|
2004
|
|
|
Baina hasi egin dugu, bai —atera zen lehengo gizona, eta beste batzuek barre ttikiak egin zituzten. Sei bat izango ziren denetara,
|
baina
ezin nor edo nolakoak ziren jakin. Ukuiluko saiateraz kanpora, iluna besterik ez zen ikusten; izarren bat, denez ere.
|
|
2010
|
|
|
Artxipelagoaren kokapena, bestetik, balio estrategiko apartekoa bihurtu zen, Panamako kanalaren proiektuak aurrera egin zuen neurrian. Gaur egun kanala estatubatuarren menpe dago,
|
baina
ezin dugu ahaztu lehenago Frantziak ekin ziola lanari Ferdinand de Lesseps ospetsuaren eskutik, alegia, Suez kanala arrakasta ikaragarriz gauzatu zuen ingeniariaren ardurapean. Beraz, Frantziak irla horiek bereganatu gura zituen, baina Ekuadorren erresistentzia ikusita aitzakia diplomatiko xelebre batez baliatu zen:
|
|
|
Viene a este apartado rinconpara ensayar con elacordeon". Ahalegin handia egiten zuen dotore hitz egiteko,
|
baina
ezin zuen azentua disimulatu. Gainera, errima baldarrak ateratzen zitzaizkion etengabe:
|
|
|
Zuzendariarekin hitz egin beharra daukat. Bera konforme badator, ez zara kolegio honetara sekula itzuliko." Nik erantzun egin nahi nion, eta nire errugabetasuna aldarrikatu;
|
baina
ezin nuen ezertan taxuz pentsatu, tontotuta nengoen kolpearekin. Ezkerreko begiak min ematen zidan.
|
|
|
Azkeneko hitzek ustekabean harrapatu ninduten. " Zer esan nahi duzu, Adela?"" Badakizu, David, jendeari murmuratzea gustatzen zaio, eta batzuek esaten dute Juanek ez duela gehiago hona etorri nahi, eta baserria eta pabiloia saldu nahian dabilela,
|
baina
ezin dituela saldu. Norbaitek su emanez gero, asegurua kobratzeagatik izan dela zabalduko litzateke segituan.
|
|
|
Nolanahi den, Lizekin gertatzen zaidanak sakondu egiten du maitasunari buruz dudan ezkortasuna. Ororen gain jarri nahi dugu guk,
|
baina
ezin dugu. Ez gara aingeruak.
|
|
|
" Zer du Toshirok, Maribel?", galdetu zion. " Esango nizuke,
|
baina
ezin dut. Inori ez esateko eskatu zidan berak." Misterio txiki harekin joan ginen gau hartan ohera.
|
|
|
Eta baita, etxeko sukaldean, ahaztutako balaren bat ere, guardietako bati metraileta erori zitzaiolako eta kargadore guztia hustu. Batzuetan, sartu telefono kabina batean eta dei egiten nion;
|
baina
ezin izaten genuen bi minutu segidan hitz egin, bera negarrez hasten zen. Txarra zen hura niretzat, eta deiak bakantzen hasi nintzen.
|
|
|
" Ez al daukazu kafetegira joateko gogorik?", galdetu nion. " Badaukat,
|
baina
ezin naiz biluzik joan. Eta nik biluzik egon nahi dut zure ondoan." Mesanotxerantz jiratu eta zigarro bat hartu zuen.
|
|
|
Irribarre egin nion nik ere. Izango zuen niri kolegioan gertatutakoaren berri,
|
baina
ezin nuen hartaz zeukan iritzia asmatu. " Jakina —jarraitu zuen—, Carmen etortzea normala da.
|
|
|
Irantzurekin espekulatzen ari naiz sexua dudala helburu,
|
baina
ezin da baztertu —Robertok bere momentuan sujeritu bezala— Irantzuren planari bai Koldok bai Ugartek emaniko bultzadaren atzean ere antzeko motibazioa egotea haien aldetik. Nork bere estiloan proiektatuko luke Irantzurenganako desioa, demagun Ugarte maila platoniko hutsean geldituz.
|
|
|
Edelweiss ak elurretako loreak dira, majikoak. Elurretako lorea ikusten duen pertsona mendiaren arima ikusten ari da,
|
baina
ezin dira moztu. Ikusi eta laztandu bai, ebaki ez.
|
|
|
Saiatu naiz,
|
baina
ezin izaten dut hamargarren orrialdetik pasa.
|
|
|
Ezetz dio,
|
baina
ezin du irribarre okertua aldendu aurpegitik. Urteak eman ditu horrela, inoiz etorriko al da bere onera?
