|
2007
|
|
|
— E... eta... ba gero bai,
|
baina
gure auzia behar duzu trenkatu lehenik.
|
|
2010
|
|
|
Lasaitasunean, Liliren Aingerua igurikatzen dugu,
|
baina
gure giroa nekez baketzen da. Hasteko, gizon gazte bat ari da etxearen ondo ondoan bere motoa piztu nahian.
|
|
|
Ondarkin zaharrak marraskatzen ditizten
|
baina
guk Zeru berria eraikitzen dinagu. Hori elgarrekin egiten dinagu.
|
|
2012
|
|
|
Espainiako herriarekin gertatzen ari zaiguna, garai batean" los vascos que majos" eta orain" los vascos que cabrones". Nahi duzunagatik,
|
baina
gure eta espainolen arteko komunikazioa eten egin da. Oso grabea da hori, lehen gure iraultza Espainiako iraultzaileekin elkartasunean emango zela uste baikenuen, ez baikenuen inondik ere pentsatzen Espainiako herri osoa aurka dugula.
|
|
|
Guri begira, Italiakoa oso kezkagarria da124 Hango borroka armatu iraultzailearen porrota marka txarra bazen, geroko mendeku luzea ikaragarriagoa da. Estrategia militarrak ez duela irabaziko nahikoa asumitua dugu,
|
baina
gure arteko batzuei iruditzen zaie presoak armen trukez bezalako alternatiba nahi dugunean eta erraz lor daitekeela. Eta ez da horrela.
|
|
|
Eta konpromezu horrek biei eman behar diela sentsazioa bera: denen onerako han eta hemen amore eman dugu,
|
baina
gure azken helburuei ez diegu ukorik egin. Hori gertatu da munduan zehar izan diren negoziaketa gehienetan.
|
|
|
Saiatuko dira zure indarra kentzen baina zuk kulturari esker, zutik borrokatuko zara. Entseatuko dira zure hitzak eta zure arima erosten,
|
baina
gu ez gara diruzale baizik eta egiazale. Orduan zeure biziko ibilbide segituko zara eta hila ikusiko zarenean erranen diozu buruari:
|
|
|
France Inter pizten badut normala iduriko zait horrelako kantulariak entzutea
|
baina
gure irratian, euskal irratietan. Horrela galtzen da kultura bat pentsatu nuen eta nire luma hartu dut.
|
|
2013
|
|
|
Iduri zitzaidan gerlako denbora. Hori zen gerlako denbora. Eta nork irabazi du. Gudua irabazi dugu, gerla oraino ez. Gerla jarraikitzen da
|
baina
gure egitekoa hor berean bukatzen da eta hori tzarra da. Orain sendarik gabe gara. Zertarako. Atxiki dugun gizona, esku-makila zen, ez bahitzailea.
|
|
2015
|
|
|
Vatikanoan denak beherantz begira egotea ohitura baitute Ez dakit
|
baina
gure zibilizazio hormatuaren gain honetan, pinguino tropa bat dakusket, beltz beltza, lingardatsua, urak eta eguzkiak dirdir moreak ateratzen diotena, eta denak laket, begirada beti lurrera iltzatua, abots mutuez ulergaitzeko otoitzetan murgilduta beti behera, lamentazioetan, infernuari begira, biblia eskutan, ikaratuta.
|
|
2016
|
|
|
Garai horretako euskararen egoera negargarriak, hiltzera eramango zuenak deus ez bagenu egin, bultzatu ninduen Seaska sortu berrian sartzera 1970ean, gure hizkuntza haurrei irakasteko. Mintzairaren alde egin ahaleginek ondorio onak izan zituzten,
|
baina
gure sortetxearekin ez zen berdin gertatu.
|
|
2017
|
|
|
Argizarizko igitaia eskuan zuela eta suzko mailu batez, ez genion aditzen
|
baina
gure ate lokartuan jotzen zuen gutaz eta gure ankerkeriaz, krudelkeriaz edota bihotz gogortasunez mintzo ginen aldiro inoiz ere oroimena gal ez genezan
|
|
|
nazka, arimaren edo bizitzaren hutsaren adierazpen egokiarena. Amodio sutsuen zirrarak eta honen azkentzeak dakartzan minak adierazteko omen da baliagarria,
|
baina
gure mugatasunak duen traszendentzia nahiarena azaltzeko, ordea, ez.
|
|
|
Olasur auzoa Urtsumendiren oinarrian, laborantzak beretua aspaldian,
|
baina
gure herriari aurpegi bereziaren kausitzeko tontor gune aparta.
|
|
|
Sinesten ere badugu lan! Guretzat ere ederrak dira,
|
baina
gureak baitira. Sortu gaituzte noizbait, aspaldi, lehen.
