|
2002
|
|
|
Gure ikasleek hizkuntza bat baino gehiago jakin dute, jakintza zientifiko modernoaren iturritik bitartekaririk gabe edango badute; baina hori ezin da aitzakia izan gure hizkuntzaren menpetasun egoera betikotzeko. Litekeena da gai baten inguruko bibliografia guztia ingelesez
|
baino
ez egotea, baina gai horretaz espezialduko diren euskal profesionalek Euskal Herrian, euskal gizartean murgilduta egin dute lan, eta horretarako euskara ezin alboratuzko lanabesa izango zaie nahi eta nahi ez. Bi premisa horiek egoki uztartzean datza erronkaren arrakasta.
|
|
|
A re gehiago; zinezko hizkuntz normalkuntza ren bidean gaudenetz jakiteko, urtez urte sortzen diren elkarte, enpresa, talde eta abarrek euren funtzionamenduan hautatutako hizkuntza aztertu
|
baino
ez dago. Harreman sarebe rri horietan, hizkuntz definiziorik egiten ez dutenak (edo erdara hutsezkoa dutenak) euskararen hautua egiten dutenak baino gehiago badira, euskarak atzera egingo du.
|
|
2003
|
|
|
Zinemara joan ohi direnen arteko profila herrialdezhe rrialde aztertuz gero, nabarmennaba rmena da bizkaitar eta gipuzkoarren arteko parekotasuna. Hirigunea edo izan ezik (Gipuzkoan 50.000 biztanletik gorako hiri bat
|
baino
ez dago), gainerako ehunekoak berdin samarrak dira batean zein bestean. Araban, aldiz, ezinbesteko hiriguneezberdintasunez gainera, sexuari eta lanari buruzkodatuak gurutzatuak daude.
|
|
|
Horrela ulertuta, ondokoa esan dezakegu: ordura arte erdara
|
baino
ez zegoen gizarte baten baitan, gizabanako batzuk euren arteko eguneroko hartu emanak euskaraz gauzatzen kontzienteki hasidi rela, eta euskarazko komunitate (edo erdararen baitako azpi komunitate) bat osatu nahi dutela. Halako egoeretan—eta hiztun komunitate berri hori sendotu bitartean—, euskaldundu direnek ez dute aukerarik izango ikasitako hizkuntza inon ere erabiltzeko.
|
|
2004
|
|
|
Euskal kultura pobretze, ahazte eta itzaltze bidean zekusan, kanpoko kulturak (frantsesa eta espainola) indartzen ari ziren hein berean. Baina horren erantzukizuna euskaldunen baitan
|
baino
ez zegoela ulertzen zuen, gazte euskaldunek nahiz buruzagiek ezer gutxi egiten baitzuten arazo horri gogorki aurre egiteko; ideia horiek zenbait desadostasun eta eztabaida sortu zituzten. Honela irakurtzen dugu" Eskual kultura baten behar gorria" artikulu ezagunean (Herria, 1956):
|
|
2006
|
|
|
Beste kontu bat kultura izango litzateke. Baina literatura hizkuntzari
|
baino
ez dagokio. Eta euskara ez da espainiera edo frantsesa.
|
|
2007
|
|
|
Azken urte hauetan funts bibliografiko ugari digitalizatzen ari den arren, eta informazio digitalizatu kopurua izugarri hazi arren, digitalizazioaren hastapenean
|
baino
ez gaude; oraindik orain garaiz gaude proiektua bideratzeko. Kontua da, oraingo egoeran ez dela erraza izango jakiten zer motatako agiriak dauden digitalizatuta, zer urte, zer bibliografia funts hustu dituzten, zer proiektu dauzkagun, zein erakundek ere sortu dituen proiektuak...
|
|
2008
|
|
|
Aipagarria da boliviarrak oso denbora laburrean nola kokatu diren ikustea: horietatik %1
|
baino
ez zegoen hemen 2002 baino lehen. Ikasketa mailari dagokionez, argentinarrak gailentzen dira; mailarik apalena, aldiz, brasildarrek, errumaniarrek, portugaldarrek eta senegaldarrek dute.
|
|
|
• Gainera, maila pertsonalean nahiko edo oso integratuta ikusten dute euren burua (%65, 9); hala ere, aitortzen dute euren herrialdeetako etorkinetatik erdia
|
baino
ez dagoela nahiko edo oso integratuta (%52, 1).