|
|
|
Hiztegian ez ezik, Latinak gramatikan ere izan zuen eragina, oraindik ongi ezagutzen ez den neurrian. Egiturak, esaldiak egiteko erak ere aldatu omen zituen erromatarren hizkuntzak,
|
baina
ezin jakin da norainoko aldaketa izan zen, haien etorrera baino lehenagoko Euskara ezagutzen ez delako. Hala ere datu batzuk frogaturik daude:
|
|
|
Bizkaian eta Gipuzkoan ere gertatu ziren auzi batzuk,
|
baina
ezin pareka daitezke Nafarroan eta Lapurdin gertatu basakeria orokorrekin.
|
|
|
Geu gara estatu hori, bere burua ezagutzen ez duen mamua. Badakigu itzelezko hondamendiak eragin ditugula, beldurra izan ez duen jendea suntsitu dugula,
|
baina
ezin dugu ondo jakin zein den botere horren neurria mamuaren barrenetik atera arte. Ume bat bezala irten eta, haren aurrez aurre paratu arte:
|
|
|
Ostera ere Xauen hartzea lortu eta hango sultan bihurtu zen aldi baterako. Beni Zerual konkistatzen ahalegindu zen 1926ko ekainean,
|
baina
ezin izan zuen. Abuztuan espainolek, Fernando Capaz zela buru, Xauen kendu zioten.
|
|
|
Europako eran modernizatu behar zirela idazten zien musulmanei. Artikuluetan frantziar kolonialismoaren kontra egiten zuen batik bat,
|
baina
ezin zen bere arabiar letretatik ondorioztatu Arrifen estatu independente modernoa fundatzeko ideia...
|
|
|
Isilik zeuden,
|
baina
ezin nituen paisaiatzat hartu. Zer gramatika ote zuten barruan?
|
|
|
Monarkia eta demokrazia ez dira ez teorian ez praktikan eredu bateragarriak, egokitzapenak eginda ere. " Estatuaren buruzagi gorena" nor izango den oinordetzaren kriterioarekin erabakitzea, emakumeak baztertuz gainera, metodo absurdotzat arbuia daiteke, edo egokitzat onartu,
|
baina
ezin da inondik ere demokratikoa denik esan.988 Espainiako historian, monarkiak balio antidemokratikoen koroa jantzi du behin eta berriro, Alfonso XIII militarista eta zinauslea ez zen salbuespena izan, segida luze tamalgarrian. Errepublika demokratikoak ez zukeen errege beharrik.
|
|
|
—Barkatu esnatzea, laguna,
|
baina
ezin naiz lokartu.
|
|
2011
|
|
|
Itsuak, ezko ziztor bat eskuratu, eta bere tankera aztertu zuen luzaro,
|
baina
ezin izan zituen ezkilaren hotsa eta kandelaren argia harremanetan jarri. Egun batean, horrela, txirula zahar bat aurkitu zuen bazter batean eta, noski, eguzkia eskuetan zeukala sinistu zuen guztiz.
|
|
|
Zenbat eta urrats gehiago egin, orduan eta oinatz gehiago uzten zituen bidean. Are azkarrago egin zuen korrika,
|
baina
ezin zuen bere itzala atzean utzi. Ez zen, hala ere, okerraz jabetu eta, atsedenik gabe korrika, hil egin zen indarrak galduta.
|
|
|
Azken zapia bere lekuan utzi arte saiatu naiz burua hautsi beharrez; bost meta osatu ditu guztira. Aukera posible guztiak hartu ditut kontuan, ustez,
|
baina
ezin izan dut ulertu zein irizpideren arabera antolatzen dituen sailak. Zer egiten du, esaterako, nire txanoak galtzerdi pare batekin?
|
|
|
Ez du erantzunik ematen, ez du galderarik onartzen eta, gainera, ezin omen zaio inori uler lezakeena baino gehiago azaldu. Ez da ura,
|
baina
ezin da eskuarekin hartu; ez da haizea, baina ezin da begiekin ikusi, eta Lao zi handiak horrela dio M (Dao De Jing) izeneko liburu misteriotsu hartan: hitzen bidez azal litekeen bidea, ez da (dao), ez da benetako bidea; horrela, bada, ez dago jakiterik zer den.
|
|
|
Ez du erantzunik ematen, ez du galderarik onartzen eta, gainera, ezin omen zaio inori uler lezakeena baino gehiago azaldu. Ez da ura, baina ezin da eskuarekin hartu; ez da haizea,
|
baina
ezin da begiekin ikusi, eta Lao zi handiak horrela dio M (Dao De Jing) izeneko liburu misteriotsu hartan: hitzen bidez azal litekeen bidea, ez da (dao), ez da benetako bidea; horrela, bada, ez dago jakiterik zer den.
|
|
|
—Bai, funtzionari izateak alde on asko dauzka,
|
baina
ezin da konparatu rock talde batean gitarra jotzearekin gogoeta egiten du sailburuak Enekoren aurrean.
