|
2000
|
|
|
Hala ere, Eulalik badaki Araneko jendeei eratxiki ezaugarri
|
bat
bederen «atxinekosorginen» kontua dela, eta hori da meza liburuaz egindako testa. Eta kasik seguru da, haren amak bazuela laminaren estalgiaren berri, bai eta katu sorgin zaurituena ere.
|
|
|
Euskal Herriaren historia eta gaurko egoera Herri konkistatua garen aldetik begiratubehar direla deritzot. Azken bi mila urteotan zehar, biribil hitz egiteko, Euskal Herriosoa ez bada, gure Herriko lurralderen
|
bat
bederen, ia eten gabe konkistapean izan da.Beraz, konkista egoera jasan beharra, aspalditik da gure Herriko ezaugarria. Jakinadenez, konkista horiek gure Herriarekin bukatzea lortu ez badute ere, Auñamendiko bialdeetan zabaldu zen lurraldeetan mugak murriztea.
|
|
|
Zientziaren Eliza hura gehiago izan zen, beraz, gure isilpeko adiskidetasunari izena emaiteko modu bat, eta konplizitate keinu bat, etxeko bertze guztienganik bereizten gintuena, eta elkartzen... nahiz eta horrek ere ez zigun eragotzi egite guti batzuen aitzinatzea, zeinetarik pare
|
bat
bederen sonatuak baino sonatuagoak izan baitziren... zeren, komunionearen kontuan izan ezik, osaba Joanikot Lutheroren guragoa eta aldekoagoa baitzen Kalvinena baino eta, ondorez, gauzak gehiegi ez lotzearen aldekoa, airearekin aire eta haizearekin haize, eta zeren halakoak ere izan baitziren gure egite haiek ere —bihurrikeriatik ere franko zutenak, bertzalde—, bere mementuan ohartuko z... " Baldin satorren moduan ibili behar badugu, satorren moduan ibiliko gaituk, Joanes, lurpean, baina, haiek bezala, lurra ere jo diagu noizik behin, mutturraren erakusteko bertzerik ez bada ere".
|
|
|
...perstizionearen eta sineskeriaren landarea zimendutik eta erroetarik erauztea zuela amets eta, xede hari buruzkoan, egitekorik egitekotsuenetan sartu zela; eta erran dizut, halaber, ezen gure Zientziaren Eliza hura gure isilpeko adiskidetasunari izena emaiteko modu bat izan zela, bertze deus ere baino gehiago... nahiz eta horrek ere ez zigun eragotzi egite guti batzuen aitzinatzea, zeinetarik pare
|
bat
bederen sonatuak baino sonatuagoak izan baitziren: lehena, ondotik doakizuna duzu, jaun André.
|
|
|
Ai, nola izan nintekeen hain sinple eta inozent...! Halarik ere, orain pentsatzen jartzen naizela, nork daki hark errana edo erranaren zati
|
bat
bederen —jende printzipalarekin zituèn harremanez ari zelarik, konparazione— egia ez ote zen, zeren eta hura ez baitzen emazteki menditik edo basotik jaitsi berria, ez arrunta eta ez zakarra, bere moduetan eta maneretan; aitzitik, dotorea eta eleganta zen, zibiltasunaren arauak ezagutzen zituena, hitz errazekoa, aho xuri eta ele ederra; eta kontent zirudien bere ofizio hartan, bertzald... " Bai, mon petit.
|
|
2001
|
|
|
Neure usaina ezin hartzearen arrazoia, sortze beretik etengabe hartu izana da, eta sudurra itxia dut harentzat. Neure buruarengandik banatuko banintz, erabat edo apur
|
bat
bederen, eta aldi batez deskantsatu ondoren atzera saiatu, ondo hartuko nuke neure usaina, eta beraz, neure burua usaintzeko aukera izango nuke».
|
|
|
Ez da galdera erraza, erantzun bakarrekoa ez behintzat, eta zuhurgabe litzateke hitz labur batez erantzutea. Aitzitik, nago erantzunak ez ote dituen hurbilbide asko behar, ikusmolde desberdin asko jaso, egiaren zati
|
bat
bederen islatu nahi baldin badu.
|
|
|
euskaldun eta euskaltzale izatea ez da aski. Baina gogodunek gauza
|
bat
bederen eska diezaiokete" euskera lantzen" ari diren gogogabeei: bakea.
|
|
|
eta Mendibururen lanez, zahar eta berriez1, esatekoak esanak daudelakoan, goraxeagotik hartuko nuke nik gaia hemen mintzatu behar dudanez gero pixkaren
|
bat
bederen. Eta Mendiburu baino gorago, eta beste orduko eta geroko beste hainbeste baino gorago orobat, Aita Manuel Larramendi daukagu, euskal gaietan.
