|
2013
|
|
|
Berriki galdu dugun eta seguru asko euskara batuaren alde beste inork baino ekarpen handiagoa egin duen Txillardegiri omenaldi xume gisa, Huntaz etaHartaz (1976) saiakeran zioen harako hura gogorarazi nahiko nuke: ...neurrian, eta orain neure 66 urteren gaindegitik atzera begiratzean harridura sentitzen dut euskararekin batera egin dudan ibilbidea begiestean, adiskide sentitzen ditut egiteko bikain horretan bidaide izan ditudan guztiak eta azken aldi honetan, Huhezi Garabideren eskutikAbia Yala edo Hego Amerikako, hizkuntza gutxituen ordezkariei euskara batu eta gaurkotzearen gure esperientzia nolakoa izan den
|
azaltzeko
aukera izan dut, eta horretan jarraituko dut ahal dudan bitartean gure harridura eta poza beste batzuengan ere loratu dadin. Nire belaunaldiko askok, gutxi gorabehera antzera ikusten dugu euskararen ibilbide hau, baina badira gerora etorri diren beste belaunaldi batzuk, euskara batuaren baitan jaio direnak, eta batez ere horiei begira idatzi ditut lerro hauek nondik gatozen jakin dezaten eta guztion ahaleginarekin geroan noraino irits gintezkeen suma dezaten.
|
|
|
58). Olaziregik dio nobela honetan, emakumezkoek idatzitako kontakizun askotan bezala, genero autobiografikoa protagonistaren egonezina
|
azaltzeko
forma narratiboa bilakatzen dela. Pertsonaien barne solasa testu atzekoa, zehar estiloa eta zehar estilo askea darabiltza narratzaileak, gehienetan aditza ezabatuz eta erritmo arinari eutsiz.
|
|
|
Notarioak Martin Usategiren azken borondateak
|
azaltzeko
antolatutako bileran jakingo dute ama desberdinengandik jaiotako aita beraren seme alaba direla. Notariotzan berria jasotzen dutenean,. Seiko?
|
|
|
Beraz, birformulatzaile esplikatiboen bidez aurreragoko enuntziatu batean, eskuarki, aurreko enuntziatuan? esandakoa birformulatzen da, adierazitakoa argiagotzeko edo
|
azaltzeko
.
|
|
|
Batetik, oso maiztasun handia dute, EUDIMA corpusean jasotako testuetan behintzat. Bestetik, berariazko zereginak dituzte ideia eta kontzeptu esangarriak berbaldira ekartzeko; teorien eta legeen erreferentziak diskurtsoan txertatzeko; kontzeptu eta terminoen aldaerak eta hizkuntza desberdinetako ordainak emateko; zuzenbidearen printzipioen eta kontzeptuen esanahiak argitzeko; eta printzipio zein kontzeptu juridiko horien inplikazioak
|
azaltzeko
. Eragiketa horiek burutzeko erreferentziazko, definiziozko, izendapenezko eta azalpenezko birformulazioak erabiltzen dira.
|
|
|
Eragiketa horiek burutzeko erreferentziazko, definiziozko, izendapenezko eta azalpenezko birformulazioak erabiltzen dira. Alabaina, aztertutako testu akademikoetan maizago agertzen dira kontzeptuak eta printzipioak argitzeko eta haien inplikazioak
|
azaltzeko
pasarteak, bestelakoak baino (definiziozkoak, ordainak ematekoak?). Ondorioz, birformulazio markatzaile esplikatiboak maizago erabiltzen dira aposatu gabeko azalpenei bide egiteko zereginean, beste eginkizun batzuetan baino.
|
|
|
Hau da, lege testuetan markatzaile hauek funtzio metadiskurtsiboa dute nagusiki eta gutxitan agertzen dira lege testuen artikuluetan, ez bada kontzeptu baten bi izendapen edo termino erlazionatzeko edo formulazio sintaktikoa soildu eta ulergarriagoa egiten laguntzeko (adibidez, lege izen konplexuak berbaldian txertatzeko orduan; gaztelaniazko bertsioan eskuinera hedatzen diren erlatibozko esaldien kateak euskaraz emateko orduan; eta abar.). Testu akademikoetan, aldiz, askotariko zereginak esleitzen zaizkie markatzaile hauei, betiere, testu hauek duten azalpenezko funtzioari hertsiki atxikiak; alegia, zuzenbidearen alorreko kontzeptu, ideia eta teoriak
|
azaltzeko
edota argitzeko helburua duten pasarteetan. Hori horrela, corpuseko adibideek erakusten dutenez, esan liteke markatzaile hauen erabilera zentzu betean dela estrategikoa testu akademikoetan, hain zuzen ere, ez dirudielako erabilera hori, besterik gabe, ausazkoa edota berbaldiaren haria kudeatzera, datorrenik.