|
|
|
Kanpora ateratu zirelarik Etxehorik galdegin zuen bere axuantari: Zure iduriko, nolakoa da serora. Ez dakit sobera, Frantxoa, ez zait biziki gustatzen, azkarregi da emazte batentzat. Baina ez kasu egin, irudipen bat dago soilik. Irudipen berdina dut. Ados gara
|
baina
gure adostasunak ez du gure egitekoa anitz aitzinarazten. Hobe da kolpe bat edatea, bero honekin. Goazen.
|
|
2018
|
|
|
Gure ezberdintasuna zen eta da etsaiari aurre egiteko eskubidea guregan hartu genuela, gehiengoak nahiago izango zukeen arren bere poetaren gorpua berreskuratzeko eta egiak berpizteko norbere eskuekin Granadako landa osoa ez arakatzearen isiltasuna, Leonard Cohenek salatzen zuen moduan. Gure poeta Gabriel Arestirengandik16 hartu genuen guk inspirazioa eta gal genitzakeen gerlak eta ken ziezazkiguketen armak,
|
baina
gure lurra eta herri modura etorkizunerako gure eskubidea defendatzen jarraituko genukeen, Talion legerik gabe. Gure kulturan zegoen:
|
|
|
Frantziako jendeak dira zeinekin euskaldunak hobekien etortzen diren, menturaz, adiskidetasuna bilatzen duten bakarrak. Bretoiek, guk bezala, mintzaira berezia badute,
|
baina
gure euskara rekin deus ere ikustekorik ez duena. Bereziki ezagutu dut probintzia hartako granadari famatu bat.
|
|
|
Ezkutatzera zihoan eguzkiaren izpi okerrek gaineko aldean argi sare bat igortzen zuten eta, denbora berean, ibar zola ilunagoa zen, zeren mendixkek itzala egiten baitzuten. Gizon saldoak ikusten genituen, mando kargatuak, soldadu lerroak, herritik ilkitzen,
|
baina
gutarik inor ere ez zen menturatzen erratera bi alderdi gerlagileetarik zeinetakoak ziren, hain dudazko iduri baitzitzaizkigun hango itxura eta koloreak, largabistaz so eginik ere, urruneko itzal argizko ikuskizun hartan. Jose Mariari eskatu zitzaion bere iritzia eman zezan.
|
|
2021
|
|
|
Baina inor ez dadin tronpa: (Beihl askatu dugu),
|
baina
gure senideren bat hilko balute, erantzuna ezinbesteko eta berehalako izanen da eta Hego Euskadi okupatzen duten indar errepresibo espainolen baten edo askoren gainean eroriko da. Asko badira, eta badugu non hauta+. 16
|
|
|
Gerla ondoko garbiketa eta arazketetan, salatari eta salatzaileen izenak agertzen dira garaiko dokumentuetan, 18
|
baina
guk ikertzen dugun tartean ez da holakorik: poliziak jakiten bazuen ere nork zer egiten zuen, Euskadin behintzat salatari zerrenda duen artxiborik ez da aurkitu, nik dakidanez.
|
|
|
Bakoitzaren egitekoak zer harreman zuen errepresioarekin, nekez determinatzen da: su gorri bat erretzeagatik atxilotu militantea tortura pean bukatuko zen; NAN berritzera joaten zer herritarra, askotan, ez zuen lasai lasaia zeharkatzen egoitzako atalasea;
|
baina
guk ikertu kasuetan, behin baino gehiagotan lagunekin tabernan ohiko poteoan izan ziren tirokatuak.
|
|
|
etxean ari zen. Lete oso gurea da ari denean esaten Euskal Herria asko maite duela,
|
baina
gurea da baita ere esaten duenean horrela ezin duela maite. Ari da guretik eta guri.
|
|
|
* Ez diagu interes berezirik hire aldatzeko,
|
baina
guk geure ideiak baditiagu eta 1977ko azaroko editorial haren ildoa zuzendu behar duk+.
|
|
|
" Guretzat, heriotza horiengatiko oinazearekin, batez ere lankide batena, errazena litzateke edozein lekutatik etorri indarkeriaren gaitzespen batekin konponbiderik bilatu nahi ez dutenen belarriak lausengatzea;
|
baina
gure erantzukizun politikoak ez digu uzten hipokresia guregana ekartzen: alderantziz, irtenbideak bilatzeko
|
|
|
Alde horretatik, senideen egoera azpimarratu nahi dugu. Izan ere, eta haiei dagokienez, gure ohartarazpenaren helburu bat da konponezinak diren zoritxarrik ez izatea;
|
baina
gure erakundeak lehen mailako helburu militar gisa deklaratutako instalazio eta eraikinetan bizi diren, eta aktiboan diren kideekin elkarrekin bizi diren heinean, ekintzen ondorioen pean gertatuko dira".