|
|
|
Hizkuntzari darion betiko leloa, beti batekoa ez izanik ere, ez da batere aldakorra gertatu. Geure egunotan bertan, lanak izango genituzke obra mordoxka (hitz lañoz nahiz neurtuz  ondua) biltzen, dozenatxo
|
bat
bederen, geure munduko, inguruko eta urrutiagoko literaturetan sortuen aldamenean pareka dezakegunik: gai  direnek ere, huts ematen dute neurrian eta tamainan.
|
|
|
Kate maila ahul xamar
|
bat
bederen aurkitzen diot arrazoibide horri, eta esplikatu dudana besteren gogoeten ispilu zuzen izan ledin nahi nuke. Hona.
|
|
|
Hondarrean, dopatuak zebiltzan guztiak konprenitzen nituen. Gauza on
|
bat
bederen!
|
|
|
Liberala zen arras. Ezkondua zen eta hiruretarik
|
bat
bederen alaba zela, hiru semeren aita. Egoitza handia bazeukan kostaldean eta aitatxi artzainaren borda antolatua zuen asteburuak familian, han berdean zioen bezala, iragateko gisan.
|
|
|
Gasna ninia kultura autentikoa zen, esportatzea merezi zuen bakarra. Harro izateko arrazoi on
|
bat
bederen ematen zigun. Urrunetik gentozen autentizitate bila:
|
|
|
Oinez abiatu zen malda beheiti. Ordu
|
bat
bederen zuen trenbideraino. Ez zuen gibelerat begiratu nahi izan.
|
|
|
Gure asmoa zen haiek gu aurreratzea. Ondoren beste norabideren bat hartu eta zorte pixka batez gure arrastoa galduko zuten; edo, besterik ezean, denbora apur
|
bat
bederen irabaziko genuen.
|
|
|
Pablo burumakur eta eztulka ari zen eta une batez goragalea etorri zitzaion. Gero buruari bi eskuez eutsi eta pittin
|
bat
bederen lasaitu egin zen. Handik laster tipo segaila berriz atera eta berarekin joateko keinu egin zidan.
|
|
2002
|
|
|
Nik neuk ere holakoak ikusi izan ditut zuzenean: behin istilu baten erdian harrapaturik gelditu nintzen ikasle batzuen aitzinean haiek euskara ez zela ageri unibertsitatean eta protesta adierazten ariki, eta orduan harriturik ikusi nuen protestanteen multzotxo hartan, hitz edo egiten zutenen artean, pare
|
bat
bederen bazela euskaraz mintzatzeko gai ez zena. Kurrinkeka edo arrantzaka, ez nintzen bereizketa egiteko gai izan estualdian, ari ziren erdaraz.
|
|
|
munduak itxaron dezake beste egun
|
bat
bederen.
|
|
2003
|
|
|
Agian barre egiteko arrazoiak ditugu... Irribarre txiki
|
bat
bederen eragingo duelakoan, horra XIX mendean Lapurdiko Getarian gertatu omen zen pasadizoa: serora gazte batek maitasuna zer zen erakusten zion gizonarekin ezkonduko zela esan zuen, eta apaizak hautagai bezala eskaini zuen bere burua.
|
|
|
Gauza
|
bat
bederen, jakina da: hamaika urteotan Groenlandiako hego ekialdeko kostako glaziarrak txikitu egin direla.
|
|
|
Nutrizioan adituek egunean gutxienez hiru fruta ale hartzea aholkatzen dute, hiru horietako
|
bat
bederen bitamina ugari duena (zitrikoak, kiwia, meloia, marrubiak, fruta tropikalak...).
|
|
|
–Eta izenik gabe argitaratzen hastea erabaki zenuen ondoren –bota nion kolpetik. Sophieren bizitza ezagutu egiten nuela iruditzen zitzaidan, haren obra ezagutzen nuelako, eta kontatuko zidanaren zati
|
bat
bederen aldez aurretik asmatu nezakeela sumatzen nuen. Gure literaturaren itsaso barean dezenteko olatuak harrotu zituen nobela bat jarri zuen kalean Igarlea izenarekin.
|
|
|
Gutxi gorabeherako
|
bat
bederen emango digu horrek.
