|
2004
|
|
|
Besteren esanak eta idatziak hartu eta neuri komeni zaidan moduan joste lana egiteak, dudarik gabe,
|
baditu
bere alde zalantzagarriak. Jokabide eztabaidagarri horren inguruan liburuko leku batean adierazia daukadana aldatuko dut hona, neure burua zuritze aldera baino areago, erabili dudan prozeduraren arriskua aitortzeko.
|
|
|
Ideologia kulturalistak
|
baditu
bere argudioak subiranotasun nazionala gutxietsi eta kulturaren nortasun aterpea goresteko. Aitaren etxea, susmopean hartua daukate nonbait, horren barruko euskaltasuna sustatzeko eta mamitzeko baino areago, badaezpadako egitasmo politikoak babesteko izan litekeelakoan edo.
|
|
|
Ez, badaude gauza batzuk esan ezin direnak egoera horretan. Ez horretan ez eta beste batzuetan ere, dena aitortzera, ze barregarri geratzeak ere
|
baditu
bere mugak.
|
|
2006
|
|
|
Gauza miresgarri gehienek bezala, kafeak ere
|
baditu
bere kondairak. Ustez, Arabia eta Yemen aldeko lurretakoa da kafea.
|
|
2008
|
|
|
A, eta zera ere esan: . Ben Gunnek
|
baditu
bere arrazoiak?.
|
|
2009
|
|
|
duela Natura. Eta Orixek sentsuak itxi egin behar
|
baditu
bere baitan biltzeko, munduari uko eginez, Gandiagak sentsu guztiak ireki ireki eta bere barnea mundu guztiaren gain zabaldu behar duela ematen du:
|
|
|
Baina berehala erabaki dute ezetz, txikiegia dela bainugela guztientzat, agentea, bi bezeroak, txakurra eta haiek hirurak, eta, gainera, zer nolako eszena antzeztu dezakete bertan? Profesionaltasunak
|
baditu
bere mugak. Bai, hobe hemen itxarotea.
|
|
|
Mundu honetan gizakiok egiten dugun orok
|
baditu
bere arauak. Gorteko dantza ez da salbuespena.
|
|
2011
|
|
|
Eta iragana borborka hasi zait Mikelen argazkia metroan ikusi nuenean bezala, organo boikot egilearen txilioak ziren, jaun eta jabe orain, ni eta bera bat, ni eta ni. Iragana inbokatzeak baina, bide hesitu batean zehar ez bada,
|
baditu
bere arriskuak, gero justifikatzeko arrazoi katerik sortzea ezinezko egiten didaten harremanak eratzen dira agerpen ordenaren araberako justaposizioz. Joseba hilko dut, eta pentsamenduarekin zerikusirik izan gabe gogoratu dut Eta norekin aterako naiz orain San Joanetan?
|
|
|
ikusiak ikusita, han hemenka munduan aurrera eraman diren hizkuntz berreskurapenerako ahalegin saio gehientsuenak berandu iritsi dira normalkuntzaren geltokira. Normalizazio sozialaren trenak ere
|
baditu
bere gutxieneko eskakizunak noizkoan eta nolakoan.
|
|
|
Gutxiengo nazionalen aurkako eraso sistematiko horrek
|
baditu
bere oinarri filosofikoak ere. Izen handiko jakintsuak daude tartean.
|
|
|
Gutxiengoen eskubideak aldarrikatzeko estrategia, humanista? soilak ere
|
baditu
bere hutsune larriak. Hainbaten moral aratzak hitzetik hortzera darabiltzan helburuak izen abizenok ditu:
|
|
|
Komunikazio gizartearen kontzeptuak ere
|
baditu
bere ertz laztuak, komunikazioaren jarduna ez baita inposiziorik gabekoa: –Inposizioa bera ere komunitatea funtsatzeko modu bat da.
|
|
2012
|
|
|
Eta guk ez genion barrerik egiten. Hizkuntzak ere
|
baditu
bere mugak, honetaz kexu da askotan Benito, pentsamenduak ezin duelako ulertu, ezin delako iritsi bere kodearen bidez izakiak dakiena esplikatzera, komunikatzera. Isiltasuna izan da ekialdeko mistikoen helmuga existentziaren eta esperientziaren arteko zubiak zeharkatzea amaitzen zutenean.
