2000
|
|
Bestalde, Rakel Beaumont ipuinean agertzen diren pertsonaia bikien erabilpena Bernardo Atxagaren Obabakoak (1988) ipuin-bilduman kaleraturiko Margarete Heinrich ipuina dakarkigu gogora. Ipuin honetaz
|
ari delarik
, Mari Jose Olaziregiren hitzak aipatzea egokia iruditu zaigu:
|
|
Bestalde, kontakizun hauek badute umore ukiturik. Muruaga bigarren liburuari buruz
|
ari delarik
honakoa diosku: istorioek" beti dute holako tonu umoretsua esanez bezala bizitzan gauzarik tragikoenak ere-bikote kontuan behintzat-ez liratekeela hartzen ditugun bezain serio hartu behar." (Egunkaria, 1995-VII-30) Nahiz eta bi bildumetan umorea eta ironia darabilen, bigarren bildumako ironia zorrotzagoa eta landuagoa da.
|
|
Eta, nola iturrian garbi eta garden den ura lohitzen eta zikintzen den hainbat lur iraganez gero, eta edaten duguna, azkenean, lohia eta zikina egon daitekeen, hala, etorkiko hitza berdin kutsa daitekek eta berdin kutsatzen duk bitartekoen ahotik eta arartekoen lumatik iragan ondoren, eta desitxura daitekek, ondorez, eta desitxuratzen duk, finean. Naturalezaren liburuarekin, aldiz, ez duk halakorik gertatzen, zeren, etengabe aldatuz doan arren, bere baitan baitirau, eta zeren, aldi oro berritzen
|
ari delarik
ere, beti-bat baita eta beti-berdin. Eta hori hala duk eta hala izanen duk, oinarrian lege eta arau finko eta aldaezin batzuk daudelako, naturaleza eta naturalezaren mugimenduak gidatzen eta gobernatzen dituztenak, halako suertez, non goiti-beheiti doan harria goiti-beheiti erortzen baita eta ez beheiti-goiti igaiten... eta erortzen duk beti ere lege jakin batzuen arabera... eta horregatik guztiagatik duk, hain zuzen ere, fidagarriagoa naturaleza...
|
2001
|
|
Joseba Sarrionandiaren pertsonaiak ere Europatik barne zuzentzen ditu bere pausoak, itzulika
|
ari delarik
sorterritik deserrira, sorterrian bukatu arte, berriro bidaian abiatzeko etendurarik gabeko joan etorrian, amaierarik gabeko hasieran, hasiera eta amaiera bat diren puntua betiko egin arte.
|
|
Epson (bi modeloek), Lexmark eta Olivetti laginek ez dute buruak gelditzeko babesik, aparatua inprimatzen
|
ari delarik
, estalkia irekitzen denean.
|
|
HEAri buruz
|
ari delarik
–Helduen Euskalduntze-Alfabetatzeari buruz, alegia?, plan honek lorpenei erreparatzen die lehendabizi:
|
|
Halatsu ari da Erdi Aroankokaturiko Zaldun teutoiak nobelan ere: Erdi Aroko Polonian gertaturikogermanizazioaz
|
ari delarik
, Poloniak daukan bere izaera galtzeko arriskuaz ari daidazlea.
|
|
Mahai gaineko globomundiaren alboan jarri eta Don Patriciok bi polo daudela esan zigun, goikoa iparraldekoa eta behekoa hegoaldekoa, eta gure planeta bueltaka
|
ari delarik
, eta ttaka bultzatu zuen globoa, biraketaren ardatza polo bien arteko lerro imajinarioa dela.
|
|
Hitz ederrak eta arrazoibide argiak deus gutxitarako direnean, artean nabari ez zen zerbait sor daiteke gizonaren erraietan, onerako naiz txarrerako". Urkatu behar duten bati buruzko filmaz
|
ari delarik
, zera dio heriotza zigorraz: " Gerok urkatu behar bagenu, alegia, pentsatzen dugun baino astiroago pentsatuko genukeela, behin eta berriro, zertan ari garen".
|
|
" Euskara jakiteaz gainera, erdararen bat ikasia genuenez gero, gu izaten ginen, eta gu izaten gara orain ere, besterekin erdaraz mintzatzen garenak". Eta aurrerago, Euskal Herriak azken bi mila urtetan izandako balizko euskalduntasunaz
|
ari delarik
: "... horko erdaldunek bazuten laguntza bat horko euskaldunek ez zutena eta lehen esan dugun arrazoiagatik, alegia beti ahulagoak amore ematen diolako indartsuagoari, euskaldunok  izan gara beti amore eman diegunak erdaldunei eta ez alderantziz".