|
|
|
Argiroago
|
azaltzeko
, har dezagun adibidetzat Justo Mokoroaren lanetik eskuratutako lagin bat, kontzeptu beraren inguruko esaldiek osatua (eguraldiak euri itxura izatea). Esamoldeak dira, jakina, eta esateko moldeagatik beragatik antolamenduagatik bezain interesgarri gertatzen dira.
|
|
|
Artikuluak euskal literatur historiaren tradizio filologikoa eta soziologikoa aztertzen ditu bere mugatasunak
|
azaltzeko
. Muga horiek gainditzeko, artikuluak lau proposamen egiten ditu.
|
|
|
Euskal literaturen historia gatazka sozial baten historia da, diglosia sozial hedatu baten historia. Eta beraz, erdarazko zein euskarazko testuak beharrezko dira, hain zuzen zapalketa bere biluztasun sozial eta historikoan
|
azaltzeko
, bortizkeriak duen bi aldekotasun erreduzi ezinean. Maila honetan, Edouard Glissant en teoriak genituzke hizpide.
|
|
|
Helburua kritika eta korronte horiek hemen eztabaidatzea da, statu quo instituzionala erabat iraultzea. Era berean, korronte horiei ere kritika euskaldun bat itzuli behar zaie, ikuspuntu euskaldun batek eztabaida horiei zer ekarpen berri eta kritiko egin diezaiekeen
|
azaltzeko
; bestela, berriro ere koebaltasuna ukatzen zaion objektu bihurtuko genuke euskal literatur historia, inperialismo epistemologiko iparramerikarra indartuz.
|
|
|
Oraingoan baina, katebegi galduak ez ezik, ostendurikorik ere ote dagoen ekarri nahi nuke eztabaidara, ikusezin gertatzen zaigun ertzik, alegia itsuturik ote gauden euskal literaturaren gertaera zenbait
|
azaltzeko
nahiz eta azalpena gure begi aurrean egon litekeen, ba ote dagoen itsutasun egoera horretara lotzen gaituen ikuspegi epistemologikorik edota, alderantziz, gure ezagutza hobe lezakeenik.
|
|
|
atalean vascuencesdeitu izanagatik bere sasoiko poesia eredu zenbait. Mikoletak berba hori aukeratu izana
|
azaltzeko
ahaleginik ere egin dut: gaztelaniazko romanceberbak hizkuntza eta aldi berean hizkuntza horretako poesia molde berariazkoenetarikoa izendatzen dituen moduan, vascuenceere adiera bikoitz horren arabera erabiliko luke Mikoletak, hizkuntzaren ohiko adierari poesia moldearena gehituta.
|
|
|
Garai batean ez ezik, testu berean bertan ere, atzeman daitezke izpiritu desberdinetatik jaiotako zatiak. Beren artean alderik izan baduten Etxepareren Linguae Vasconum Primitiaera, Oihenarten Oten gaztaroa neurtitzetanera eta Juan Antonio Mogelen Peru Abarkara (1881) joko da baieztapena
|
azaltzeko
. Ez dituzte osatzen adibide berdin berdinak, Etxepareren eta Oihenarten testuek ez dutelako Mogelenari darion batasun mailarik.
|
|
|
Zinez, gertaera erabakigarria dirudi euskal literaturaren historia
|
azaltzeko
. Izan ere, Errenazimentuan, estatu modernoen sorrerarekin, estatu desberdinek herri hizkuntza bati hizkuntza ofizialaren maila emanaz, hizkuntza landu bihurtzeko ahaleginari lotzen zaizkionean, inongo estaturen babesik gabe, euskaldunak ere heltzen dio egitekoari, lehenbiziko betebeharretik bertatik hasita:
|
|
|
Zaldua, I., 2005b," Sandwich aren sindromea edo Tropela delakoa
|
azaltzeko
ahalegin bat" in Apalategi, U., Belaunaldi literarioak auzitan, Utriusque Vasconiae, Donostia, 91
|
|
2014
|
|
|
Eta atal honetan, hain zuzen ere, balizko baliokidetza horiek izango ditugu aztergai. Dena dela, azterketa horri ekin baino lehen, euskal hiztegiek DMak
|
azaltzeko
erabili dituzten estrategiak eta definizio moldeak arakatuko ditugu.
