Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak
Formularioa garbitu

Emaitzak: 392

2000
‎Itzulpenaren funtzio bat da hori, gero eta neurri handiagoan gainera. Hizkuntza literario bat sortzen ari bagara , jatorriz ingelesez, frantsesez edo gaztelaniaz idatzitako lan on batek euskaraz zein tratamendu jaso duen eta nola geratzen den ikusteak pistak ematen ditu. Eta itzulpenetatik nolabaiteko tendentziak sortzen direla esango nuke.
‎" Aizue, badakigu behin betirako su-etena eskaintzen duzuela, eta gainera, proiektu honen truke armak uzteko asmoa adierazten duzuela, baina guk proiektu honetan ez dugu sinesten". Herri honen-tzat proiektu politiko bat aurkezteko asmotan ari bagara (EHk bere proiektua dauka, ETAk azaldu zuen bera baina beste joskeraz, EAJk berea, EAk berea eta ABk beste bat) har dezagun denbora bat bakoi-tzak bere proiektua aztertu, trukatu, berrikusi, elkarri aurkeztu eta elkarrekin jarraitzeko. Has dezagun negoziazio bide bat, baina su-etenari eutsiz.
‎Hala ere, kuantitatiboki denbora-tarte ezberdinaz ari bagara ere, ikus dezagunorain zein diren mundua edo gure etxea ulertzeko albistegi hauetatik egiten zaizkigunproposamenak. Beti ere, albistegiak balio eta errepresentazioen transmisore indartsuakdirelako ustean.
‎Ez zehatz-mehatz, baina bai modu probable eta pragmatikoan: etorkizunari buruz ari bagara , razionalena, bere ustez, indukzioaz fidatzea da91 Hautaketa honen aurkako oztoporik handiena, alabaina, aurresateari buruzko beste arau askoren, baita ere razionalen, baliozkotasunean zetzan.
2001
‎Iragarkien sormenaren mailaz ari bagara , Euskal Herrian badugu behar den kapazitatea publizitate kreatiboa egiteko. Baina ezin dugu ahaztu honetarako dauden oztopoak:
‎Estrategia honek indarra hartu zuen urteekin eta funtsezko bihurtu zen HIHNneta, bereziki, HOn (narrazio eta prosa-lanez ari bagara ere, Hnuyn ere gauza beragertatzen dela azpimarratu beharra dago: oroitu. Ezagutzen duzu negua??,. Solasmeteorologikoa?
‎Narrazio-eta prosa-lanez ari bagara ere, zilegi bekit poesiaren alorrekoadibide bat eskaintzea, Hnuyn ere hain esanguratsua den joera hau irudikatzeko.Ekar dezagun gogora. Herri proiektua, poemaren bukaera:
‎Testuinguru informal batez ari bagara (beste komunitateko kideekin elkarrizketa zuzena, telebista ikustea, irratia entzutea...), gizabanakoen arteko desberdintasunak motibazioarekin erlazionatuago egotea espero da gaitasunekin baino.
‎Oro har, eskatutako produktuak dira eta prezio handikoak. Lehen bereizi ditugun bezala, segurtasuna ere modu desberdinean hartu behar da kontuan ongailuez edo espeziez ari bagara . Ongailuak produktu seguruak izaten dira, eta elikagaiak kontserbatzeko ere erabil daitezke.
‎‘Habia kenduko diegula uste dute, goroldio bila ari bagara azkenerako euren goroldiozko habiak ere hartuko ditugula asmatzen dute... ’
‎Ez dakit bada, handik urruti xamar baikaude. Ez dut uste, esate baterako, egia denik, Europaz ari bagara ," Sorkaldearen anditasuna eta goratasuna orain asi geranik ezagutzen". Friedrich von Schlegel-en Sprache und Weisheit der Inder 1808koa da.
‎Ez nuke inoren ametsik birrindu nahi (badakit, haatik, ezin birrinduzkoak direla Txillardegirenak), baina Eganen ahuleriak badu zapalkuntzarekin zer ikusirik ez duen arrazoirik: buruz eta zentzuz ari bagara , Â gainera, zapalduago ote zegoen gure hizkuntza 1966an 1956an baino. Esan beharra dut, artobero usaina dariodala agertzen banaiz ere, nik 1965ean, udazken aldera, Torrelavegara aldegin nuela; gero, hurrengo urtean, Salamancara, hor gelditzeko.