|
|
Hautatu ditugun liburu kritikei dagokionez, kritikatutako liburuek gaur duten interesaz gainera, kontuan izan dugu orobat Mitxelenak dioenaren interesa euskararen erabileraz, tradizioaz, egin beharrezko bideaz, euskalkien arteko orekaz, batasunaz, garbikeria bihurtutako garbizaletasunaz. Axularri buruz
|
ari delarik
, dio: " Oroit zaitez ordea euskara ez dela, maiz, oker baldin bada ere?
|
|
Bide batez, ematen du Txillardegi zinez saiatzen dela Jon Juaristiren teoriak oinarritzeko argudio gehigarri ak eskaintzen: nazionalismo oro ren muina malenkonian datzala azpimarratzeko froga berriak baino ez ditu ematen gure hogeita bi urteko protagonistak... txikitaneza gu tutako Donostiari buruz
|
ari delarik
batez ere!
|
|
Izan ere, izar eta galaxia guztiak elkarrekiko urrutiratuz higitzen direla frogatu ahal izan da, puzten ari den puxika batean margoturiko puntuekin gertatzen den bezalaxe. Elkarrengandik urrutiratu egiten diren galaxien eredu hori leherketa handia (big bang) izeneko teoria kosmologikoa ren oinarria dugu, teoria horren arabera unibertsoa puntu bakarrean hasi eta azkar zabaltzen
|
ari delarik
.
|
2002
|
|
-Trapitxero bat hil dute! -entzuten diogu aitari, artean zapatak lanpasean lehor  tzen
|
ari delarik
.
|
2003
|
|
Deskontzentzazioaz bi hitz. Koldok arrazoi du prefetaren figuraz
|
ari delarik
. Prefeta estatuaren pertsonifikazioa baita, eta denbora iragan ahala botere politikoa ere hartu du.
|
|
Lau daratuluk, tresna martxan
|
ari delarik
alda daitezkeen bina abiadura eskaintzen dituzte (Casals, Black & Decker, Bosch eta AEG).
|
|
Baina urruneko, confetti? apur horiek ezin despedituz
|
ari delarik
Paris, gu bagaude, ez ote zaizkion arazo larriagoak jauziko hurbilagotik, menturaz Korsikatik, Savoiatik edo Hexagonoaren barnean sortuak diren etorkin magrebiarren seme-alabengandik.
|
|
" Nik, ordea, Jainko errukitsu bat sinesten diat, eta ez Jainko justiziero bat...". Eta izpiritu hori bera islatzen du Indalezio Otaegiren gutunak, heriotzari buruz
|
ari delarik
honela baitio: " Gaixotasunak eta heriotzak guztientzat izan behar du gogorra, baina azpildarrok bagenuen gutxienez kontsolamendu bat, Jainkoaren errukiaren argia bekaturik handienaren itzala baino pauso bat harago doalakoan, betiere.
|
|
Beste hainbaten iritziz, ordea, telebistak bere estetikapropioa du, bere hizkuntza bereziaz. Hauen ustez, teknologia bakoitzak bere lengoaia du eta film-zuzendariak filmaketan zehar zein muntaketan nahiago dituen planoak eta sekuentziak hautatzerik duen bezala, telebista-editoreak ere hainbat kamera edo monitore ren irudien arteko edizioa egin ahal du, nahiz eta aukera hori, zuzenean
|
ari delarik
, bat-batekoa izan. Hau da, errealitatea ren isla ez da objektiboa, telebistaren aukera subjektiboa baino, estetikoa alegia.
|
|
haren sabela mugitzen
|
ari delarik
,
|
2004
|
|
Bietarik izanen da, baina Miarritzeko auzapezak soziolinguistiko inkestaren emaitzen agerpen publikoa bere debekuaz trabatzen duelarik justu IPE horren sortzea aitzin, nekez ulertzen den jarrera da. Ustez, politikan sekula deus ulertu baldin badut bederen, arras memento onean etor zitekeen emaitza katastrofikoen aurkeztea aterabide batzu obra lezakeen IPE bat sortzen
|
ari delarik
, botere publikoen iniziatibaz gainera. Gatu honek baduke beste buztanik, eta buztan horren korapiloa ez ahal da izanen euskararen garatzerik ez dutela nahi...
|
|
Bonaparte, Van Eys, Intxauspe eta, ai patzen dituen arren, ez bide zituen irakurri Iparraldeko klasikoak, ez Etxepa re, ez Leizarraga, ez Azular. Baina «Paster Noster»en euskal itzulepenez
|
ari delarik
, Zuberoa eta Nafarroa Beheko idazleak bazter uzten ditu, baina Diha rassaryren Giristino Legea (1887) oinarritzat harturik, lapurdierazko itzulpena zuzentzen du (258). Nolanahi ere, esan behar da ez dela harritzekoa Aranak autore klasikoen bibliografian hutsuneak izatea, horien argitalpenak artean urri baitziren (259).