|
|
|
Pentsatu zenuen gazteek baino indar gehiagoz estimatzen zutela bizitza. Zahartzeak ere (edo heriotza begi bistan izateak)
|
baditu
bere abantailak.
|
|
|
–Tamalez zuhaitz horien itzalpean jaiotzeak
|
baditu
bere abantailak, esan du tutoreak gero.
|
|
|
–Bai. Txakur zintzoak ere
|
baditu
bere abantailak.
|
|
|
Egilea medikua zen. Obra horrek
|
baditu
bere alde zientifikoak, gizaseme bati ezagutzea gaizki ez datozkionak, eta, atrebentziaz esan ere esango nuke, beharrezkoa dela gizonak ezagutu ditzan. Baina beranduago, beranduago!
|
|
2013
|
|
|
–Segun eta ze ikuspuntutatik begiratzen duzun langabeziak
|
baditu
bere alde onak...
|
|
2014
|
|
|
322 Zahartzaroak
|
baditu
bere gauza zoragarriak ere: gaztaroko oroitzapenak, adibidez.
|
|
|
Zentrotik aparte samar izateak
|
baditu
bere onurak, hala nola autoa etxe parean utzi ahal izatea. Atzeko eserlekuetan utzitakoak jasotzean hasi dira eztabaidan:
|
|
|
1856 Izan ere, Renanek berak aski xeheki eta luze azaldu bezala, Alemaniako batasuna (berak nazionalitate printzipioaren aplikazio legitimotzat daukana), zuzenki arraza bereko aleman austriarren aurka bururatu da (112), eta aitzitik
|
baditu
bere barnean eskualde eslabiarrak ere (90): nazioaren kontzeptu politiko bat da, hortaz, ez arraziala, batasun nazional alemanaren oinarrian dagoena.
|
|
|
Beharbada egokia da Renanek otoitz batean laburbildua eskaini gura izan
|
baditu
bere biografia espiritualaren eta bere filosofia/ teologiaren giltzak. Izan ere Renan substantzialki, profesional eta intelektual gisa, erlijioaren historialaria izan da, eta, pertsona heinean orobat, Elizaren eta dogmaren kritiko egon litekeenik erlijiosoena bere eran, sakonki espirituala, espiritualista234,, apaiz laiko?
|
|
2015
|
|
|
Hondartzako bakardadean erantzun bat partekatzeko, osatzeko eta aurkitzeko amets hura ez ote zen ispilu bateko isla besterik, eta ispilua bera ere ez ote zen kristalezko mintz bat besterik, gelditasunean formatua ahalmen prestuagoak azpian lo daudenean? Luze iritzita, etsipenez baina joan nahi ezik, edertasunak bere lilurak eskaintzen baititu,
|
baditu
bere kontsolamenduak?, ezinezkoa zen hondartzan ibiltzea; jasanezina zen kontenplazioa; ispilua hautsirik zegoen.
|
|
|
Nik ez dut gurasoez aritzeko asmorik, amaren gurasoez baizik. Aitona amonez jarduteak
|
baditu
bere al de on eta txarrak: txarra, aita amez baino gutxiago dakigula, garaia askoz urrunagoa zaigula, eta, hortaz, ezin konta ahala izango direla historiako zuloak, etengabea anakronismoaren arriskua; alde ona, berriz, tabua gurasoen kasuan baino askozez apalagoa dela eta, datuen faltan, irudimenaren bitartez osa ditzakegula kontagaiaren hutsuneak.
|
|
|
Hasieran pare bat buelta korridorean gora eta behera, berritsuenak isiltzeko; gero linternarekin izutu bere ohetik jaikitzekotan zebilen bihurriren bat; azkenerako aski da ixxx bat ahoskatzea txutxu mutxu be rankorren bat isilarazteko. Logurak
|
baditu
bere legeak, grabitateak bezala, eta luze gabe bere menpera ekarriko ditu egoskorrenak ere.