‎Horixe dio XVI. mendean bai Landucciren hiztegiak eta bai Garibaik jaso zuen andre Milia Lasturkoren kanta zaharrak. Eta badirudi, azkeneko balio hau jartzen badugu X horren lekuan, zentzu hobea atera dezakegula," premia" rekin ari bagara baino. Errurik gabe isuri den odolaren egia noizbait bederen agertuko dela, odol horrek isurtzailea salatuko duela, etc., aski zabaldua dagoen ustea da munduan barrena, uste kontsolagarri bezain gezurtia eskuarki.
‎Ez da erraz mugatzen, ezinezkoa da, hobeki esan? literaturaren eremua, zehazki mugatzeaz ari bagara , bederen. Hizkuntza baten edo besteren literatura dela eta, hau eta hura sartuko lituzke honek eta kanpoan utziko harako hark.
‎Aita Mokoroak, nik, eta aldameneko Pellok. Hizkuntza guztiak aldatzen dira eta ez dira berez aldatzen; hiztunek (eta izkribuzkoaz ari bagara , idazleek) aldatzen dituzte30 Guztiok dugu, bada, hizkuntza geure kabuz aldatzeko eskua ez ezik, aldatzeko kemena ere bai. Muga kontua da, funtsez:
‎Judizio bakoitzak kantitate bat izan behar du. Zuhaitzez ari bagara , orduan zuhaitz oroz, batzuez edo zuhaitz jakin batez arituko gara. Hortik judizioa orokorra, berezia edo banakakoa izatea.
2002
‎Ulertu aldera, desobedientzia zibil subiranoaz ari bagara , esan dezagun, desobedientzia zibil oro subiranoak direla. Izan ere, desobedientzia zibilak berau praktikatzen duen desobedientzialariaren subiranotasuna xedatzen du.
‎Ikastola oso ondo dago, eta eskerrak lana ondo egiten ari dela. Baina ikastolan, edo euskaltegian ari bagara , bakarrik... edo Amnistiaren aldeko Gestoretan, baina ez bagara irekitzen beste mugimendu sozialetara, direla arrazismoaren kontrakoak edo beste hainbat... Ez bagara gure baitatik ateratzen, oso gaizki daukagu etorkizuna.
‎Horretaz ohartu behar dugu eta estatu gizonen ikuspegia eduki, zuhaitzaren adarren gainetik begiratu eta ohartu elkarren kontra ari bagara antzeko egoeran ari diren herriak bezala ari garela. Topiko bat dirudi, baina egon naizen instituzioetatik beti aldarrikatu dut negoziazioa irtenbide bakartzat.
‎Adibidez, arratsaldeko azken orduetan auto-lasterketa batean argazkiak ateratzen ari bagara , eta sentsibilitate handiko film bat badugu (400 ISO), mugimendua izoztea lortuko dugu.
‎Urratsen batean erroreren bat detektatzen bada, fitxategian aldaketak egin beharko dira editorearen laguntzaz. Interfaze grafikoarekin ari bagara , aldaketak beste leihoren batean egingo dira eta programatik irten gabe horrela jarraituko da (bestela aurreko urratsak errepikatu beharko lirateke):
‎Oraingoz, gauzak azkarrago doaz sektore publikoan eta politikan. Baina “enpresa garrantzitsuez ari bagara , oso aldaketa gutxi izango dira epe ertainean”, kexatu da Ana Alberdi. Hala ere, Olga Algarrek dioen bezala, erabateko parekatzea emakume ingeniari eta arkitekto asko eta “Lanbide Heziketako graduatuak ere” daudenean izango da.
‎Ez dirudi asko, baina, sozialisten kopuruak aplikatuz, jaitsiera horrekin Estatuak 27 milioi euro jasoko lituzke. Noski, ordaindu beharreko kopuruak biderkatu egiten dira alaba eta arau ugariagoak dituzten familiez ari bagara . Iñaki Letek, Gasteizko Santiagoko Ospitaleko Ginekologiako zerbitzuburuak, azaldu du pertsona batzuek 7 eta 8 egun dituztela ziklo bakoitzeko.
‎Izan ere, horrelako zenbait tituluk orain eskaintzen den tituluren bat ordezka lezake inolako arazorik gabe. Egia da balio ofizialik ez luketela izango Euskal Herritik kanpo, baina hori arazo txikia da gure gizartearen beharretara egokitutako tituluez ari bagara . Gainera, Europako beste unibertsitateek eskaintzen dituzten tituluekin baliokidetuko balira titulu horiek, Europa osorako balio ofiziala izango lukete lehenago ala beranduago.
‎Konponbidea, beraz, ez da erraza. Nire iritziz, titulu ofizialez ari bagara , oinarrizko jakintzei eman beharko litzaieke lehentasuna, hau da, oinarrizko prestakuntza egoki aren helburua izan beharko genuke ikusmiran. Berezitasunek, anizkoiztasunak, enpresen beharretarako egokitzapenak eta abarrek leku txikia izan beharko lukete, eta, betiere, ikasketen amaierako gaietan eta gaien alde praktikoan.