|
|
Hizkuntza bat mintza-bide bat da, adieraz-pide bat, alkar aditzeko tresna bat. Martinet hots handitako hizkuntzalariak ongi dio, frantsesaz
|
ari delarik
: " Frantsesa, beste edozer baiño lehenago, frantsesez mintzo diran jendeak alkar aditzeko eta hartu-emanetan jartzeko balio duen tresna da".
|
2005
|
|
Errealitatea da herriek hurbiltasuna eskatzen dutelarik, urruntasunaren politika berri bat pratikatzen duela Elizak. Herria borrokan
|
ari delarik
eskola, posta, ostatu eta beste herrian egoteko, apezetxe eta eliza hesten ditugula. Aldi bat gehiago Eliza ipuruan dago.
|
|
42 Gutiérrez Rodilla-k (1998: 38) zientziaren hizkuntzaz
|
ari delarik
azpimarratu duenez,«??. Los procesos de derivación tanto de sustantivos como de adjetivos y verbos, están clara mente decantados hacia unos cuantos sufijos que, frecuentemente, no coinciden con los de más rendimiento en el registro común...».
|
|
Mokasinei distira ateratzen
|
ari delarik
, bere amak zapatak lustratzeko zuen era harekin gogoratu da. Ez daki ondo non irakurri zuen, duintasuna mantentzen zutela adierazteko heriotzara kondenatutakoek zuten azken aukera zapata distiranteekin hiltzea zela.
|
2006
|
|
Jainkoari begi bluen ukatea eskatzen dion nexka ttipi baten istorioa. Ondotik agertuko ditu Salomonen kantua (1977), Beloved (1987), Jazz (1992), Paradise (1998), Margaret Garner opera (2002), Love (2003), momentu honetan Mercy eleberriaren bukatzen
|
ari delarik
.
|
|
Literatura anglosajoiak, corpus planning konzeptua baliatzen du hizkuntza beraren antolaketaz
|
ari delarik
eta status plan nozioa erabiltzen du esku-hartzeak hizkuntzaren estatusa hunkitzen duelarik. Bereizketa horretatik habiatuz eta itxura zein eginbeharra zehaztuz, Haugen-ek honako modeloa aurkezten du:
|
|
Beti ikuspegi pantagrueliko eta mugagabetik
|
ari delarik
, Fernándezek irakurleari bere jeinua egiaztatzen duten biografi pusketak, irudiak eta bideoak ematen ditu argitara, ohitura burgesik bikainenak suntsituko dituen aingeru akabatzailearen irudiaz baliatuz.
|
|
Gure aztergaiarekin lotuz, Avienok Ora maritiman idatzitako esaldi bat interesatzen zaigu. Ibero ibaiari buruz hitz egiten
|
ari delarik
,, baskoi egonezinak? (edo, urduriak?) aipatzen ditu.
|
|
Agian honako kasu honetan aipatu morfema ni neu naizela esan beharra dago. Gizakia, pentsatzen
|
ari delarik
(hitzen bitartez horrenbestez), morfema bat duzu gizaki hori, esaten, pentsatzen edo idazten duena" daramana" hain zuzen ere, zakur morfemak ‘zakur’ adiera daraman ber.
|
2007
|
|
Nutrizioari buruzko informazio eta hezkuntzaz
|
ari delarik
, 23 artikuluan honela dio:
|
|
Gaur egun Galizako hirietan oso hedatua dago espainiera, eta gero eta indartsuago, galiziera bitartean atzera
|
ari delarik
: bai hizkeraren beraren kalitateari dagokionez (galizieratzat, castrapo?
|
|
Nire karrera xaloari eta haustura sentimentalei bueltak ematen ari naizela, emakumeak Leireren txanda ailegatu dela erabaki du, nonbait, haren edalontzia harrapatu baitu. Leireren patua irakurtzen
|
ari delarik
askoz keinu alaiagoa du aurpegian marraztuta. Noski, lagun minak dira.
|
|
Kotxera itzultzen
|
ari delarik
, indartsu sentitu da aspaldiko partez. Zereginak beteta.
|
2008
|
|
Maquiaveloren ikasle zintzo ugari dago, nonbait. Egun, aldaketa atzeraezina agerian geratzen
|
ari delarik
, oreka zaharrari eusteko ahaleginetan jarraitzen dute.
|
|
Orain, depresio ekonomiko berriaren zurrumurrua ozentzen
|
ari delarik
, ez legoke gaizki erloju mundialaren" krak!" hotsa gertutik entzun zuten idazle hauei hautsa kentzea, gainera etor daitekeena ikasten hasteko baino ez bada ere. Steinbeck, Dos Passos… Inoizko ekonomia liburu ulergarrienak idatzi zituzten, beharbada.
