|
2000
|
|
|
Beraz, ez da hain harrigarria gure artean luzaro, bai teorian eta bai praktikan ere, gizarteari behin eta berriro
|
azaldu
beharra euskara, beste edozein hizkuntza bezala, kulturaren adierazpide egokia izan zitekeela, hau Estatuaren goiko mailetan, bai eta unibertsitateko irakasleen artean ere oso eztabaidagarria izaten baitzen, haren aurkako zapalkuntza justifikatu eta harekin aurrera segitzeko aitzakiatzat.
|
|
|
Herri a, Euska ld unaaldizkariaren ondorengoa, lehenengo euskal astekaria izan zena alegia," Journal basque français hebdomadaire" epigrafearekin Baionan atera zen, 1944ko urriaren 19an. Argitaratzeko baimena eskuratzeko, Pierre Lafittek, hogeita hamar urtetan komunikabide honen zuzendaria izango zenak, nazien aurka erakutsitako merituak
|
azaldu
behar izan zituen. Herriaez zen atera erbesteratuen eraginen ondorio bezala, eta honen helburu nagusia Iparraldeko biztanleria nekazaria izango zen, hain zuzen; horretarako, bertako euskalkiak erabiliko zituen.
|
|
|
Arantxa Urretabizkaiak aitortua du langintza lotsagarri bat balitz moduan idatzi zituela bere lehen poemak, ezkutuan, inori deus esan edo erakutsi gabe," poesia egitea" emeei —edo ez aski arrei— dagokien ahultasuna balitz bezala. Baina, zorionez, gizonen artean gizonezkoago
|
azaldu
behar zuen emakume gazte hark oso bestelako jarreraz idazten zituen poemak, defentsa artifizialik gabe, bere sena libre eta laxo isuriz. Naturaltasun zail hori da Urretabizkaiaren poesiaren balore nagusienetako bat.
|
|
2001
|
|
|
Jakin badakigu, eta aldez aurretik
|
azaldu
behar gainera, askok aurpegiratuko digutela euskarak eta gaztelaniak ez dutela zerikusirik, gizarte egoerari dagokionez behinik behin. Hala da.
|
|
2002
|
|
|
Hizkuntz eskubideen gaia ere
|
azaldu
behar da, modulaburrez izan arren. Zoritxarrez, euskararen lurralde guztietan hizkuntz eskubideak urratzen ari dira eta egoera horri buelta emateko beharra gero eta handiagoa da, eta ez Nafarroan bakarrik, sarri askotan uste izaten dugunez, baizik eta Euskal Herri osoan.
|
|
|
Hau da, gaztea da gehienbat eta jarrera positiboa du oro har, baina oso lan baldintza eskasetan aritzen da, hainbat eta hainbat zailtasun aurkitzen baititu: dela jakintza alor gehienetako euskarazko tradizio falta, dela irakasgai desberdinak aldi berean
|
azaldu
beharra, zein eskolen prestaketan ordu asko eman beharra, edo tesia egiteko (eta, beraz, norberaren promoziorako) denbora eskasia, eta beste.
|
|
2003
|
|
|
Hezkuntza mundurako ez da ordea, osorik eta erabat, zuzena. Eskola munduan zer gertatu den jakin nahi duenari, izan ere, zera
|
azaldu
behar zaio lehen lehenik: pauso handia egin dela zinez, mende laurden honetan, Euskal Autonomia Erkidegoko irakasle jendea alfabetatzen eta euskalduntzen.
|
|
2007
|
|
|
Hau da, Euskal Herrian sortutako langileriaren berriztapena erraz azter daiteke informazio estatistikora joz. Historiak hauxe
|
azaldu
behar du: errealitate berri horiek (gure adibidearekin jarraituko dugu, hau da, langileria berriaren sortzearekin) nola mugitu diren bere esparru sozialean, eta denborarekin nola eratu eta moldatu diren beren helburuak praktikan gauzatzeko.
|
|
|
errealitate berri horiek (gure adibidearekin jarraituko dugu, hau da, langileria berriaren sortzearekin) nola mugitu diren bere esparru sozialean, eta denborarekin nola eratu eta moldatu diren beren helburuak praktikan gauzatzeko. Azken finean, Historiak
|
azaldu
behar du nola eta zein baldintzatan bihurtu den ala ez talde sozial berri bat klase sozial batean, noiz sortu den klase historiko gisa.
|
|
|
Estatu berria sortzearen aldeko hautuari buruz, Normanek nazio anitzeko estatuetako konstituzioetan aukera hori berariaz
|
azaldu
behar dela defendatzen du, eta gainera zuzenbide estatu batean aukera hori nola erabili litzatekeen arautu behar dela ere bai (zein kasutan den zilegia erabiltzea, zein baldintzatan, zein prozedurari jarraitu behar zaion...) (Norman 2002) 35 Requejok ere ildo beretik jotzen du: konstituzioek gizataldeen nortasun etikoak (demoi nazionalak deitu izan direnak) garatzeko markoa eta prozesua jaso lukete.
|
|
2008
|
|
|
Ez da
|
azaldu
behar harrera gizartearen hizkuntza jakitea premiazkoa dela heldu berrien integraziorako. Egia da hizkuntzaren ezagutza izateak ez duela integrazioa bermatzen, baina argi dago hizkuntza ez ezagutzeak integrazioa erabat baztertzen duela.
