|
2001
|
|
|
Hori dela eta, testuen lanketak oinarri oinarrizkoa izan beharduela uste dugu: eredu ugari jaso dituzte,
|
baina
eredu horiek errazak etamodu egokian aurkeztutakoak izan dute. Testuetan, xede hizkuntzariburuz behar duten informazioa lortzeko bidea eskaini diegu; eta ekoiztekoorduan, testuinguru erosoa sortu, eskatuko zaien ahalegina ondo neurtu eta beharbezainbesteko laguntza eskaini diegu.
|
|
|
Laburbilduz, Bizkaiko leiho monolitikoak lan herrikoiak dira;
|
baina
eredua ezda populazio xehearena, mendebaldetik datorren eredu kultu edo landu baten degenerazioa baizik. Harginak traketsak eta herri mailakoak izatearen ondorioz, leihoekare eredu herrikoiago bati jarraitzen diotela ematen du.
|
|
2002
|
|
|
Esperientzia horiez da eredu bat. Egindakoak asko dauka hobetzeko eta sakontzeko,
|
baina
eredu batmoldatzeko bidean zenbait alderdi praktikan jartzeko balio izan du, eta aurrerabegira zenbait lan ildo argitu eta zehaztu dizkigu.
|
|
|
4 Marken munduak indarra jaso ohi du publizitatetik, Coca Colaren zaporemina zoko denetan jadanik, Mac Donalds eko hanburgesari ezin ha esan ezetzik, Micheljordan en eskutik Nike zapatilekin pozik, (bis)
|
baina
eredu bakar horretan bada ezberdintasunik, munduko zati handi bat bizi baita gosez ta oinutsik. (bis)
|
|
|
24 orrialdeko jarduera
|
baina
eredu hori erabiltzen da oraino. altxatuak diren erhiak oraino ikus daitezkeen kanikei doazkie; bera. beheitituak direnak hutsik diren laukitxoei.
|
|
2004
|
|
|
Bi lanek, Galileorenak eta Descartesenak, elkargune ugari dituzte: aurkari berberak, ihardespen berberei aurre egin beharra, agintezko argudioen aurkako jarrera bera...; baina antzekotasun nagusia matematikaren eredua hartzean datza, bakoitza bere lan bereziari so
|
baina
eredu bati segika. Horretan oinarriturik Descartesek sistema filosofiko berri bat eskaini gura izango zuen, baina ez bakarrik ordura arte ezagunak ziren ezagutza zientifikoak justifikatuko zituena —horixe izango zen eredu aristotelikoaren logikaren asmoa—, baizik eta etorkizuneko ezagutza berriei bidea markatzeko eta errazteko eta bermea emateko eredu teoriko modura balioko zuena ere.
|
|
2005
|
|
|
Erraztasun gehiago hartzen dute erdaraz eta joera naturala da errazena zaigun hizkuntzara jotzea. Beraz, A eta ereduek nahi genuen helburua ez lortzea kezkagarria da,
|
baina
ereduarekin ere zalantzak egotea are kezkagarriagoa da.
|
|
|
Ertz egonkorretan lurrazal kontinentalaren blokeak banatzen dituzten faila normalen izaera eta geometriari buruzko eredu bi daude ere (8.6 irudia). Aspalditik, bloke horien kulunkamendua faila listrikoen mugimenduaren bitartez azaldu izan da (8.6.A., B. irudiak),
|
baina
ereduak konponbide erraza ez duten arazo geometrikoak planteatzen ditu. Egun, lurrazalean faila listrikoen agerpena guztiz arbuiatzen ez bada ere, faila normal planoen ereduek era egokiagoan azaltzen dituzte azalean deskribatutako egiturak (8.6.C., D. irudiak).
|
|
2006
|
|
|
Ezagueraren sorkuntza, eskuratze, banaketa edo jabetza eredu berriak sortu eta garatzen ari dira. Sorkuntza eta banaketa bermatzean jarriko nuke arreta,
|
baina
eredu horiek nola antolatzen ditugun berebiziko garrantzia izango du etorkizuneko gizartea benetan ezaguera eta berrikuntzaren gizartea izan dadin.
|
|
|
Balio al du horrelako eredu batek larrialdietan erabakiak hartzeko, Prestige ren kasuan bezala? noski,
|
baina
ereduak garatuta egon behar du larrialdia baino lehen. Prestige ren kasuan ez ezik, lurreko instalazioetako istripu egoeretan ere bai.