|
|
2004
|
|
|
Garai hauek aitzin, uste genuen euskara gure baitan genuela, eta alderdikerian, militar zein politikoan, denbora higatzen zutelarik militante gehienek, euskara instrumentu bat zen" norbere euliak besteen buztanez haizatzeko". ...a arteko" barne" gatazken gainditzearen ondorio (edo iturri) izan da, egia baita" mugimenduko" alderdien edo erakundeen arteko edo barneko gerlatxoek elkarren sudurren ausikitzera ohituak gintuztela, funtsezko debateen hazteko ordez… Eta behatzen badugu Lizarra Garazi apurtuz geroztik den giroari, genuke berriz haurkeria horietan higatu, gu ez bagara, gazte belaunaldi pare
|
bat
bederen!
|
|
|
Bidean atsedentxo bat hartu eta auzitxo
|
bat
bederen planteatzeko aukera eman behar liguke pasarteak. Hor ageri zaigun ideia honetara mugatu nahi nuke zehazki delako auzitxoa:
|
|
|
Lehen lehenik, letraren errepublikan hain jantzia den baten lumatik irakurri duguna irakurtzea, atentzioa emateko modukoa da. Zeren, xehetasunetan arakatu gabe ere, elebitasunaren lantegian jadanik gauza
|
bat
bederen aski garbi dagoela diote: elebakarraren izaera psikologikoaren eta jarreraren aldean elebidunaren portaera ez dela alegia harena bezain gogo meharra.
|
|
|
Baina, zorionez, ez naiz bakarra. Feli Etxeberriaren ondorengo aburuak irizkide
|
bat
bederen badudala esan nahi du: –Hizkuntzaren ikaskuntza ez da ezagutzaren bidez bakarrik egiten, askok hala uste duten arren.
|
|
|
Egin behar da, beraz, bereala, eta Biltzar Nagusi hortantxe onhartu, euskera osotuaren oinharri
|
bat
bederen: aditzaren konjugazioko paradigma osoa eta deklinazioak, gutxienez.
|
|
|
Batek edo bestek," politikarik ez dagoen gertaeretan" politika sumatzen dudala esango du. Halere gauza jakina da, beren zerbitzuko erresuma
|
bat
bederen ez duten hizkuntzak oro, hiltzen dirala; eta dutenak, azkartzen eta hedatzen. Bretoiña atzera ari da, Bretañia’ko gobernurik ez dagoelako; hebreotarrak, berriz, indartzen, Israel sortu delako.
|
|
2005
|
|
|
Non nahiago lukete bizi emaztek? Iran, Irak, Aljeria, Sudanen... ala apur
|
bat
bederen giristino den mendebalean. Ez ote luke zerbait erran nahi horrek?
|
|
|
Talagog espainol euskara hiztegia, Arte de la lengua japona (es obra importantissima y casi tan rara como el arte de la lengua japona, Humbolten arabera), Tagalismo elucidado y reducida. Misionestetan ainitzek ikasiak zituzten tokiko bi mintzaira eta kasik denek
|
bat
bederen. Salterain Bizkarra hinduistaz (†1887) Ghandik erran zuen" gure erlisionea alderdikeriarik gabe eta barnatik ikertu duen lehen europarra dela".
|
|
|
4). Bertzalde, idazleen buruzagi gisa, kazetari idazkeraren batasuna nahi eta egin zuen, de Jacto, Eskualdunan, bereziki ortografian baina deklinabide an eta kazetari hiztegian ere bai, hein
|
bat
bederen.
|
|
|
–Guztiz alferrikakoa ere ez da izan –esan nion–; gauza politak gertatu zaizkigu. Beno, gauza polit
|
bat
bederen.
|
|
|
Lurrean minez akabatu beharrean, begi zuloak izuaren izuz ia husturik baneuzkan ere, Marrok ez zuen zirkinik egin erruki apur
|
bat
bederen erakusteko. Haren eskutzarrak jertsetik heldu zidan, txakurtxo bati bizkarreko larrutik heltzen zaionean bezalaxe, lurretik apur bat jaso, beste eskuaz burua jirarazi, eta zuzen zuzen begiratu zidan, begi niniak erretzen zituen su gaizto harekin.
|
|
|
Orain pentsatzen dut zenbat bider begiratu dudan bizitzaren prismatiko hautsietatik, denborari eta patu itsuari so, neure buruari ziria sartuz, kaleidoskopio batean bezala zati koloredunak ikusten nituelako. Kutxa zahar hartan botata, prismatiko haiek nire ahalegin itsuaren adierazle ziren, jakin gose bainenbilen denboraren zulo hautsi eta itsuan barna, esperientzia zoriontsuekin eta mingarriekin koloreztatutako kristal zatiak oroimenera ekarri nahian, edo behintzat kaleidoskopio bat osatu eta neure bizitzari zentzu apur
|
bat
bederen eman nahian.
|
|
|
– Ez. Errege jardun duzue eta orain agertzen zaizue astean ostiral
|
bat
bederen badela.