‎Iparraldeko kasua ordea oso bestelakoa da. Eredu pribatuaz ari bagara , dirulaguntza publikoga rrantzitsu batekin kontatu beharko genuke, proiektuhau elitistegia izan ez zedin.
2003
‎(Hemen, helduen euskalduntzeaz ari bagara ere, ideia horrek berdin-berdin balio du irakas-sistemaren bidez euskalduntzen zaizkigun egungo neska-mutikoentzat. Helduekin gertatu bezala, ikasitakoa gehienetan ez dute non erabili.)
‎Horrekin koherentzia. Eskubideez ari bagara , motz geldituko da gure mezua eskubide linguistikoetara mugatuz gero, begien aurrean funtsezko beste eskubideen urrraketa gertatzen denean.
2004
‎X. ALBIZU. Euskalduntasunaz ari bagara , bada, nik ez dut ezagutzen herri bat hizkuntzarik gabe. Euskal Herriak bere hizkuntza galtzen badu, ez da Euskal Herririk izango.
‎Sinetsi nahi genukeen baino euskaldun gutxiagorentzat da, damurik, gaur eta hemen, euskara lehen hizkuntza nagusia, eta gure sozializazio-jardunean sortzen eta berritzen ditugun osagai kognitiboak eta afektiboak erdararen bidez taxutuak ditugu gehienbat. Hizkuntzak bizi eta egiten gaituela, gure nortasunaren oinarriak bere bidez finkatzen ditugula, esaten ari bagara , ez gara ari, jakina, hizkuntzaren zeregin sinboliko-mitikoaz soil-soilik; aitzitik, geure gizatasunaren zimentarriak ditugu gogoan.
‎Oraingoan, odolkiak zorretan, neuk egotzi nahi nioke zumaiarrari berak beste horrenbeste egin izana, baina, tira, iritziak iritzi, oraingo hau larriagoa delakoan nago ni. Euskal Herriko eta euskaldunen pluraltasun-kontuak gora eta behera ari bagara , ez zait zilegi iruditzen, geure burutapenen mugarriak izatez Euskadi izeneko zatian kokaturik, osotasuna zatira murrizteko joera hori. Binenabar, ez ote da erredukzionismo hori Euskal Herriaren ukapen-egoeraren zantzurik esanguratsuena?
‎g. Komertzio-bankuez edo beste finantza-entitateez ari bagara , bere gordailuen jatorriaren parte inportantea, bere kartera-estrategia eta kreditu-bolumenaren proportzio esanguratsua herriari ere lotuta egon behar dira.
‎Hala ere, hortik ezin da ondorioztatu glukosa maila hobeekin joera orokorra beti izango litzatekeela ondorengo ar gehiagorena. «Gaur egungo esne-behien populazioaz ari bagara , kontua da ia beti dutela glukosa-maila txikia». Behi hiperekoizleak dira, Arrigalek zehazten duenez, egunean 40 eta 50 litro esne artean ekoizten dute, eta haien intseminazioa beti bat dator esne ekoizpen maila altuarekin, eta horrek glukosa maila ia beti normala baino txikiagoa izatea dakar.
‎Suak berotzen du eta lasaitzen du, eta horren kontzientzia biziagotzen da batez ere neguko gau batez ari bagara , gau hotz, ilun eta haizetsu batez. Zenbat eta handiagoa izan etxearen barrualde eta kanpoaldearen arteko ezberdintasuna (beroa eta hotza, argia eta iluna, isila eta zalapartatsua) hainbat eta handiagoa da etxearen intimitatea poetarentzat.
‎Bihotzaz jokatzeaz edo ez jokatzeaz ari bagara , hain zuzen ere Txillardegiri egokitzen zaio bihozkadaka jokatzearen soslaia. Bihotzak agindu du beraren erabaki askotan eta bihotzabaltasun horrek erakarri dizkio kritikak alde batetik eta bestetik, baita etxetik ere.
2005
‎Zailtasun handiak daude azken hau betetzeko, batez ere, hankarengatik, Valentziarengatik. 1996az geroztik PPk eta hainbat gizarte sektorek errezeloak dituzte, baina bananduta ari bagara indarra galtzen dugu eta galdu egingo gara. Valentziarrei ere ez die onik egingo.
‎Ogitartekoarena garrantzitsua da, baina berriro diot, Bartzelonan. Herriei buruz ari bagara galdera bera iraingarria da, katalana guztien hizkuntza da.