|
|
2022
|
|
|
Louis XIII erregearen helburua ez bide zen hori, Biarnoko jaun kalbinisten menderatzea zen,
|
baina
guretzat beste ondoriorik ekarri zuen Ediktu famatuak, betiere frantses zentralizazioaren alderantz.
|
|
|
Gu baino lehen abertzale zirenen harrera erdipurdikoa izan zen, eta horretan iraun du bururaino, baieziz eta ez ginela lehenbizikoak izan, aitzinetik hor zeudela. Egia da gure aitzinetikoak zirela, eta beti aitortu dugu,
|
baina
guk lehen kolektiboaren biltzea eta plazaratzea egin dugu, 1962ko Aberri Egun pribaturaino izenik agertu gabe gainera, beraz protagonismo pertsonalik ez dugu bilatu, eta halere kondena franko bildu bidenabar.
|
|
|
2 — Girondako gaskoiek gavaches erraten diete (ala zieten soilik?) Garona ibaiaz haraindiko Charentesei eta Poitou eskualdeko beste guziei, haiek langue d’oil delako frantses hizkuntzakoak baitziren (eta naski baitira osoki,
|
baina
gu ere zoritxarrez, edo guti eskas). Gaskoiek ordea lengua d’oc edo occitaniera mota bat mintzo dute (ala zuten?), euskarak markatua omen, hizkuntza horretako adituen arabera.
|
|
|
Agorrilaren 31n, Arrasatera joan naiz nire burasoekin eta berriz ospatu dugu gure ezkontza zure familiarekin, baina zu gabe! Gure amek berehala elkar ulertu dute euskaraz,
|
baina
gure aitek ez zuten sekulan zubirik egin ahal izan bizkaitarra eta baxenafarraren artean. Sendi handikoa bai zara, hogeita hamar bat ginen mahai luze baten inguruan, baserriko atarian.
|
|
|
Zer ondorio gure semeentzat aita egoera horretan ikustea? Zure eta gure bizia betirako aldatua izan da,
|
baina
gu ez omen gara biktimak!
|
|
|
Barkatua izan bekit Libertitzeaz liburuaren selaurura itzultzea, iduri baitzait azken urtetako gure ihauteriek argitan ezartzen dituztela rol, kanpo itxura, eta interpretapen kontu horiek. Ez dakit metonomia aipa daitekeen hemen edo dekonstrukzio batez garenetz mintzo,
|
baina
gure herri artedrama zaharrak aktore bikain edo amestuaren gaitasunak banatzen ditu kargu ezberdinetan. Soinularia poxi bat bereiz bada ere — horren gain dago erritual guziaren koherentzia segurtatzea — elea, gorputzaren harmonia eta bi hauen eza edo itzala, pertsonai ezberdinetan banatuak dira eta parte hartzaileak bertsolari, bolant edo zirtzil gisa agertzen dira plazara, neska ala mutiko izan.
|
|
|
Misio argia zait, beti oroituz gure aitzinekoek beren irudikoekiko ezinbiziez orrialde aunitz bete bazituzten, ingurugiroa, berriz, guri zitzaigula egundainoko abiaduran aldatzen eta jaukitzen, beti trabes berriak sortuz. Ez zen garaikidetasuna edo modernitatea arazoa, are gutxiago moderno agertzea,
|
baina
gure espazioan piztu egoera berriak edo trabes berriak antzerkiz ikertzea.
|
|
2023
|
|
|
Baina elizei dagokienez, bada. eskandalu bat onartezina: izan ere, apaizek eta eliztarrek denbora berean, seguraz ere fede eta bihotz garbitasun berarekin, jainkoari eskatzen diote alderdi baten ala bestearen armadaren garaipena; eskandalu hau aspaldikoa da;
|
baina
gure mende honetan erlijiozko bizitza nazioari sekula baino menderatua dago; eta partiduei dagokienez, edo ez dira fikzioz baizik nazioartekoak, edo delako nazioartekotasunak nazio jakin bati buruzko erabateko mendekotasunaren forma dauka.
|
|
|
Frantzian dugun eragina, hau da, daukaguna eta gehiago ere irabaz genezakeena, biziki baliagarria izan daiteke ingelesentzat. Elkarren beharra dugu bada;
|
baina
gure beharra haiena baino askoz handiagoa da; alta, epe hurbilean bederen, gurea sobera usu bakarrik kontuan hartzen da.
|