|
|
|
– Haugi Elvis. Ekintza on
|
bat
bederen obra dezagun...
|
|
2006
|
|
|
Bai. Gizarteak errealitate hau onartu behar luke, edo parte
|
bat
bederen. Baina gizartea nekatuta dago, euskal auzi edo gatazka dela medio, gogaituta dago.
|
|
|
Bigarren zurrutadarekin, zartada bat eman dio vodkak urdailean, espero bezala. Ez du atsegin bakarrik edaten hastea, baina ez du beste erremediorik izan; pittin bat harrituta dago, Ursularen bisita espero baitzuen, edo telefono dei
|
bat
bederen. Moskuko 1985eko egunekin gogoratu da orduan.
|
|
|
[6] Normala da guk Gustuaren araua bilatzea, erregela bat, gizakien askotariko sentimenduak adiskidetu ahal izateko; edo erabaki
|
bat
bederen, sentimendu bat onesten eta beste sentimendu bat gaitzesten duena.
|
|
|
Nancy zaharrena pretilean eserita zigarro bat erretzen, Sheyla lurrean marrazki bat egiten, Jessica txikiena eskaileretan gora eta behera tiki taka, aldioro bere ileez aurpegia ukitzen zidan. Amaren harrotasun ezin estalizkoa –hor atzean bada ama on
|
bat
bederen, ez nahitaez emakume zakar bat, normalean ikusten duguna. Oiloa bere txitekin maldan gora abiatu dira...
|
|
2007
|
|
|
Horizontea, itsaso zabala eta kostalde bihurritua izan dugu lagun orain arte, baina pixka
|
bat
bederen barnealdera jotzea erabaki du Capdequik. Hernani aldera egin dugunean, laino ugariz jantzi da zerua eta itsasoko urdinaren aldean berdea nagusitu da behealdean.
|
|
|
–Emaiozu esperantza ttikiren
|
bat
bederen, neska.
|
|
|
Noski! Baina bilduma honetan La Nausée ren egileak kapitulu
|
bat
bederen behar zuela iritzi nion. Eta hemen duzu.
|
|
|
Bainan othoi! Euzkereak hitz
|
bat
bederen ezar dezala, eta ilhar horiek irakurleak iretsi behar dituen, ala bakharrik miretsi! 486.
|
|
|
Txillardegik askotan kontatu behar izan du, euskararen aldeko borroka hein batean abertzaleen euren aurka abiatu zuela1237 Ezaguna da: Euskaltzaindian bertan batzarrak erdaraz egiten zirela, etab. Alabaina (Lizardi, Zaitegi, Andima eta euskaltzale porrokatuak utzirik) abertzalegoan diskurtso
|
bat
bederen euskararen garrantziaz, Aranarekin hasi eta, beti egon da, agian diskurtso horrek folklore abertzalearen parte egiten bazuen ere praxiarena baino gehiago.
|
|
|
Erregimenak, edo berorren ildoko zenbait disidentek, euskarazko kulturari tartetxo
|
bat
bederen eman diezaiokeela uste du, nonbait. Nazioartean jada lortu duen segurtasun berriak, batetik, eta kanpoko euskal salakuntzei aurre egin nahiak, bide zerbait liberalagoak urratzera eramango du.
|
|
|
neure arrantza aparailuak gordetzen zituen puru kaxatxo xahar bat. Banekien laket izango zitzaiola hura han ikustea etxera heltzen zenean eta, sinets iezadazu, mon ami, ez zen gauza handia, baina nik nolabait sentitu nuen poz txiki
|
bat
bederen emango niola kaxatxo harekin ordainetan. Hutsaren hurrengoa zen arren, ez neukala beste ezer gizon handi harentzako modukorik, eta izatekotan, huraxe eskertuko zuela, zerbait eskertzekotan.
|
|
|
Iparraldeko Euskaltzaindiaren ordezkaritza agudo berrituko zen, lau apez hauen herioa jakin orduko: bazen jende ttottoak hartzeko, urgazle orgatara
|
bat
bederen. Apezak gehienak, bai eta euskararen sustatze elkarteetan lanean, suharki, hala baitzen, ari ziren laiko batzuk.
|
|
|
– Lodikotea zinez bakarrik zebilen? Ez al zuen mehakoil
|
bat
bederen aldamenean?
|
|
|
– Alzheimerrak joa ez zara... –huxtukatu nuen, baina pozik nengoen Iparraldeko lau euskaltzainetarik
|
bat
bederen bizirik harrapatzeaz.
|
|
|
— Agur
|
bat
bederen egiten ahal huke, ez?