|
|
|
—Saiatuko naun,
|
baina
ezin dinat ezer agindu. Eta kantaren bat bereziki?
|
|
|
—Ilunbetan hartu zintuen apaizak berak eman zigun informazioa aspaldian, zu joan baino lehen,
|
baina
ezin ginen joan hara, edo hark gutun baten bidez igorri. Denek jakingo zuten berandu baino lehen nor zen iturria.
|
|
|
—Ba, ikusi dut nik —hasi zaio norbait esaten,
|
baina
ezin izan du amaitu esaldia beste batzuk oihuka hasi direlako:
|
|
|
Shit., hitz egin zuen ile horiko gorbatadun batek,... eta zer nolako ondorioak ekar litzake honek gure plangintzarako? Honek, jarraitu zuen artzapezpikuak, egoera zailean kokatzen gaitu,
|
baina
ezin dugu jakin, zehatz mehatz, zer puntutaraino. Zer esan nahi duzu?, galdetu zion J.J.k. Nik baino hobeto, esan zuen Marcinkusek, Calvi jaunak azalduko digu egoera.
|
|
|
Beti arrazoi duzulakoan nago. Oso urduri jartzen naiz, jeloskor ere bai agian,
|
baina
ezin dut besterik egin. Ba orain, lasaitu zuen produktoreak, kezka horiek guztiak bazter batean utzi eta pelikulari lotu.
|
|
|
Bai, jakina!, esan zuen Brucek poz pozik. Begira, hasi zen esaten emakumea serio serio, badakit jende askok miresten duela eszena hura,
|
baina
ezin duzu imajinatu nola gorrotatzen dudan nik eta zer gaizki pasa nuen gau madarikatu horretan. Anitaren hitz serioak entzutean, Brucek ez zekien non sartu eta nola berreskuratuko zuen hizketaldiaren giro atsegina.
|
|
|
Urtarrileko eguerdi batean igo nintzen gailurrean datzan hilerri isilera, galdutakoei eskaini nahi izan nien baina hain nengoen eskuhuts hain umezurtz, hain herabe ez bainuen adorerik izan argizari bat pizteko ere. atsekabearen ordu besteratuak ziren kulpa eta oinazea intzirioka direnetakoa gertakizunari zentzuzko hitz bat eman nahi diogunean,
|
baina
ezin, hain ezinesana izaki heriotza... orduan ibarrean eliz kanpaiek jo zuten ordua eta begira jarri nintzen poetaren lurraldeari, zer naiz ni, oihukatu nuen barneruntz, haren hitz eder errukitsuetan antzaldatua gizatasunean bermatua izan dena baizik, ez gaude bakarrik, eresiek, poemek laguntzen gaituzte eta bizitzaren muinean oinazea antzeman zutenek, haiekin nengoke, haiengan naiz joan zireneki...
|
|
|
...k, oste zurbilari ordaintzen diozun gutxiespen isila. ez zara ordea engainatzen, zu ere etxearen eta zarataren partaide izaki ikara berdinetan trabatua ahul, koldar, hiztun, zeken. badakizu, hala ere, badirela zuzenak gizatasun birreraikia eskaintzen dizutenak, eta haurrideen ahanztura nahiko zenuke bidesari azken orduan errukiz, begiramenez, isilik, edo gaiztakeriarik gabeen irrifarre maitekorra,
|
baina
ezin zindezke baikortu zure lurraldea erresuma urrunetan bailegoke, desirak birresnatzen dizkigun aberri galduetan.
|
|
|
Etimologia azalpena: Irudi du izengoiti batean oinarritutako atzizkirik gabeko oikonimoa dela; izengoitia korrokada, korroskada ‘korroka’ izan daiteke,
|
baina
ezin da erabat baztertu korroxka ‘ternilla, cartilago’ dagoelako ustea, besteak beste.
|
|
|
Dokumentazioko testigantzarik gabe zaila da, huts egin gabe, honen jatorria eta bilakabidea azaltzea. Irudi du larre edo lahar izenen eratorriren bat dela,
|
baina
ezin ziur egon.
|
|
|
Oinarrian Lope pertsona izenaren patronimikoa den Lopitz, Lopiz dagoke (Salaberri, 2003: 211),
|
baina
ezin erabat baztertu emakume izentzat erabili den patronimikoa+ a (genero mozioaren marka) dagoelako ustea, holakoak ere izan baitira gure artean. Ikus Iñigo & Salaberri (1997).
|
|
|
Iluna da oikonimo hau; ez dirudi mailu rekin lotu behar denik, rekin inoiz azaltzen ez delako, besteak beste. Maiatzean zutik ezartzen den maio zuhaitz luzearekin ere ez bide dago erlazionaturik,
|
baina
ezin seguru esan, goitizena ere izan liteke eta. Ikus Perurena (1998:
|
|
|
Etimologia azalpena: Oinarria den Titilla ez da jatorri argikoa,
|
baina
ezin ukatu holako erdal kutsua duela. Barrena, behekoa bigarren osagaiaren xedea lehengo Titillagoikoa tik bereiztea zen.
