|
2000
|
|
|
LIBERTATEA: ...Vasco de Quirogak erraiten zuen moduan, ezen Mundu Berria berri zela, ez aurkitu berri zutelako, baina guztiz berri zelako bai jendeetan eta bai bertze guztian, halako suertez non beldur handirik gabe segura baitzitekeen ezen jende berri haiek Paradisuan bizi zirela —eta Historiaren urrezko lehen aro hartan, beraz, ez burdinazkoan, nola bizi baikinen gu, geure maliziagatik—, zinez behar
|
baitzuen
mundu hark libreago.
|
|
|
Eta, maleruski diot, zeren handik aitzinako ene buruhausteek eta larrialdiek sententzia hura izan baitzuten sorburu eta abiapuntu. Izan ere, baldin egia bat eta bakarra bazen, nola aitortzen
|
baitzuen
mundu guztiak, baita osaba Joanikotek eta jaun Marcelek ere, edo protestant izan behar zuen edo katoliko. Edo, don Frantziskoren etsenplua aintzakotzat harturik, astoa behar zuen, edo katua behar zuen.
|
|
2002
|
|
|
Baina ikusi zuenean ez nintzela ez nazkatu, ez zorabiatu, baizik eta gustura baino gusturago nengoela, hamaikagarren zigarroa eskatzeko trantzean, etsi egin zuen. Eta are gehiago etsi zuen, enea kasu galdutzat hartu arteraino, esplikatu nionean Rezolako tximiniak liluraturik nindukala, orduan bai, guztiz ulertu
|
baitzuen
mundu osoan ez zegoela Zugarramurdiko sorginek prestatutako edaberik, ez fierabrasik, ez beste formula magikorik, ni bizio hartatik sendatuko ninduenik. Baina aitak bere arauak zituen, eta esan zidan:
|
|
2003
|
|
|
Testuinguru hori indartzeko, 2002ko ekitaldi ekonomikoko datuak eman dituzte. Adierazi dutenez, urte horretan %1, 9 bakarrik hazi da ekonomia, zeren motelaldia izan
|
baitzuen
mundu guztian, eta, ondorioz, gutxitu egin ziren jarduera industriala, esportazioak eta inbertsioak. Guztiarekin ere, 17.000 lanpostu sortzeko adinako hazkundea izan omen da 2002koa; 2ko igoera, ehunekoetan adierazita.
|
|
2009
|
|
|
Domingo azkarra zen, intuitiboa, lehenik hanka sartu eta gero galdetzen zuena; Damaso, aldiz, kalkulatzailea zen: bere begien eta munduaren artean betaurreko lodi batzuk zituen, zeinekin bereganatzen
|
baitzuen
mundua, baina betaurreko haiek bazuten, aldi berean, zientzialariaren mikroskopiotik zerbait, eta mikroskopioak urruntzen zuen Damaso eta kanporatzen, jakin ez bera mundutik edo mundua berarengandik; eta, halere, Damasok Domingo bekaizten zuen, ez beti, baina bai batzuetan: halakoetan, bere espekulazio logiko guztiak salduko zituen Damasok, Domingoren jauzi edo txilinbuelta baten truke?!
|
|
|
Apalduta eta minduta zegoen arren, izeba Ernestinaren hitzek babestuta sentitzen zen Domingo; izeba ondo ondoan zuen, gainera, urrats batera baino ez, halako moduan, non bere burua bi aldiz babestuta ikusi baitzuen, ausaz, izebaren hurbiltasuna beste babes mota bat balu bezala; eta hitz batzuk zituen ezpainetan, esan ez esan, susmoa
|
baitzuen
munduko babes guztiak ez zirela aski izango aitaren balizko erreakzioa, Domingoren beraren aurkakoa, eragozteko edo hari aurre egiteko; baina Domingok, bere baitaren baitan, errabia handi bat zuen, aldi berean, haren begiei bertatik bertara so eginda, edonork aitortuko zuen halako su berezi bat zeriela, ezin izan zitekeena amorruaren adierazpena baizik?, errealitatearen pertzepzioa zailtzen ziona... Eta urradura bat zuen bere urguiluan, gainera, anai arrebek barre egin ziotelako, aitaren kontsentimenduarekin, hori bai; eta patinik gabe gelditu zen, hori okerrena, ez ezkerrekorik ez eskuinekorik?
|
|
|
Badu kexaka ibiltzeko arrazoirik Metyktirek, izan ere, munduko hirugarren urtegi hidroelektriko handiena eraikitzekotan dira Belo Monten (Brasil). Ezaguna da Metyktire, duela hogei urte eremu berean egitekotan ziren urtegiaren proiektuaren aurkako kanpaina eginez zeharkatu
|
baitzuen
munduko txoko andana. Proiektu hura bertan behera lagatzea lortu bazuten ere, gudaren lehen lerroan jartzea egokitu zaio berriz ere buruzagi indigenari, ama lurrarentzat kalte gutxiago ei dakarren proiektua aurkeztu berri baitute.