|
|
2008
|
|
|
Gure familiak zori ona izan zuen, amatxi ia 90 urte arte bizi izan zelako eta, beraz, beti izan genuen itzal hura. Egia esateko, gure osaba batek bai, euskalduna hartu zuen emazte, eta haien seme alabek euskara eta frantsesa mintzatzen dituzte, pittin
|
bat
bederen. Gure izebak ingelesez izugarri gaizki hitz egiten zuenez izugarri gaizki, ordea, euskaraz edota frantsesez hitz egiten genuen berarekin.
|
|
|
Gauden gaudenean, ordea, maiz nabaritzen dugu premia hori. Badu euskerak hitz sorbide ugari, baina baita ere huts nabarmen
|
bat
bederen aldameneko hizkuntzen ondoan. Ez dugu (des > eta horren antzekoren bat kenduz geroz) aurrizkirik(...) Erremedio bat baino gehiago izan dezake huts horrek, baina ongi pentsatu behar litzake gerora gabe nola joka.
|
|
|
Onuragarria da? Bai, ezer ez daukanarentzat hobe delako ogi pusketa
|
bat
bederen edukitzea. Zoritxarrez, ez da gobernuaren hasieran pentsatu genuena.
|
|
|
Bestela esanda: jakitea, jakitearen parte
|
bat
bederen, ondo dago dagoen lekuan; hots:
|
|
|
Uste duzu zango hori sendatuko zaizun egun hartako. Hamabost egunez sendatzen ez banintz ez litzateke marka ona. Etorriko naiz, zuzen da neure laguntzaz ordaindu dezadan, doi
|
bat
bederen, zuk ekartzen diguzuna.
|
|
2009
|
|
|
Ildo
|
bat
bederen bai, osatzen dute; alde batetik, gaurko gatazkaren inguruko gaiek, eta horrekin paraleloki etortzen den gerra zibilaren denborako gaiek. Bi multzo horiek baditugu gure literaturan bereziki.
|
|
|
1978an Alma Ata hiriko biltzarrean aldarrikatu zuten munduko agintariek lehen mailako osasun zerbitzuak zabalduko zizkiotela planetako biztanle guztiei. Ez da hala gertatu, eta okerragoa dena, geroztik herrialde askotan atzerako urratsak egin dira, osasungintza beste edozein erosgaitzat erabiliz, herritarrak zerbitzuen parte
|
bat
bederen ordaintzera behartuz. Eta behar baino askoz gutxiago inbertituz.
|
|
|
Alta, bai aukera
|
bat
bederen. De fakto, tradizioak eskaintzen dizkigun aukeren artean hasi dugu geure aukerarentzat (fedearentzat) eskolaren bila.
|
|
|
Maria Bibianak, aldiz, egoera bertsuan zegoen arren, begiak zabaltzea erabaki zuen: ikusten zuen, bai, berak ere, jauregia gainera erortzera zihoakiola, baina begiak zabalik nahi zituen, jakin ez bere buruari iruzur egin nahi ez ziolako edo ulertezin zitzaiona istant batean ulertzea espero zuelako; begiak ez ezik, ahoa ere zabalik nahi zuen, gainera, hondamenaren zerrendarekin lotutako galdera
|
bat
bederen egiteko, beste galdera guztiak alferrikakoak zirelakoan:
|
|
|
Haien eragina berehalakoa izan zen. Inguruan joka nituenek istanteko geldiarazi zituzten beren eskuak, eta halaber apaldu zen, pixka
|
bat
bederen, haien buruzagiaren harro hotsa.
|
|
|
«Talentu aski baduzu, litekeena da ausardiarik gabe ere, puntu bateraino behintzat, aurrera ateratzea; eta litekeena da nahikoa ausardia izanez gero talenturik gabe aurrera ateratzea, puntu bateraino behintzat. Baina ezin aurrera atera bietako
|
bat
bederen eduki ezean. «Guztiz idazle ez diren horiek» tragikoak dira oso, eta orduan eta burutsuago izan, are tragikoagoak oraindik:
|
|
|
Bere sorterrira hain azkar itzultzea pentsatu ez zuenez, Sumptarentzat ingelesa aterpea zen, oreka antzeko zerbait, Espainiako herrixka batean, bertoko kezka hurbilen kontra. Atzerrian bizi ezinari amore emanda, atzerri poxi
|
bat
bederen (ni eta nire hizkuntza) ekarria zuen etxera. Bere alde subertsiboa ere bazuen honek, XVIII. mendeko lapurren argot edo hizkera hark bezala, edota gaur egungo ijito espainiar zenbaiten kaloaren antzera.