|
|
|
Etimologia azalpena: Irudi du oinarrian Ezkerra izengoitia dugula (Exkerra menturaz); beste osagaiak genitiboaren hondarkia eta hegi ‘mendi mazela’, eta artikulua direla dirudi,
|
baina
ezin erabat baztertu egi ‘etxea, lekua’ delako ustea.
|
|
|
Oharra: Badirudi, Domiña bera dela,
|
baina
ezin txoil seguru egon, daturik ezean.
|
|
2012
|
|
|
Livok zerbait esan nahi zion,
|
baina
ezin zuen arnasarik hartu.
|
|
|
Izan ere, esku luzea zen oso, begi luzea, belarri luzea, eta seguru asko gauza handiren bat egingo zuen mundu honetan zurruta uzten jakin izan balu. Edatea ondo dago,
|
baina
ezin da pertsona egunero mozkortu. Halaxe da.
|
|
|
Begian bezala, buruan ere sartzen zaizkigu xakarrak, eta kontu hutsal bat ahaztu ezinik ibiltzen gara maiz. Ahaztu egin nahiko genuke behingoz halako kontu hura, norbaiti nonbait entzundakoa;
|
baina
ezin dugu buruan, begian bezala, painelu baten punta bustia sartu eta oroitzapena, xakarra, atera. Esan litzateke, gaur eguneko hizkeraz baliatuz, ez dagoela gure memorian gauza garbirik; zuzen eta osoki jaso nahiko genukeenarekin batera, hainbat spam barneratzen zaigula bertan.
|
|
|
Kontua da herri horretan galdua dagoela jada euskara, baina mendizale gazteek ez dakite hori. Hori jakinda, neska hasi behar zaie euskaraz erantzuna ematen,
|
baina
ezin, bere aitak aurrea hartu diolako. Bai, aita hasi zaie gazte haiei euskaraz hitz egiten:
|
|
|
Aste honetan bertan neroni ere erabat blokeatuta egon naiz, zer eginik ez nekiela," spam" edo nahi ez den zaborreria mordoa jaso ostean" birus" zital batek sistema osoa hondatu didanean. Ezin nezakeen jakin nik bidaltzen nituen mezuak ailegatzen ziren ala ez, eta, era berean, ezin nuenez mezurik jaso ez nekien ez nituen jasotzen ez zizkidatelako bidaltzen edota bidali bai
|
baina
ezin zutelako niregana heldu. Horrela, komunikazioaren aro ezin modernoagoa omen den honetan, inoiz baino isolatuago, inoiz baino deuseztatuago sentitzen gara askotan.
|
|
|
" Esan dezakezu istorio hori muntaia hutsa dela; esan dezakezu pertsona hori gezurretan ari dela; esan dezakezu epaimahai bat ustelkeriak jota dagoela; esan dezakezu ez duzula prentsak dioen gauzetan sinesten,
|
baina
ezin duzu inolaz ere esan ikusi berri duzun hori ez dela inoiz gertatu." Ideia horretan oinarrituz, horrekin egiten dute lan Witness erakundean dihardutenek. Gertatu den zerbait ezin baita inolaz ere ukatu, are gutxiago aurrean baldin badaukazu hori dokumentatuko duen irudi mordoa.
|
|
|
Elurretan dauzkat begiak. Zerua arrosa itxi bat da, hila
|
baina
ezin ederragoa. Zure hotzean bizi naiz, bekatuaren azken oinaztarrian; sua lapurtu diet jainkoei, zure ahotsa izan dadin biontzat maindire eta kale, poemaren metafora erraustua.
|
|
|
adibidez, harriak lurrera erortzen utzi zituztenetik bere burua maisuaren artaldean ikusi arteko tartea lanbro artean aienatzen zaio orain: gogoan du baten batek lurretik altxatzen lagundu zuela, gogoan du halaber soingaineko luze bat bota ziotela sorbaldetan,
|
baina
ezin ditu akordura ekarri esku errukitsu haiek, ezta kontsolamenduzko hitzak esan zizkioten ahotsak ere; horregatik talde osoari bihurtzen dio bere esker ona, eta, batik bat, harrikatzea geldiarazi zuen maisuari.
|
|
2013
|
|
|
Gizonak, batzuetan, niri begiratzen zidan zuzen. Ezaguna egiten zitzaidan,
|
baina
ezin nuen asmatu nondik edo zertaz.
