|
2000
|
|
|
Indiar gorria gure ondorat erori zen eta, hura erori bezain fite, lasterka egin zuen haren lagunak aterantz. Eta Antoniok, perilik neurtu gabe indiar eroria lurretik jasotzen zuela, halaxe erran zion zaldun errabiatuari, gaztelaniaz bai,
|
baina
euskaldunok gaztelaniari eman ohi diogun doinu bereziarekin, zeina An tonioren ezpainetan are bereziago egiten baitzen:
|
|
2001
|
|
|
Guardia zibilek, euskaldunak harrapatu ahala kuartelera eramaten zituzten eta presoek ez zuten berez kuartelaren espazio estua utzi behar,
|
baina
euskaldun libreak euskaldun presoa ukituz gero hau ere libre geratzen zen. Guardia zibilek euskaldun guztiak preso eroritakoan bukatuko zen jokoa.
|
|
2002
|
|
|
‘Euli horrek ez dik aurrerantzean hegan egingo’; arrazoi zuen; begiraleak bertatik bertara frogatu ahal izan baitzuen euliak erroerrotik moztuta zituela bi hegalak. Igo zen, azkenik, euskalduna oholtzara; ekarri zuten beste kaxa txiki bat, beste euli bat gordetzen zuena; ireki zuten kaxa; atera zen eulia; egin zuen hegan...
|
baina
euskaldunak, orduan, beste bitan eragin zion ezpatari, eta euliak... euliak hegan segitu zuen, arestian baino azkarrago, hori bai: tximistak hartua, itxura batean!
|
|
2004
|
|
|
Nork noren izana biltzen du hor bere baitan? Euskaldunak sortu du euskara, bai, jakina,
|
baina
euskalduna zer da hor euskararik gabe. Hor ez dut nik sumatzen euskararen tresna izaerarik.
|
|
|
Euskal hiztunen koherentziaz ideia hobea dutenek ez dute asko usteko,
|
baina
euskaldunak errazegi jotzen du erdarara. Joxean Ormazabal ere gogaide dugu iritzi horretan:
|
|
|
euskaldun izateko era asko egoteari zor omen zaio Baroja ere euskaldun (idazle) izatea. Jakina, bada, euskaldun izateko modu asko eta asko daude, hori bagenekien,
|
baina
euskaldun era batera edo bestera izateko, lehenengo eta behin, euskaldun izan behar da. Euskaldun ez dena ezin da era bateko edo besteko euskaldun izan, eta, gisa berean, euskal idazle izateko, euskara darabilen idazle izan du, nekez izan daiteke-eta euskal idazle erdal idazle izanik.
|
|
|
–Euskaldunok zokoratuak gaude Durangon, megadenda bat bihurtu delako. Ez daukat ezer erdaldunen kontra,
|
baina
euskaldunon lepotik ateratzen dute mozkina Durangon, ze mobilizazioa guk eragiten dugu, ez beraiek. Lehen han erdaldunen gauzak ziren euskal gaiak, eta Euskal Herriari buruzko gaiak, eta hizkuntzari buruzko gaiak, eta eragina zuen euskaltzaletasunean, hori galdu egin da.
|
|
2007
|
|
|
397 Laburki,
|
baina
euskaldunok ere gure aiputxoa dugu, IV. Partea, 16 Liburua, I. Kapitulua.
|
|
2008
|
|
|
Euskaldun gehienen euskara jarduna maila etnikoan ahitzen baldin bada, euskaldun gehienen nortasuna ez dagokio nazio identitateari. Erdaldun gisa oso oso modernoak izango gara euskaldunok, gure identitate erdalduna kultura idatzian ere moldatua daukagulako,
|
baina
euskaldun garen bezainbatean, nortasun etnikoaren gatibu gara.
|
|
2009
|
|
|
Ba al dakik zer esan zidan lehengoan osabak? Misio lur ditugula Afrika eta Txina, bai,
|
baina
euskaldunok Euzkadi, lehenik eta behin.
|
|
|
Ba al dakik zer esan zidan lehengoan osabak? Misio lur ditugula Afrika eta Txina, bai,
|
baina
euskaldunok Euzkadi, lehenik eta behin.
|
|
2010
|
|
|
ateismoa, azken batean?; egun haietako batean, gainera, zera esan zidan: misio lur asko zirela, bai, munduan (Afrika, Txina eta Amerika),
|
baina
euskaldun batek, lehenik eta behin, Euzkadi hartu behar zuela misio lurtzat?