|
|
Dogmaz
|
ari delarik
, Aita Sainduak ez du behin ere hutsik egiten, Espiritu Saindua baita haren ahotik mintzo dena. Gurean ere, nafar dogmaz mintzatzen hasi bezain fite, Miguel Sanzen espiritua jabetzen da Roberto Jimenez PSNko idazkariaren mingainaz eta, hortaz, hark zuzen eta egoki azaltzen du beti nafar esentzia ukiezinari dagokion guztia.
|
|
Beste aldetik, herrialde batzuetan normal-normal ikusten dute jateko ordutegiak formalki desagertzen ari direla, SAD-Stuck At Desk (mahaira itsatsita) ingelesezko lokuzioaren akronimoa-fenomenoa nonahi hedatzen
|
ari delarik
, hots, lan-ingurunetik irten gabe, lan-mahaietan bertan gosaldu edo bazkaltzea.
|
|
7 Hala dio Francisco Moreno Fernandezek bere lanean, datu bilketetan gerta daitezkeen kalteez edo gabeziez
|
ari delarik
:
|
|
9 Bide beretik, Emili Boix Fusterrek ere, ikertzeko gaitasunaz
|
ari delarik
, ikertzailearen eraginik txikiena agertzea beharrezkoa dela nabarmentzen digu: Hizkuntza> agoen> rentzat> koa> > edo> teknikaren> bat> hautatu> behar> izango> bagenu> erreakziorik> eragiten> ez> duen> behaketa> gaitasuna> dela> esango> genuke.> keta> rabilgarritasun> renaz> egitea, > kertzailearen> raginik> rekin, > rekin, > e, > rorik> e.> rantzitsua> egiratzea> e, > > are> hobeto, > egoera> soziolinguistikoaren> hiri> nahasiko> kaleak> oinez> zeharkatu, > behatu> eta> entzutea.> (2000:
|
|
arto-tik datorren artalde-az, ez ardi-tik datorrenaz). Bigarren artalde> ho-rrezaz
|
ari delarik
, honako definizio hau ematen du Orotariko> Euskal> Hiztegiak> (OEH, II, 716): –conjunto> de> los> campos> sembrados> de> maiz? (beltxa nirea).
|
|
Abizenez ari da ordea Mitxelena bertan, ez semantikaz edo lexikologiaz, eta oso argibide neurtuak ematen ditu alde> hitzaren edo-alde> atzizkiaren adieraz. Horrela, alde> hitzaz
|
ari delarik
, honako hau dio bertan: –< < lado> >, < < región> > (ronc.
|
|
Bere hitzetan esateko,, derivativos nominales colectivos? direlakoez
|
ari delarik
honako atzizki hauek sartzen ditu bertan: –Los vocablos así formados indican con-junto de seres, agrupación o colectividad.
|
|
alde-ren etimologiazko bilaketa-saiorik egin nahi bada bihar edo etzi, pista posibleetako bat (oso iluna eta hutsala, baina ezer ez baino hobea) emanik uzten du Azkuek,, afijos (adverbiales) polisémicos? direlakoez
|
ari delarik
(MV, 227 -8; 231; 238; 360 -2).
|
|
c2) galalde. Sarrera lexikal honetaz
|
ari delarik
, aurrekoaren bide beretik doan definizioa ematen du OEHk (VIII, 243): –conjunto> de campos donde se ha sembrado trigo y cereales?
|
|
Aurrerago (MV, 80), eratorpen-atzizkiez
|
ari delarik
berariaz, multzokari edo aniztasun-atzizkien sailean sartzen du-alde> bete-betean. Bere hitzetan esateko,, derivativos nominales colectivos?
|
|
Hiztegietan, Azkuegandik hasi eta OEHraino, nahaste handi samarra ageri da puntu horretan. Horrela, alde> elemen-tuaz
|
ari delarik
honako adibideok ematen ditu OEHk (VI: 579):
|
|
–Pozten naiz zu berriz hemen egoteaz, esan dit Mifuk kafea trago txikietan hartzen
|
ari delarik
.
|
|
Oso oi bigunak dauzka, ahulak; ea puntuek askatu gabe agoantatzen duten, diotso medikuak Tomasi, lehendabiziko puntua eman eta vicryaren ertzekin korapiloa egiten
|
ari delarik
.
|
|
Rosari egin dion Sanglasari buruzko galderaren ondoren, Apeza Tomasengana joan da eta bi gizonak solas adeitsuan daude. Rosa baso garbi batzuk igurtzi eta igurtzi ari da, bat-batean larritasun handi batek eman balio bezala, baina hori egiten
|
ari delarik
, ez die begirik kentzen bi gizonei. Tomasen eta Apezaren arteko jardunak, ordea, ez du ezer apartekorik erakusten, ez haserrerik, ez ohikotik kanpoko keinu edo hitz zakarrik.
