|
2000
|
|
|
LIBERTATEA: ...Vasco de Quirogak erraiten zuen moduan, ezen Mundu Berria berri zela, ez aurkitu berri zutelako, baina guztiz berri zelako bai jendeetan eta bai bertze guztian, halako suertez non beldur handirik gabe segura baitzitekeen ezen jende berri haiek Paradisuan bizi zirela —eta Historiaren urrezko lehen aro hartan, beraz, ez burdinazkoan, nola bizi baikinen gu, geure maliziagatik—, zinez behar
|
baitzuen
mundu hark libreago.
|
|
|
Eta, maleruski diot, zeren handik aitzinako ene buruhausteek eta larrialdiek sententzia hura izan baitzuten sorburu eta abiapuntu. Izan ere, baldin egia bat eta bakarra bazen, nola aitortzen
|
baitzuen
mundu guztiak, baita osaba Joanikotek eta jaun Marcelek ere, edo protestant izan behar zuen edo katoliko. Edo, don Frantziskoren etsenplua aintzakotzat harturik, astoa behar zuen, edo katua behar zuen.
|
|
2002
|
|
|
Baina ikusi zuenean ez nintzela ez nazkatu, ez zorabiatu, baizik eta gustura baino gusturago nengoela, hamaikagarren zigarroa eskatzeko trantzean, etsi egin zuen. Eta are gehiago etsi zuen, enea kasu galdutzat hartu arteraino, esplikatu nionean Rezolako tximiniak liluraturik nindukala, orduan bai, guztiz ulertu
|
baitzuen
mundu osoan ez zegoela Zugarramurdiko sorginek prestatutako edaberik, ez fierabrasik, ez beste formula magikorik, ni bizio hartatik sendatuko ninduenik. Baina aitak bere arauak zituen, eta esan zidan:
|
|
2009
|
|
|
Domingo azkarra zen, intuitiboa, lehenik hanka sartu eta gero galdetzen zuena; Damaso, aldiz, kalkulatzailea zen: bere begien eta munduaren artean betaurreko lodi batzuk zituen, zeinekin bereganatzen
|
baitzuen
mundua, baina betaurreko haiek bazuten, aldi berean, zientzialariaren mikroskopiotik zerbait, eta mikroskopioak urruntzen zuen Damaso eta kanporatzen, jakin ez bera mundutik edo mundua berarengandik; eta, halere, Damasok Domingo bekaizten zuen, ez beti, baina bai batzuetan: halakoetan, bere espekulazio logiko guztiak salduko zituen Damasok, Domingoren jauzi edo txilinbuelta baten truke?!
|
|
|
Apalduta eta minduta zegoen arren, izeba Ernestinaren hitzek babestuta sentitzen zen Domingo; izeba ondo ondoan zuen, gainera, urrats batera baino ez, halako moduan, non bere burua bi aldiz babestuta ikusi baitzuen, ausaz, izebaren hurbiltasuna beste babes mota bat balu bezala; eta hitz batzuk zituen ezpainetan, esan ez esan, susmoa
|
baitzuen
munduko babes guztiak ez zirela aski izango aitaren balizko erreakzioa, Domingoren beraren aurkakoa, eragozteko edo hari aurre egiteko; baina Domingok, bere baitaren baitan, errabia handi bat zuen, aldi berean, haren begiei bertatik bertara so eginda, edonork aitortuko zuen halako su berezi bat zeriela, ezin izan zitekeena amorruaren adierazpena baizik?, errealitatearen pertzepzioa zailtzen ziona... Eta urradura bat zuen bere urguiluan, gainera, anai arrebek barre egin ziotelako, aitaren kontsentimenduarekin, hori bai; eta patinik gabe gelditu zen, hori okerrena, ez ezkerrekorik ez eskuinekorik?
