|
2007
|
|
|
Gure eginkizun nagusia helduen euskalduntze eta alfabetatzea da. Orotara, 64 euskaltegi homologatu ari gara lanean EAEn,
|
baina
gure eragin esparrua ehunka herri eta auzotara heltzen da. 1.000tik gora irakaslek osatzen dugu Helduen Euskalduntze eta Alfabetatzearen Sektorea, guztiak HABEk homologatuak.
|
|
|
Gure eginkizun nagusia helduen euskalduntze eta alfabetatzea da. Orotara, 64 euskaltegi homologatu ari gara lanean EAEn,
|
baina
gure eragin esparrua ehunka herri eta auzotara heltzen da. 1.000tik gora irakaslek osatzen dugu Helduen Euskalduntze eta Alfabetatzearen Sektorea, guztiak HABEk homologatuak.
|
|
|
Eginkizun hau ez dagokigu bakarrik euskaltegioi,
|
baina
gure arlo honetan, ezin diogu muzin egin gure erantzukizunari. Guregana hurbiltzen den ikasleari ezagutzaren eta erabileraren artean dagoen jauzian laguntza eman behar diogu gure esku dagoen guztia eginez.
|
|
|
Argi esanda, erdaldunek euskalduntzearekiko erakusten duten axolagabekeria euskararen egoera tamalgarriaren faktore nagusia da, ez euskararen erabilera. Euskaldunok euskara erabiltzeko daukagun ardura nahiko handia da,
|
baina
gure indarrak txikiak dira.❚
|
|
2008
|
|
|
Itxura hitza aditza ere izan daitekeela dio; hori hitza aditza eta adjektibo ere izan daitekeela; edo ikusi hitza izena. Beste esaldi batzuetan agian gerta litezke,
|
baina
gure esaldi horretan ez.
|
|
|
Badakigu puntu horiek" oso sinpleak" diruditela, informatikako edozein aplikazio garatzeko erabili behar direnak direla,
|
baina
gure eskarmentuak dio hainbat hizkuntzatarako proiektutan ez dela horrela jokatu. Egun euskarak hizkuntza teknologiako lehenengo 100 hizkuntzen artean baldin badago, neurri handi batean estrategia horri jarraitu izan zaiolako dela uste dugu.
|
|
|
Prentsa, irratia, telebista, Internet sarea... gizakiaren komunikazio beharrak asetzeko teknologia ohikoak dira. Batzuk zaharrago eta besteak modernoago,
|
baina
gure eguneroko bizitzan daude sartuta horiek guztiak.
|
|
2009
|
|
|
Oraindik ere prozedura berarekin jarraitzen dugu. Ezagutzaren Clusterra Innobasque agentzia bihurtu da,
|
baina
gure laneta zabalkunde prozedurek bere horretan diraute, modu egokiak eta eraginkorrak izan baitira normalkuntza kasuak eraikitzeko eta ezagutarazteko. Sistemak funtzionatzen du.
|
|
2010
|
|
|
Haurren jarduna ekarri dugu hona, baina ez da bakarra: kaleko errotulazioa, bide seinaleak, kalean entzuten den hizkuntza, kaleko kartelak, publizitatea, eta kolore edo izaera material argirik ez duen
|
baina
guregan egon badagoen sentsazio hori: Iruñean erdara" dago", eta Leitzan euskara.
|
|
|
XX. mendeko 60ko hamarkadatik XXi. mendeko 10eko hamarkadara doan denbora tartean hainbat gauza aldatu da euskararen unibertsoari dagokionez. horren lekuko izan da Bat Soziolinguistika aldizkaria, azken 20 urteotan. ibilbide horretan badaude argi ilunak,
|
baina
gure balorazioan baikortasun zuhurra ezkortasunari nagusitzen zaio. dena den, hemen ez ditugu banan banan zerrendatuko ibilbide horren ale guztiak. lerro hauetan, gure ustez euskarak egun duen auzirik larrienari erreparatuko diogu: nolakoa da euskal gizartea euskarari dagokionez eta, halaber, euskararen unibertsoak nola joka lezakeen iritzi publiko horren aurrean. izan ere, gure ustez, euskararen etorkizunerako berebiziko bidegurutzea binomio horretan datza:
|
|
|
Gure ikastetxe publikoan euskaraz ikasten dute haurrek, baina bertatik ateratzean, erdara da nagusi. Horrek kezkatzen eta haserratzen nau,
|
baina
gure garaian gauza bera gertatzen zela aitortu behar dut.