|
|
Zertarako?, nik usoa seinalatu ahala hik espiritu santua botatzeko?, erantzuten dio Tomasek, Ez haut ba ezagutzen!, eta hitzok esaten
|
ari delarik
, hegazti bat aireratzen da aurrez aurre duten muinotxo bateko sastraka artetik. Eskopeta begien parera jasorik, Tomasek tiro egiten du berriro.
|
|
Oso astiro egiten ditu mugimenduok, emeki, plazera bilatuko balu bezala igurtzialdi bakoitzean. Xukaderarekin alua lehortzen
|
ari delarik
, burua jiratu eta Tomas dagoen aldera begiratzen du.
|
2009
|
|
JMLk. Hondarrean idatzia poemategiaz
|
ari delarik
: –AzpiragoOhiu ilunakespiralean jo beharra zegoen, azaltzendigu, eta-az, hauxe:
|
|
Ez da samurra halako ekonomia egoera bat gainditzea, gerra garaian dena suntsituta geratu zen, eta hutsetik hasi behar izan genuen, azaldu du Ajri Begu ekonomialariak, Pristina erdialdean kafe bat hartzen
|
ari delarik
. Hain zuzen ere, azken hilabeteetan, gauza garrantzitsu batzuk egin dituzte:
|
|
Ondo despistatuta dabiltza batzuk, Eusko Jaurlaritza Frantzian diru partiketan
|
ari delarik
inork eskandalurik ez sortzeko. Ramon Etxezarretak bazekien zertaz ari zen, Iparraldearekiko eta Nafarroarekiko harremanez ari zela, Berria TBko elkarrizketa interesgarrian esan zuena esan zuenean:
|
|
Horretaz ari zaigu Borges Pierre Menard, Kixotearen autorea ipuinean. Kixotea irakurtzen
|
ari delarik
, Pierre Menard Kixotea idazten ari da:
|
|
Agurea biluzten
|
ari delarik
, gauerdiko kanpaiak entzuten dira. Mefistofelesek bere agerpenetarako baliatzen zuen ordua da.
|
|
Horrela mintzatzen denean, ordea, Kantentzat ‘ezagutza, berez’ zen harekin antzekotasunik bat ere ez duen zerbaitez ari da. Nietzschek esan nahi du ez dagoela izaera, esentzia edo baldintza unibertsalik, ezagutzaz
|
ari delarik
; alderantziz, ezagutza aldiro-aldiro, ezagutzaren ordenakoak ez diren baldintzen emaitza historikoa (eta kasuan kasukoa) dela.
|
2010
|
|
Haren iritziz, pentsiodunek eskerrak eman behar dituzte pentsioak izoztuta eduki arren gutxituko ez zaizkielako: Guztia murrizten
|
ari delarik
, kontzesio garrantzitsua da pentsioei dauden moduan eustea.
|
|
88 Antzeko gauza dio otsailaren 19ko Euskal Eskola Publikoaren 1/ 93 Legeak, hizkuntza kontuez
|
ari delarik
. Honela dio, konkretuki, bere III. idazpuruan:
|
|
Corpuseta acquisition-plangintzekin hain harreman hurbila duen kontu hori ere gogoan izan zen 1982an. Honela dio EEN legeak, horretaz
|
ari delarik
:
|
|
Gertakari sozial hori estimulu indartsua da, komunitateak identifikatu eta aintzatetsi egin baitu bere jokamoldean. Halaber, bizi izandakoa, memoria kolektiboa eguneratzera datorren gertaera soziala da, tradizio baten iturritik berridazten
|
ari delarik
. Hortaz, memoriak, prozedura antzekoekin harremanetan jartzea eragiten duenez, mekanismo irudikatzaileak pitzaraz ditzake (irudikapen kontzeptuala).
|
|
Niri diruizen herritartu guzi horietan egokiena, halere, Anjel Lertxundik aipatzen duen hau iruditu zait. Honela dio garai bateko txanpon kontuetaz
|
ari delarik
, Letrak kalekantoitik liburuko" Txintxin, diruaren hotsa" izeneko glosaren atzenean: " Laukantoiko ontza, berriz, iruzurraren sinaletzat erabiltzen da.
|
|
Juan Huarte de San Juan garaztarrak idatziriko Examen de ingenios para las ciencias (1575) liburuan, mintzairak ikasteko gaitasunaz
|
ari delarik
, euskaldunen elebakartasunaren berri ematen du, Gaztelan bizi baziren ere:
|
|
" Eta murrua goratzen eta luzatzen
|
ari delarik
, denboraren hondarra neure aisiara iragaten dut hemen diren ofizialen lagungo atseginean.