|
|
|
ateismoa, azken batean—; egun haietako batean, gainera, zera esan zidan: misio lur asko zirela, bai, munduan (Afrika, Txina eta Amerika),
|
baina
euskaldun batek, lehenik eta behin, Euzkadi hartu behar zuela misio lurtzat...
|
|
2015
|
|
|
–Ez, motell, ez, esango du?. ...sinboliko edo alegiazko bat ematen diena; hala, asaba zaharren baratze hori ez da, muinean, ez baratze eta ez lorategi, baizik eta Euskal Herriaren alegoria bat, edo euskaltasunarena; zeren poeta, urte askoan aberritik eta beronen hizkuntzatik aparte bizi ostean, bertara itzultzen baita, ate joka; eta poeta itzultzen dela esaten dugunean, ez dugu adierazi nahi Xabier Lizardi (edo Joxemari Agirre),
|
baina
euskalduna, oro har; era berean, amona ez da berez amona, amaren edo aitaren ama, baizik eta tradizioen sinbolo, hizkuntzaren haragiztatze, ohituren gordailu?.
|
|
|
Bigarren zatia lehiatuagoa izan zen. Dynamokoek euren sasoi hobea baliatu nahi izan zuten emaitzari buelta ematen saiatzeko,
|
baina
euskaldunen defentsa sendo azaldu zen, moskutarren eraso guztiak ezeztatuz. Bigarren zatiko berrogeigarren minutuan Regueirok sarturiko azken golak behin betiko 1 finkatu zuen markagailuan.
|
|
|
Orain arteko hizkuntzalurralde nazionalismoak bazituen moduak baieztapen gogor hori eztitzeko. Era horretara, Euskal Herrian bizi
|
baina
euskaldun ez zirenekin euskaldun ohi edo antzeko ad hoc kategoriaren bat osatzen zen, eta bertan sartzen ziren aurreko belaunaldian zein hamaika belaunaldi aurrerago erdaldundutakoak eta kanpotik etorritakoak (inoiz oraingo Euskal Herri oso osoan euskaraz egin den eztabaidan sartu barik). Azalpen horretan emantzat jotzen zen barruko eta kanpoko erasoak egon izan ez balira gaur euskaraz mintzatuko ziratekeela denak, horretarako borondate argia ageri da eta.
|
|
|
euskararekiko harremanez, alegia. Euskarak gizartearen onarpen zabala dauka,
|
baina
euskaldunen portzentaia astiroegi hazten da euskaltzaleek eta euskal nazionalistek nahiko luketenerako, eta beldur dira onarpen hori eta ikasteko grina motelduz ez ote diren joango eta pasibitate sozialean amaituko. Egoera honetan, euskal nazionalismoak orain arte mantendu duen jokaera aldatu behar du?
|
|
|
Leizarragak, gainera, Zuberoan erabiltzen ziren hitzen zerrenda ezarri zuen Testamentu Berriaren itzulpenaren amaieran. Zerrenda txikia,
|
baina
euskaldun batek egindako lehena. Horretan ere erakutsi zuen euskalkietan barreiatuta zeuden hitzak orokortzeko ahalegina.
|
|
|
ez da inon erabiltzen eta oraintsu arte ez zuen inork ezagutzen. Ondo dago filologo eta hizkuntzalariek ekidin bezalako hitzak euren argotean erabiltzea,
|
baina
euskaldun guztiendako hedabideetan eta irakurgaietan ez lukete lekurik izan behar.
|
|
|
alfabetatzen ari zen edo alfabetatua zegoen euskaldun zaharra (EAEko bizilagunen %14, 2), alfabetatzeko asmotan zena (%1) eta alfabetatzeko asmorik ez zuen euskaldun zaharra. Azken horiek %9, 8 ziren EAEko populazio guztia kontuan hartuta,
|
baina
euskaldunak eurak aintzat hartuta oso ehuneko esanguratsua osatzen zuten: %39, 1 Hauen kasuan, zera pentsa daiteke:
|
|
2016
|
|
|
Eskuineko hanka ezkerrekoaren gainean gurutzatu zuen, eta nongoa nintzen galdetu zidan, ez nintzela euskal herritarra. Euskal herritarra ez,
|
baina
euskalduna nintzela erantzun nion nik. Jolas batean edo bestean hasteko irrikaz bezala, kanpokoa banintzen, nongoa nintzen berak asmatu zuela erran nion.