|
|
|
Jende arruntaren erasoei erantzuteko gai zen. Jar zezakeen balantzan Txar hura berdinduko zuen Ona, eta aurrera jarraitu;
|
baina
ezin zion aurre egin, ostera ere, etengabe, naturaren Txarrari. Hala ere, ez zuen segituan etsi, ez zen makurtu, ez zion ihesari eman kobazuloan babestera korri egiten duen piztia zaurituak bezala.
|
|
|
Gogoratzeko ahalegina egiten ari nintzen. Ezagutzen nuen cowboy hura, ikusia nuen nonbait,
|
baina
ezin nituen zirkunstantziak zehaztu.
|
|
|
" Nik andre gaixoarengana itzuli nahi nuen, aldian behin posturaz aldatzen lagundu behar bainion ultzerarik ez sortzeko,
|
baina
ezin nuen. Madinabeitiaren ahots ederrak eta haren esateko moduak liluratu egiten ninduten, eta hunkitu ere bai, negargura sartzen zitzaidan Jainkoari deika hasten zitzaionean:
|
|
|
Arrotzak, Casey Jonesek, zerbait esan zuen,
|
baina
ezin izan nion ondo entzun. Gero eta haize handiagoa zebilen, hostoek ez ezik adarrek ere hots egiten zuten.
|
|
|
Agian nire kasua baizik ez zen. Jabetzen nintzen liburutegiko baretasunaz, baita Dennisen edo Earleren aldarte onaz ere,
|
baina
ezin nuen burutik kendu egunkarian irakurritakoa. Kriminala, bortxatzailea, College Drive inguruetan zebilen, etxetik hurbil.
|
|
|
Han zeuden asko, Aitaren nahigabea ikusita, negarrez ari ziren eta errukitu egiten ziren haren zoriaz,
|
baina
ezin zuten haren alde ezer egin, hitza emanda zeuden eta. Arren eta arren eskatu zien Aitak bakean uzteko, eta segituan alde egingo zuela misiotik.
|
|
|
Egin kontu Sierra Gordatik ekarri nuen azpiko abitua tunika gisa erabiltzen dudala, eta handik ekarri nuen abitua etengabe erabili dudala azken bost urteetan. Ahaleginak egin ditut arropak konponduta edukitzeko;
|
baina
ezin dira gehiago konpondu, batetik zer konpondurik ez dagoelako, eta bestetik zerekin konpondurik ez dagoelako". 223
|
|
|
" Haren eskutitzik ez dago euskaraz,
|
baina
ezin da zalantzarik izan sarritan erabiltzen zuela jaioterriko hizkuntza, zeren misiolarietako asko, eta gobernadoreetako batzuk, euskaldunak baitziren". 265
|
|
|
Nire bidean jarraitu nuen eta, hamaikak jota, beste urmael bat aurkitu eta gurutzatzen saiatu nintzen,
|
baina
ezin izan nuen. Hala, gaueko ordu bata aldean, lehenago borroka egindako tokian gertatu nintzen.
|
|
|
Santa Barbaran, Chumashek misioko soldaduak desarmatu eta presidiora bidali zituzten. Presidioko soldaduek eraso egin zioten misioari,
|
baina
ezin izan zituzten Chumashak handik bota. Soldaduek atzera presidiora jo zutenean, matxino gehienak Santa Barbara utzi eta barrualdera erretiratu ziren.
|
|
|
Haurtzaroa etorri zitzaion gogora eta inurritegi bat ikusi zuen. Helduaroa etorri zitzaion gogora eta inurritegi bera ikusi zuen, lankidez beteta,
|
baina
ezin zen haien izenez gogoratu. Bizipenen errepasoa egin eta, euriaren eraginez inurritegia urpean geratu zeneko eguna salbu, ezin izan zuen gertakizun gehiagoz harro agertu.
|
|
|
—Astar astoak Hostape elbarria bizkarrean zeramalarik jauzi egin du Amilobiko malkarreko horma petrilaren gainetik. Iristear ginen gu,
|
baina
ezin izan dugu ezer egin. Ama ezkilak jo duen une unean jauzi egin eta amildu dira aberea eta bere gaineko elbarri gizajoa beheko zuloko leizeraino.
|
|
|
Gari, garagar, olo eta zekaleak izpi bakanetan jaio ziren, eta, halere, galburu perdexak hornitu zituzten; arto, baba, babarrun, patata eta pagotxak hosto eta lastoak horituta ihartu ziren; gaztaina, piku, sagar, udare, mizpira, ur, intxaur edo abarreko igalietan urtabe kaxkarra gertatu zen. Soilik ezkur urte ona atera zen iazkoa,
|
baina
ezin izan zuten nahi adina urde gizendu harizti, pagadi edo artadietan, otsoen etengabeko erasoengatik.