|
|
Liliri notak hartzen
|
ari delarik
:
|
2011
|
|
Azkeneko geltokiak zeharkatzen
|
ari delarik
, Bilbora iritsi zen atzo 17 Korrikaren lekukoa. Arratsaldean, 17:30 pasata zirela sartu zen AEKren martxa Zorrotza auzotik.
|
|
Fishman-en hitzetara itzuliz," diglossia is(...) a ‘fighting term’ in real life. It is not only a concept in sociolinguistic discourse; it is a concept in political discourse as well". egia da hori, erabat, hemengo azken mende laurdeneko ibileran. zenbait arduradun edo bozemaile politikok oso argi, leialtasun osoz, aitortu izan du berea ez dela diskurtso intelektual hutsean txertatzen den gogoeta, elebitasun sozialaz (hots, diglosiaz)
|
ari delarik
, diskurtso politiko partidista baizik. horrela ulertu behar da, esate baterako, Joxe Agustin Arrietak 1991ean idatzitakoa37 guztiek ez dute hain argi aitortzen, noiz ari diren jakintza-lanketan eta noiz planteamendu politikoen zabalkunde-lanean. zailagoa da, kasu horietan, diskurtso baten eta bestearen arteko bana-lerroa ezartzea. gatozen beraz, muinera. Saia gaitezen diglosiaren adiera popularra eta diskurtso politikoak zeharo baztertu gabe (zer erakutsi handia eman diezagukete, batak eta besteek, honetaz edo hartaz) gurean zentratzen.
|
|
Badu Frangoudaki-ren ikuspegi horrek, halere, formulazio alternatibo zorrotzik. Mauro Fernández-ek40, diglosia hitzaren jatorriaz
|
ari delarik
, honako hau esan izan du41: " contrary to the common opinion that diglossia used to mean simply ‘bilingualism’,(...) this development is recent and follows the coinage of bilinguisme in French, bilingualism in english, bilinguismo in Italian, etc. Furthermore, any linguistic sense of the greek term diglossia is(...) relatively recent; thus, rhoidis’pioneering use must be seen as a creative neologism based on the traditional sense of greek dhigloossia as ‘falsehood’, ‘hypocrisy’, ‘deceitfulness’ or ‘double-tonguedness’".
|
|
Justu kontrakoa esan nahi du agian: hots, irlanderaren kasua du agian buruan," bazter-funtzio sinboliko" ez
|
ari delarik
. hor ere kontuz ibili beharko genuke ordea. Irlandak ezer garbi baldin badauka, ohiko diglosiarik eza dauka.
|
|
Gainerako pagoak dira, mutu eta urrunak, bere sekretuaren lekuko bakarrak. Enbor eta adarrak biltzen
|
ari delarik
, haize hotza sentitzen du arnasan. Pagaditik ibar zuriari eta ortzi urdinari so egitean, morroi bilakaturiko bufoiaren begiak grisak dira, antzara biren modukoak.
|
|
" Escualdunaren eta Escual-Herriaren icenac bertce hitzcuntcetan ere misteriotsuac/ Cantabria icen hau nondic heldu den" (Bilbao, 2004). Euskal Herriaz
|
ari delarik
, badirudi osotasunean ari dela. Manuel Larramendik, 1756 inguruan," Conferencias curiosas poHticas, legales y morales sobre los fueros de la M.N. y M.L. Provincia de Guipuzcoa" idazkian (1983 arte argitaratu gabea), zera idatzi zuen:
|
|
Arterik edo zeporik gabe atzeman daiteke satorra, aitzur on batekin. Ez, anitzek egiten duten bezala, satorra
|
ari delarik
, hari gain behera emanez. Itsura aritzea da hori, eta ardurenik debalde aritzea.
|
|
Eta han da lehenik aipatu dugun itxuralat aldatzen. Hura
|
ari delarik
bere lanari, harek jankatu duen lorea histen da eta horitzen. Nagusiak uste duke aire gaixtoak jo duela.
|
|
Ezin daiteke erran noiz iratzartzen den ihizi hori, ez baitira beti hotzak berdin goizik joaten; ez eta noiz erruten duen, ez direlakotz loreak beti ordu beretan hantzen. Baina, zerbait gorabehera, apirilaren erditsuan ditu arrautzak erruten, eta orduan errun arrautzek ematen dute harra hamar bat egun gorabehera; bero
|
ari delarik
lasterrago; maiatzaren erdiko egina du harrak bere lana, erran nahi baita, handitu gaia handitua dela; eta handik hamar bat egunen buruko hartua duke bere azken itxura; ariko baita hosto jaten uztailaren azken egunetaraino. Har delarik du, beraz, kalterik handiena egiten, orduan baitzaio alha loreari.