|
|
|
Jatorrizko hizkuntza izanik, bere lurraldean bizirik irauteko aukerak auzitan dituen hizkuntza da gure euskara. nahiz eta errekonozimendu ofiziala eta babes politikoa ezagutzen duen —eaeko lurraldean— ez du ziurtaturik bere jarraipena; eskoletan hizkuntza hau ikasteko aukera ugariak eskaini dira azken urteetan, hala ere, gaur egun gazte diren guztiek ez dute bere egin hizkuntza hau. eguneroko gizarte bizitzan, euskarak, espainiako hizkuntza nazionalaren nagusitasuna du aurrez aurre, eta nazioarteko beste hizkuntza indartsuekin batera bizi beharra dauka teknologia berrien aro globalizatu berrian. errealitate honek zaildu egiten du bere biziraupena. euskaraz bizi nahi dugunok, ez badugu nahi bereizita edo isolatuta, beste hizkuntza bat erabiltzen duten hiztunekin elkarbizitza bat eraiki beharra dugu. euskaraz bizi nahi dugunok, bai gaztelania nahiz beste hizkuntzak ezagutuz bizi behar dugu. beste hizkuntzekin partekatuz, gure hizkuntzaren izaera. gure euskaldun izateko nahiak, ez du inor behartu behar; bakoitzak erabaki dezala zein hizkuntzatan bizi nahi duen. baina, jarrera berdina eskatzen diegu, hizkuntza nagusiko hiztunei, geurearekiko. ...ere eskubideak bestearentzat betebeharra sortzen du eta alderantziz. batak bestearen hizkuntza ezagutu beharra sortzen digu honek, kasu horretan lortuko baita, bakoitzak bere borondatez erabakitako izan nahia errespetatzea. elebitasunaren ordez, elebakartasunaren aukera egiten duena da bere hizkuntza berdina hitz egiten duten hiztunez osatutako barrutia edo ingurunea sortu edo mantendu nahi duena.
|
baina
gure helburua elebitasuna da, hemengo bi hizkuntza ezberdinak partekatu nahi ditugu, bi hizkuntzak gu guztion hizkuntza izatea nahi dugu. eta azkenik, gaur egungo gizarte modernoan bizi nahi dugu euskaraz; ez dugu nahi antzinatasunean edo bizimodu tradizionalean egin gure bizitza. gure hizkuntzak gaurko gizarte modernoan bizi nahi badu, beste hizkuntzekin batera egingo du, beraien artean integrat...
|
|
|
Komunikabideen ezberdintasunak aztertuz, espainiar eremuko prentsa da euskara euskal abertzaletasunarekin indartsuen lotzen duena. ...iten du. euskara gurea da edo gurea erdara da, esaerekin gertuago dauden herritarrak bananduaz eta azken finean, elebitasuna edo bi hizkuntzen elkarbizitza oztopatuaz. gaur egun gure gizartean eztabaidan dauden euskalerrirako herri asmoetan, hizkuntzek —oro har— eta euskarak bereziki, eragin handia dute. gutxienik elebiduna izango zen elkarte bat sortzeko hitzarmena eta legea egin ziren,
|
baina
gure gizartean jarrera kontrajarriak daude euskararen auzian.
|
|
|
" Auzi honen aurrean, ardura eta konpromiso indibidualek dute garrantzia, berdintasunean eta aniztasunetik komunikazioa posible izango bada munduan." hizkuntza ezberdinen elkarbizitzak, batzuei eta besteei konpromiso, ardura edo betebehar batzuek sortzen dizkigu. euskal hiztun batek ere badu konpromisoa erdararekiko. konpromiso berdina eskatzen zaio erdal hiztun bati euskararekiko ere. nire eskubideak bestearentzat betebeharra sortzen du eta alderantziz. batak bestearen hizkuntza ezagutu beharra sortzen digu honek, kasu horretan lortuko baita, bakoitzak bere borondatez erabakitako izan nahia errespetatzea. guk dugun euskaldun izateko nahiarekin, ez dugu inor behartu nahi; bakoitzak erabaki dezala zein hizkuntzatan bizi nahi duen. baina jarrera berdina eskatzen diegu hizkuntza nagusiko hiztunei. Jarrera hau guztiok geure egin ezkero, izaera ezberdinak errespetatzen dira eta ez da inor ukatzen. elebitasunaren ordez, elebakartasunaren aukera egiten duena da bere hizkuntza berdina hitz egiten duten hiztunez osatutako ingurunea mantendu nahi duena.