|
|
|
Hau erezenerrannahinuena: bimailetakoak izanditudalanikHegoal dearekineginditudan lokarriak: ...bigarrenik, bertsularitza, herriliteratura, kantuaeta beti zabalduzjoan direnharremanak: hauetan OihartzungoLekuona anaienak ezdiratxarrenak izan, bainan begohemen JuanMariberelekuan, huntaz dugunaz gainhemengo solashau.Besteba tzueklanhorihemenetageroanereeginendutelakoan, nieznaizhemenana lisiaalorhortan sartu.Lekukotasunxoilhunekin, etahauerearinkiegiegina, uzten zaitut, irakurlea, aitzin gostu
|
bat
bederen emanen dautzutelaliburu hontakohitzgoxoekaitzinago etabarnago joaiteko JuanMarilagunparega beakutzidaukun aloraberatsedoharrobi urrezkoan.Egiahunekin uztenzai tutegungohuntan bakarrik, JuanMarilagunapalarinunbait batereurgulurik gabeerrranik bainanegia egiazaterazitzaion hitzaberesenideengoresgarri, etahauda: «Ehun urtez iraunduelagure (Lekuona) familiakoen langintzak Euskalletretan»! I...
|
|
|
Hori lortzeko, 80 Tona duen makina erabiltzen ari dira Lekarozen, 30 metroko besoarekin. Azken hilabeteetan Kolegioko ikasle ohiak Nafarroako Gobernuarekin bilduak ziren, eraikinaren zatiren
|
bat
bederen zutik uzteko, baina, bistan denez, solasaldi horiek ez dute emaitzarik izan. Sinadura bilketak eta Interes Kulturaleko Ondasun izendatzeko saiakerak ere egin dira, baina ondoriorik gabe.
|
|
|
Medikuak estres fisiko eta mentala diagnostikatuko zizun joan bazina. Eta orduan sentitu genuen Egunkaria ixtearekin eta lankideen atxiloketa eta torturekin sartu gintuzten bidegabekeriaren espiralaren barnean zirkulu bat, zirkulutxo
|
bat
bederen, itxi zela. Lehengoratu zela zerbait.
|
|
|
Dagoeneko Lapurdin zortzi herri kontsulta eginen direla jakinarazi du CADEk. Bertze herri galdeketa
|
bat
bederen eginen dute Landetako hegoaldean.
|
|
|
Saharako errepublika independenteko herritartzat du bere burua, eta marokoarrek euren jabetza aldarrikatzen badute ere, argi dago ez dela erreinu horretakoa. Horren inguruan azkenaldian izan diren babes eta bultzada ekimenak harridura sortzerainokoak izan dira, gertuagoko injustizien aurrean ipurdia lekuz mugitzea bera ere eta ez diot ipurdia bere osotasunean, ipur-masail
|
bat
bederen... kosta egiten zaien haiengandik bereziki. Eta surrealismotik gertu dagoen beste irudi bat:
|
|
|
Maria Bibianak, aldiz, egoera bertsuan zegoen arren, begiak zabaltzea erabaki zuen: ikusten zuen, bai, berak ere, jauregia gainera erortzera zihoakiola, baina begiak zabalik nahi zituen, jakin ez bere buruari iruzur egin nahi ez ziolako edo ulertezin zitzaiona istant batean ulertzea espero zuelako; begiak ez ezik, ahoa ere zabalik nahi zuen, gainera, hondamenaren zerrendarekin lotutako galdera
|
bat
bederen egiteko, beste galdera guztiak alferrikakoak zirelakoan:
|
|
|
Euskal hiztun direnak gero eta hiztunago ez badira, gero eta jariakortasun eta naturaltasun handiagoz erabiltzen ez badute hizkuntza, nola lortuko da euskara bigarren hizkuntza moduan eskuratzen dutenak euskararen erabiltzaile aktibo bihurtzea? Euskal hiztunen erkidegoa sendotzea eta pixkanaka haztea ez ote da aldez aurretiko baldintza euskara neurri batean ezagutzera iristen direnen zati
|
bat
bederen egiazki euskal hiztun izatera iristeko. Egoera ahulean dagoen hizkuntza bat etengabe eta modu iraunkorrean indarberritzeko nahitaezko eta lehentasunezko baldintza ez al da hura esparru formaletan bezala ez formaletan ohikotasunez erabiltzen duten hiztunen komunitatea indartzea?
|
|
|
Nolanahi ere, aipaturiko erakargarritasuna ezpal askoko enborra izaki, badu ezpal
|
bat
bederen osorik euskararen erraztasunari dagokiona. Jakina denez, topiko eta aurreiritzi ugari eraman ohi dute bizkar gainean eremu urriko hizkuntza guztiek, salbuespenik gabe.