|
|
|
Elorrioko abadeari idatzi zion amaren egiazko izen deituren berri izan ondoren. Eskutitz batean azaldu zion Alsina Arroitajauregia zuela izena, iparramerikarra herritartasunez
|
baina
euskalduna odolez, Begoña Arroitajauregia Bazetaren alaba, zeina Elorrion sortua baitzen berak uste zuenez; eransten zion ama hil berri zitzaiola, eta orain, munduan beste seniderik geratzen ote zitzaion ez zekienez gero, arren eskatzen ziola Arroitajauregia Bazeta sendiari buruzko informazioa emateko ahal baldin bazuen. Esperantza izpi bat geratzen zitzaion oraindik, Elorrioko abade hark argituko ote zion bere bihotz barruko ilunpea:
|
|
|
horren baliagarri izango ez litzaizkiokeen azalpenak eta txutxu mutxuak gehituz. Egia da 2005etik 2012ra gauzak gertatu zirela,
|
baina
euskaldunentzat horri guztiari buruz idatzi nuelako sentsazioa neukan, han hemenka argitaratutako hamaika artikulu eta panfletoren bitartez alegia.
|
|
2017
|
|
|
Euskaltzale batzuek eman dute pauso nazional hori, inondik ere,
|
baina
euskaldun gehienek ez. Urliaren euskalduntasunak, esaterako, ez du euskara kultura gaietan eta funtzio nazionaletan ezertarako erabiltzen.
|
|
2018
|
|
|
Bi herrien historiak ez dago konparatzerik,
|
baina
euskalduna ere inguruko jende latinoentzat nahiko arrotza zen, eta maiz ibili da mundurik hara erdeinatua, burlatua. Trauskil eta barbaroa ei zen,, gente que al margen de la historia no ha hecho otra cosa que ordeñar vacas?, Borgesek sententziatzen duen moduan.
|
|
2019
|
|
|
GU GARA euskaldunak,
|
baina
euskaldunak ez gara gu. (IX)
|
|
|
Gauza bera gertatzen da emailez edo sare sozialen bidez jasotzen ditugun umorezko mezu gehienekin. Egia da badirela sarean eta saretik kanpo umorea euskaraz lantzen ari direnak,
|
baina
euskaldunen artean, gehienetan, txisteak ez dira ez euskaraz kontatzen, ez euskaraz sortzen. Eta hala gertatzen den kasu bakanetan, amaiera edo zatiren bat erdaraz kontatzen da askotan, efektu komikoa indartze aldera.
|
|
|
Lehen gutxi bagara euskaraz idatzi eta hitz egiten dugunak, horrela hizkuntza galtzen joango da, zentzurik ez duten laburdura horiekin, eta ez besteen erruz, gure erruz baizik(?) Argi eta garbi dago indar handia duten hizkuntzak(?) ez direla galduko
|
baina
euskaldun guztiok euskara horrela idazten hasten bagara euskara galdu egingo da.
|
|
2020
|
|
|
Gaiz aldatzeko bezala harremanez galdetu dio, eta hasi zaio kontatzen nola bazuen lagun bat, frantsesa,
|
baina
euskalduna.
|
|
2021
|
|
|
Ahal dela, erraztasunak jartzea tokatzen zaigula uste dut, zor itzela dugulako euskaldun berrien nazio librearekin. Azken batean, euskara den territorio irredimible honetan, euskaldunak gara denok
|
baina
euskaldun berriak dira euskaldun izateko erabaki librearekin denon territorioa liberatu dutenak.
|
|
|
Abadea zen Etxepare, gure lehen idazle argitaratua, eta abadea Axular, euskaraz akaso beste inork baino hobeto idatzi duen gizona. Haragi jaleak bai,
|
baina
euskaldunok ez gara oso haragi zaleak izan. Ez da garen bakarra, baina abadekien eta mojakien herri bat ere bagara, eta herri horren literatura, ba, den modukoa da, tamalez.
|
|
|
Esaten zuen idatzita zegoena ez zegoela irudietara eramanda edo irudi bidez adierazita eta, beraz, horixe da berak egin zuena. Euskara aberatsa zela esaten zuen
|
baina
euskaldunen antzinateko iruditeria, ostera, oso pobrea. Eta bera izan zen lehenbizikoa, euskal kulturaren iruditeria berritzen saiatu zen artista abangoardista.
|
|
|
Bilboko etxoletan euskal herritarrak bai,
|
baina
euskaldun gutxi ikusten ziren. Euskaraz hitz egin eta euskaraz bizi zirenen kasuak salbuespena ziren.
|