‎Prozesu konkretuaz jardun behar da. Mundu Bankuaz edo Nazioarteko Merkataritza Erakundeaz ari bagara , horien lanak eta ondorioak txarrak direla esango dizut. Baina badira prozesu globalizatzaile onak, abantailak eskaintzen dituztenak.
‎CFC “Arazoaren erroa industria kimikoa da”, dio Greenpeaceko Raquel Montónek. Orain, 60ko hamarkadatik kontrolik gabeko CFC gasen emisioa (kloroaren eratorriak, ozono-geruzari eraso egiten diotenak) ordaintzen ari bagara , Montónek ohartarazi duenez, industria-jarduerak atmosferara beste konposatu batzuk isurtzen ditu (hidrofluorokarbonoak), gure estalki babeslea ere kaltetzen dutenak. “Substantzia horiek, adibidez, Txinatik (AEB) iristen diren aire girotuko hozkailuetan daude. eta Ekialdea kontrolik gabe”, dio.
2006
‎Baina kontradikzioak dira. Abertzaletasunaz ari bagara estatuez ari gara hizketan, armadez, pila bat gauzaz, eta gu printzipioz horien denen aurka gaude. Azken batean estatuetan interesatuak beti dira kapitala eta bere ingurukoak, eta horrek langile klaseari ez dio ezer konpontzen, ez eta jaten ematen.
‎Dei hori bera Telefónica konpainiarekin egiten bada (15 euro inguruan dabilen hileko kuota ordaintzeaz gainera) deia ezartzea 0,119 euro kostatzen da eta minutuko tarifa, berriz, 0,12 eurotik (Alemaniara deituz gero) 0,55 eurora (Txinarekin ari bagara ) doa.
‎Badaki energia eta telefonia merkatuak liberalizatu direla baina enpresa zuzkitzailez aldatzeko pausoa ematea kosta egiten zaio oraino, argindarra edo gasaz (erabiltzaileen %91k ez du horrelakorik egin) ari bagara , batik bat; telefonia mugikor eta finkoan, berriz, aldaketak ez dira horren bakanak (lau erabiltzailetik bat konpainiaz aldatu zen azken urtean).
‎Azkenik, egoera honetara iristeko, eta testu hauek bultzatu zuten egoera ulertzeko (jaunen bortxakeriaz ari bagara ), beharbada, Markina hiribilduaren fundazioan esaten denarekin konparatu behar da. Hiri-gutun horretan ikusten da, alde batetik, inguruko (Markinako) aitoren semeek eskatutako gutuna dela, eta zenbait baldintza ere eskatzen zizkiotela Bizkaiko jaun fundatzaileari (On Tellori).
‎Aberastasun hori ugaldutakoan, ordea, berarekin bat areagotzen dira soberbia, pasioa eta munduarekiko zaletasun guztiak. Nola iraun ote lezake luzaro metodismoak, bihotzetiko erlijioa izaki, egun arbola tantai gisa hazten ikusten ari bagara ere. Metodistak lanerako prestuak eta aurreztaileak dira; horrenbestez, ondasun materialetan gero eta aberatsagoak ohi dira.
‎Ulertzeko, ez da zertan den-dena ulertu behar. Are gutxiago, amodio kantez ari bagara .
‎erregistroak, barietateak, argotak, hizkera formalak eta informalak, eta abar. Gisako terminoak aditzea ohikoa da gaur egun, beraz, baita euskararen inguruan ari bagara ere.
‎Hortaz, lehenengo arazo hori argitu beharra dago. Ama hizkuntzaz ari bagara , ikasle etorkin askoren kasuan arabiera ez da etxeko, jatorrizko edo ama-hizkuntza. Programa hori martxan jartzerakoan, lehenengo zalantza sortzen zaigu.
2007
‎indarra erabiltzearen aldekoak, arerioari ezertan amore ematearen kontrakoak. Denetan etsaiak ikusten dituzte; AEBetako politikaz ari bagara , mundu osoa erregimen etsaiez dago beteta, horien ustez. Beste aldean daude dove edo usoak, dena indarrez ezin dela konpondu eta soluzio politikoei ateak ireki behar zaizkiela uste dutenak, elkarrizketa eta negoziazio aukerak badaudela uste dutenak.
‎Eta normalizazioaz ari bagara eta horri begira jardun behar badugu, jardunaren antolaketan isla eduki behar du. Hau da, helburuen eta edukien formulazioan hori aintzat hartu beharko litzateke.
‎Eragingarria azken helburua ondoen betetzen duena bada, lehenengo eta behin lortu nahi den helburua ezartzea komeni da. Eta normalizazioaz ari bagara eta horri begira jardun behar badugu, jardunaren antolaketan isla eduki behar du. Hau da, helburuen eta edukien formulazioan hori aintzat hartu beharko litzateke.