|
|
|
Ikasle etorkinen erdia A ereduan eskolatua dago,
|
baina
eredu bakoitzeko banaketa desberdina da lurralde bakoitzean. Araban ikasle etorkinen %75 A ereduan eskolatzen den bitartean, Gipuzkoan %18 besterik ez da eredu horretan eskolatzen.
|
|
2007
|
|
|
Sistema bateragarriena Bat EQO aukera handien bateragarritasuna da telefono mugikor moderno askorekin, Java erabiltzen du, terminaletan gero eta hedatuagoa dagoen teknologia hainbat sistema eragile dituzte. Horrela, sartzen dituzten alternatibak baino erakargarriagoa bihurtzen ditu Skype mugikorretan, iSkoot adibidez,
|
baina
eredu jakin batzuekin soilik funtzionatzen dute. Nork:
|
|
2008
|
|
|
Mundu txikia, partikulena, ordea, birjina da, ezer gutxi baitakigu hari buruz. Mundu hori azaltzeko xedez, zientzialariek Eredu Estandar bat proposatu zuten,
|
baina
eredu osatugabea da eta galdera ugari utzi ditu erantzun gabe.
|
|
|
Mundu txikia, partikulena, ordea, birjina da, ezer gutxi baitakigu hari buruz. Mundu hori azaltzeko xedez, zientzialariek Eredu Estandar bat proposatu zuten,
|
baina
eredu osatugabea da eta galdera ugari utzi ditu erantzun gabe.
|
|
|
Aspalditik dakigu latinetik hartutako erregek erregina> egin zuela femeninoa, latinean ERREGINA zelako hitza zein erromantze modura moldatu zuelako, eta hortik euskarak ahal izan du atzizkia: erregina, > (hemen malgukari bezala, birj. > bera ez da ezer euskeraz, ezin da segmentatu,
|
baina
eredu bezala badu bere funtzioa; erreginan, ordez, eranskaria dugu, ahal delako, ina> morfema bezala kendu), baita beste batzuk ez hain ezagunak ere: koinatu>/ > koinata> esate baterako.
|
|
|
Jadanik XVIII. mendean Joanes Etxeberri Sarakoak ongi azpimarratzen zigunez4, hizkuntza batuak, eredu gisa balio izatekotan, bat eta bakarra izan behar du, eta ez bi, hiru edo gehiago, kasu horre tan erremedioa gaitza bera baino okerrago gerta daitekeelako. Horrexegatik, gorago aipaturiko egokitzapen lokalak kontuan izanda ere, estandarizazioak, berez, zeregin jaso batzuetarako eredua ukaitea esan nahi du,
|
baina
eredu bakarra eta esklusiboa,
|
|
|
Baina jada ez ziren kultur arloan iniziatiba markatzen zutenak. Are aski aktibo segitzen zuen Campion moduko batek bere orientabidea aldatu egin zuen, literaturan adibidez, erromantizismo foruzaletik korronte berriagoetara igaroz246 Izan ere, Euskal Herriko lurralde dinamikoenean, Bizkaian eta bereziki Bilbo inguruan, belaunaldi berri bat azaldu zen, giro erromantiko foruzale horretan hazia,
|
baina
eredu berriak planteatzen zituena hainbat arlotan: Azkue, Unamuno, Arana Goiri, Julio Urkixo, Telesoforo Arantzadi...
|
|
|
Arana Goirik eskainitako arauetara mugatuz gero, onenean, Bizkairako balio zezakeen euskara estandar bat sor zitekeen(. Kirikiñok? zerabilen moldekoa),
|
baina
eredu horrek ez zuen balio gainerako herrialdeetarako, eta haietaz. Maisuak, ez zuenez askorik esan ez zegoen argi nola sortu beste haietan erabiltzeko euskara sabindar bat.
|
|
|
Praktikan Eskualdunak Azkueren aldizkariek baino arrakasta handiagoa izan zuen, 8000 erosleraino bilduz 1935 aldera4 Hori izan zen gailurra, ordutik erosleak galduz joan baitzen. Funtsean esan liteke Eskualduna XIX. mendeko euskara idatzi eta irakurle ereduaren moldekoa izan zela, agerpen gailena,
|
baina
eredu hura bezala ezin iraun zezakeena luzaz. Izan ere, Eskualduna frantses nazionalizazioa osoki burutu arteko trantsizio prozesuan sortu zen:
|
|
|
Unibertsitate ereduen arteko talka izan bada UPV/EHUn,
|
baina
eredu atzerakoia defendatzen dutenek, katedradunen botere gunea mantendu nahi dutenek, euskararen kontrakoek, irudi laboral iraunkorren aukera baztertzen dutenek, denak berak, ez zuten hautagairik aurkeztu hauteskundeotan. Eredu ezberdinak alderatu baino ezetza bultzatu zuten, jakinda ezetzaren barruan iritzi ezberdinak batuko zirela.
