|
2000
|
|
|
Interpretazio batzuen ustez, lehenengoa gertatu da; beste batzuk, aldiz, bigarrenaren alde gaude. Izan ere, Vienako Zirkuluaren ideia asko egungo filosofiaren baitan ikus ditzakegu eta, orobat, Zirkuluaren ekarpenak neurri juxtuagoan kokatzea lortzen
|
ari diren
hainbat berrirakurketa zabaltzen ari dira. Honek guztiak beharbada balioko du, termino kontraesankorretan esanda, Zirkulu irekiaz mintzatzeko.
|
|
|
24 Adibidez, erlazio bat ‘gutxiago edo berdin’() izan daiteke, eta funtzio bat ‘batuketa’(+). Eragiketa hauei buruz
|
ari diren
teoriak dira logika berriak kontzeptualiza ditzakeenak.
|
|
|
Horrela, metodo honekin, eztabaidetan ez zen kalkulagailuekin eman litekeen denbora baino gehiago alferrik botako. Zeren, eztabaidan
|
ari diren
bi filosoforentzat, nahikoa litzateke honekin: " calamos in manus sumere sedereque ad abacos, et sibi mutuo dicere:
|
|
2001
|
|
|
Nai. 10 berei buruz hitz egiten
|
ari diren
guztiak epaitzeko, eta ia olerkari guztiek gauza berberak konposatzen dituztela. lon. Orduan, Sokrates, norbait beste olerkari bati buruz ari denean, zergatik ez dut arretarik jartzen eta, loak naramala, baliozko ekarpenik egiteko ahalge aurkitzen naiz, baina norbaitek Homero aipatu orduko esnatu eta arreta jartzen dut esateko gauza asko ditudala?
|
|
|
Hori egitean objektu oroz abstrakzioa egiten du. Alde horretatik, errazagoa da hemen zientziaren bide segurua aurkitzea, objektuez
|
ari diren
beste ikasgaien aldean.
|
|
|
Baina zientzialariaren gogotik alde egin behar ez duen erreferentzia da. Eta, bestalde, nork emango digu beste nolabaiteko hipotesi zientifiko hoberik, gaur
|
ari diren
kausa finalak gogoan edukiko dituenik?
|
|
2003
|
|
|
Nabaria da mundu honetako gauzak gure ulermenaren eta bihotzaren duin ez direla. Ulermenaren aldetik, Jainkoak ezkutatu dio izaki guztien ulerkera, eurok hobeto erabiltzetik kanpo dagoena; bide horretatik izadiaren ikerketan
|
ari diren
zientziak ere, ez dute besterik aurkitzen guretzat erabilgarri dena baino, eta ilundu eta nahasi egiten dira xede horretara ez doan horretan sakondu nahi dutenean. Gure bihotzari dagokionez, guztiok dakigu mundu osoak ere ez lukeela beteko.
|
|
|
Eta Carnap, ‘zuzenean emandakoari’ dagokionean, sentsazioez ari zen. Zientzia baldin bada ezagutza dakarrena, eta ez fenomenoei, sentipen datuei eta abarrei buruz
|
ari diren
teoria filosofikoak (metafisika liratekeenak dagoeneko), orduan zientziari eta bere hizkuntzari begiratu beharko lioke Carnapek. Eta enpirista logikoen ustez, zientzia, esan bezala, fisikaren inguruan dago bateratuta.
|
|
|
Ezin ahaztu Nietzsche, Heidegger edo, egun, Sloterdijk, horien ildotik gizakiaren irudia eta, horrekin batera, humanismoarena ere, kolokan jarri baitira postmodernoen lurrikararen gainean. Oro har, oinarri finkoaren bila
|
ari diren
diskurtsoek —epistemologia modernoa eta zientzia barne—, hori guztia gure kultura humanistaren funtsezko osagai gisa ulertuta, jakina, bat-batean izugarrizko erasoak jaso dituzte. Erasotzaileak gauza ‘sakrosantuen’ etsaiak dira; ez dituzte onartzen ez esentziak ezta betiko izan daitekeen ezer ere.