|
|
|
Beraz, xehetasunak alde batera utzita, definizio molde hauek erabili dira euskal hiztegietan, aztergai ditugun DMak definitzeko edo
|
azaltzeko
:
|
|
2015
|
|
|
6.3 Bokalarteko jatorrizko n? hbilakabidea ez da aski euskarazko bokal sudurkari oro
|
azaltzeko
. Egurtzegik berak duela denbora guti analogiaren azalpena aurkeztu du:
|
|
|
Korkoxdunei buruzko kontuak, betiere, akatsari garrantzia kentzera bideratzen dira. Era berean, ordainketa nabarmenago horren zantzu izan daiteke, Mexikoko atzerrialdian, gainerako artzain lagunei ezarritako oztopoetatik aske utzi izana, baita Ardibasoratu diren beste bi bikoteen lorpenak mendeku tresna bihurtu ez dituenean, Agatoni, arbuiatu zuten bi nesken aurrean garaile
|
azaltzeko
aukera eman izana ere.
|
|
|
emakumezkotasuna dela. Baltzaren arabera, arau hori zuzenean dago lotuta
|
azaltzeko
geratzen denarekin.
|
|
|
«Beraren gana izkutuko gauzen batzuek jakiteko eta eto, kizuna
|
azaltzeko
lenago joaten ziran entzutea oraindik bada. Lagun asko bere mendekoak zituala; bere bizitokira sartzen zana, sartu bezela irten bea?
|
|
2016
|
|
|
Teknologia berrien esparruan eragin nahi zen, eta zehazki, globalizazioaren garaian Internetek hizkuntza gutxituei eskainitako eszenarioaren baitan. Hori dela eta, esparru horiek denak aztertuko dira marko teorikoan,. EUS ek euskararen biziberritzean betetzen duen funtzioa
|
azaltzeko
asmotan.
|
|
|
Gutun biak eta Euzko Gogoa aldizkariko arduradunak bilbotarrari zuzendutakoak garbi uzten dituzte zeintzuk ziren poetak, bere 21 urterekin, zituen asmo poetiko eta literarioak. Gutunen bidez, gerora Gabriel Arestik egin zituen zenbait poemen testu ingurua
|
azaltzeko
bidea lortzen dugu.
|
|
|
Gero, Egurmendiren jauregira azaltzen da detektibe nobela klasikoen egoitza horietako bati bisitaldia eginez.11 Azken eszenetan, pertsonaia nagusiak gela berean bilduta, Garaidi azalpenak ematen hasten da, ikerketaren nondik norakoak azalduz eta korapiloa askatuz. Detektibe nobela klasikoaren konbentzio bat errespetatuz, Garaidik hitzaldi bat ematen du amaieran, Urgain, en benetan zer gertatu zen
|
azaltzeko
(209).
|
|
|
Garaidi pertsonaia aztertuta, lehen euskal detektibe nobela klasikoaren ahultasunak eta balioak antzematen ditugu aldi berean. Idazlearen ikuspuntu orojakile baten mendean egonda, Garaidik ez dauka autonomiarik bere pentsamenduak
|
azaltzeko
. Era berean, oso azaletik deskribatzen dira Garaidiren lan harremanak eta teknikak.
|
|
|
Gerraondoko gizartean ezinezkoa zen abertzaletasuna eta euskaltzaletasuna aldarrikatzea. Gainera, ordurako fedearen eta erlijioaren baliabideak ez ziren aski mundu modernoaren gorabeherak eta pertsonen bizitza pribatuaren inguruan gertatzen ziren fenomenoak
|
azaltzeko
.
|
|
|
Hala, diktadura garaietan desagertutakoen presentzia espektralari buruzko oinarri teoriko zabal batetik abiatuta oso irakurketa proposamen aberatsa eskaintzen digu Olaziregik. Izua
|
azaltzeko
literaturak duen gaitasunari buruzko hausnarketa metafikzionala ageri da istorioan eta, era berean, iraganeko mamuak maiz artean bizi direnaren froga da eleberria bera. Denboraren esparruan jazotzen den gatazkaren memoria kolektiboaren dilatazio horri espazio geografikoarena gehitzen dio Alexander Gurrutxaga doktoregaiaren. Gernika Berlin.
|
|
|
Gauza bat da zuk dinozun bizkaieraren tradizino idatzia eta beste gauza bat da liturgian erabilitako eleiz testuetako tradizinoa. Eta hau Kontzilio ostekoa da; laburra, beraz, eta erraz
|
azaltzeko
erakoa. Horra gure eleizbarrutian gorpuztu dan tradizinoa.