‎Produktuari, beste aldetik, sekulako gehigarri-mordoa erantsi ohi zaizkio, askotan, osagai nagusiaren ordez: horrelaxe gertatzen da maionesa komertzialean, arrautza osorik edo partzialki ordezkatzen duten emultsionatzaile eta egonkortzaileez ari bagara .
‎Gutxienez, mila milioi molekula inguru izan behar dituzte substantzia bat detektatzeko. Mila milioi asko dirudi, baina huskeria bat besterik ez da molekulez ari bagara . Askoz molekula gehiago dago ia edozein tokitan.
‎gabe ez dago ulertzerik positibismoa, giza eta gizarte zientzia modernoen sorrera (soziologia, antropologia), etab., h. d., idealismoarekin etena XIX. mendearen erdi aldera Europako kultura osoan, zientzian bereziki. Volksgeistaz ari bagara , bada, Herder-engandik Hegel-engana dagoena baino are gehiago, erabakigarria da bi aldion artean dagoen etena eta leizea kontuan edukitzea (Hegel-en, zientzia, filosofikotik Taine-ren, zientzia?
‎gizatasunezko zernahitsu da. Ikusia dago, berbak, Volksgeist-a suprapertsona gisa irudikaraziz edo, ekibokoetarako bide eman lezakeela, eman; batez ere kritikoak horixe bilatzen badu (hala ere ekiboko batzuk ez dauka zergatik sekula sortu, autore aleman poskantiar batez ari bagara !) 208. Ce mot n, est-il pas une grande preuve de l, imperfection des langues, du chaos où elles sont encore, et du hasard qui a dirigé presque toutes nos conceptions??, Voltaire-k berak itauntzen zuen ja. Hala ere, kontzeptu edo metafora heuristiko gisa hartuta bederen, bere desabantailekin, abantaila handiago bat ikusten dio:
‎Beraz, emaitza guztiak eskuan-da, zein da jakiei eta sexuari buruzko egia? Hitzorduez ari bagara , gure azterketak feminitateari buruzko ideiak aldatuz doazela erakutsi digu.
‎Baina erroberean oinarriturik egoteak batzuetan elkarren arteko ordezkapena edo nahasmenasorrarazten du. Adibidez, gaztelaniaz ari bagara , ez dugu agricultivo esango, logikoena litzatekeen bezala, agricultura baizik. Kanario izeneko txorien hazkuntzazari garenean, betiere gaztelaniaz, canaricultura diogu, nahiz hitzak berezi samarradirudien.
‎Eta filosofian are gehiago konplikatu da, tradizio grekoko nous, logos eta pneuma ere jaso behar izan dituenean, polisemia zorabiagarri bateraino. Ikusia dago, berbak, Volksgeist-a. suprapertsona gisa irudikaraziz edo, ekibokoetarako bide eman lezakeela, eman, batez ere kritikoak horixe bilatzen badu (hala ere ekiboko batzuk ez dauka zergatik sortu, autore poskantiar batez ari bagara !) 1049 «Ce mot n, est-il pas une grande preuve de
2008
‎Usaina berehala hartuko liokete. Gazteen izenean ari bagara ere, helduentzako komikia da gurea, haur kutsurik gabea".
‎Hala da garapen jasangarritzat hartzen badugu bere ingurumenarenganako begirunea duen garapena. Mugikortasun jasangarriaz ari bagara , berebiziko garrantzia dauka mugak jartzeak. Mundu finitu batean ezer ez da hazten, mugikortasuna ere ez.
‎Arte munduan dabiltzanentzat ere era horretako ekintzak-adibide gehiago daude, bazterreko joerez ari bagara ere-onartezinak dira. Artearen muga etikoak bizitzarenak dira, ez gehiago eta ez gutxiago.
‎Eta historiaz ari bagara , bi komunitateen arteko balantza-mugimenduak idatzi ditu azken kapituluak. Behinola komunitate txiro eta marjinatua zen Flandes, eskualde aberatsena bilakatu da gaur, eta bere nazio eskubideak agenda eta helburu politiko propioen bidez aldarrikatzen ditu.
‎Areago, erosketa-ingurune seguru batean ari bagara ere, kontuan izan dezagun herrialde bakoitzak bete aduana-politika daukala.