|
|
|
Apalduta eta minduta zegoen arren, izeba Ernestinaren hitzek babestuta sentitzen zen Domingo; izeba ondo ondoan zuen, gainera, urrats batera baino ez, halako moduan, non bere burua bi aldiz babestuta ikusi baitzuen, ausaz, izebaren hurbiltasuna beste babes mota bat balu bezala; eta hitz batzuk zituen ezpainetan, esan ez esan, susmoa
|
baitzuen
munduko babes guztiak ez zirela aski izango aitaren balizko erreakzioa, Domingoren beraren aurkakoa, eragozteko edo hari aurre egiteko; baina Domingok, bere baitaren baitan, errabia handi bat zuen, aldi berean –haren begiei bertatik bertara so eginda, edonork aitortuko zuen halako su berezi bat zeriela, ezin izan zitekeena amorruaren adierazpena baizik–, errealitatearen pertzepzioa zail... Eta urradura bat zuen bere urguiluan, gainera, anai arrebek barre egin ziotelako, aitaren kontsentimenduarekin, hori bai; eta patinik gabe gelditu zen, hori okerrena, ez ezkerrekorik ez eskuinekorik... ez halabeharrez, beharbada, orduantxe piztu baitzitzaizkion, menturaz, irudizko patin batzuk irudimenean, ezkerrekoa eta eskuinekoa, biek ala biek Domingori agindu bera ematen ziotela:
|
|
|
Domingo azkarra zen, intuitiboa, lehenik hanka sartu eta gero galdetzen zuena; Damaso, aldiz, kalkulatzailea zen: bere begien eta munduaren artean betaurreko lodi batzuk zituen, zeinekin bereganatzen
|
baitzuen
mundua, baina betaurreko haiek bazuten, aldi berean, zientzialariaren mikroskopiotik zerbait, eta mikroskopioak urruntzen zuen Damaso eta kanporatzen, jakin ez bera mundutik edo mundua berarengandik; eta, halere, Damasok Domingo bekaizten zuen, ez beti, baina bai batzuetan: halakoetan, bere espekulazio logiko guztiak salduko zituen Damasok, Domingoren jauzi edo txilinbuelta baten truke...!
|
|
2010
|
|
|
hain kementsu, non inbidia ematen baitzidan? ...ehortu eta usteldu zitzaiona?, Teofilo Maria mutil liraina zen, sendoa, ongi errotutako haritza bezain lerdena, adar ustelik gabekoa; ideia berriekin zetorren, gainera; edo bere betiko ideiei inoiz baino atxikiago zetorren, hobeto esanda, inoiz baino eskuin muturrekoago; ni askotan sentitu izan naiz tokiz kanpo bizitzan, badakizu, baina beste bat zen Teofilo Mariaren kasua, honek ume umetatik izan
|
baitzuen
munduan ibili zuèn ibilbidearen kontzientzia, fabrikatik Regina enera eta Regina enetik fabrikara, aitak eraikitako inperio ekonomikoaren enperadoreorde eta haren oinordeko gisa; ikuspuntu horretatik, beraz, Teofilo Mariak bere tokian zuen burua: Jainkoaren probidentziak. Teofilo Mariak Jainkoa sinesten zuen, oso era interesatuan bazen ere?
|
|
|
Frantziako egonalditik kementsu itzuli zen Teo: ...u eta usteldu zitzaiona—, Teofilo Maria mutil liraina zen, sendoa, ongi errotutako haritza bezain lerdena, adar ustelik gabekoa; ideia berriekin zetorren, gainera; edo bere betiko ideiei inoiz baino atxikiago zetorren, hobeto esanda, inoiz baino eskuin muturrekoago; ni askotan sentitu izan naiz tokiz kanpo bizitzan, badakizu, baina beste bat zen Teofilo Mariaren kasua, honek ume umetatik izan
|
baitzuen
munduan ibili zuèn ibilbidearen kontzientzia, fabrikatik Regina enera eta Regina enetik fabrikara, aitak eraikitako inperio ekonomikoaren enperadoreorde eta haren oinordeko gisa; ikuspuntu horretatik, beraz, Teofilo Mariak bere tokian zuen burua: Jainkoaren probidentziak —Teofilo Mariak Jainkoa sinesten zuen, oso era interesatuan bazen ere... baina nork ez du Jainkoa sinesten era interesatuan? — piramidearen erpinean jarri zuen, eta berak ahaleginak egin zituen erpinari eusteko; Frantziatik, gainera, bazekarren argudioren bat edo beste, baita bi urteko bizipena ere, bere jarrera eta bere jokabidea indartzen zituena; eta bere asmoak eta proiektuak zituen, aitari berehala jakinarazi zizkionak:
|
|
|
Etxe osoa aztoratu zen, beldurrez eta emozioz. Alabaina, Habibak bazekien zer egin behar zen halakoetan, ume bat baino gehiago lagundu
|
baitzuen
mundura jaiotzen, eta Monika ere ez zen guztiz ezjakina, Palazioko Harenean gauza arrunta baitziren haurdunaldiak eta jaiotzak.