|
|
|
Mikel Laboak ere segitu zuen. Azken diskoan ikusten da boza eta indarra galdurik zituela,
|
baina
eredu bat izan da. Guk nahiko genuke desagertzen garenean, jendeak gogoratzea Oskorri.
|
|
2009
|
|
|
Eta klima aldatzen bada, ni ziur nago okerrera egin dezakeela: gu gutxi gorabehera berdin biziko gara, Norvegian baliteke hobeki bizitzea,
|
baina
eredu guztiek diote Afrika aldean askoz okerrago biziko direla...
|
|
|
Sentsorearen prezioa 19 eurokoa da, eta sentsorez eta hari gabeko hargailuz osatutako ekipoak 29 euro balio du. iPod Touch en kasuan (beti bigarren belaunalditik aurrera) eta iPhone 3GS telefono ezagunaren kasuan, bateragarritasuna erabatekoa da. Gailu horien lehen bertsioak bateraezinak dira,
|
baina
eredu berrien hardwareak hari gabeko hargailua du. Kirol materialeko enpresek, gizartean gertatzen diren aldaketa sakonen jakitun, gero eta lankidetza handiagoa dute.
|
|
|
mendeen poderioz finkatutako kanon klasikoa, hots, greko latindarra. Soilik haren argitan neur zitezkeen idazki berrien merituak; horrek ez du esan nahi berrikuntzarik egin ez zitekeenik,
|
baina
eredu tradizionalaren nagusigoa hortxe zegoen beti, sendo eta gaindiezin.
|
|
|
Agintarien arreta, baina, turismoak erakarri du Jimenezen esanetan. Ez dago sektore horretan lan egitearen aurka,
|
baina
ereduz okertu direla irizten dio. Aitortzen du bizkaitarrek hondartzara joateko eskubidea dutela, baina uste du ahaztu egin dela eskualdeak hori baino gehiago duela.
|
|
2010
|
|
|
Gerora kultukoa bihurtu badute ere, ez zen aparteko filma Steven Lisbergeren hura,
|
baina
eredu berri bat aurreikusten asmatu zuen. Agertoki birtualekin egindako filmetan lehenetarikoa izan zen badaezpada ere, beti aterako baita norbait esanez lehena beste hura izan zela.
|
|
|
Hori kanpoko gauza bat da, baina ez pastorala. Beharrezko da ibilaldia,
|
baina
ereduak badira, eta behar da horier jarraiki, xuxen.
|
|
|
Lehenengoak esperientzia pilotua egin du ikasturtean. Don Bosco ikastetxean A eta eredua eskaintzen dira,
|
baina
ereduko ikasleak, ikasketak euskaraz egin arren, enpresako praktiketan nekez aritzen ziren euskaraz. Hamar ikasleko lagina hartu zuten eta haiek praktikak ahalik eta ingurune euskaldunenean egiteko metodologia landu zuten.
|
|
|
Elfriede denda nahi nuen ikusi. Egia esateko ez bere osagaiengatik,
|
baina
eredu on bat da jende ezkonduarendako.
|
|
|
Euskalduntze ahalegin guzti horiek tituluak ekarri behar dituzte,
|
baina
ereduan ikasten dutenek euskarako maila ezartzeko azterketarik egin gabe, esan du.
|
|
|
DBHn ere indarrean daude hiru ereduak (A, B eta D), baina hortik gora ez. Batxilergoan bi eredu daude legez (A eta D) 177 Azkenik, Lanbide Heziketan ere bi eredu daude nagusiki,
|
baina
eredu horien izaeraz ohar jakinak egin behar dira kasu honetan178 Gatozen, orain, harira.
|
|
|
Hanka sartuz batzuetan, asmatuz bestetan?
|
baina
eredu propioa eraikitzen jarraitu, finean.