|
|
|
Gauza jakina da zangondoko haragi pila itxuragabea belzten eta usteltzen ari zaiola. Minbiziak jota omen duela diote,
|
baina
ezin duela berak ongi garbitu eta ez diola inori uzten. Hara bada nola zornez eta zoldaz enpo dagoenaren kiratsa darion.
|
|
|
—Ixo, ixo guztiok! Entzun zaituztet adi adi,
|
baina
ezin zaituztet lagundu tinkotasunez mintzatzen da amona Xudra, makila altxatuta; bizitzan asko nozituaren zuhurtasun patxadatsua dario. Nik ez dut aspaldiko urteetan kalendariorik erosi, denboraren kezka aspaldi hutsaldu baitzitzaidan.
|
|
|
Etxalde oroko betekizuna duk auzolana, ikasi eta bete beharreko betekizuna, baina... murmurikatu du,
|
baina
ezin izan zaio gehiago entzun, urrutiratu da eta.
|
|
|
" Hobe litzateke hurrengoan zelatariak aurpegia estalita joango bagina". Iradokizun hori ergelkeria hutsa dela ohartu da bota orduko,
|
baina
ezin izan du ekidin gehienek barre egin diezaioten. Halere, kontakizunaren hariarekin jarraitu du.
|
|
|
Bereari eusten tenkorki saiatu direnak auzapeza eta zinegotziak dira,
|
baina
ezin izan dute inolako oihartzunik lortu.
|
|
2014
|
|
|
—Ziur nekien egun hauetan gertatu den guztiaren atzean gizon bat baino gehiago zebilela —esan zuen gero— Aranburu oso bizkorra izango da,
|
baina
ezin ditzake zortzi gauza batera egin. Dena dela, ez dut zugan pentsatu Lacostek bere tiroarena kontatu didan arte.
|
|
|
Redin ari zitzaidan belarrira hizketan,
|
baina
ezin nuen ikusi.
|
|
|
Eskola pribatuak publikoak bezainbat ziri banatu ditu euskararen kontra, frantsesaren ikastearen bermatzeko. Axal euskaltzalea baliatu du ondotik ikastolaren uhinean izateko edo ikasle ihesari buru egiteko
|
baina
ezin da aparantziarik ere sinestarazi gauza bera dela. Ikastolaren printzipioa diglosiaren ukapenetik ari baita, Elizarena diglosiaren baliatze trebean.
|
|
|
Haiek mubleak pusatu atearen kontra. Hor gaude, atea ez da hetsia
|
baina
ezin irek.
|
|
|
Bigarren lana Nola jin hala joan izan zen. Herri ttipi bat, apez, sorgin edo azti hots metafora daiteke
|
baina
ezin errurralagoa. Gazteluko mutxurdinak halaber, baserriko gaiak ia denak.
|
|
|
haur proiektu batekin jin behar da herrira bozka kanpainaren erdian. Ez dute Beñatek eta Maiderrek biziki erneak ematen beren galipetetan
|
baina
ezin uka hola zela edo bazitekeen holakorik.
|
|
|
...tutakoan ez duela gogoratzen zerbait edo zerbaitekin hori baina esnatzean zerbait gogoratzen du eta ez daki zer den zehazki gogoratzen duena baina bada zerbait gorputzaren ertz batean hezur baten ertzean itsatsita geratu zaion zerbait dardarazio moduko bat zerbait horretaz edo zerbaitekin gogorarazten duena eta egunak aurrera jarraitzen du eta betebeharretara lotzen da eta orduan aurrera egiten du
|
baina
ezin du hezur baten ertz horretan itsatsitakoa desegin eta azkarrago mugitzen da eta azkarrago egiten ditu gauzak baina hor jarraitzen du edo zerbaitekin hori hezurretik gorputz osora pasatzen da eta zenbat eta gehiago mugitu orduan eta gehiago hedatzen da behin edo askotan amestu duen hura eta jada ez daki amestu egin zuen edo egunerokotasunean instalatu zaion, eroso, ohearen burkoan....
|
|
|
Alferrik. Arropa arazo zen,
|
baina
ezin zitzaion edozein konponbide eskaini. Hobe hamaika aldiz pasaratutako galtzak, hobe arropa zaharra, duin omen ez zena baino.
|
|
|
Txalorik gabe miretsi omen zituen Bellas Arteseko etxetik antzokiaren goialdera pasatzeko zuten atetxotik kantuan eta dantzan La Argentinita edo La Bella Otero. Ikusten zuen eszenatokia bazter hartatik,
|
baina
ezin zuen soinurik egin. Handinahikeriatan genbiltzala iruditzen zitzaionean esaten zigun gu ez ginela" la maharani de Kapurtala".