|
|
2004
|
|
|
Guztiarekin ere, uste dugu argi zerbait ekar lezakeela balio ekonomiko eta sozialen azterketa sakon batek aipatu dugun ikuspuntutik, besteak beste. Kontsumismoa eta" exhibizio" soziala nagusitzen
|
ari diren
garaiotan, giza mekanismo psikosozialak, ekonomikoak ez ezik, hobeki ezagutu behar ditugu gizarte justuago eta gizatiarrago eraiki ahal dezagun denon artean. Eta ‘gizarte’ diogunean gizadi osoa esan nahi dugu, herri, kultura eta nazio guztiek osatzen dutena.
|
|
2006
|
|
|
Nabarmenak dira epika zaharraren paradigmatik urruntzen
|
ari diren
elementu berriak, giza abere heroiko bati egokitzen ez zaizkion elementuak, testu epikoetan:
|
|
|
Odiseo ez da batere kikilduko, Itakako erresuma berreskuratzeko, berea zen botereaz jabetu diren aristokrata askoren aurka: egin beharko duen ahalegin eskergak distira emango dio bere bakarkako balentriari; Odiseok nahiago du hil, bere jauregian makurkeriak egiten
|
ari diren
printze andanari aurre egiteari utzi baino31.
|
|
|
Judizio morala egonkortze aldera, ikusleek ebaluatzen
|
ari diren
ekintzaren inguruko informazio ahalik eta zabalena behar dute. Hortaz, informazio osoa ikusle guztien eskuetan baldin badago, ikusle bakoitza hasiera bateko sentimendutik harantzago joan daiteke, eta judizio moralaren gaineko adostasuna areagotu daiteke ikusleen artean.
|
|
|
...la lecture de Hegel-eko" Note sur l’eternite, le temps et le concept" atalak, esaterako, edo Le Concept, le Temps et le Discours liburu osoak, antologia horretako leku nabarmen bat bete beharko lukete; orain arte ez zaie merezi bezainbesteko jaramonik egin, eta liburu honek hutsune hori berdintzen ere lagundu nahi luke. c) Hirugarrenik, mundu osoan neoliberalismoa bortxaz ezartzen
|
ari diren
batzuek aitajaun filosofikotzat hartu dute Kojeve, hala nola Fukuyamak edo Wolfovitzek. Beraz, gure garai historikoari zuzenean eragiten dio errusiarraren obraren erabilera batek.
|
|
2009
|
|
|
Emergentzia, beti, indar-egoera jakin batean ematen da. Entstehung-aren analisiak joko hori erakutsi behar du, indarrak beraien artean nola
|
ari diren
borrokan, edota aurkako baldintzei aurre egiteko zein borrokari ekiten dioten, edota endekatze bidetik ihes egiteko eta ahultze prozesutik bertatik abiatuz berrindartzeko —elkarren aurka ere beren burua zatituz— egiten dituzten saiakerak.
|
|
|
" Kapitalaren formulaz... produkzio modu kapitalistaren mistifikazioa, harreman sozialak gauza bihurtzea, eta produkzio materialean josten diren harremanen eta determinazio historiko-sozialen arteko berehalako teilakapena, eginak daude; mundu liluratua buruz behera jarria, non Kapitala jauna eta Lurra anderea, aldi berean izate sozialak eta gauza hutsak, beren mamuzko ingurutxoa dantzatzen
|
ari diren
. Ekonomia politiko klasikoaren merezimendu handia da itxura faltsu eta ilusio horiek (aberastasunaren hainbat elementu sozialen esklerosia eta autonomizazioa, gauzen pertsonifikazioa eta produkzio harremanak gauza bihurtzea, egunerokotasunaren erlijio hori) ezabatu izana" 50.
|
|
|
Emergentzia, beti, indar-egoera jakin batean ematen da. Entstehung-aren analisiak joko hori erakutsi behar du, indarrak beraien artean nola
|
ari diren
borrokan, edota aurkako baldintzei aurre egiteko zein borrokari ekiten dioten, edota endekatze bidetik ihes egiteko eta ahultze prozesutik bertatik abiatuz berrindartzeko —elkarren aurka ere beren burua zatituz— egiten dituzten saiakerak. Adibidez, espezie (gizaki edo animalia) baten emergentzia eta sendotasuna" kontrako baldintza funtsezko eta iraunkorren aurkako borrokarekin" ziurtatzen dira.