|
|
|
Ordura arte, legeztatzeko orduan, ikastolek ez zuten irizpide zehatzik erabili. ? 1970eko legea baino lehen, ikastola batzuk legeztatuta zeuden jada,
|
baina
eredu bateraturik erabili gabe. Bakoitzak ahal zuena egiten zuen, formula errazenari helduz?, dio Paulo Agirrek.
|
|
|
Berrerabilpen solidarioa ere egin daiteke. Oraindik martxan dauden
|
baina
eredu berri batekin aldatu diren produktu batzuek beharrean dauden pertsonei zerbitzua eman diezaiekete.
|
|
|
Arrifiek ez dute oraindik hitz egiten duten mintzairaren idazteko sistema grafiko edo alfabetorik. Idatzi behar izanez gero eredu arabiera erabiltzen dute, susiek hala egiten zuten behintzat eta arrifiek ere halaxe egin behar izan dute letra arabiarrak baizik ezagutzen ez zituztelako,
|
baina
eredu ortografikorik gabe, bakoitzak bere gisara. Pedro H. Sarrionandiak alfabeto konbentzional espainola proposatuko du arazoa soluzionatzeko.
|
|
|
Izan ere, 1987tik Bilboko Udalak eta konpartsek elkarlanean antolatzen dute Aste Nagusia,
|
baina
eredu misto hori arriskuan ikusten dute konpartsek. Aurten zantzu ugari egon dira:
|
|
2011
|
|
|
Neskak segitu du azaltzen ez dagoela esaterik apokalipsia kolapso bidez gertatuko ote den, aurreko zibilizazio batzuetan bezala, edo endekapen geldiezin batean; nolanahi ere, munduaren amaiera ez
|
baina
eredu ekonomiko batena begi bistan dagoela ikusi nahi duen ororentzat, egungo krisi globalarekin.
|
|
|
Hori da edukiontzien eta egitura estandarizatuko edukiontzien eta etxe aurrefabrikatuen arteko desberdintasun nagusia. Gero eta diseinu zabalagoa dute,
|
baina
eredu itxietan eta mugatuetan oinarritutako eskaintza ugari dute. Lehorreko eraikuntza da, eta espazioak eratzeko aukerak ia infinituak dira.
|
|
|
Eta amorru sekulakoa ematen dit horrek. Atzera bueltarik gabea omen zen haren dekadentzia,
|
baina
eredu zahar haren arrasto askok bizi bizirik segitzen du han hemen.
|
|
|
Dudarik ez ederra dela Suedian galleta ingelesak erosi ahal izatea edo Euskal Herrian tropikoetako frutak dastagai edukitzea,
|
baina
eredu horren zehar kalteak ez ahaztea komeni zaigula, alegia. Edozelan ere, aurrerago jardungo dugu gai horiei buruz.
|
|
2012
|
|
|
Tira, eta dagoeneko gizon askok ere ez, bizimodua beste era batera ikusten dute. Beharbada gehiegi orokortzea da,
|
baina
eredu hori, nik ezagutzen dudan arloan, aldatu egin behar da, agortuta baitago. Emakumeak postuoi heldu behar die egoera aldatu ahal izateko.
|
|
|
1989an hasi zen Inza psikoestimulazioaren mundua aztertzen. Zaharren garuneko engranajeak herdoilduta ez geratzeko ariketak sortu nahi zituen,
|
baina
eredurik ez zuen aurkitzen. Haurren mundura jo zuen eta estimulazio goiztiarrarekin egin zuen topo.
|
|
|
Hurrengo hamarkadan, ikasliburuak eta liburu digitalak elkarren ondoan egongo dira,
|
baina
eredu hibrido baterantz joko dute.
|
|
|
Aurreko zerrenda ez da guztiz osatua,
|
baina
eredutzat har daiteke. Kasuan kasuko zerrenda propio bat landu da, kontuan hartuta lan jardueren izaera eta lanak egiten diren tokia.
|
|
|
Euskal Herrian dagoen naziosentimenduen aniztasuna da abiapuntua. Aniztasuna kudeatzeko modu demokratikoenaeredu kontsoziazionala izan daiteke,
|
baina
eredu hori, nazio eta kultura desberdinak moduorekatuan kudeatzeko aukera ematen duena, ezin da edozein ingurune politikotan aplikatu.Eredu horrek ingurune politiko egokia behar du, Espainiako eta Frantziako estatuek eskainiezin dutena.