|
|
2017
|
|
|
dugula (Barandiaranek bildua) eta Altsasun ere ageri dela, toki bera edo besteren bat ote den ez dakiela gaineratuz. Orduan, garbi uzten du, errota mendian izateko zailtasuna izan zela bere kasuan toponimoaren jatorria
|
azaltzeko
datu erabakiorretako bat, eta ez toponimoaren osagaiak azaltzeko beste bilakabidearen okerkeria hizkuntzalaritzaren aldetik. Baina gure Igaratzan behintzat, Aralarkoan esan nahi dut, eta bere inguru hurbilean, badira errekak eta iturriak eihera izateko aukera emanen luketenak.
|
|
|
dugula (Barandiaranek bildua) eta Altsasun ere ageri dela, toki bera edo besteren bat ote den ez dakiela gaineratuz. Orduan, garbi uzten du, errota mendian izateko zailtasuna izan zela bere kasuan toponimoaren jatorria azaltzeko datu erabakiorretako bat, eta ez toponimoaren osagaiak
|
azaltzeko
beste bilakabidearen okerkeria hizkuntzalaritzaren aldetik. Baina gure Igaratzan behintzat, Aralarkoan esan nahi dut, eta bere inguru hurbilean, badira errekak eta iturriak eihera izateko aukera emanen luketenak.
|
|
|
aipatzen eta Aralar bera ere, soilik esateko 1025eko dokumentu batean aralarre, bukaeran erdiko bokala duela ageri dela. FHVn ere soilik in Aralarre Bedaiça (1074) eta Arelarre (1141) Aralar oronimoak bigarren osagaiaren azken bokala galdu duela
|
azaltzeko
.
|
|
|
Eta aurreraxeago: . Mendebaldean saroi zergatik ez den kausitzen
|
azaltzeko
beste bideabiak garaikideak direla iriztea da,??
|
|
|
Hizkuntza honen ezaugarri parametrikoek, ordea, nekez uzten dute flexioari dagozkion funtzio kategoria funtzional horiek elkarrengandik eroso bereizten, eta ondorioz nekez zatika daitezke egun gramatika unibertsala deritzon horren itzalpean zabalki onartuak dauden kategorietan. Euskara hizkuntza erabiltzen dugunok barneratua daukagu, jakina, morfofonetika korapilatsu hori, baina deskripzioek, bere horretan, ezer gutxi balio dute, maila abstraktuan euskal hiztuna ez den aditu bati parametroak
|
azaltzeko
unean.
|
|
|
(1) ekoek agerian uzten dute izen sintagmatik gorako islapen funtzional bat, behar? dugula euskaraz ere, ezinbesteko gizona (k) edota hainbat gizon horiek
|
azaltzeko
.
|
|
2018
|
|
|
Ondotik, interesatuko gara idatzizko eta ahozko datuen konparazioak salatzen duenari, erran nahi baita tegi atzizkiaren aldaketa diakronikoari. Eta bukatzeko, fenomeno horren
|
azaltzeko
zoin daitezkeen hipotesiak proposatuko ditugu.
|
|
|
Kontzientzia bikoitzaren nozioak berebiziko egokitasuna du euskal literatura eta kulturara hurbiltzeko ikuspegi epistemologiko gisa, bere baitan duenez gero alienazio egoerak
|
azaltzeko
gaitasuna: " The double consciousness theory has extended its philosophical reach from its base in the United States to politics around the world as an explanation for a certain kind of alienation experienced by marginalized peoples of many ethnicities and nationalities" (Hancock, 2008, 87).
|
|
|
Arestiren idazlanek zentsurarekin izaniko harremanaren gaian sakontzeko, lehenik, Arestiren bigarren garai honetako testuak hartuko ditugu aztergai, poesia errealista sozialeko aro horretako testuetan gauzatu den Gerra Zibilaren eta gerraosteko 25 urteko Francoren bakearen inguruko diatriba pertsonalaren berri
|
azaltzeko
. Bigarrenik, 1975 artean Euskal Herriko gertaera politikoez bere poesian eginiko harrera eta hausnarketa hartuko dugu mintzagai.
|
|
|
Lehenbiziko mailak Bourdieuk definitzen duen" eremu" kontzeptuarekin du lotura, bigarrenak" kapital" kontzeptuarekin eta, azkenak," habitus" kontzeptuarekin. Bestelako lanetan azaldu eta frogatu izan dugunez, Bourdieuren soziologiako hiru kontzeptu horiek oso baliagarriak dira itzulpenaren testuingurua
|
azaltzeko
eta kontzeptualizatzeko (Ibarluzea, 2017) 3.