|
baina
gure helburua elebitasuna da, hemengo bi
|
|
|
XVi. mendean abian jartzeko okasio errepikatuak izan genituela uste dut (inoiz baliatuak, bestetan ez), eta horietako bat dateke mende hartan eta gure inguruan gaztelaniaren alde sustatu zen giroa. ez zuen ukitu honek euskara guk nahiko genukeen modura,
|
baina
gurearen argi ilunak zerbait argitzeko balio lezake. malon eTXaideren BizialdiKo iBilera pedro Malon etxaide14 nafarroako Cascante-n jaio zen, uste denez 1530aren inguruan, eta bartzelonan hil zen, 1589an. Cascanteko seme hau fraide agustindarra izan zen, eta ordena horretako komentuetan eman zuen bizitza, Cascante-tik irten (c.
|
|
2011
|
|
|
Ez diegu pentsatu bakar bat ere ematen ea nolabaiteko ekarpenik egiten ote diguten ikusteko". gure azalpen edo planteamenduari egindako kritiketan arrazoi puntu bat egon daitekeela batere pentsatu gabe, kritika horren egilea segituan deskalifikatu ohi dugu. hortaz, ariketa hori eraso pertsonal bezala hartzeak ondorio txarrak ekar litzake, saiotxo honetan ere: lagun dugun hizlaria aurrerantzean etsai bihurtzea. hori horrela, arriskutsua litzateke, adiskide baten lana jendaurrean kritikatzea adiskidetasuna amildegiaren ertzean jar lezake-eta. ez da hori, zalbideren kasua izango, bere gizatasun zabala ongi ezagutzen baitugu,
|
baina
gure eremu kulturalean erraz aurki liteke kontrakoaren adibide ugari. horrexegatik, hain zuzen, saio hau ekarpen xume bat izan daiteke zurruntasun kultural hori beratzen, biguntzen eta iraultzen has gaiGure izaera kulturala delaeta, burugogorkeria eta intrantsigentzia kulturaletik ateratzeko ahalegin xumea da saio hau.
|
|
|
vascoa eta basque, jakina. Alegia, identitateari erasotzen diote, eta hor arazo larri bat aurkitzen dugu, zeren kasualki gure herriak hizkuntzaren baitan definitzen baitu bere burua. gu gara euskararen herria, gu gara euskararen jendea. herri honek oso garbi izan du hau orain arte. eta hori garbi baldin baduzu, datozela erromatarrak, datozela arabeak, datozela hauek eta besteak,
|
baina
guk jarraituko dugu hor, garbi baldin badugu hori. kasualki, gure buruaren definizioa hizkuntzan oinarritzen da. gaur egun aipatzen diren kontzeptu horiek, vascoa izatearena eta horrelakoak, ez ditut ulertzen, ez dira nire kontzeptuak, gure kulturatik kanpokoak dira. herri honen definizioa hizkuntza da eta uste dut horrek hogeita batgarren mendera iristen lagundu digula. orain arte oso begi bista... Bestela ez da ulertzen. l ohArrA
|
|
|
okerra da gizakiok geure buruaz dugun errepresentazioa: landare eta animalia espezieak babesteko politikak onesten ditugu,
|
baina
guk geuk sortutako espezie soziokulturalen eta hizkuntza sistemen galerak ez digu kezka handirik eragiten.
|
|
2012
|
|
|
Baserriak eta landa eremuak prestigiatu bai, prestigiatu daiteke,
|
baina
gure helburuetarako, hau da, kale erabilera eragiteko kaleko topagunea indartu behar dugu. eta zein da topagune hori. Bada neurketaren arabera larunbat goizetako zumarragako azoka. urretxu eta zumarragako erdigunean dugu. ez dirudi kasualitatea denik asteroko azoka burutzen den egun eta eremua izatea euskara gehien entzuten dena kale neurketaren arabera. pixka bat erreparatuz gero, azokara gerturatzen diren asko zumarraga eta urretxu eta inguruko herrietatik etortzea (eremu euskaldunagoak oro har) eta hauez gain gure inguruko baserrietako baserritarrak ere hurbiltzen dira.
|
|
|
hizkuntza, bistan da, tresna bat da, neutroa delako, ez du balio propiorik barnebiltzen, ezta" mundu ikuskerarik" edo halako ameskeria erromantikorik ere. Izan daiteke, onartuko digute, hizkuntza primitibo eta exotikoren bat, erreala ikuskatzeko gai ez dena,
|
baina
gure hizkuntza gardenak errealarekin bat egiten du. Gu bai gu bizi baikara errealean, hizkuntza kargatu horietan bizi behar duten gaixo horiek ez bezala.