|
|
|
Iritzia Luis M. Jiménez Herrero, Espainiako Iraunkortasunaren Behatokiko (EOS Iritzia Luis M. Jiménez Herrero, Espainiako Iraunkortasunaren Behatokiko (EOS) zuzendari exekutiboa; krisiak areagotu egiten du Espainiako garapen ereduaren ahultasuna,
|
baina
eredu iraunkor berri baterantz aldatzeko aukera ere bada: «Ezin dugu itzuli ekonomia harrapari kortoplazista eta ineraginkor batera».
|
|
2013
|
|
|
UPNk eta PSNk desadostasun ugari dituztela azpimarratu du Nafarroako presidenteak,
|
baina
eredu instituzionalean bat datozela gaineratu du. Egoera ekonomiko zailetik ateratzeko eta langabeziari aurre egiteko neurriak martxan jarri behar dira, adierazi du Barcinak.
|
|
|
Epe zabal batek aukera ematen du kredituak arinago ordaintzeko, eta hileko kuotak ez dira hain agresiboak izango Muga hori erabil dezakete bezeroek finantziazio horren eskaeran, nahiz eta proposamen oso puntualak eta zehatzak izan beti. Finantziazio bideak dira, eta 75.000 euroko aurrerapena lor dezakete,
|
baina
eredu jakin batzuetan gutxieneko zenbatekoa (25.000 euro) eskatzen dute. Bestalde, amortizazio epeak handitzeko, banku proposamenetako askok titularrei eskatzen diete beren finantzaketa bidea interes tasa aldakorrera edo finkora lotzeko.
|
|
2014
|
|
|
Brasil pobreen herrialdea zen lehen. Gaur egun pobre gutxiago dago,
|
baina
eredu neoliberalak indarrean jarraitzen du eta herritar ugarik ez dauka duintasunez bizirauteko beste modurik, lan prekarioak egitea baino.
|
|
|
Koalizioaren diskurtsoarekin «aspertuta» agertu zen gero: «Gure eredua hobe daiteke,
|
baina
eredu sendo bat desioekin alderatzen ari zarete. Datu objektiboek diote estatuan dagoen planta onena dela Zabalgarbi».
|
|
|
Bertsoek galarrotsak pizten dituzte baina izar dezagun zer bortizkeria izigarriarekin zafratzen duen Eliza bertsoetan," saindu iduri deabru madarikatua". Fededuna zen Katxo, Nahi badugu hil eta salbatu bertsoen egilea, baina apezen botere politikoa du hemen xehatzen, Larzabal apez dago bere obra osoan eta bere kanpoko urratsetan ere,
|
baina
eredua Santa Cruz du. Tesiarekiko antzerkiek leku handia dute horren obran:
|
|
2015
|
|
|
Nazioak edo erregioak, maila batean; eskualde ekonomikoak, bestean; administrazioa eskualde handien, hiri handietako inguruen eta herri xumeen artean banatua, eta abar. Horrekin ez da esan nahi Erdi Aroko ezaugarriak berretsiko direnik, noski,
|
baina
eredu erabilgarria izan daiteke egituraketari dagokionez. Aukera honetan maila lokalak lehentasuna hartzen du, eta, subsidiaritate irizpideari jarraituz, kudeatzeko gai ez dena bakarrik utziko lioke gaineko egiturari.9
|
|
|
Bestetik, GeoGebrarekin eraikitako ereduak dinamikoak direnez, errez manipula daitezke. Horrela, ikasleek ikus dezakete Talesen teoremaren enuntziatua ez dela betetzen soilik zuzen paralelo eta ebakitzaileen disposizio jakin baterako,
|
baina
eredua nahierara molda daitekeela eta emaitza beti lortuko dela. Nolabait, frogapen induktiboa erabiltzen da lehenik (kontraadibiderik ezin aurki daiteke), eta, ondoren, frogapen deduktibora pasa daiteke.
|
|
|
" Gobernuz Kanpoko Erakundeak zerbitzuen hornitzaile izango ziren. Exotikoa irudi lezake,
|
baina
eredu hura Estatu Batuetan aztertua eta frogatua izan zen".
|
|
2016
|
|
|
Debekuaz hitz egiterakoan heteropatriarkatua aipatu duzue,
|
baina
eredu horretan kokatzen ez direnak ere ari dira zalantzan jartzen zapiaren erabilera, debekatzea komenigarria den ala ez…
|
|
|
Baliabide gehiagoren beharra ere sumatu du Zendoiak, ikasleen premia berriek irakasle taldean sortuko dituzten beharrei erantzuteko. «Gaur egun, irakasleon borondate onari esker betetzen ditugu dauden gabeziak,
|
baina
eredu duala zabalduko bada...».