|
|
2015
|
|
|
Edo hobeto esan, signifikatzean polisemia eta monosemiaren arteko tentsioan kulunka ibili behar dugu: adierak mugatu behar ditugu elkar ulertzekotan,
|
baina
ezin dugu hori behin betiko egin, erabateko totalizazioa ezinezkoa delako (semiosia, Ecoren hitzetan, geldiezina delako). Laclauk eta Mouffek berariaz baztertzen dute itxitura hori, ezinezko baita euren ustez erabateko hegemonia, hala izango balitz gizartea sistema sinboliko gardena izango litzateke; antagonismo eta polisemiarik gabeko sistema sozio sinboliko bat, nonbait.118 Hori da, nire aburuz, Identitatearen desira:
|
|
|
Horrenbestez, badirudi euskal Zerak iraun duela Identitatea izatearekin tematu delako, hala liteke,
|
baina
ezin dugu ahantzi, eta nik huraxe nahi dut nabarmendu, euskal anomaliak kulunka bizi behar izan duela mestizaia praktikoaren eta bakuntasun idealaren artean. Identitate monologiko nazionalak eraikitze orduan nahasketen kontra sorgin ehiza ikaragarria zabaldu zen Europa osoan.
|
|
|
Jende arruntaren erasoei erantzuteko gai zen. Jar zezakeen balantzan Txar hura berdinduko zuen Ona, eta aurrera jarraitu;
|
baina
ezin zion aurre egin, ostera ere, etengabe, naturaren Txarrari. Hala ere, ez zuen segituan etsi, ez zen makurtu, ez zion ihesari eman kobazuloan babestera korri egiten duen piztia zaurituak bezala.
|
|
|
Egun hartan ere ez zuen negarrik egin. Inspektoreak errukirik gabe jo zuen, bere printzipio segur aski katolikoek ametitzen zioten punturaino edo gehiago,
|
baina
ezin izan zuen makurrarazi. Odola zerion sudurretik, baina irribarre egiten zuen.
|
|
|
" Fantasmek den dena dakite,
|
baina
ezin dute hitz egin. Nik galdetu eta berak erantzun egiten du.
|
|
|
Trena abiatzean, azken begirada nasa aldera, eta horra hor, egon nintzen eserlekuaren ondoan, maleta nire ekipaiarekin, nire paperekin, nire baimenekin. Trena geldi zezatela oihukatzen saiatu nintzen
|
baina
ezin; zintzurrean ehiza zakur baten hozkada nuen. Maleta zegoen zoruan irekita eta nire paperak soldaduen eskuen artean.
|
|
|
—Galdetu egin dut baina inork ez dit eman lelo horren berri. Batzuek baietz, lliadakoa dela,
|
baina
ezin aurkitu. Esaldia sinatzen badut, ordea, berehalakoan agertuko da baten bat norena den esanez...
|
|
|
Baina aurreplagioaren mekanismoa, erreala izan arren, frogaezina da: norbaitek zure testua aurreplagiatuz idazten duenean, iraganetik egiten du; beraz zuk, aurreplagiatzaile haren lehenagoko testua ezagutu gabe zure testu identikoa idazten duzunerako, testu plagiatzailea bazegoen argitaratua,
|
baina
ezin duzu frogatu zure aitzineko konposizio haren ez jakitea.
|
|
|
—Zigor gelan ahaztua zuela nola ziren koloreak. Koloreak gogoratzen ematen zuela denbora,
|
baina
ezin.
|
|
|
Orain ia batere entrenatu gabe iritsi zen konbatera. Halaz eta guztiz ere, Gaztañagak borroka ona burutu zuen,
|
baina
ezin errematatu eta azkenean galdu egin zuen, oso gutxirengatik, puntuetara.
|
|
|
Festa amaituta Tolosarantz jaitsi ginen eta langile batzuek, pasaeran, esan zidaten Ejertzitoa matxinatu egin zela. Sentitzen nuela esan nien nire lagunei,
|
baina
ezin izango nintzela Papelerako bilerara joan. Donostiara iritsi, eta zuzenean jo nuen Gobernadore Zibilarengana.
|
|
|
Guretzat, behar den gehiengorik gabe hitzarmenak sinatzea arau oinarrizko bat haustea litzateke". LABeko mintzakideek ELAren jarrera aintzat hartu eta gehiengoaren kondizioa" de facto" onartzeko prest zeudela zioten,
|
baina
ezin zutela hartarako konpromisorik sinatu ez lukeelako bere Nazio Batzordeak onartuko bertan planteatzera iritsiko balitz. 2007ko martxoko Iraultzen aldizkariak azaltzen zuen LABen posizioa:
|
|
|
Biko ekimen hura iragarri orduko" fronte abertzalea" osatu izana egotzi zieten ELA eta LABi. Ez zen hori ELAren xedea —argitu zuen Elorrietak302—
|
baina
ezin zitzaion Gobernuari benetako erantzunik eman Gobernu berarekin azpi jokoan ari zirenekin batera; sindikalismo espainola krisi sakonean murgilduta zegoen: ideologiaren aldetik, iparra galduta; finantza egoeraren aldetik, estatuaren laguntzen menpe; horrek zeharo baldintzatzen zuen haien gobernuari erantzuteko ahalmena; ELAk eta LABek, aldiz, erreformaren aurkako jarrera zintzoa eta morrontzarik gabea zuten; ezinbesteko baldintza, Elorrietaren ustez, ganorazko erantzuna taxutu ahal izateko.