|
|
|
Euskararen kasua EAEn – Iñigo Fernández Ostolaza gutxituek hizkuntza hegemoniko edo normalizatuek baino eraginkortasun handiagoa eskaintzen dutela. Hori horrela zergatik izan litekeen zehatz mehatz jakiteko, ikerketa gehiagoren beharra egon daiteke,
|
baina
gure honetan honako zantzu hauek behintzat agertu zaizkigu: a) Pertsuasio prozesuan eraginkortasuna handitzen laguntzen dute, itxura guztien arabera, euskararen eta haren inguruko zenbait gorabeherek:
|
|
2014
|
|
|
Gurea bezalako herrietan izateko arrazoi nabarmena du garapen mota honek. Garapen ekonomikoaren beste etapa batzuetan dauden herrialdeek garapen exogenoa eta kuantitatiboa bilatuko dute,
|
baina
gurean etapa hori pasatu zen, eta bertako bitartekoak erabiltzea logikoagoa da, baita bertako balore positiboak erabiltzea garapenaren etapa berri bat gauzatzeko. Hau da, gurea bezalako industrializatutako herrietan aurrerapen soziala eta garapen ekonomiko eta industriala guztiz lotuta daude.
|
|
2015
|
|
|
Zoritxarrez, gaur egungo gizartean hizkuntza eskubideak ez dira oinarrizko eskubideak eta etorkinen kasuan beste lehentasun batzuk ezarri dira ongietorria ematerakoan,
|
baina
gure hizkuntza eskubideak eta beraien hizkuntza eskubideak kolokan badaude, bertakoenak bermatuak izan dira (Zabalo eta Iraola, 2008).
|
|
|
Eta kontuan izanda ikasgela dela irakasleak kudeatzen duen berariazko eremua, uste dugu hor eman behar zaiela hitz egiteko aukera; eta hitz egiteaz ari garenean, ez gara ari modu inprobisatuan eta noizean behin galdetzeaz eta betiko hiztunak erantzuteaz. Ahozko jarduera solte espontaneo eta libreak ongi daude,
|
baina
guk nahi dugu gure ikasle guztiek hitz egitea eta, gainera, beren jarduna hobetzeko, grabatzea, bideoak ikasleek ere ikustea eta balorazioetan alderdi positiboak nabarmentzea (lorpenak); euskarazko ahozko ekoizpenak hobetzen joan ahala, hitz egiteko gogoa
|
|
|
Horregatik, uste dut bi aditu hauek merezi dutela gure esker ona ematea, eta zabaltzea gure artean. Gauza asko esan daitezke aditu hauekiko, gure arteko zenbaitzuk ere esan ditzakete;
|
baina
gure BAT aldizkarian badirudi nik esango ditudala, gauza batzuk bakarrik aukeratuz: Euskal Herriarekin eta Euskararekin zerikusia dutenak gehienbat.
|
|
2017
|
|
|
27 Soziolinguistika klusterra. hernandez, Jone M. (2011). "
|
baina
gu ere gazteak izan ginen. gazte euskalduna izatearen esanahia atzo eta gaur", Euskera, 55: 579 euskaltzaindia, bilbo.
|
|
2018
|
|
|
Esandakoetatik eratortzen denez, 104 herri hauek ez dira Euskal Herriko egoeraren isla, ez eta Autonomia Erkidegoko egoerarena ere. EAEko herrien %9 lehenengo gune soziolinguistikokoa da
|
baina
gure azterketan (laginean) ez dugu gune horretako herririk; %32 bigarrenen gunekoa da eta gure laginean gune horretarako %11 besterik ez ditugu; %35 hirugarren gunekoa da eta guk aztertutako herrien artean %48 dira gune horretakoak; azkenik, %24 laugarren gunekoak dira eta gure laginean %41 dira5.
|
|
|
" Horrelako aktibazio programa bat bakoitzak bere neurrian, ahal duen lekuetan eta dituen baliabideekin Euskal Herri osoan martxan jartzea ikagarrarria da. Hitzarmenaren beste puntuak pixka bat atzetik doaz,
|
baina
gure artean hurbiltasun handia dago, eta laster ikusiko ditugu hitzarmen horrek ekarriko dituen lorpenak", adierazi zuen.
|
|
|
3. " Egia estilo" ko esperientzia hauek pertsonen borondatean oinarritutako ekimenak dira(" txikira" jokatzea dela esango luke norbaitek eta egia da ez direla partida irabazteko karta onenak,
|
baina
gure eskura eta momentuz dauzkagunak, horiek dira). Hizkuntza ohituren aldaketetan neurri sozialek izugarrizko garrantzia dute.