|
|
|
bidaiak kontatzeko literatura pixka bat sobera legokeen bezala, irudipena daukat literatura, ere? turistifikatzeko arriskua geroz eta handiagoa bihurtzen ari dela, egun. Dublingo Bloomsday delakoa ideia originala edo dibertigarria izan zitekeen, hasiera batean behintzat,
|
baina
ereduaren errepikapena, zabalkuntza eta imitazioak labaingarriagoak iruditzen zaizkit, literaturaren luzapen gisa alegia. Gurera ere iritsi da joera, Dolores Redondoren ditxosozko Baztan misteriotsu gastronomikoaren inguruko bidaia antolatuekin, edo Bernardo Atxagaren Obaba/ Asteasuko Muskerraren bidearekin, besteak beste; Gasteizen eskaintzen dira jadanik, ez da broma?
|
|
2017
|
|
|
Bake prozesuaren oinarrian dagoen ideia da neoliberalismoak bake iraunkorra laguntzen duela. Ipar Irlandan gertatzen ari dena ez da, beraz, bakarrik gatazkatik bakerako trantsizio bat,
|
baina
eredu neoliberalerako trantsizioa. Nire liburua argitaratuz geroztik agertu diren estatistika datuek baieztatzen dute gatazka gehien pairatu duten jendeak direla sozialki eta ekonomikoki nekezia handienean direnak.
|
|
|
1992 urtea zen, urte garrantzitsua hura ere, 1989an erori baitzen Berlingo harresia, eta ondorioz, esperientzia sobietarra. Guztiz desados egon zintezkeen horrekin,
|
baina
eredu bat zen gutxienez, eta bertan behera amiltzen ari zen, kartekin egindako gaztelu bat balitz bezala. Harrigarria zen, eta apenas geneukan informaziorik.
|
|
|
Errazagoa da elikadura ez osasungarria ematea, osasungarria eskaintzea baino. Trantsizioak konplexuak dira,
|
baina
eredu honek asko eskaintzen du maila askotan.
|
|
|
" Hezkidetza ez da neska eta mutilak nahastea eta kitto". Halaber, badira mutilen taldeetan jokatu
|
baina
eredu mistora pasa nahi duten mutilak," agian ez direlako identifikatzen maskulinitate lehiakorraren ereduarekin". Zentzu horretan, aipatu behar da mutilek ere mutilen artean bazterketa bizi dutela, arrazoi diferenteak medio.
|
|
|
Hala ere, elikagai anekdotikoa da. Bada elkarte bat bere kontsumoaren eta erasoen artean,
|
baina
eredu dietetiko osoan ez litzateke elikagai honi hainbeste arreta eman behar. Populazioari dagokionez, tomatea «billano handia» bezala identifikatzen da, eta errazago ahazten dira beste elikagai batzuk, are osasungarriagoak eta krisi horiek eragiten dituztenak, hala nola hestebeteak, alkohola edo freskagarriak.
|
|
|
Alkateak sarituak zoriontzeaz gain, ondorengoa nabarmendu du: " Zarautz Herri euskalduna da, eta harro gaude horretaz,
|
baina
eredu izan gaitezke beste askorentzat hizkuntzaren normalizazioan, eta horretan ahalegindu behar dugu". Era berean, herriko establezimenduak, enpresak eta elkarteak euskararen erabileran" eredu" izan daitezkela adierazi du, eta" aurrerapausoak ematen jarraitzera animatzen zaituztet".
|
|
2018
|
|
|
Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako datuak bildu ditu ISEI Irakats Sistema Ebaluatu eta Ikertzeko Erakundeak. Sare publikoaren eta itunpekoaren arteko ezberdintasuna nabaria da,
|
baina
ereduen araberakoa ere bai: publikoan, A ereduan ari diren bost ikasletik lau dira maila sozioekonomiko baxukoak; ereduan, bitik bat; ereduan, hirutik bat.
|
|
|
Nola bereizi eldarnio zentzugabeak amets gogo pizgarrietatik. Nola eraman alferrak, haien izaera ulertuz, edo onartuz behintzat,
|
baina
eredua haien neurrira ekarri gabe. Eta, ororen gainetik, nola bultzatu langile prestuei bihotz emango dien eredua.