|
|
|
ELAk eta LABek" desberdintasun handia dugu estrategia zein praxi sindikalean nabarmentzen zuen Eusebio Alberdik307— baina ikusi dugu hainbat helbururekin bat egiten dugula, eta prest gaude horien alde elkarrekin aritzeko"; eta jarraitzen zuen: " ETAri kritika politiko erabatekoenak ELAk egin dizkio",
|
baina
ezin dugu abertzaleon arteko hurbilpen ahalegin oro ETAren" biharamunerako" utzi.
|
|
|
Ugazabekin lan harremanen esparru propioaren alde egiteko aukerarik ere ez dakusa dokumentuak: Confebask EAEko hiru lurraldetako erakundeen koordinatzaile hutsa baino ez da, alderdi juridiko zein ideologikotik Espainiako patronalari zeharo atxikia; hipotesirik baikorrenean, agian zerbait egin ahal izango da negoziazio kolektiboaren inguruan lurralde mailan, bereziki Gipuzkoan,
|
baina
ezin da pentsatu maila orokorragoan eredu propioaren aldeko ezer egin daitekeenik.
|
|
|
Izan da Gernikako ekitaldiaren arrakasta, abagune egokian egin izanaz gain, ELAren proposamenak omen zuen" nolabaiteko anbiguotasunak eta zehaztasun ezari" egotzi dionik.597 Egia da sindikatuak ez zuela programa politiko bat aurkeztu ez du ematen zegokionik ere,
|
baina
ezin da esan ez zituenik xedatu bere iritzian eragileek, bakoitzari zegokion" eran eta erritmoan", landu behar zuten alor zabalaren mugarriak: autodeterminazio eskubidea jartzen zuen bilgune berriaren erdigunean; demokratak —hots, euskal herritarrei erabakitzeko eskubidea aitortzen zietenak— gutxieneko bide orria elkarrekin xedatzera deitzen zituen; aro berriko baliabideetatik erabat baztertzen zuen ordura arte abertzaletasunaren sektore baten jarduera bideratu edo, gutxienez, zeharo baldintzatu zuen borroka armatua; jendearen arazo sozialetan arreta berezia jartzea eskatzen zitzaion autodeterminazioaren aldeko mugimenduari, besteak beste jendearen atxikimendua irabaztea zelako arrakastarako baldintza nagusia.
|
|
|
Kanturako teknika garatua dute, euskal bertsolariek baino sofistikatuagoa eta sentikorragoa. Askoz testu gehiago sartzen du jardun bakoitzak,
|
baina
ezin dut harrapatu zenbat duen formulatik, errepikapenetik, narraziotik. Harrapatzen dudana da badagoela komunikazioa, patxadakoa dela, edukia duela, eta hitzaren funtzio ohiz kanpoko horiek, bat bateko hitz kantatuari dagozkionak, dentsitatez gauzatzen direla.
|
|
|
Lapur banden etika da: bandiduek hil dezakete, lapurtu, gezurrak esan ditzakete,
|
baina
ezin da esan hori guzti hori etikarik gabe egiten dutenik. Gogoratzen duzue Alexandro enperadorearen eta itsaslapurraren arteko elkarrizketa?
|
|
|
Baina ergelkeria litzateke euskaradunen komunitatea balizko estatu propioaren zain egotea. Euskaraduna independentziaren alde ahalegindu daiteke,
|
baina
ezin du independentzia lortzen denerako utzi euskaraz egitea. Ezin da beti egon alderdi politikoek euskararen alde edo kontra egindakoei edo ez eginei begira.
|
|
2016
|
|
|
—Barkatu zure filmazioa ikustera ez geratzeagatik esan zion Juan Manueli,
|
baina
ezin naiz gehiago gelditu. Ohera joan beharra daukat.
|
|
|
" Aparaturik gabe al zaude orain? Bada pena ematen dit zeren plano bat egin nahi bainuen, zu ogia egiten betiko modu artisauan eta aldamenean berriz telebista, nik uste kontraste polita izango zela, antena ikusi dudanean bururatu zait, baina ikusten dut aparatua beste norabaitera eraman duzula eta hori ezin dela egin,
|
baina
ezin denean ezin da." Bai, gauza guztiek beren tokian egon behar zuten. Hitz egin beharra zeukan horretaz Jonerekin.
|