|
|
|
Immigrazioaren eta autogobernuaren arteko erlazioa ez da txertatu oraindik, analisi unitate gisa, nazioarteko debate akademikoan. Gogoeta bakanak
|
baino
ez daude immigrazio eta kulturaniztasunari buruz, batez ere dimentsio bikoitz hori bizi duten herrialdeetako azterketetan.5 Carens, Kymlicka eta Baubocken argudioak bilduz, oinarrizko ikuspuntu eta auziak lor ditzakegu. Hirurek kokatzen dute immigrazioaren auzia identitatearen kudeaketaren eremuan, eta honako premisak partekatzen dituzte:
|
|
|
Nago horrelako askoz gune gehiago ditugula 110 hizkuntzadun gizarte honetan, ezen pauso txiki bat
|
baino
ez baitago ezagutza ezetik mesfidantzara, eta beste bat baino ez hortik eta beldurrera (edo erdeinura, edo gorrotora...)... f
|
|
|
Argitalpen honek eten egin du J.A. Arrieta nobelagilearen hogei bat urteko isilaldia, eta euskal nobela modernoranzko bidean eginiko ekarpena aitortu izan zaienez J.A. Arrietaren lehen bi nobelei, harritzekoa egin zait hirugarren nobela honek euskal literaturazaleengan piztu duen arreta eskasa. Harrera publikoari begiratu
|
baino
ez dago J.A. Arrietaren azken ahalegin literario honek sortu duen oihartzunaren tamainaz ohartzeko. Oker ez banaiz, prentsan kritika bat baino ez zaio egin (Serrano Izko 2008), eta egunkariek ere elkarrizketa pare bat besterik ez dizkiote eskaini nobela honi.
|
|
|
Are gehiago, nobela honek gogoan duen balizko irakurle hori, literaturazalea ez ezik, erreferentzia historiko, politiko eta sozial zenbaiten ezagutzaile irudikatu du nobelak. Izan ere, erreferentzia literario, historiko, politiko eta sozial ugari zeharbidez
|
baino
ez daude aipaturik Terra Sigillata n, eta testu adabakiekin gertatu bezala, horretan ere irakurleoi dagokigu zeharbidez aipaturiko erreferentzia horien guztien jostea.
|
|
|
Dena dela, diskurtso filosofikoa nobela honetan konkretuki Hitzaz Mendi elkarteko kide den Edorta Orozgoitik gorpuzten du, haren ahotsean eta idatzietan biltzen dira filosofiaren inguruko aipu zuzen gehienak. " 3.4 Non Edorta Orozgoitiren Philosophen weg hackerizatzen dugun" (65 or.) azpiatalari begiratu
|
baino
ez dago, Edorta Orozgoitiren erreferentzia filosofiko gehienak, denboraren ingurukoak eta hizkuntzaren erreferentzia gaitasunaren ingurukoak direla ohartzeko. Berriro ere, memoriaren eta identitatearen jirabiran.
|
|
|
Politikari profesionalak aspalditik ari dira enpresarien eta multinazionalen beharrak gizartearenak balira bezala tratatzen (PNV eta UPNren jarduera begiratzea besterik ez dago). Badirudi agintari politikoentzako gizartea enpresaz eta multinazionalez
|
baino
ez dagoela osatuta, eta horien interesak zaintzeaz baino ez dira arduratzen. Egia esateko, politika eta ekonomiaren arteko mugak lausotuta ageri dira, eta politikari enpresariek guztion dirua kudeatzen dute interes pribatuen onerako.
|
|
2009
|
|
|
Ez dago Euskal Herririk lurralde administratibo gisa, euskararen erabileran txertatutako nortasun batekin. Lurralde mugatuagoak
|
baino
ez daude, non herritar batzuk, proportzio aldakorrean, euskal nortasunari lotuta dauden. Nafarroan euskararen erabileraren kasua dugu egoera horren adibide argia.
|
|
2010
|
|
|
Hiru ildo horiek jorratu zituzten 1969ko Cerisy La Salleko L’enseignement de la litterature kongresuan. Todorovek (1971: 628) zioen moduan, ez dago galdera horiei modu bakar eta sinplean erantzuterik; unibertsitate, eskola eta herrialde bakoitzeko testuinguruari erreparatu behar zaio, eta beraz, erantzun partzialak
|
baino
ez daude. Dena dela, irizpide nagusi batzuk zehatz daitezke.