|
|
|
ikuspegirik duen jakintza izateari ez dio beldurrik. Historialariak, bere jakintzan, zein lekutik
|
ari diren
begira, zein momentutan dauden, zein alderdi aukeratu duten, beren pasioaren bazterrezintasuna, salatu dezaketena ahal duten neurrian ezabatzen saiatzen dira. Zentzu historikoak, Nietzschek ulertzen duen modukoak, badaki ikuspegia dela eta ez du bere injustizia propioaren sistema bazterreratzen.
|
|
|
Baina positibotik hauxe izan lezake, egoera nahasi batean errotiko birplanteamendu berriak egitera behartzen gaituela. Eta saiakera hori egin beharra daukagu nagusitzen
|
ari diren
irtenbide dogmatikoetatik ahal bezain laster urruntzeko.
|
|
2011
|
|
|
Orain frankismoaren exilioko pentsamendua birreskuratzeko ahalegintxoren batzuk egiten ikusten ditugu Espainian, eta Mana Zambrano da haizatzen
|
ari diren
izenetako bat. Ez da edozeinen gustukoa.
|
|
2014
|
|
|
Ez al da bien gaia-Parsifal-ena eta Die Massnahme-renaikasketa: heroiak ikasi behar du sufritzen
|
ari diren
pertsonak nola lagun ditzakeen. Emaitzak, ordea, kontrakoak dira:
|
|
2021
|
|
|
Hemen planteatutako hamaika erronka eta galderari erantzun zehatz eta askotarikoak ematen ari zaizkie jada, nola teorian, hala praktikan: lurrak eta basoak berreskuratu eta bestela kudeatzeko ekimenak, elkar sostengatzeko jositako zaintza sareak, euskaraz bizi eta ikastearen aldeko praktika desobedienteak, udalgintza herrigiletik garatzen
|
ari diren
ereduak, heteroarauaren muga hertsiak pitzatzeko haragiztapenak, sindikalgintza lurraldetik eta feminismotik birpentsatzeko praxiak, auzo eta herriak biziberritzeko egitasmoak, ikuspegi dekoloniala erdigunera ekartzeko gogoetak, tokiko nahi eta beharretan errotutako proiektu kooperatiboak, burujabetzen aldarria zentzu komuneko egin, aberastu eta gauzatzeko ekinaldia... Bide horretan, baitan, bidez edota kontra, Beauvoirren obrak ezinbesteko iturria izaten jarraituko du.
|
|
2022
|
|
|
Horretarako, beharrezkoa dugu halaber entzutea eta orpoz orpo lan egitea gaur egun modernitate ez-mendebaldar horiek lantzen
|
ari diren
pentsalariekin, izan ezagutzaren eremu batekoak zein bestekoak. Beste askoren artean, Wang Hui filosofo txinatarrak, Pentsamendu txinatar modernoaren sorrera obra ikaragarriaren egileak, berragertu egiten diren jatorrizko modernitateen ideia defendatzen du, munduko hainbat lekutan eta eskema lineal orotatik kanpora, gaur egungo mundua garatzeko modua eta pentsamendua ulertzea ahalbidetzen duten modernitatearen trazuak arakatzeari ekiteko funtsezko nozio gisa.
|
|
|
Amaitu gabeko filosofia indartsu sartzen da eta bere burua entzunarazten du baita historikoki goi-kulturarako, akademiarako edo estatuen ofizialtasunerako bermerik izan ez duten hizkuntzetan ere. Latinari herri-hizkuntzen matxinadan gertatu zitzaion moduan, gaur egun beharrezkoa da hizkuntza ez-hegemonikoen altxamendu bat, adierazteko, bizitzeko eta pentsatzeko moduak estandarizatzen
|
ari diren
hizkuntzen aurrean. Ofizialtasunaren mapa geopolitikoaz harago, honek zerikusia du mapa neokolonialarekin ere:
|