|
|
|
Apalduta eta minduta zegoen arren, izeba Ernestinaren hitzek babestuta sentitzen zen Domingo; izeba ondo ondoan zuen, gainera, urrats batera baino ez, halako moduan, non bere burua bi aldiz babestuta ikusi baitzuen, ausaz, izebaren hurbiltasuna beste babes mota bat balu bezala; eta hitz batzuk zituen ezpainetan, esan ez esan, susmoa
|
baitzuen
munduko babes guztiak ez zirela aski izango aitaren balizko erreakzioa, Domingoren beraren aurkakoa, eragozteko edo hari aurre egiteko; baina Domingok, bere baitaren baitan, errabia handi bat zuen, aldi berean –haren begiei bertatik bertara so eginda, edonork aitortuko zuen halako su berezi bat zeriela, ezin izan zitekeena amorruaren adierazpena baizik–, errealitatearen pertzepzioa zail... Eta urradura bat zuen bere urguiluan, gainera, anai arrebek barre egin ziotelako, aitaren kontsentimenduarekin, hori bai; eta patinik gabe gelditu zen, hori okerrena, ez ezkerrekorik ez eskuinekorik... ez halabeharrez, beharbada, orduantxe piztu baitzitzaizkion, menturaz, irudizko patin batzuk irudimenean, ezkerrekoa eta eskuinekoa, biek ala biek Domingori agindu bera ematen ziotela:
|
|
|
Domingo azkarra zen, intuitiboa, lehenik hanka sartu eta gero galdetzen zuena; Damaso, aldiz, kalkulatzailea zen: bere begien eta munduaren artean betaurreko lodi batzuk zituen, zeinekin bereganatzen
|
baitzuen
mundua, baina betaurreko haiek bazuten, aldi berean, zientzialariaren mikroskopiotik zerbait, eta mikroskopioak urruntzen zuen Damaso eta kanporatzen, jakin ez bera mundutik edo mundua berarengandik; eta, halere, Damasok Domingo bekaizten zuen, ez beti, baina bai batzuetan: halakoetan, bere espekulazio logiko guztiak salduko zituen Damasok, Domingoren jauzi edo txilinbuelta baten truke...!
|
|
2010
|
|
|
hain kementsu, non inbidia ematen baitzidan? ...ehortu eta usteldu zitzaiona?, Teofilo Maria mutil liraina zen, sendoa, ongi errotutako haritza bezain lerdena, adar ustelik gabekoa; ideia berriekin zetorren, gainera; edo bere betiko ideiei inoiz baino atxikiago zetorren, hobeto esanda, inoiz baino eskuin muturrekoago; ni askotan sentitu izan naiz tokiz kanpo bizitzan, badakizu, baina beste bat zen Teofilo Mariaren kasua, honek ume umetatik izan
|
baitzuen
munduan ibili zuèn ibilbidearen kontzientzia, fabrikatik Regina enera eta Regina enetik fabrikara, aitak eraikitako inperio ekonomikoaren enperadoreorde eta haren oinordeko gisa; ikuspuntu horretatik, beraz, Teofilo Mariak bere tokian zuen burua: Jainkoaren probidentziak. Teofilo Mariak Jainkoa sinesten zuen, oso era interesatuan bazen ere?