‎Haserre bizian jarri zen azkenerako, eta ausartegia izan banaiteke ere, uste dut hemengo sinesmenekin lotuta dagoela. Nolabait txarto dabilenak txarrerako joera dauka, eta ohiko ordena hori eteten ari bagara , bere bizitzako ordenari ere erasango dio, gu sartu ezean hurrengo bidaiariari ere kalte egingo diolako. Zaila da mendebaldar ikuspegitik aseptiko azaltzea, baina argi nabari zaio amorrua, sartu ez sartu txikikeriatik harago doana.
‎Hizkuntzalaritzaren aldetik, froga bila ari bagara , uste dut zeharkako zerbait ekarri dezakegula auzi honetara. Toponimoekin zer ikusia duen kontua da, latinetik edo ustezko zeltiberieratik mailegatutako leku izenek ematen duten zeharkako argibi-dea, hain zuzen ere.
‎(39) ko gramatikaltasun eza garbia den neurrian, (38) ko erabide-eredura jo baino lehen egin baino lehen ondo hausnartu beharko da kontua: erabilera berezituez ari bagara ere, nazioarteko arauen esparru batean ez gauden neurrian7, hizkuntzaren hiztegi-, morfologi eta sintaxi-arau propioak erabili behar dira nonbait, eta (38) koaren eredukoak euskal senak sor ote ditzakeen, zalantzagarria da gutxienez.
‎Alde batetik, behin eta berriro azpimarratu dut euskalki guztietako fraseologia, lexiko propio, ezberdin eta berezitua, ezin utzizko aberastasun-iturri bikaina gertatzen dela guztion euskara batua osatzeko orduan. Baina hitz berberaren aldaera hutsez ari bagara , (beltz/ baltz, > direla/ dirala, > eduki/ euki, elkar/ alkar/ elgar, > rabaki/ erabagi, > a, > e, > no, > > argi esan behar da hor ez dagoela inolako lexiko-aberastasunik, Mitxelenak inoiz salatu zuenez, eta bai erraztasunerako, normalizaziorako eta elkar aditzeko oztopo absurdoak.
‎Kortazarrena ez nuela kontzienteki begi aurrean izan nirea idazten nuen bitartean, bai ordea Jon Juaristiren Literatura vasca, justu Paulo Iztuetak, zergatik ez dakidala, bere azterketan isilarazi duena. Ze, zientziaz ari bagara , lehen baldintza litzateke jokoaren arauen berri ematea. Euskal literaturaren historiografiaz ari bagara ezin da kapritxosoki inor alde batera utzi, eta hori egiten bada, zergatia eman behar da.
‎Ze, zientziaz ari bagara, lehen baldintza litzateke jokoaren arauen berri ematea. Euskal literaturaren historiografiaz ari bagara ezin da kapritxosoki inor alde batera utzi, eta hori egiten bada, zergatia eman behar da.
‎Eta zenbakarria izanik, banako baten erdiaz ari bagara , orduan erdia
‎b) Laurden-ekin ere beste horrenbeste gertatzen da, funtsean. Baina hemen, laurden batez ari bagara eta ez bi edo hiru laurdenez, singularreko komunztadura eragiten du (36a), baina plurala ere eragin dezake (36b):
‎Alegia [ikasleen] sintagma pluralak eta hau menderatzen duen [[ikasle-en] erdiak] sintagmak numero komunztadura dutela. Benetan multzo baten erdi BATEZ ari bagara , sintagmaren numeroa[+ sing] izango litzateke. Baina erabilera nagusia ez da hori.
‎Parametrorik gabeko erabileran, arruntena izan ohi dena, erabiltzaile baten saio bati (hau da terminalari) dagozkion prozesuak soilik azalduko dira. Honako hau izango litzateke irteera, emacs atzeko planoan exekutatzen ari bagara :
‎Parte-hartzea aplikatu behar deneko uneei eta denborei dagokienez, antzeko problematika aurkezten zaigu, parte-hartzea gailentasunezkoa izan dadin berau prozesuaren barnean ahalik eta lasterren eman behar da, eta gainera nahikoa iraun behar du. Garapen-lankidetzarako proiektu eta programez ari bagara , parte-hartzea hasieratik eta ohiko fase guztietan eman beharko litzateke, hau da, identifikazio edo diagnostikoan, formulazioan, burutzapenean eta ebaluazioan, eta horietako etapa bakoitzean testu honetan aurkezten diren irizpide guztiak aztertu behar dira eta erabakitzeko gaitasunak guztietan egon behar du.
‎Gainera, ez da ahaztu behar energia aurrezteak dirua aurreztea dakarrela: termostatoa ahalik eta gehien ez jartzeak 100 euro inguru aurreztea dakar, eta beste 100 euro gehiago galdarak kontrolatzen ari bagara . Ur bero sanitarioa Etxe bakoitzari ur beroa emateko sistemarik onenak ura berotu ondoren metatzen dutenak dira, galdara-sistema metagarrienak deritzenak.