|
|
2011
|
|
|
Beraz, gizartea jartzen da arriskutan. Gurean umeen %5
|
baino
ez dago egoera horretan. Herrialde txertatu gabekoen portzentajea adierazgarria izan daiteke hainbat eskualdetan.
|
|
2012
|
|
|
Bada liburu horretan beste esaldi bat nahiko tatuatua izan dena: " Only after disaster can we be resurrected" (Suntsiketaren ostean berpiztea
|
baino
ez dago). Edgar Allan Poe eta Shakespeare ere eskari handiko idazleak dira.
|
|
2013
|
|
|
EAJk, hartara, inoiz baino handiagoa zuen komunikabideen beharra hegemonia politikoari eusteko, ezinbestean etorriko ziren hauteskundeen aurrean. Eta gaztelerazko telebista bat eskura edukitzea, artean beste kanal bi
|
baino
ez zeudelarik (Espainiako telebista publikokoak), gozoki handiegia zen bazter batera uzteko. Horrela hasi zen ETB2 bere gaztelerazko programazioarekin 1986ko maiatzaren 31n, hauteskundeak baino sei hilabete lehenago.
|
|
|
Larregi hazteak komunitatearen lurraldetik kanpo aritzera behartzen du, eta hortxe jadanik ez dago subjektu homogeneorik, ez kultura komunik, ez helburu kolektiborik... Hor kanpoan merkatua
|
baino
ez dago, edo besterik ez da egon neoliberalismoaren urte loriatsuetan.
|
|
2014
|
|
|
Eta ICVko gehiengo nabarmen bat kontsultaren alde. Herriaren indarra izan da, ordea, CDC independentziaren sailera ekarri duena, ordura arte CDCren eta UDCren zati bat
|
baino
ez zegoen sailera, hain zuzen.
|
|
|
Eta hori asko da egungo garaian. Ikustea
|
baino
ez dago Hamlet obrak izan duen arrakasta eta zeresana, geruza ezberdinetara iristeko gaitasuna.
|
|
|
Izugarrizko lana, bada, desagertzeko arriskuan baitzeuden. 12.000 ordu horietan, Belokeko funtsaren zati txiki bat
|
baino
ez dago. 1947 eta 1996 urteen artean Belokeko Monasterioan grabatutako hogei ordu osatzen duten artxibo soinudun horietan, gehienak euskal liturgiari buruzko grabaketak dira.
|
|
2015
|
|
|
Hala ere, hizkuntzaren iraupenaren atzean hiztunen hautu erabakiak
|
baino
ez daude. Zerk behartzen, bultzatzen, sustatzen dituen horiek hartzera beste kontu bat da, baina hautu erabakiak daude.
|
|
|
Orain arte, asko egin da berba determinismoaz (determinismoa aipatu barik, jakina). Ba, haren ustez, iraupenaren oinarrian hiztunon hautu erabakiak
|
baino
ez daude. Iraupena (eta, beraz, ordezkapena) hizkuntza hautaketa kolektiboaren epe luzeko emaitza besterik ez da.
|
|
2016
|
|
|
Euskal Herritik 600 kilometrora
|
baino
ez dagoen herri bat da Katalunia. Ahaldundu den herri bat.
|
|
2017
|
|
|
Besteen patriarkatua askoz hobeto ikusten da propioa baino; propioa naturalizatuta dugu eta ikusezina zaigu; ezaugarri diferentzialen aurrean, besteenak oso ikusgarriak gertatzen zaizkigu. Hortik besteen matxismoa kritikatzera urrats bat
|
baino
ez dago, eta maiz gertatzen da. Izan ere, irudi lezake autoktono batzuek besteena baino ez dutela hautematen.
|
|
2020
|
|
|
Argia nik 18 bat urte nituela sartuko zen. Etxe bi edo hiru
|
baino
ez geunden, hirurak ere zabal, eta argia haraino eroatea... kosta! Bizimodu primitiboa zen orduko baserrietakoa.
|
|
2022
|
|
|
Bizitzan bi bide
|
baino
ez daudela aipatzen zuen Goethek: zahartzea edo aurretik hiltzea.
|