|
|
|
Baina nobela ez da zurrupatzaile bakarra. Poesia narrazioarekin lotuta egon zen hasiera hasieratik, gero izurritetik bezala aldendu zen, eta orain, narraziora hurbildu da berriro, egungo poesia mota
|
bat
bederen?. Gaurko filosofia klase batek narrazioa baliatzen du pentsamendu hutsari lehorregia egiten zaion eremuetan ibiltzeko.
|
|
|
Kolonbiako kostaldean, 17 seme alaba etxean, emaztea eta amaginarreba, otordua(
|
bat
bederen) osatu bazuten, saiatu beharra zeukan Jose Reyes arrantzale ondraduak. Abizena, han guztiz normala, barregarri suertatuko zitzaion hemengo tabernetan, baina ez dio inportarik.
|
|
|
Poz batek, ziurra denean, dosi labur bakarrean emana behar omen du. 80 gotzain eta kardinaletatik
|
bat
bederen badugu egiari beldurrik ez diona. Estimatua dago, Joxe Mari.
|
|
|
Abantail
|
bat
bederen ematen du, dena modu berean tratatua dela, nere aferak munduko berriak bezala, lehuntasun kalme batian. Egundaino karratxirik ero malkorik, jende zibilizatuak gare, eta hitz eginez atxematen dugu argia denak antolatzerako. Aa, bai, nola du izena janeko. Bai, dendan lahanian ari den hura ez da?
|
|
2010
|
|
|
Txilen 700 metroko sakoneran 69 egun daramatzaten 33 meatzarietako
|
bat
bederen bart lurrazalera ateratzea aurreikusi dute
|
|
|
Trenez joan nintzen. Bidaiaz oroitzapen eder
|
bat
bederen atxiki dut: Kabiliako parean, Djurdjura mendikateko gailur elurtsuak miretsi nituen urdinean igeri, Kilimandjaro luze bat bezala, uharte gora eta zuri baten antzo, inguru guzian kolorez bat egiten baitzuten zeruak eta lurrak.
|
|
|
La Côte Basque Brasserie ra joan ginen egun hartara arte bederen. «Capote nuen garai haietan maisu, edo maisuetako
|
bat
bederen. Ados nengoen berarekin:
|
|
|
Sunbillak dituen bi sarrerak txarrak dira. Baina
|
bat
bederen behar bezala egiteko eskatzen dugu, eta ez digute egiten. Doneztebe aldeko sarreran, kamioiak Irun aldetik heldu direnean gertatzen dira istripu gehienak.
|
|
|
Beste gauza asko ere esaten ditu dokumentuak, baina, balio beza sarrerako zati horrek irudipen
|
bat
bederen egiteko. Hauxe izanen baitzen gero, behin eta berriz aipatu dokumentu oinarria, Goizueta eta Orreaga arteko auzirik sortu aldiro.
|
|
|
berak ere zaindu behar ninduenez, puntuan jotzen zuen xalto airoso. Bere bi oinen txotx
|
bat
bederen ikusi nahi, eta ezin, ez niola geldiunetxorik harrapatuko...! Jakina da txepetxaren" jauregi" hapitzar ongi bildua zenbatekoa den.
|
|
|
—Belar ihar pixka
|
bat
bederen!
|
|
2011
|
|
|
indarkeria albo batera uztea, «nazioarteko terrorismoarekiko harremanak haustea», eta Afganistango Konstituzioa eta giza eskubideak errespetatzea, «emakumeenak bereziki». Bake prozesuan «sektore guztiek» parte hartu behar dutela aipatzean, talibanak ere kontuan hartu dituzte konferentziako parte hartzaileek; edo talibanen sektore
|
bat
bederen, Angela Merkel Alemaniako kantzilerrak «moderatu» deitu duena.Karzai presidentearen hitzaldiak ireki zuen konferentzia. Afganistanek ez duela nazioartearentzako «zama» izan nahi erran zuen, baina herritarrek konferentzian itxaropena dutela, «segurtasun trantsizioa eta garapen ekonomikoa atzeraezina egiteko».
|
|
|
Giro horretan, gizarte auziaz arduratzen ziren abertzaleek martxan jarri zuten Solidaridad de Obreros Vascos deituriko erakundea. Bertakoentzat egina zen, kide izan nahi zutenei euskal abizen
|
bat
bederen edukitzea eskatzen baitzieten hastapeneko arautegietan. Era berean, Elizak aldarrikatu zuen Rerum Novarum entziklikari eutsiz, langileriaren artean aritzea zuten helburu, baina klaseen arteko borroka bultzatu gabe.