|
|
|
Belarriak ukitu eta haizeak eramaten duelako. Lekua, momentua eta entzulegoa aukera dezake autoreak, bere diskurtso ezkutua
|
azaltzeko
. Bera berehala desagertuko da.
|
|
|
Belarriak ukitu eta haizeak eramaten duelako. Lekua, momentua eta entzulegoa aukera dezake autoreak, bere diskurtso ezkutua
|
azaltzeko
. Eta berehala desagertuko da." (Sarrionandia, 2010:
|
|
|
Azalpen horien euskal interpretazioa eginaz, arestian erran gisa, euskal komunitatearen eta estatu espainiarraren arteko harremana bitartean, elkarreragin eremu horretan, mendeko kokapenean oinarritua zela baiezta dezakegu. Testuinguru nagusi horren baitan, Thompsonen hitzak erabilgarriak dira literaturaren eguneratzea baldintzatu zuen balioespen bikoitza
|
azaltzeko
:
|
|
|
" Subjuntiboa geroago eta gutxiago erabiltzen da, euskaraz ere,[...]. Baina subjuntiboa da hipotesia, zalantza, desira, beldurra eta ez denaren posibilitatea
|
azaltzeko
dugun modua" (Sarrionandia, 2010: 659, 1075 oin oharra).
|
|
|
Euskal literaturaren eremuko fenomeno zentsorea Francoren erregimenpeko Espainiako estatuaren zentsura instituzionalak gauzatutako errepresio neurri zuzenen bidezko debekuetara mugatzen duen planteamendu teorikoa ez da nahikoa Miranderen literaturgintzan eragin zuten indar zentsoreak
|
azaltzeko
, ez eta, oro har, 50 euskal literatur eremuan izan zirenak azaltzeko ere; izan ere, errealitate hori Francoren erregimenpeko garaiaren osotasunera heda daiteke. Bestela, ikuspegi hori onartzeak eskatuko luke Frantzia aldeko euskal eremuan edota erbestean topaturiko hainbat oztopo zentsura gisa ez sailkatzea, bai eta 1936ko estatu kolpearen aurretik eta Francoren erregimenaren ostean ez dela zentsurarik izan aitortzea ere5 Ikuspegi honek are zentzu gutxiago dauka literaturaren kasuan, esparru susmagarritzat jo izan baita, Catherine O’Learyk Censorship Across Borders:
|
|
|
Euskal literaturaren eremuko fenomeno zentsorea Francoren erregimenpeko Espainiako estatuaren zentsura instituzionalak gauzatutako errepresio neurri zuzenen bidezko debekuetara mugatzen duen planteamendu teorikoa ez da nahikoa Miranderen literaturgintzan eragin zuten indar zentsoreak azaltzeko, ez eta, oro har, 50 euskal literatur eremuan izan zirenak
|
azaltzeko
ere; izan ere, errealitate hori Francoren erregimenpeko garaiaren osotasunera heda daiteke. Bestela, ikuspegi hori onartzeak eskatuko luke Frantzia aldeko euskal eremuan edota erbestean topaturiko hainbat oztopo zentsura gisa ez sailkatzea, bai eta 1936ko estatu kolpearen aurretik eta Francoren erregimenaren ostean ez dela zentsurarik izan aitortzea ere5 Ikuspegi honek are zentzu gutxiago dauka literaturaren kasuan, esparru susmagarritzat jo izan baita, Catherine O’Learyk Censorship Across Borders:
|
|
|
Testuinguru iberiarrean gailendutako ikuspegiak zentsuraren eta frankismoaren arteko baitezpadako lotura inplizitua ezarri ohi du. Hortik eratortzen den marko teorikoak muga hertsiegiak ditu zenbait testuingurutan jazotako zentsura egoerak
|
azaltzeko
. Jon Miranderen literaturgintza mugatu zuten indarrak aztertzerakoan, agerikoa da berrikuste teorikoaren beharra, nazioartean garatu diren proposamenen ildotik.
|
|
2019
|
|
|
Mizenikozko materiala ere ez du erabiltzen, hau ulergarriagoa bada ere, ezen lineal B idazkera 1953an deszifratu baitzen eta han irakurtzen zena greziera arkaikoa izan arren, artean lan filologiko latza egiteke zegoen. Eta, azkenik, jatorri arrotz eta ilunekoak
|
azaltzeko
orduan substratuzko hizkuntza bat onartzen du, pelasgikoa deritzona, hau da, greziarrak bere lurralde historikora sartu baino lehen batzuen ustetan Grezia aldean egiten zen indoeuropar jatorriko hizkuntza.