|
|
Ohantzeetarik ebatsi xorikumez. Beha ezazu non dabilen pika, kume hazten
|
ari delarik
. Arbolaz arbola, sasiz sasi, jauzi harat, jauzi honat, mokoa bezain zorrotz begia.
|
|
Lesakarra Paveseren hitzekin bat datorrelakoan nago: guztia lausotzea joera duen oroitzapena gezurti hutsa izaten da haurtzaroko bizipenez
|
ari delarik
. Behin hura dena oso atzean utzirik, oroimen tranpatia gela iluna ziren algara haiek ere ahazteraino heltzen da.
|
|
Iritzi horiek guztiak irakurrita, iltzaturik geratu zait Gaetano Dabide soziologoak mafiaz
|
ari delarik
aipatzen duen atsotitza:
|
|
" Errealitate txatalak nire begien bidez kontatuta. Ez duk besterik." Iñigo Aranberriren Zulo bat uretan liburuko protagonistaren hitzak dira, kazetaritzaz
|
ari delarik
. Aurrekoarekin alderatuz, arruntegia titulua besapean fakultatetik ateratzen den gazte ameslariarentzat.
|
|
Zuzeneko saio batean
|
ari delarik
, kazetaria minutu batez isilik egotea erabaki du. Minutu erdia pasatu gabea oraindik, zuzendaria lasterka heldu da estudiora, emisio-arazoa delakoan.
|
|
Mon Dieu, c' est incroyable! — hori da behin eta berriz aitona Raymondek esaten duen leloa, edozein gauza esplikatzen
|
ari delarik
ere. Hau da:
|
|
Maider terrazara igo da. Eguzkiaren ostentzeari begira gelditu da Coca-Cola light bat edaten
|
ari delarik
. Astia du, zer duda egin.
|
2012
|
|
Hitzek balek baino lehenago herio lana hasten dute, hemen ere. Langabezia erraldoia Bidasoaren bi aldeetan hedatzen
|
ari delarik
, krisi sozial berri nagusi honek demokraziaren azken gune askeak hondatuko ote ditu 1930eko hamarkadan egin zuen bezala. Frantziako hauteskundeek gerra zibil baten itzala erakusten dute:
|
|
bere arima purgatzen
|
ari delarik
jorik nik hau,
|
|
Zeren eta, bere perihelioan eguzkitik halako tarte batera hurbiltzen bada (haien kalkuluen arabera horren beldur izateko arrazoia dago), gori-gori dagoen burdinarena baino hamar mila aldiz berotasun handiagoa sortuko omen du; eta eguzkitik urrutiratzean, milioi eta hamalau milia luzeko isats gori-goria eramango omen atzetik; eta beronetan zehar kometaren nukleo edo gorputz nagusitik ehun mila miliako distantziara igarotzen bada lurra, su hartuko omen du pasatzerakoan eta errauts bihurtua geratuko. Edo, eguzkia egunero
|
ari delarik
bere izpiak gastatzen elika lezakeen horniziorik gabe, azkenean zeharo kontsumitu eta deuseztatuko dela, eta honekin batera lurraren suntsipena eta eguzkitik argia hartzen duten planeta guztiena gertatuko dela.
|
|
Ikusi dugunez, Jeronymo Oliveira da Verdade aurkeztean benetan dokumentatutako hainbat itzulpen erabiltzen ditu. Era berean, Martin Muruari buruz
|
ari delarik
, Koldo Mitxelena eta bere Textos arcaicos vascos aipatzen ditu. Egiazko datu horietaz gain, ordea, aipatzekoak dira bere iruzurrei egiantzekotasuna ematen dioten beste hainbat xehetasun ere.
|
|
Poetaren baitan poema egiten
|
ari delarik
, bihurpen sakon bat gertatzen da, izkiriatzear dagoen testua hitzez hitz definitu orduko bere baitan sortu eta emendatuz joan den testu ilunago eta izkiriatu gabeko baten translazioa da. Irakurlearen baitan ere, gogoeta hari hau jarraitu eta hasierako ideiarekin loturik, irakurritako poema azken batean aldez aurretik esistitzen zen, hutsune gisa behintzat (Sarrionandia 1995a:
|
|
Egan-en garaikide izan zen Euzko-Gogoaz
|
ari delarik
dioena:
|
|
–Etxekoekin hizketan?
|
ari delarik
, Mitxelenak ez du zehazten zein arrazoik eragiten duen gai batzuek aldizkaritik baztertzeko. Aski argigarria da, ordea, Jon Miranderekin egin zuen gutun-trukean Koldo Mitxelena nola saiatzen den bultzatzaile eta eragile izatearekin batera mintzagaiaren mugak ere argi uzten.