|
|
|
Frantziako egonalditik kementsu itzuli zen Teo: ...u eta usteldu zitzaiona—, Teofilo Maria mutil liraina zen, sendoa, ongi errotutako haritza bezain lerdena, adar ustelik gabekoa; ideia berriekin zetorren, gainera; edo bere betiko ideiei inoiz baino atxikiago zetorren, hobeto esanda, inoiz baino eskuin muturrekoago; ni askotan sentitu izan naiz tokiz kanpo bizitzan, badakizu, baina beste bat zen Teofilo Mariaren kasua, honek ume umetatik izan
|
baitzuen
munduan ibili zuèn ibilbidearen kontzientzia, fabrikatik Regina enera eta Regina enetik fabrikara, aitak eraikitako inperio ekonomikoaren enperadoreorde eta haren oinordeko gisa; ikuspuntu horretatik, beraz, Teofilo Mariak bere tokian zuen burua: Jainkoaren probidentziak —Teofilo Mariak Jainkoa sinesten zuen, oso era interesatuan bazen ere... baina nork ez du Jainkoa sinesten era interesatuan? — piramidearen erpinean jarri zuen, eta berak ahaleginak egin zituen erpinari eusteko; Frantziatik, gainera, bazekarren argudioren bat edo beste, baita bi urteko bizipena ere, bere jarrera eta bere jokabidea indartzen zituena; eta bere asmoak eta proiektuak zituen, aitari berehala jakinarazi zizkionak:
|
|
2012
|
|
|
Jaun Bikain haiek pixka batean entretenitu eta poz pozik eta txundituta utzi nituenean, beren ugazaba Enperadoreari nire goraintzi apalak emateko ohorea egin ziezadatela erregutu nien; izan ere, beraren bertuteen ospeak, arrazoiz, betea
|
baitzuen
mundu osoa mirespenez, eta nik erabakia nuen neure sorterrira itzuli aurretik berari bisita egitea. Beraz, gure Enperadorea ikusteko ohorea izan nuen lehen egokieran, Blefuscuko monarka ikusteko baimena erregutu nion, ontzat eman zidana baina hoztasun handiz, argi eta garbi nabaritu nuenez; ezin nuen, ordea, zergatia asmatu, norbaitek isilka misilka esan zidan arte enbaxadore haiekin izan nuen elkarrizketa gaizki-nahiaren erakusgarritzat aurkeztu ziotela Flimnap eta Bolgolamek, ziur nagoen arren nire bihotza guztiz libre zegoela horrelakotik.
|
|
2017
|
|
|
Garapenaren sustatzaile, agentzia multinazional eta atzerriko inbertsoreen ikuspegitik, hori zen eta da Nigeriaren eta beste hainbat lurralderen arazoa. Nire ikuspegitik, ostera, berebiziko indar iturria izan zen, erakusten
|
baitzuen
mundu zabalean oraindik ere izan badirela kapitalismoaren gerruntzearen arabera sortutako bizimoduari aurre egiten dioten indar miragarriak. Piztu zitzaidan indarraren beste arrazoietako bat Nigeriako Emakumeak (WIN) aurkitzea izan zen, herrialdeko lehenengo erakunde feminista.
|
|
2019
|
|
|
Gorrotu du maite duen emakumea hala sortua izatea: amaginarrebak erakusten du ondoena urteek nola hondatuko duten alaba ere, horretara kondenatu
|
baitzuen
mundura ekartzean; amaginarrebaren gizentasunak eta zimurrek emazte ezkondu berriaren gizentasuna eta zimurrak iragartzen dituzte, haren etorkizuna zorrozki zehaztua baitago aurretik; amarekin batera jarrita, ez da ageri norbanako gisa, baizik espezie baten une baten gisa; jadanik ez da harrapakin desiratua, lagun maitea, zeren existentzia singularra urtu egiten baitzaio bizitza unibertsalean.... Orokortasunak, burlaka, auzitan jartzen dio partikulartasuna, eta iraganean eta haragian dituen erroek, berriz, espirituaren autonomia:
|
|
|
Johannes Kepler, matematikari eta astronomo handia, zeinaren espirituak ulertzen
|
baitzuen
mundu agerikoa, miseria eta pobreziarik gorrienean bizi zen, 1606 urte aldera, Pragako hiri zaharreko etxe hondatu batean. Leihoetatik begiratuta, ikuspegi ederrik ez:
|
|
2021
|
|
|
Handik gutxira, ordea, 1615 urtean, oraindik familiak Mariari buruzko erabakia hartu aurretik, Katalina Aranak, Mariaren amak, ikuskari bat izan zuen, amets bizi edo agerpen mistiko bat, non agindua jaso
|
baitzuen
mundua utzi eta lekaime bilaka zedin, eta bizileku zuen etxea (jauregia) lekaime-etxe bihurtu.
|