|
|
|
Besterik gabe, euskaraz" gehiago egitea" ekar dezakeen dinamika bat abiatzea adostu zen, gorago aipatu dugunez. Ondorengo hau, beraz, ikerketaren ikuspegitik" a posteriori" egiten dugun ariketa da,
|
baina
gure ustez esanguratsua esperientzien emaitzak aztertzeko garaian.
|
|
|
Ekitaldiotan, badirudi euskara umeentzako zerbait dela, haurrak dira protagonista nagusi saltaka, euskararen ura eskutik eskura pasatzen, Euskararen Egunean... Oilo ipurdia jartzen zait Tuterako umeak Korrikaren lekukoa eramaten ikustean,
|
baina
gurean, Zumaian, uste dut protagonismo handiagoa dagokigula helduoi euskararen ekitaldi publikoetan.
|
|
|
Orduan ba ohittu itte haiz zura. Erak igual ba ertetze zittunan gehitxuao ero,
|
baina
gu...".
|
|
2019
|
|
|
2 Berariazko lanketa batek udalerriz beherako unitateetarako (auzo, herri, entitate...) informazioa ere ahalbidetu lezake,
|
baina
gu ez gara horretan sartuko.
|
|
2021
|
|
|
Ahozko erabilerak irakastea ez da soilik ikas irakaskuntzaren objektua ondo planifikatzea eta hizkuntzazko arloan hura lantzea, gelako komunikazioak askotariko gauzatze moduak izan baititzake. Zalantzarik gabe, garrantzizkoa da hori egitea eta ikasleek egindako aurrerapenak era ahalik eta objektiboenean neurtzea, ez dugu ukatuko, gainera, hurbilbide horrek aukera eskaintzen duela irakaskuntza objektua unean uneko helburuen arabera mugatzeko eta ahozko hizkuntzaren erabilera ezberdinak aintzat hartzeko,
|
baina
gurea bezalako eskola aniztunaren testuinguru batean ezin diogu itxi atea interakzioan gauzatzen diren berbazko ekintza komunikatiboak lantzeari eta garatzeari. Beharrezkoa da elkarrekintza egoerak aprobetxatzea eta egokiak eta aberatsak sortzea ikasleen ahozko adierazpen beharrei aurre egiteko eta haien garapenari ekarpena egiteko, eta finean, hizkuntza erabilera bere osotasunean lantzeko.
|
|
2022
|
|
|
Lortu ditugun emaitzak interesgarriak direla uste dugu, azken finean, Urola Kosta eskualdean euskarazko arreta lehenesten dela eta euskarazko arreta jasotzeari garrantzia handia ematen zaiola ikusi baitugu ikerketarekin. Zalantzarik gabe, gai honen inguruan oraindik lan eta ikerketa asko dago egiteko, eta zinez interesgarria da arlo honetan ikertzen jarraitzea,
|
baina
gure emaitzek etorkizuneko erronkak ezartzeko balio dezaketela uste dugu, Urola Kosta eskualde mailan orain artean horrelako galdeketarik ez baita egin, are gutxiago adinekoak hartuta subjektu gisara. Euskara, osasuna eta hizkuntza elkar ukitze etengabekoan ari direnez gero, garrantzitsua da gai honen inguruko ikerketa gehiago egitea, euskarak osasungintzan merezi duen lekua aldarrikatzeko ezinbesteko tresna baita ikerketa.
|
|
|
Lehen, batez ere langile soilekin aritzen ginen lanean, elkarren ondoan; gaur egun, berriz, gero eta zailagoa zaigu plantilla osoarekin (eta batez ere lantegietako eskulangileekin) lan egitea eta gehiago aritzen gara teknikariekin, baina horri esker erabakiguneetatik gertuago aritzeko aukera daukagu. Lehen, enpresetako langileen partaidetza eta motibazioa oso handiak ziren, propio lantzen eta bultzatzen ziren planen barruan eta osagai nagusiak ere baziren; orain, berriz, motibazioa lantzen jarraitzen dugu, bai,
|
baina
gure lana teknikoagoa, zehatzagoa eta eraginkorragoa da, helburu jakin batzuk lortzera bideratuta.
|
|
|
Zer erronka dauzkagu aurrealdean, gure bidean, euskarak aurrera egiteko eremu sozioekonomikoan? Asko dira,
|
baina
gure eskarmentuak erakutsi digunez eta motibazioen, diskurtsoen eta balioen lanari esker berretsi ahal izan dugunez (Urkiza, 2021), besteak beste, hauek nabarmendu nahi ditugu:
|