|
|
|
Etorkinek prozesu hori ulertzeko informazioa behar dute. Ondo
|
azaldu
behar zaie hizkuntzaren normalizazio prozesua, euskarak zein bide egin duen eta zein egin behar duen.
|
|
|
Gauzaren batean aurrera egin ahala, atzera egiten dugu beste arlo batean. Eta, hala ere, baikor
|
azaldu
beharra dago, euskararen arloan, emakumeenean bezala, sirimiri finak busti egin duelako gizartea.
|
|
2010
|
|
|
Hondamendia hitzarekin tematu den bezala ikusita, pentsatu dut informatika oinarri guztiak
|
azaldu
behar zizkidala zero eta batekin hasita. Baina ez.
|
|
2012
|
|
|
Erran nahi baita, euskaldun bati burutik pasatzen zaion unetik liburu garrantzitsu bat idatzi behar duela (gaia edozein delarik ere), automatikoki erdaraz idatzi behar duela bururatzen zaio aldi berean. Izan ere,
|
azaldu
behar dituen ideiak garrantzitsuak direnez gero, gaztelaniaz azalduak behar dute izan, halabeharrez. Iparraldean, jakina, frantsesa da jaun eta jabe.
|
|
2013
|
|
|
Nik ez dut behin ere ikusi, baina
|
azaldu
behar da. Garai hartatik niri ez zait gustatzen Nafarroa.
|
|
2014
|
|
|
[...] erabakiei zabalkunde haundia ematea. Aldizkarietan, euskal ikasguetan, edonolako erakundeetan, erabakiak
|
azaldu
behar dira, hortarako ikastaldiak herriz herri antolatuaz esate baterako. Idazleen eskuetan dago erabakien indarra:
|
|
2017
|
|
|
Idaztea hartu dudanez zeregintzat, nahikoa dut horretarako gela bazter bat lasai esertzeko, eta ja, idatz dezaket. Gustura egoten naiz idazten,[...] baina ez dakit zertarako
|
azaldu
behar dudan nik prentsan, ez bada liburu bat azaltzeko edo.
|
|
|
bere jantzi ofizialean eramaten baitzuen gerriko bat zuria, berdea eta gorria Arrangoitzeko auzapeza zelakotz! Eta la bofia k gelditu zuen eta hark
|
azaldu
behar izan zuen zertako ekartzen zituen kolore horiek... Euskal koloreak debekatuak zituzten!
|
|
|
Alfontso XIII.aren laguna zen eta monarkiaren aldekoa! Baina poliziari
|
azaldu
behar izan zion hori gerriko ofiziala zela eta beraz gauza inozentea, zirikatik urrun... eta hondarrean gerriko horrekin sartu zen Kursaalera. Eta nik diskurtso bat eman nuen espainolez eta euskarazko hitz batzuk ere erran nituen, han zazpi probintzietako dantzak emanen genituela aipatu nuen.
|
|
2018
|
|
|
kritikak zuzenean hitz egin behar die pasioei.21 Hala egin ezean, ez du atxikimendurik izango. Gogora dezagun errealitatearen ulermen kritikoak ez duela ideal utopikorik eskaini behar; aldiz, jendeari
|
azaldu
behar dio zergatik ari den sufritzen, lagundu behar dio bere egoeraren kontzientzia izaten. Ulermen kritikoaren bitartez, jendeak ulertu luke praxi alienatua zertan den eta praxi askatzailearen asmoa zein den.
|
|
|
Bazeuden horrelako ekimenak. Horrenbestez, gobernuak interpelatzeko unea iritsi zela eta elkartasuna adierazi eta jendeari arazoaren larritasuna gordinki
|
azaldu
behar zitzaiola erabaki zen: agintariek egiten ez zutena guk egin behar genuela, eta jendeak inplikazio bai pertsonala bai kolektiboa izan behar zuela.
|
|
2020
|
|
|
Gurera itzuliz, gauza konplexuak sinpletzeko joera gogor salatu du Azurmendik, behin eta berriz. Zenbait gauza, ordea, sinple azaldu daitezke eta
|
azaldu
behar dira. Etikan, hain justu, ume batek (ez Nikomakok, ezta Amadorrek ere; edozein umek) ulertzeko bezain sinple azaldu lirateke.
|
|
2022
|
|
|
Euskararen garapena hezkuntza arlotik anitzez harago ere landu behar dela jakitun, hezkuntzan ere badago zer aldatua. Euskara zuzen irakasteaz aparte, bere testuingurua
|
azaldu
behar da. Eta hor sartzen dira, besteak beste, kultura, gai soziolinguistikoak (zein da euskararen egoera?, zergatik dago egoera horretan?, zein dira hizkuntzen arteko indar harremanak?) eta herriaren eta hizkuntzaren arteko loturak.
|
|
|
Sebalden adituak
|
azaldu
behar du ahalegindu, behintzatzergatik Sebald ez den ezaguna eta kanonikoa Alemanian, atzerriko kritikak Kafka baten mailan jartzen duen idazlea izanik. Bertara bildutako entzule alemaniarrak, gehien gehienak, euskarara egindako itzulpen bati esker ari dira lehenengoz Sebald deskubritzen.
|