‎Hori da arazoa. Zintzoki ari bagara , estatuei aurre egiteko prest, bai, denbora luzea behar da. Baina jokoa besterik bada, denbora hartzea denbora galtzea da.
‎Bi hizkuntzak maila berean kokatzen dituzte, alta, eurek ere badakite hori gezurra dela; euskara espainiar konstituzioari men egin beharrean dago, etengabeko desgastea ematen dela horrela. Eta bestetik, jendarte elebiaz ari bagara , beharrezkoa da bi hizkuntzak maila berean kokatzea; eta eurek ere badakite hori gezurra dela. Gaur gaurkoz, hizkuntza zapaldu eta zapaltzaileaz hitz egin dezakegu dudarik gabe.
‎Alde batetik, oinarrizko ezagutza bat edukitzeko. Hori beti baita interesgarria, jakiteko nondik gatozen, zer erlazio daukagun beste espezieekin, eta norantz eboluzionatzen ari garen (eboluzionatzen ari bagara ). Baina beste aplikazio praktiko batzuk ere badauzkagu, batez ere gaixotasunekin erlazionaturik daudenak:
2009
‎Ordenagailuen LCD pantailek argia igortzen dute, eta bereizmen txikia ematen dute, irudiak etengabe ari direlako sortzen; berdin du bideo bat ikusten edo dokumentu bat irakurtzen ari bagara , beti ari da birsortzen, segundoan dozenaka aldiz.
‎Botikak hartzen ari bagara edo osasun arazoak baditugu, medikuari galdetu behar zaio edo elikadura-adituari osagarri hori hartu aurretik.
‎Jon Landa: Gerra Zibilaz ari bagara edo gerratan, oro har, zentraturik, nik ustehistorialariek badutela funtsezko hitza, beraiek ordea, ez daukate bakarrik hitza, nik uste zientzialariei lekua egin behar zaiela: antropologoak, legelariak.
‎J.L.: Espainiako estatuaz ari bagara , kontuan hartu behar da ez zirela gizateriarenaurkako krimenak eta guda-krimenak Gerra Zibilean bakarrik gertatu; baizik eta 40urte izan zituztela horiek egin zituztenek eta horiek egiten jardun zutenek horidesagerrarazteko. Konparazioak egitea beti da zaila, baina esate baterako Afrikangenozidioak gertatu ondoren batzuetan 10 urteren buruan horiek epaitu izan dira.Kasu horietan bestelako zailtasunak egongo dira, baina hemen azpimarratubeharrekoa da, 40 urte luze izan zituztela hori guztia lurperatzeko.
‎Horrekin lotuta, ezinbestekoa da historialarien eta bestelako ikertzaileen lana, baina, kontuan hartubeharrekoa da, 40 urtetan egon zirela unibertsitatea bera suntsitzen. Europan edoEstatu Batuetan dagoen unibertsitate-ereduaz ari bagara , eredu desberdinak direnak, 200 urte daramatzate lanean. Horrek egonkortu egin du haien funtzioa, haien papera, haien funtzionatzeko modua, baita gizartearekin egon behar den interlokuzioaere.
‎Minimoetara jo edo maximoetara jo, agian ez baita komeni izaten txikikeria guztiak kontuan edukitzea ere. Baina minimoak nazioarte mailan zeintzukdiren markatuta dago eta hain larriak diren genozidio, gizateriaren kontrako edogudaren kontrako krimenez ari bagara , horiek atera behar dira; bestela, gaixotasunak jarraituko du.
‎Oraindik ez. Nazioarteko zigor-zuzenbideaz ari bagara edo nazioarte mailakoauzitegiez, horiek daukaten historia oso laburra da. 80ko hamarkadan, «azken puntua», Amnistiaren Legeak eta horrelako ereduak ziren funtzionatzen zutenak.
‎Hau idazten nabilenean, Debagoieneko Fusilatuen Senitarteko eta LagunenBatzordetik kale-agerraldi batean salatu eta gero, Francisco Franco gure lurrak zapaldu dituzten hiltzaileetarik handienetakoaz ari bagara ere. Diktaduran ohorezkoalkate izendapena indargabetzen ari dira egun hauetan Euskal Herriko udal askotan.
