
|
bat
herri indigenen muga «imaginatuekin», eta salatu egin zuten herri indigenek galdua zutela euren lurretan zeuden baliabideen gaineko kontrola eta beraiek erabiltzeko aukera. Nietschman ek (1994) gainera, salatu egin zuen nazio eraikuntzaren beste aldea nazio desegitea zela, eta desegite hori askotasun biologikoa eta kulturala etengabe murritzen ari zela.
|
|
|
Hori horrela da Munduko Merkataritza Erakundeak (MME/ WTO) TRIPS bidez patente sistema globala ezarri nahi duelako. Ondorioz, HIKEren ardatz nagusi
|
bat
herri indigenen eskubide, jakinduria eta baliabideen defentsan zentratu da.
|
|
2014
|
|
|
Klaro gehienetan agertzen dira irudiak baina niretzako egon daiteke, bai, eserita ba bere baserrian kanpoaldean adibidez. Izan daiteke banko
|
bat
herri batean.
|
|
2017
|
|
|
Azken hamarkadetan, giza-populazioaren tamaina, garapen ekonomikoa eta baliabideenerabilera esponentzialki emendatu dira (Krausmann et al. 2009), eta ondorioz, dimentsioglobalak dituen ingurumen aldaketa eragin dute (Vitousek, 1994; Steffen et al., 2007). Aldaketa globalaren ondorio kaltegarrienetako
|
bat
herri eta hiri-guneetan sortzen den kutsadurada, azken urteotan mundu osoko ibai eta erreka askoren estres faktore nagusia bilakatu dena.Iberiar Penintsula ez da salbuespena, eta bertan ere kutsadura urbanoaren iturri asko daude, batzuk tratatu eta araztuak, eta beste batzuk tratatu eta araztu gabeak (Serrano, 2007). Oraindikere, tratatu gabeko ur masen kopurua oso handia da eta horregatik, arazo hori ekiditeko, araztegiasko eraiki eta funtzionamenduan ipini dira azken urteotan.
|
|
2019
|
|
|
Mendearen bigarren herenean, Espainiako gerraostean, aldaketa handiak egon ziren gizartean, industrializazioa indartsuago egin baitzen eta biztanleriaren zati handi
|
bat
herrietatik hirira (probintziahiriburuetara, Euskal Herrian) mugitu behar izan baitzen. Horrek hiriarekiko begirada aldatu zuen, euskal herritarrak hiri espaziora hurbildu, eta hiriak sozializaziorako eta topaketarako espazio bihurtubaitziren, Simmelek (2001) proposatu gisa.
|