|
|
Kotschi (1986: 208 -209) metadiskurtsozko iruzkinez eta ebaluatzeko baliabideez
|
ari delarik
, hots, goian aipaturiko funtzio horiezaz ari delarik, baliabide hauek bete-betean testu-antolamenduari dagozkiola aditzera emango digu:
|
|
Kotschi (1986: 208 -209) metadiskurtsozko iruzkinez eta ebaluatzeko baliabideez ari delarik, hots, goian aipaturiko funtzio horiezaz
|
ari delarik
, baliabide hauek bete-betean testu-antolamenduari dagozkiola aditzera emango digu:
|
|
Aipu horiek, bada, norentzakoa irudikatzen lagunduko digute. Esate baterako, ongi etorriko zaigu Mitxelenak berak Oihenarten hamalaukoaz
|
ari delarik
, Oihenartek egindako aipuez dioena hona aldatzea:
|
|
Mitxelenak, liburu eta filmen kritikaz
|
ari delarik
, askotan jotzen du obren egileetara, nahiz obra hauen kritikoetara eta, ondorioz, esan dezakegu aipu hauek gaian jakitun direnen aipuak direla. Eta aipuak, hondarrean, esatariak bere diskurtsoan tartekatzen dituen ahotsak dira, esatariarenarengandik bereizten diren ahotsak (edo ikuspegiak).
|
|
2) Esataria gertakizunak hirugarren pertsonan kontatzen
|
ari delarik
(E1 oinarrizko enuntziatu bidez), enuntziatu parentetiko gehienak lehen pertsonan agertzen dira, dela lehen pertsona singularrean, dela lehen pertsona pluralean. Horretara morfosintaxian bertan islatzen diren diskurtso eskakizunek bultzatzen dutela uste dugu; izan ere, esatariak, maiz aski, bere ikuspegitik ez ezik beste enuntziatzaileren baten ikuspegitik konta ditzake gertakizunak, baina ez du zertan beti enuntziatzailearekin bat etorri, eta horretxen lekuko izan litezke esatariak berak oinarrizko enuntziaturen sintaxia hautsiaz lehen pertsonan tartekatzen dituen iruzkin, iritzi eta pentsakizunen hari solteak ere.
|
|
Laurinek, bestalde, polifonia fenomenoa ere mintzagai du, bereziki parentesi aurrerazkoen azpisaila aztertzen
|
ari delarik
. Azpisail hau ebaluaziozko parentesiek eta iruzkin parentesiek osatzen dute, eta hauetan polifoniak eragiten duela esango digu berariaz (Laurin 1989:
|
|
41 Koma artean doazen kausazko perpaus subordinatuez
|
ari delarik
, Galán Rodríguezek (1999: 3608) gaztelaniazko gramatika deskriptiboan ez du `intzidentala?
|
|
Oso ongi etortzen zaigu Euskaltzaindiak EGLU VI liburuan kausazko mendeko perpausak aztertzen
|
ari delarik
egiten duen bereizketa. Kausazko perpausek, Euskaltzaindiaren arabera, ez dute guztiek izaera berbera eta perpaus kausalen adierazgarri diren menderagailuek ere ez dute guztiek jokabide bera azaltzen.
|
|
Eta E1eko baieztapena edo asertzioa ematen hasi ondoren tartekatzeak, baldintza edo suposizio hori une horretan bertan gogoratu balitzaio bezala aurkeztea dakar; hasierako plangintzan egon gabe, une horretan bertan gogoratua izan balitz bezala, eta gainera, ezinbestekotzat jotzen du baldintza hori enuntziatzea. Badirudi, bada, ez dela bata bestearen ondorio; aitzitik, badirudi, esatariak informazio bat enuntziatzen duela eta behin informazio hori eman ostean edo ematen
|
ari delarik
, baldintza-perpausa gehitzea erabakitzen du, aurrez esandakoa ñabartu, eraldatu edo zuzentzeko helburuarekin. Azken batean, birformulaziotik gertu legoke era horretako baldintza-perpausa, eta gainera, esatariak bere burua babesteko mekanismo edo bitarteko ere bihurtzen da.
|
|
Esataria, horrela, E1 oinarrizko enuntziatutik atera daitekeen suposizioa zuzena edo zehatza ez izateko arriskutik babestu egiten da, baldintza forma hartzen duen enuntziatu parentetikoari esker egindako zehaztapenarekin. Honenbestez, baldintza perpausa E1 oinarrizko enuntziatuaren baldintzatzaile baino gehiago da, gure ustez, esatariak baieztatu edo enuntziatu duen horretatik bere burua gordetzeko edo babesteko mekanismoa, baieztapenaren ondoren (edo baieztapena egiten
|
ari delarik
) egiten baitu zehaztapena.
|