|
|
|
Konturatu behar gara Meillet ez dela ari urrutiko hizkuntzekin egiten diren erkaketei buruz, hots, substratuzko hitzak, mailegu ilunak eta antzekoak
|
azaltzeko
orduan egiten diren erkaketa mota ohikoei buruz, baizik eta familia bereko hizkuntzen arteko erkaketez. Hau da, metodoak eskatzen duen zorroztasun osoa familia barruan aplikatu behar dela aldarrikatzen du.
|
|
|
Erro luzatuen ebidentzia lehenagotik ere ezagutzen zen, ondoko adibidean ikus daitekeen bezala: skr. ju ho ti eta gr. xF® [kheu o] ‘isuri’ aditz formek* gheuerroa eskatzen badute, lat. fundo
|
azaltzeko
* gheu derro luzatua behar da (kontuan izan erdiko norainaldiko temaren morfema dela, erroaren bokalik gabeko zero gradua* gjhueskatzen duena, hau da* gjhu n d). Konparazioa Benvenisteren azalpenaren alde dator lehen aipatutako* ieug‘uztartu’ erroan, ezen skr. yuv ati ‘lotzen du’ aditz formak garbi erakusten du luzatu gabeko* ieu errotik datorrela.
|
|
|
Ernout Meilleten hiztegian, formatu handikoa izanda ere, hitzaurreak sei orrialde besterik ez bazuen hartzen Walde Hofmannen LEW edo Frisken GEW askoz ere laburragoak ziren, Leidengo hiztegi berri hauetan hitzaurreak 20 orrialdetik gorakoak dira normalean, batzuk hizkuntzaren gramatika historiko osoa aurkezteko aukera hartzen dutelarik, Kloekhorstek 150 orrialdeko hitzaurrean egiten duen bezala. Hitzaurre horiek ez dituzte egile guztiek gauza berberak
|
azaltzeko
erabili, nork bere interesen edo ikuspegiaren arabera baizik. Hala, Derksenek balto eslavieraren azentuaren bilakaerari ematen dio garrantzia, zenbateraino izan zitekeen bilakaera hori amankomuneko ezaugarri bat eta hortik nola joan zen aldatuz adar bakoitzean geroago.
|
|
|
Herri edo garai bateko kulturan errotutako usadio edo ohiturak ulertzea beharrezkoa da hitzen esanahiaren bilakaera eta kognatuen arteko harremana behar bezala
|
azaltzeko
. Behin baino gehiagotan gertatu da alderdi formalengatik sumatu besterik ez zegoen kognazioa guztiz egiaztatu dela esanahien arteko ezberdintasuna modu egoki batean azaldu denean.
|
|
|
Iruditzen zaigu halako jokabidea euskararen arloan gertatu ohi dela soilik, baina gure kasuan joerak marka ederrak lortu dituela ukatu gabe, ez da ahaztu behar zenbait hizkuntza indoeuroparretako hiztegietan ere antzeko joerak izan direla, batez ere jatorrizkoak ez diren hitzak
|
azaltzeko
orduan. Arrazoia begi bistakoa da:
|
|
|
Mikelek ez ebazan aztertu euskalki bakotxaren joskera motak eta apartekotasunak, baturako bide zuzena zein izan eitekean
|
azaltzeko
.
|
|
|
71 Igantzin eta Arantzan atonoa denean ez bide da gaur egun kontsonanterik sartzen, eta agian honako kontrako adibideek ere hori islatzen dute. Hala ere, atonoaren ondoko epentesirik eza berrikuntza bide da, eta ez omen da Berara ailegatu (Iñigo, 2007, 292); beraz, salbuespenok honen bidez
|
azaltzeko
arazoak leudeke.
|
|
|
Horrez gain, Ondarroa inguratzen duten herri guztiak dira arnasgune Lekeitio, Berriatua eta Mutriku. Hori garrantzitsua da Ondarroa euskaldun mantendu izana
|
azaltzeko
(Albizu eta Arana, 2018). Herriaren arnasgune izaera deskribatzeko, 2016ko biztanleriaren estatistiken datuak ikus ditzakegu A. taulan:
|
|
|
Ez dugu, ordea, inongo bitartekorik benetan erantzun horien eta errealitatearen artean egon ote daitekeen alborapena zenbatzeko. Nolanahi ere, iradokitzen dugun moduko alborapenik balego, esan nahiko luke ikasleek direna baino" tokikoago"
|
azaltzeko
nahi kontziente edo inkontzientea dutela. Joera hori ez litzateke harritzekoa izango, beste ikerketa batzuk aintzat hartuta, behinik behin.