|
|
|
Ideia honek ere
|
baditu
bere trabatxoak: denbora asko kostako dela, haur batzuk konturatu egin litezkeela norbait beren gauzen artean ibili dela, lapurrak berea ez den txoko batean ezkuta dezakeela harrapakina...
|
|
|
Ez dakit akats hori komikien egiturari sor diogun ala ez. Dena dela, komikiak
|
baditu
bere baliabideak eta horiek ustiatzeari ekin behar dio. Errealitatearen eta fikzioaren gai horiek ukitzerakoan, komikiei, onartu behar dut, ezin zaie interesa pizteko duten gaitasuna ukatu.
|
|
|
Lisboaren setioaren historia. Dena den, Zalduaren ereduak, hau da, adiskideen arteko kritika trukatze egiatiak,
|
baditu
bere arriskuak: besteak beste, ostikolariaren mintzamoldea.
|
|
|
Hil edo bizikoa da hizkuntza etengabe berritzea. Bizimoduarekin batera aldatu behar du hizkuntzak, baina horrek ere
|
baditu
bere mugak eta bere arauak; ondorengo hirurak, nire ustez, oinarrizkoenak:
|
|
2016
|
|
|
Ezkorregia zara, Xotero. Egoera berri honek
|
baditu
bere onurak. Agian ondo etorriko zaigu bi arduradun izatea, bata entrenadorea eta bestea kapitaina.
|
|
|
Horixe izan zen bigarren hipotesia, baina honen ondotik etorri zen hirugarren bat ere: hantxe aritzen ziren Koldo eta Begoña, beren gordeleku sekretuan jo eta ke, gorputzak eskatzen ziena gorputzari emanez, beren nahi eta irrikak asez, izerdiz eta bestelako isurkiz hustuz, poz eta atseginez betez; elkarren gorputzen geografia ere ikasi zuten, zoko moko guztietan, baina gorputzak
|
baditu
bere makineria ezkutuak, bere lege idatzi gabeak; hileko emalegea ez zitzaion hileroko garaian etorri Begoñari; lehen egunetan konturatu ere ez zen egin, gero atzerapen normala izango zela pentsatu zuen, baina ez zen normala horrenbeste atzeratzea; Begoñaren amak urte batzuk zeramatzan ordurako hileko odolik ezagutu gabe, adin batean berez etorri beharrekoa gerrako deskalabruak aurreraturik non... –Nahiko trapu ba al dun??, galdetu zion, orduan ez baitzen zelulosazko konpresarik,, aspaldian ez dinat ikusi?; bigarren hutsaldia iritsi gabea zen artean, gerta zitekeen guztia hormonen nahasmendu arrunt bat izatea ere, baina amari esan beharreko gezur txiki hark argiro erakutsi zion Begoñari, bat batean, haurdun zegoela; Gernikako bonba guztiak batera bere gainera erori balira legez sentitu zen, goitik beherako ukaldi bortitz batek buruan jo eta sorgortuta utzi balu bezala; halaxe aurkitu zuen Koldok, eta, bien artean sorturiko konfiantza gorabehera, ez zuen erraza izan Begoñari egia ateratzen; kontatzeak on egin zion ordea, berari ere afera osoa hoztasun apur batez ikusten lagundu zion eta; arazoaren goiti beheitiak aztertzen ibili gabe ere bat zetozen biak, Koldo eta Begoña, lehenbailehen ezkontzea zutela irtenbiderik onena; onena ez ezik, baita bakarra ere.