|
|
|
eskualde bat? hizkuntza aldaera
|
bat
bederen konpartitzen duten hiztun guztiek60 osa al dezakete egoera diglosiko bat, hots, nola definitzen da diglosia hiztuntaldeen aurrez aurre, hiztun elkartearen baitan eta, bereziki, bere proiekzio fisiko territorialtzat har dezakegun hiztun herriari buruz61?
|
|
|
Paper desagertze horrek, baina, hori baino askoz garrantzitsuagoa den argibidea ekarri didalakoan nago: gure aurrekoen denboran, guztiak ilun zirudien hartan, argi izpi
|
bat
bederen egon zela jakitea, eta horrek, aurrera begiratzeko orduan, ematen didan itxaropena.
|
|
|
Dena den, eta aurreko horrekin kontraesanean dirudien arren, mugak gainditzen ahalegintzea bera ez ote da, ba, bide bakarra denok amesten dugun zoriontasun horren bila ekiteko?: ahaleginak, behintzat, saiatze hutsak, ematen din halako gogobetetasun bat, jomuga iritsi ezik ere nor bere buruarekin, aurrera begira eta bidean, kontent egoteko arrazoi
|
bat
bederen; etsitzeak, aldiz, bide bazterretik atzera begira geratzeak, ez din deus ematen, ez bada honako hustasun hits eta antzu hau.
|
|
|
Jendea pasatu behar izan da, eta zama handiekin. Zarataren
|
bat
bederen entzunen zenuten. Gurdia ere bazeramaten, gurpilen txirrinka aditu behar izan da pasaeran.
|
|
|
–Arrazoi
|
bat
bederen izan diat etortzeko. Heure itzalari buruzko ipuin bat gogoan duala enteratu nauk eta, goazen berak agindu orduko esan zioat neure buruari, eta azaltzerakoan poema eder bat errezitatuko zioagu gainera.
|
|
|
Ikerketa serio eta sakonetan ere aurkitu ditugu irakurketa baikorrak, hizkuntz aniztasunaren aldeko adierazpen itxaropentsuak. Jarrera aldaketaz mintzo zaizkigu iturri batzuk, nahiz eta dena delako hizkuntza azkenetan egon. Identitate egarriak ez du amore eman nahi izaten, antza, bere egarria apurño
|
bat
bederen ase gabe:
|
|
|
Han, ala hemen? Gogoan duda
|
bat
bederen sarrarazi ahal dizut!»
|
|
|
Euskera jatorki ta sakonki oraindik menderatzen ez dugun zenbait gazte ausartu gera hain garrantzi andiko zientzi alor huntan sartzen. Gure ausarkeri hunek euskal kulturari, apur
|
bat
bederen, laguntzen badio, gureneko izardiak ongi ordainduak dagozke.
|
|
|
Biga ginen. Abenduan sartu ginen Irunen, hortik Madrilera, Toledora, Malagara, han egon ginen hilabete
|
bat
bederen, Andaluzia guztia ikusi, berriz Madrilera, eta gero Avila, Leon, Santiago de Compostela... Espainola ikasiz, jendearekin mintzatuz, monumentuak ikusiz...
|
|
|
Sukaldari
|
bat
bederen ez ote zuen berekin?
|
|
|
Laborariak baditu aldekoak eta etsaiak bai lurreko bai aireko ihizietan. On baizik ez litzateke, beraz, apur
|
bat
bederen, ezagut ditzan zein zein diren, batzuen begiratzeko, eta bertzeen ahal oroz galtzeko. Aipa dezagun lehenik:
|
|
|
Aukera bat?, harritu zen Nora. Bai, argitu zion mutilak, hau guztia bukatzen denean zin egidazu udaran itzuliko zarela, aste
|
bat
bederen, nirekin lasai lasai egoteko, hitz egiteko, gozatzeko. Mmmmmmm, pentsatu zuen Norak, ez du ematen plan txarra denik.
|
|
2012
|
|
|
Martina, nik izugarri maite zaitut eta laguntzeko prest nago, baina zure aldetik keinuren
|
bat
bederen ikusi behar dut aurrera jarraitzeko indarrak bildu ditzadan.
|
|
|
Eta ziur nengoela, hala egingo banu ere, ez nintzela ikasle ona izango, eta, zalantzarik gabe, ikasteko denbora amaitu baino lehenago, maisuaren ondotik ihes egingo nuela itsasora joateko. Zin egin nion ezen aitarekin hitz egiten bazuen eta niri atzerrira bidaia
|
bat
bederen egiten uzteko baimena eskatzen bazion, handik etxera itzultzean, gustura ibili izan ez banintz, ez nuela inoiz etxetik berriz alde egingo, eta lehia bizian saiatuko nintzela galdutako denbora berreskuratzen.
|