|
|
|
batetik, eta antzeko ikerketen (Fernandez San Martin, 2019) emaitzen bide beretik, tokiko euskara da nagusi aztertutako eremu guztietan, alde handiarekin gainera. Bestetik, eremuz eremu alde aipagarriak daude eta dauden alde horiek
|
azaltzeko
, endodiglosiaren eskema teorikoa erabili daiteke, oro har, euskara batua goi formal mailako eremuetan gehixeago erabiltzen delako behe informal mailakoetan baino. Datuek ez dute, ordea, gaur egun endodiglosia eredu beteaz hitz egiteko aukerarik ematen.
|
|
|
46). Gaur egun, Fergusonen jatorrizko eredua barne diglosia edo endodiglosia
|
azaltzeko
erabiltzen da (Vila eta Boix, 1998 eta Coyos, 2010) eta Fishmanena kanpo diglosia edo exodiglosia azaltzeko.
|
|
|
46). Gaur egun, Fergusonen jatorrizko eredua barne diglosia edo endodiglosia azaltzeko erabiltzen da (Vila eta Boix, 1998 eta Coyos, 2010) eta Fishmanena kanpo diglosia edo exodiglosia
|
azaltzeko
.
|
|
|
XVIII. mendetik aitzina beti Landibar ageri da, baita behin edo bertze XVI. eta XVII.etan ere. Hortaz, ohar hartan bidegabakeriatzat jo genuen Landibar aldaeran oinarritzea auzo honen izenaren etimologia
|
azaltzeko
, bere osaeraren lehenbiziko elementua landa ‘vega’, ‘campo humedo y fertil’ dela egiaztatuz.
|
|
2020
|
|
|
Segmenturen bat ahoskatu ez denetan (kenketen ondorioz), halabeharrez, ez da ezer transkribatu. Batzuetan datuen ondoan glosak jarri dira, ahoskatutakoaren interpretazio gramatikala argitzeko edo, segmenturen bat ahoskatu ez denetan, zein hitzez ari garen
|
azaltzeko
.
|
|
|
Horiek horrela, testuinguru erretorikoetan funtzio ez oso desberdina duten partikula bi agertzea ez da harritzekoa 1 atalean plazaratutako alemanezko doch eta ja partikulen egoera gogoan edukiz gero; 8 alegia, partikula horiek testuinguru deklaratiboetan azaltzen direnean, antzeko ekarpena egiten diote proposizioari (Repp 2013; Doring 2016), eta, dena dela, bateragarriak dira. Bateragarritasun hori
|
azaltzeko
proposatu izan da (Repp 2013; Doring 2016) ja ren eremu interpretatibo osoa doch partikularen zati bat dela, (7) adibidean irudikatu dudan bezala. Hau aintzat hartuta, antzeko egoera proposa liteke ahal eta ote partikuletarako, biek proposizioaren gaineko balorazioarekin zerikusia baitute, baina ahal ek bakarrik erakusten du eremu interpretatibo murritzagoa, i.e. konpromiso maila handia soilik:
|
|
|
Deskribapen honek balio digu
|
azaltzeko
zergatik ezin den sortu* iraule: iraun ere bada, eskiatu bezala, intrantsitibo ergatiboduna.
|
|
|
Badira EGLUn esandako zenbait gauza hain aldaketa sakonak izan ez dituztenak. Egia da berridazketa berria dutela, beste modu batera ordenatu ditugula eta abar, baina, neurri batean, menderakuntzaren kontuak
|
azaltzeko
orduan ez dugu hain aldaketa nabarmenik egin.
|
|
2021
|
|
|
Adostasun mailari buruzko erantzunak
|
azaltzeko
, grafiko orokorrak erabiliko dira, emaitzen ondorengo zehaztasun eta irakurketarekin batera. Lehen bost adierazpenak hizkuntzaren izaeraren gainean egin ziren, eta guztiak azalduko dira.