|
|
|
guardia zibilera??. Hau emakumearen xanoa, pentsa genezake, baina, noski, berak ez du zertan jakin guardia zibila zer den, ezta denik ere; horrek
|
baditu
bere abantailak ere: esaterako, ez du batere kezkarik, edo ez kezka berezirik behintzat:
|
|
|
Denok aritu nahi dugu euskararen alde», nabarmendu du Bethartek. Bakoitzak
|
baditu
bere egitekoak, Lopeperen esanetan: «Herri mugimenduak jendartean ari dira bakoitza bere arloan, bai Euskal Konfederazioan koordinaturik ere:
|
|
|
Osaren esanetan, egoera argitzea falta da instituzioen eta euskalgintzaren artean: «Bakoitzak
|
baditu
bere funtzio eta ardurak, eta, berez, osagarriak dira. Errealitatea bestelakoa da, ordea:
|
|
2017
|
|
|
Munstro, mago eta sorgin jendeak
|
baditu
bere mediku eta ospitaleak, haien berezitasunak ezagutu eta behar bezala sendatzen dakitenak. Une hartan, ordea, Munstroen Eskolakoak beren hiritik aparte zeuden, bazter galdu batean, eta han ez zuten ezagutzen ez sendagilerik, ez erietxerik, eta ezin Mamu familiari ere galdetu, kanpora joanak ziren eta.
|
|
|
Hortxe plazan pozoi pixka bat jarriko balute, ospa denak egun batean, zeren dendari bat gauza ez bada bere animaliei plazatik korrika ibiltzen ez uzteko, hobe luke oiloen ordez beste zerbait saltzea, jaten ez duen zerbait, esate baterako goldeak edo tipulak. Eta gizon batek ez
|
baditu
bere txakurrak lotuta edukitzen, edo haien beharrik ez du edo ez luke txakurrik eduki behar. Nik esaten dudana hiri bateko kontu guztiak herri ziztrin batekoak bezala eramaten badira, herri ziztrin bat izango duzula azkenean.
|
|
|
Lintxamendu bat egon dela aipatzen du, esaterako. . Gure gizartea oso permisiboa da, baina
|
baditu
bere zauriak ere, eta horrelako kasu bat ateratzen denean, hor kargatzen dugu errugabe sentitu behar guztia eta errudun bat aurkitu behar guztia. Lintxamendua horri esaten diot?.
|
|
|
Kotxe zuriak garbienak omen dira. Baina garbitasunak berak, munduko gauza guztiek bezalaxe,
|
baditu
bere mugak. Sapaia eta motorraren estalkitik hautsa nabarmentzen bada, behekaldean lokatzaren pilatzea jasanezin bihurtu da.
|
|
|
sukar handiko egunak izan baititut, eta horietan edozein gauza. Hala ere, kalenturak
|
baditu
bere martingalak: sukarrak goiti egitean, burua eldarnioetan zorabiaturik, apal apal geratzen zitzaidan gorputza, ezertarako ezgauza, ezta bekaturako ere; esan nahi baita, hankarteko trepeta oker horrek ez zuela bururik jasotzen, hizkeraren gordina barkatzen badidazu.
|
|
2018
|
|
|
Langilearen ahalmenak garatu egiten dira denborarekin, eta haren izatearen eta nortasunaren parte integral bat bihurtzen dira azkenerako; ahalmenak barrenetik daude lotuta pertsonari, eta ez kanpotik. Are, ez ahalmenak eta ez lan indarra ezin dira erabili langileak ez
|
baditu
bere borondatea, ulermena eta eskarmentua baliatzen haiek abian jartzeko. Lan indarra erabili nahi bada, haren jabeak hortxe egon behar du, eta, beraz, lan indarra potentzial hutsa besterik ez da harik eta jabeak hura martxan jartzeko behar den hori egiten duen arte, hala jokatzea adosten duen arte edo hala jokatzera behartzen duten arte; alegia, langileak lan egin behar du.
|
|
|
ezin diote utzi obeditzeari, ezin diete uko egin enplegatzailearen aginduei, eta ezin dira elkartu sindikatuetan edo elkarte iraultzaileetan. Hala eta guztiz ere, enplegatzaileak makinak jartzen
|
baditu
bere langile guztien ordez, orduan jabe bilakatuko da, besterik gabe. Enplegatzaileari, beraz, interesatzen zaizkio langileak izate gisa ere, zeren, haiek gabe, ugazaba izateari uzten baitio, eta mendekoen gaineko aginpidea galtzen baitu.