|
|
2020
|
|
|
Esan dugu: sistema ekonomiko kapitalistek ongizatea merkatuaren bidez lortzera behartzen dute gizartea,
|
baina
eredu liberalek (Erresuma Batua, Estatu Batuak) ongizatea lortzeko merkatuarekiko duten dependentzia Europa iparraldeko, erdialdeko eta hegoaldekoena baina handiagoa da, tartean, estatua txikiagoa izan ohi delako eta merkantilizazio maila handiagoa. Egungo gizarte kapitalista eta patriarkaletan, merkatuaz gain, estatuak eta familiak, alegia, egitura publikoek eta emakumeek kobratu gabe egindako lanak (zaintza eta etxekoa) ematen dute ongizatea era egituratuan; horregatik aztertu behar da, merkatuaz gain, herrialdeek duten estatu mota eta familiarizazio maila, gogoan izanik familiarizazio maila gero eta handiagoa, orduan eta sexistagoa ongizate erregimena (ikus Sarrera eta III. kapitulua).
|
|
|
izaera erresidentzialeko (eguneko zentroak, anbulategiak,?) asistentzia oso errotua dago oraindik ere, eta kasu gehienetan pribatizatuta, aurrerago ikusiko dugun moduan. Berrikuntza gutxiko asistentziak behar baino presentzia handiagoa dauka gure gizarte babeseko sisteman, eta pribatizazioak presentzia handiegia, horrexegatik kokatzen da Hego Euskal Herria, orain ikusiko ditugun hainbat arrazoirekin batera, mediterranearra den
|
baina
eredu liberalaren zantzuak dituen ongizate erregimenean. Zaharren eta oro har zaintzaren kasuan, ikusi dugu aurreko kapituluetan, merkantilizatzen denean prekarizazioa handitzen da; hortaz, emakume batzuen lan ez ordaindua murrizten da eta beste batzuen lan ordaindu prekarioa zabaldu.
|
|
|
Legebiltzarraren langa gainditu zuen estatutugaiak, baina ez Espainiako Kongresuarena, hilabete eskas geroago. Hor amaitu zen testu haren ibilbidea,
|
baina
eredu hark itzal luzea utzi du, gaur egungo eztabaidan presente egoteraino.
|
|
|
Hau da, globalizazio prozesuan, Mendebaldeko herrialde aberastuek Asiara bideratu zuten ekoizpenaren zati handi bat –eta, horrekin batera, kutsaduraren parte bat–, besteak beste herrialde haietako eskulana askoz ere merkeagoa eta lan eskubideak okerragoak zirelako Europan eta AEBetan baino. Naomi Kleinek This Changes Everything liburuan dioen moduan (Honek dena aldatzen du)," gure arropak, gailu elektronikoak eta altzariak Txinan egiten hasi ziren,
|
baina
eredu ekonomikoa nagusiki AEBetan egina zegoen" 8.
|
|
|
Euskarak apenas lekurik zuen eta gaztelania gailentzen zen Bilboz ere aritu zen, hala nola Bilbaoko kaleak poeman (Aresti 1967). Tamalez ezin dugu Arestiren lana baliatu nobela urbanoan sakontzeko,
|
baina
eredu eta inspirazio izan zen ondorengo euskal idazle gehienentzat, baita Saizarbitoriarentzat ere, eta bere diskurtsoaren kokapenak eta espazio aldaketak eragina izango zuen ondorengoengan ere.
|
|
|
Beraz, lehenik eta behin esan behar da irakasleen artean askok IKD eredua zer zen ere ez zekitela programan sartu aurretik. Horiek esan dute programari esker IKD eredua zer den ezagutu dutela,
|
baina
eredu honekiko jarrera ez da berdina denengan.
|
|
2021
|
|
|
Eredu aldaketa baten falta sumatu du: «Erregai fosiletatik teknologia berriztagarrietara pasatuko gara,
|
baina
eredu berari jarraituta: enpresa handiak mantentzen, eta ez egiten herritarrentzako neurriak.
|
|
|
hautsa eta hauts ekaitzak. «Badakigu hauts ekaitzen sasoi bat dagoela,
|
baina
ereduak ez dira gai esateko non sortuko diren eta zer nolako indarra izango duten», onartu du.
|
|
|
Berdin aplikatzen zaio norbaiti, nola gertaera edo gauza bati. OEHn zentzu berarekin,
|
baina
eredu murriztua erabilita.