|
|
2012
|
|
|
Jaun Bikain haiek pixka batean entretenitu eta poz pozik eta txundituta utzi nituenean, beren ugazaba Enperadoreari nire goraintzi apalak emateko ohorea egin ziezadatela erregutu nien; izan ere, beraren bertuteen ospeak, arrazoiz, betea
|
baitzuen
mundu osoa mirespenez, eta nik erabakia nuen neure sorterrira itzuli aurretik berari bisita egitea. Beraz, gure Enperadorea ikusteko ohorea izan nuen lehen egokieran, Blefuscuko monarka ikusteko baimena erregutu nion, ontzat eman zidana baina hoztasun handiz, argi eta garbi nabaritu nuenez; ezin nuen, ordea, zergatia asmatu, norbaitek isilka misilka esan zidan arte enbaxadore haiekin izan nuen elkarrizketa gaizki-nahiaren erakusgarritzat aurkeztu ziotela Flimnap eta Bolgolamek, ziur nagoen arren nire bihotza guztiz libre zegoela horrelakotik.
|
|
|
ikaragarrizko eragina izango
|
baitzuen
munduarentzat, eta
|
|
2013
|
|
|
1937ko apirilaren 26an bonbardatu zuten Gernika izan zen Regiones Devastadas en eskutik berreraikuntza lanak hasi ziren lehen lekua. Estatuarentzat berebiziko garrantzia
|
baitzuen
mundu osoan ezaguna zen herriaren berreraikuntzak, baita Bizkaian merkataritza, industria, nekazaritza, komunikazio eta ekonomia gune garrantzitsuan zentratzeak ere. Hortaz ez da harritzekoa Cárdenas eta Ganak herriaren berreraikuntza proiektua 1938ko abuzturako bukatua izatea (Muñoz, 2008), Eibarkoa bi urte beranduago egin zen bitartean.
|
|
2014
|
|
|
Xabiren begietara denak baitziren, nola edo hala, miresgarriak. Zeren eta Xabik aitaren begietatik ikusten
|
baitzuen
mundua, eta haren miresmena bere egiten zuen. Aitak lagunak miresten baitzituen, inor miresten bazuen.
|
|
2015
|
|
|
" Gerra bukatzearekin, Ekialdetik itzulitakoan, zelanbaiteko esker ona nion Ejertzitoari, bertan ikasitakoarengatik, ene esperientziarengatik, garai hartako kide on haiengatik. Hainbestenarekin, sustengu zabalaz eta notariarik prestatzen hasteko gogo soberakinik gabe, horixe
|
baitzuen
mundu guztiak egiten denbora hartanEstatu Nagusiko kurtsoak egin nituen gailentasun nabarmena lortuko zuten kide batzuekin, hala Juste edota Armada jenerala zeintzuak adiskide onak baitauzkat oraindik, eta berrogeita lauko promozioan Estatu Nagusiko titulua eskuratu nuen".
|
|
2017
|
|
|
Garapenaren sustatzaile, agentzia multinazional eta atzerriko inbertsoreen ikuspegitik, hori zen eta da Nigeriaren eta beste hainbat lurralderen arazoa. Nire ikuspegitik, ostera, berebiziko indar iturria izan zen, erakusten
|
baitzuen
mundu zabalean oraindik ere izan badirela kapitalismoaren gerruntzearen arabera sortutako bizimoduari aurre egiten dioten indar miragarriak. Piztu zitzaidan indarraren beste arrazoietako bat Nigeriako Emakumeak (WIN) aurkitzea izan zen, herrialdeko lehenengo erakunde feminista.
|
|
|
Gabriel Arestiren argazki bat daukat parean. Berak ere teknologia inkorporatuta zeukan, hori gabe ezin zuen ikusi, hortik ikusten
|
baitzuen
mundua: bere betaurrekoen bidez. IKTek eragindako aldaketak, beraz, aurreko aldaketa eta historia jakin batekin gurutzatzen dira.