|
|
|
Milaka urte geroago (historiak
|
baditu
bere zizare zuloak), naziek gidatutako Alemanian antzeko praktikak aplikatu ziren, betiere arraza arioa optimizatzeko asmotan. Prematuroak, paralitikoak, atzeratuak, Kinderfachabteilungen izeneko pabiloi berezietara eramaten ziren jaio orduko, eta bertan Bayer laborategiak ekoitzitako fenobarbital pixka bat nahikoa izaten zen alemaniar akastun txiki horiek guztiak historiatik ezabatzeko.
|
|
2019
|
|
|
etxekoandrearen helburu immediatoak bitarteko soilak dira, ez zinezko xedeak, eta proiektu anonimoak baino ez dituzte islatzen. Ulertzekoa da emakumea saiatzea, lanari gogoz emana bizitzeko, bere singulartasunaz janzten eta balio absolutu batez hornitzen lortutako emaitzak;
|
baditu
bere errituak, bere sineskeriak, eta bere erari atxikitzen zaio mahaia atontzeko, saloia txukuntzeko, tarratada bat pasaratzeko, jaki bat prestatzeko orduan; bere burua konbentzitzen du inork ez lukeela berak bezain ederki prestatuko haragi errekia, ezta metala hala distiraraziko ere; senarrak edo alabak lagundu nahi badiote edo bera gabe moldatzen saiatzen badira, bortizki kentzen die eskuetatik... –Ez dakizu ezta botoi bat ere josten?.
|
|
|
–Ni falta naizenean, dena aldrebestu egiten da?. Neskamea makurren batean harrapatzen saiatzen da, gogotik; neskameak ondoegi betetzen
|
baditu
bere zereginak, andereak ezin du sentitu paregabea izatearen harrotasuna. Orobat, aldiro aldiro haserretzen da bere haurrez arduratzen diren etxe andereño, gobernanta, inude eta umezainekin, bere zereginetan laguntzen dioten senide eta lagunekin;, bere nahia?
|
|
|
emakumea betiko entregatu zaion gizon horrek Gizon oro hezurmamitzen du haren begietan; gainera, figura ezezagun gisa agertzen zaio, izugarrizko garrantzia duen figura gisa, bizi guztirako laguna izango baitu. Nolanahi ere, gizona ere larriturik dago gainean duen kontsigna dela eta;
|
baditu
bere nekeak, baditu lotsati eta baldar edo, kontrara, basati bihurtzen duten konplexuak; gizon asko inpotente agertzen dira eztei gauean, ezkontzaren solemnitatea dela kausa. Janetek honela idatzi du Les Obsessions et la psychasthénie lanean:
|
|
|
Nahiz eta, gerraren eta otoitzaren arteko aurkakotasun honi aurka egiten dion guztia azterketarik gabe geldi ez dadin, hemen egoki litzateke gogoratzea, denboraz hurbil dagoelako, baita hainbat lekukotasun bizi eta hain ospetsu ere badaudelako, egoki litzateke gogoratzea, berriz esango dugu, Ourique ko mirakulu hura, ezin famatuagoa, Kristo Portugaleko erregeari agertu zitzaioneko hura, erregeak oihu egin ziola, armada zoruan belaunikaturik eta negarrez zegoelarik, Fedegabeei, Jauna, fedegabeei eta ez niri, nik sinesten baitut ahalguztidun zarela, baina Kristok ez zuen mairuen aurrean agertu nahi izan, ordu txarrean, bestela, gaur, kronika honetan, borroka ezin ankerrago bat beharrean, azkenik han bizia galdu zuten ehun eta berrogeita hamar mila fedegabe horien konbertsio zoragarria egiaztatu genuke, hura zeruari kontuak eskatzeko moduko arima galera, hura. Hala da, ezin ohi dira zoritxarrak oro saihestu, eta ez dugu Jainkoaren aurkako bekaturik egiten gure aholku onarekin, baina patuak
|
baditu
bere lege irmoak, askotan efektu ustekabeko eta artistikodunak, kasu honetan bezala, Camoens ek profitatzen ahal izan baitzuen oihu sutsua, eta, bere hartan, bi bertso hilezkorretan para. Guztiz egia da naturan ezer ez dela sortzen, eta ezer ez dela galtzen, dena aprobetxatzen dela.