|
|
|
Erakunde sinatzaileen aburuz, autonomia printzipioarekin bat etorriz, berezko hizkuntza ofizialki aitortuta duten erkidegoetako hezkuntza sistemaren hizkuntza araubideak dena delako erkidegoaren eskumen esklusiboa izan behar du, eta horrek «berezko hizkuntza guztien eta gaztelaniaren gaitasun osoa eta berdina bermatzera» bideratuta egon behar du. Hala eta guztiz, autonomietako araudiek helburu hori jaso arren, gaztelaniaren gaitasuna erabat bermatu da aplikatu diren ereduetan,
|
baina
eredu orok ez du helburu bera bermatu katalanarentzat, euskararentzat eta galegoarentzat. «Ikerlan eta ebaluazio fidagarrienek, bai eta katalana, euskara edo galegoa berezko hizkuntza duten autonomia erkidegoetan egin diren askotariko esperientziek frogatu dutenez, hizkuntza horien etorkizuna normaltasunez ziurtatu nahi bada, katalanak, euskarak eta galegoak presentzia sendoa behar dute hezkuntza sisteman eta horrek ez dio orain arte inolako galerarik ekarri gaztelaniaren jakintzari, ezta hemendik aurrera ekarriko ere», nabarmendu dute testuan
|
|
2022
|
|
|
Ezinbestekoa da zernahi arlotan ereduak ukatea, baina baita, hala komeni denean, ereduei uko egitea ere, eredua erredura izatera iritsi aurretik bereziki. Ereduei eutsi behar zaie,
|
baina
eredu zaharrak ere hautsi egin behar dira, eta eredu berriei bidea utzi. Arauek eta ereduek artea eta jenioa suntsitu egiten omen dute.
|
|
|
Pazienteak bere sexualitatearen «boterea» berreskuratzeko hauspoa da Alooa, dioenez. «Muga indartsu bat dago,
|
baina
ereduarekin disolbatzen da, pixkanaka pixkanaka».
|
|
|
Bidean beti galtzen dira gauzak, aldaketak planteatzen diren momentutik galdu egiten da zerbait. Eredu hobe batera zoazela pentsatzen duzu,
|
baina
eredu berri horrek ere baditu bere akatsak eta gabeziak. Mutur batetik bestera pasa behar da askotan erdibide bat topatzeko, beti egin behar da birpasa bat ikusteko zer galdu dugun eta zer irabazi.
|
|
|
Ondoko etxera, bai. Hor segitzen zuen Lasarteko ikastolak,
|
baina
ereduko publikora aldatu nintzen. Lantegia aldatu nahi nuen.
|
|
|
Libertimenduen zikloan sartu aitzin Oihenart amikuztarraren Kaniko eta Beltxitina irakurria nuen Arestiren edizioan, eta horren baitan zegoen teatralitateak konbentziturik idatzi eta muntatu genuen 1995ean Donibane Garaziko ihauterietako Trajeria deitu genuen lan bat. Ukan zuen kaos baldintza haietan ukaiten ahal zuen arrakastañoa,
|
baina
ereduak ez ninduen arras konbentzitu. Zuzendaritza kontu, beti bezala.
|
|
|
Hala ere, eredu malgua da, eta azterketan diagnostikatzen diren beharren arabera egokitu daiteke. Hau da, mugimendu egitura horren bidez testu generoaren estandarizazioa bilatzen da,
|
baina
eredua malgua da, ezagutza eremu batetik bestera desberdintasunak egon baitaitezke.
|
|
2023
|
|
|
Eta 2021eko irailean Topaguneak antolatuta, hainbat euskara elkarteri luzatu zitzaien deia Laudioko Aiaraldeko Faktoria bisitatzeko. Bisitatu genuen, flipatu genuen,
|
baina
eredu hori oso urrun geratzen zitzaigun.
|
|
|
Bisitatu genuen, flipatu genuen,
|
baina
eredu hori oso urrun geratzen zitzaigun. Eta, handik gutxira, 2021eko urrian Sopelara joan ginen, Plaza Beltza kultur gunea bisitatzera, zapatu goiz batean.
|
|
|
Baina batzuetan, ikasleei zaila egiten zitzaien. Irakasle hasi nintzenean, bazegoen ja eredua institutuetan,
|
baina
ereduko ikasle guztiak ez ziren euskaraz hasi hiru edo lau urterekin; eurek hasi zirenean, oraindik ez zegoen denontzako euskal eredurik, eta irakurketa maila ez zen oso trebea.
|