|
|
2018
|
|
|
Orain denbora pasatuan, oharturik jarri zen, nahiz eta ipar gabeko mundu bat zela orduko nekeziak jasatzen zituzteneko eurena, gaur eguneko bizimoduarekin alderatuz; ertzetik ertzera arras desberdin ikusten
|
baitzuen
mundua lehen eta orain, gauza gutxirekin bizi zirelarik harako garaietan guztiz konformaturik, benetan zela bizimodu zoriontsua eurek orduko denboretan herrian zutena.
|
|
2019
|
|
|
Gorrotu du maite duen emakumea hala sortua izatea: amaginarrebak erakusten du ondoena urteek nola hondatuko duten alaba ere, horretara kondenatu
|
baitzuen
mundura ekartzean; amaginarrebaren gizentasunak eta zimurrek emazte ezkondu berriaren gizentasuna eta zimurrak iragartzen dituzte, haren etorkizuna zorrozki zehaztua baitago aurretik; amarekin batera jarrita, ez da ageri norbanako gisa, baizik espezie baten une baten gisa; jadanik ez da harrapakin desiratua, lagun maitea, zeren existentzia singularra urtu egiten baitzaio bizitza unibertsalean.... Orokortasunak, burlaka, auzitan jartzen dio partikulartasuna, eta iraganean eta haragian dituen erroek, berriz, espirituaren autonomia:
|
|
|
Johannes Kepler, matematikari eta astronomo handia, zeinaren espirituak ulertzen
|
baitzuen
mundu agerikoa, miseria eta pobreziarik gorrienean bizi zen, 1606 urte aldera, Pragako hiri zaharreko etxe hondatu batean. Leihoetatik begiratuta, ikuspegi ederrik ez:
|
|
2020
|
|
|
Bere literatur ibilbidearen lehen etapan, euskal literaturarentzat molde berriak bilatzeko berariazko nahia antzeman daiteke, bai gaitegian, bai forman. Ez da bide hori hartu zuen erreferente bakarra, aurretik Txillardegik ere bidea ireki
|
baitzuen
mundu zaharraren eta berriaren arteko haustura eragiteko (Aldekoa 2007: 629).
|
|
2021
|
|
|
Hafnauik ezusteko lorpena sinestezin bihur dezake, estilo libreko 800 metroko proban parte hartuko baitu gaurtik aurrera. Erne ibili da, berez Hafnauik duela zenbait urte espero
|
baitzuen
munduko onena izango zela, baina ez estilo libreko 400 metroko proban, 800 metrokoan baizik.
|
|
|
Handik gutxira, ordea, 1615 urtean, oraindik familiak Mariari buruzko erabakia hartu aurretik, Katalina Aranak, Mariaren amak, ikuskari bat izan zuen, amets bizi edo agerpen mistiko bat, non agindua jaso
|
baitzuen
mundua utzi eta lekaime bilaka zedin, eta bizileku zuen etxea (jauregia) lekaime-etxe bihurtu.
|
|
|
Ildo horretatik, Oiarzabal eta Tabernillaren iritziz, 3 euskal kulturako mitoetan modernoenetarikoa eta bai hedatuenetarikoa ere ziurrenez euskal kode hizlarien —basque code talkersmitoa da, zeinaren arabera Estatu Batuetako armadak euskara erabili
|
baitzuen
Munduko Bigarren Gerlan mezu enkriptatuak transmititzeko, navajoerarekin egin bezala. Behin eta berriro errepikatu da mitoaren epitomea, are eta komikietan ere (I’m Pellot!
|
|
2023
|
|
|
Luterok autoritate zibilari obeditzea eskatzen zuen, baita turkoek agintzen bazuten ere. 1529an argitaratu zen Turkoen kontrako gerraz liburuan Jainkoaren makila zen turkoa, haren bidez zigortzen
|
baitzuen
mundua. Liburu horretan zioen turkoak hiltzaileak zirela, autoritate sekularra mehatxatu zutelako, kristauei militarki erasoz; turkoak gezurtiak zirela, Eskriturak oker interpretatzen zituztelako.
|
|
|
Aurten, adibidez, Perfumerias Avenidari gertatu zaio. Michaela Onyenwerek ez zuen Valencia Basketen aurkako finala jokatu, tokia lortu nahi
|
baitzuen
munduko saskibaloi ligarik onenean. Hain zuzen ere, jokalaririk onenetako gutxi batzuk aritzen dira emakumezkoen ligan; horregatik, toki bat eta kontratu bat irabazi behar dute, eta horretarako funtsezkoa da hasieratik entrenamenduetan egotea, entrenatzailearen oniritzia lortzeko.
|