|
|
|
printzipioa eta zaindu beharreko eginkizuna izan da. Honek
|
baditu
bere arriskuak (batzen gaituzten elementuak etengabe bilatzeak geldotasuna eta arriskuak hartzeko zailtasunak ekar ditzake), baina onurak askoz ere garrantzitsuagoak dira. Onarpena da horietan aipagarriena, gizarte onarpen zabalarekin abiatzen diren ekimenak eta emandako urratsak baitira sendoenak.
|
|
|
Elebiduntze orokortu hori, ordea, ez da hizkuntza bakarrean gertatu gurean; euskaldun batzuek gaztelaniaz dakigu, beste batzuek frantsesez, eta, oso gutxi izan arren, batzuek ingelesez edo beste hizkuntzaren batean. Denak ez gara elebidunak hizkuntza hegemoniko bakarrean, eta horrek
|
baditu
bere abantailatxoak. Esate baterako, inork ezin du pentsatu, zerbait gaztelaniaz edo frantsesez esan edo idatziz gero, euskaldun guztiok uler dezakegunik.
|
|
|
Bizitzak, ordea,
|
baditu
bere bidegurutzeak, eta bidegurutze horietako batean Gurutze topatzeko saria izan nuen. Eta Sari honen zati handi bat berari dagokio, hartu ditugun eta ditudan erabaki guztietan, errazetan eta korapilatsuetan?
|
|
|
Sarjentuak, sukaldari berriarengana hurreraturik, gertatutakoaren nondik norakoa argitzen dio belarri ertzetik ahapeka: . Itzal handiko jendea ezagutzeak
|
baditu
bere abantailak. Hemen ere, pobrea lehena izaten duk zulora joaten.
|
|
2020
|
|
|
–Eta nostalgiak eraginda itzuli gara beharbada. Lanbide gogorra da, baina
|
baditu
bere onurak?, erantsi zuen eta berak lan egindako klub batzuen izenak aipatu zizkion. Nafarroako dantzalekuak ote ziren iruditu zitzaidan.
|
|
|
Mikel Noval ELAko gizarte politikako arduradunak aitortu du kontu" konplikatua" dela, eta ez dagoela" hain argi" gazteak desaktibatuta daudenik: " Belaunaldi bakoitzak
|
baditu
bere lehentasunak. Adibidez, gazteak klima aldaketaren inguruan eta feminismoaren inguruan badabiltza borroka egiten.
|
|
2021
|
|
|
Epaimahai hau gizartearen talde horretakoa da, eta zentzu horretan eskertzekoa da Idazkaritza Nagusi honek beka hau deitu izana. Iragana arakatzeak, ordea,
|
baditu
bere arriskuak, errelato bakarra aldarrikatzea izan daiteke horietako bat.
|
|
2022
|
|
|
Bidean beti galtzen dira gauzak, aldaketak planteatzen diren momentutik galdu egiten da zerbait. Eredu hobe batera zoazela pentsatzen duzu, baina eredu berri horrek ere
|
baditu
bere akatsak eta gabeziak. Mutur batetik bestera pasa behar da askotan erdibide bat topatzeko, beti egin behar da birpasa bat ikusteko zer galdu dugun eta zer irabazi.
|
|
|
–Herrixketako bizitzak
|
baditu
bere alderdi erosoak ere –esan ohi zuen– Balkoian eserita egon zaitezke tea edaten, putzuan zure ahatetxoak dabiltzan bitartean, usain zoragarri hori sentitzen eta... arakatz zuhaixka nola hazten den ikusten.
|
|
|
Eusko Jaurlaritza izan zela esanez gero, ordea, gustura geratzen zarete. Txundigarriak zarete –aitortu zion etorkortasunez– Gainera, pertsona horren identitatea ezkutuan mantentzeak ere
|
baditu
bere abantailak. Ulertuko duzu aurrerago – sorbaldak uzkurtu zituen– Denbora gauza berezia da, esan dizut.
|
|
|
" Super erraza" pentsatu du Limak, ederki baitaki hika egiten. Euskarako irakasle txit aspergarriaren alaba izateak
|
baditu
bere abantailak.
|