|
|
|
1.Juan Sebastianek berak edo familiakoek eragindako idazkera okerra zela hori(" castellanizacion del apellido" aipatu izan dute batzuek). 2.Idazkera hori
|
azaltzeko
arrazoi grafikoak zeudela, eta ez hizkuntzari zegozkionak.11
|
|
|
Teoria horien arabera, giza naturaren oinarrian ezaugarri unibertsalak daude eta ezaugarri horiek dira garai bakoitzean eta testuinguru bakoitzean giza jokabideak bultzatuko dituztenak. Psikologo esperimentalek laborategiko lanaren bidez giza psikologiaren prozesu unibertsal horiek ezagutzera iristeko konfiantza zuten, eta laborategian kontrolpeko baldintzetan aztertutakoa gizaki guztien prozesu psikologikoak
|
azaltzeko
orokortu daitekeen zerbaiten moduan hartzen zuten. Esperimentalistek beren esperimentuetako subjektuak historiarik gabeko figura unibertsalen ordezkari jotzen zituzten.
|
|
|
Zientzia kognitiboan ohikoa da gure garunaren funtzionamendua ordenagailuen funtzionamenduaren metaforaren bidez azaltzea. Gure garunak ordenagailuek egiten duten moduan informazioa jaso, sinboloak manipulatu, informazioa biltegiratu, sailkatu eta abar egiten dituela esaten da zientzia kognitiboaren ikuspegi nagusitik, eta ohikoa da metafora hori eta garuneko prozesuak
|
azaltzeko
" hizkuntza informatikoa" erabiltzea. Hori dela eta, giza psikologia ulertzeko, norbanakoarengan jarri behar da fokua, eta ikerketa tekniken bidez norbanakoen erantzunak jaso eta interpretatu behar dira.
|
|
2022
|
|
|
Irlandak azken mendean Independentzia eskuratu eta gaur egun artegaratu duen hizkuntza politikaren azterketa egiten du John Walshek. Azterketa atalka egiten badu ere, ibilbide kronologiko bat irudikatzen du, mende osoko bilakaera historikoa
|
azaltzeko
oso baliagarria dena. aldian irlanderak bizi izan dituen gorabeherak harilkatu eta irlandar hizkuntza biziberritzeko ahaleginen bilakaera historiko kronologikoa egiteko gai da.
|
|
|
Liburuan zehar hitz ederrak bilatu nahi ditu bere egoera
|
azaltzeko
," etzait gustatzen gure inguruan esaten dena, oso itxita nago nire barnean eta hitz ederrak bilatu nahi ditut". Begira ezazue amerikar indiarrei buruzko atala dena.
|
|
|
Eleaniztasuna nazioarteko ikuspegitik xehatu dugu, eta ondoren etxera egin dugu euskarari lotutako jarrerak, hizkuntza mailak eta erabilerak aztertzeko. Oinarri teorikoaren azken lerroak profitatuko ditugu usteak zer diren
|
azaltzeko
eta horien zeresana balioan jartzeko. Adieraren errora joz gero, kontzeptuari ez zaio definizio bateraturik eman konstruktu desordenatu gisa ulertzen delako, batetik, berezkoa duen konplexutasunagatik eta, bestetik, bere baitan duen ikuspuntu ezberdin eta askotarikoengatik (Pajares 1992).
|
|
2023
|
|
|
Aurreko kronikan baino gehiago sartu du bere burua kontakizunean, lehenengo pertsona molde ezberdinetan han eta hemen erabiliz: saritua izateak ekarri dizkion ondorioak
|
azaltzeko
–" egin zizkiguten chalo maitasun asko" –, kontatuko duenaren sarrera gisa –" berriro diot" – eta, pluralaren bidez, bere burua irakurlegoaren kolektibitate berean sartzeko –" denok geunden pensamendu batean" –.
|
|
|
Euskararen erabilerari so eginik, soziograma
|
azaltzeko
, programak jolas-garaietako harremanak sendotzen dituela dio. Hauxe ere erantsi du:
|
|
|
Jolasa definitzea zaila da, izan ere, kontzeptu konplexuegia da, definizio batean aintzat hartu behar diren ezaugarri guztiak
|
azaltzeko
. Hala, marko honetan jolasa fenomeno kultural gisa ulertzen da, eta bere egintzak, edo horietatik eratorritako hausnarketak duten garrantzia handia den ustetik abiatzen da (Aizencang 2005:
|
|
|
Autorearen iritziz, hizkuntzak funtsezko funtzioa betetzen du sozializazioak dakarren ikaskuntza eta garapen pertsonalean (Vygotsky 1960). Brofenbrennerek (1977, in Cortés 2004) testuinguru sozialak norbanakoaren garapenean duen eragina aintzat hartu eta horren nolakotasuna
|
azaltzeko
giza garapenaren ikuspegi ekologikoa proposatu zuen. Hala bada, autorearen aburuz, pertsona bat mugitzen den testuinguru bakoitzak (sistema) pertsona horrengan duen eragina eta garrantzia handia da.
|