‎Profil jakin bati buruzko lana egiten ari bagara halako zerrenda batean agertzen direnekin harremanetan jartzea izango da gure lanaren hurrengo erronka. Horbestelako zailtasunekin egingo dugu topo:
‎Lurraldetasunari dagokionez, euskarazko hedabide batean ari bagara etahedabide horrek Euskal Herri osoan baditu irakurleak eta entzuleak, adi-adi jokatubeharra dago terminologiarekin, lurralde guztietako irakurleentzako modukoinformazioa emateko. Tratamendu bera eman behar diegu, adibidez, Frantziari etaEspainiari, kontzepzioz Euskal Herri osoko egunkaria baikara, irakurleak Bilbonbezala Baionan ere baditugu-eta.
‎Ohitura ona da programak shebang lerroarekin hastea. Windows sistema eragilearekin ari bagara lanean, ez du aintzat hartuko eta aurrera jarraituko du. Baina inoiz gure programa Linux sistema batean exekutatu nahi izanez gero, baliteke arazoak izatea jartzen ez badugu.
‎Windows erabiltzen ari bagara bi aukera dauzkagu. Bata:
‎Puntu horretan alde nabarmenak daudela iruditzen zait EAJren eta ezker abertzalearen artean. ETAren gaitzespenaz ari bagara , nire ustea da askotan aitzakia moduan erabiltzen dela hori. Polo subiranista bat osatu nahi bada beste baldintza batzuk eman behar dira derrigor, batzuen eta besteen proiektuak oso ezberdinak direlako gaur egun.
‎Garai bateko gitarrista zaharrez ari bagara , Grady Martin, Joe Maphis, Merle Travis, Les Paul, Django Reinhardt eta Frannie Beecher maite ditut, beste askoren artean. Asko maite ditudan rock gitarristak ere badaude.
‎Hori dela eta, haurrek egin ohi dutena emozioz beteta egoten da, bulkadazkoa da, dena ala ezer ez. Eta erabakiak hartzean, gauza garrantzitsuez ari bagara , fidagarria al da jendea. Arriskutsua edo lagunkoia da jendea?
‎Herriko jaietan itzal bihurturik dabil orain klase zigortuena, lehengo bera izaten jarraitzen duena gu erasmus belaunaldi bihurtzen ginen bitartean. Arrosak daramatzate eta kapelak, koloretakoak, guk bat kentzen diegu txantxa egiteko (lapurtu ere bai ausarten batek), edo ligatzen ari bagara begiratu ere ez, zer esanik ez bultzada etilikoz mundua konpontzen ari bagara (edo guretzat ohea egiten hobe), iraultzaile izatetik kexati izatera dagoen mugan dantzan. Beraiek itzal izaten jarraitzen dute, katxia eskutan zapaltzen ditugunak.
‎Herriko jaietan itzal bihurturik dabil orain klase zigortuena, lehengo bera izaten jarraitzen duena gu erasmus belaunaldi bihurtzen ginen bitartean. Arrosak daramatzate eta kapelak, koloretakoak, guk bat kentzen diegu txantxa egiteko (lapurtu ere bai ausarten batek), edo ligatzen ari bagara begiratu ere ez, zer esanik ez bultzada etilikoz mundua konpontzen ari bagara (edo guretzat ohea egiten hobe), iraultzaile izatetik kexati izatera dagoen mugan dantzan. Beraiek itzal izaten jarraitzen dute, katxia eskutan zapaltzen ditugunak.
‎Zer esan nahi dudan? Bada, normalizazioaz hitz egiten ari bagara , hiru plano horiek eduki behar ditugula gogoan. Hizlariek hiru plano horietako bakoitzean egin duten indarraren araberako irakurketa egin genezake ikastaroaz.
‎Belarria zorrozten da eta hasiera batean entzun ez genituen gauza anitzez ohartzen gara. Ibilki ari bagara , sentitzen dugu, ikusten dugu... Gure arreta urtzen da?.
‎Garai bateko gai-jartzaileengandik ikasi dute ikasgaia: Azkenean, gai-jartzaile taldean urteetan ikasi duguna eta garai bateko gai-jartzaileek beti esan izan digutena beti izan da gai baten bueltan bi minutu baino gehiago bueltaka ari bagara gai txarra den seinale.
‎Edozein modutan, ETArengandik edozein ekintza ikusgarri espero daitekeela esan du, halakorik egitea posible duela eta hori beti aurreikusi behar dela. Erakunde terrorista bat oraindik bizirik dagoela esaten ari bagara , guztiok egon behar dugu adi. Baina zergatik jakinarazi behar zen jendaurrean, horrek eman dit atentzioa, eta, gainera, egin den moduak.
‎Atzerakada horren kausak askotarikoak dira, eta ez dute, jakina, guztiek eragin berbera izan, bistakoa da. Baina urteetako atzerakadaren kausez ari bagara , ezinbestekoa dugu frankismoaren hizkuntza-zapalketarekin batera kontuan hartzea, esate baterako, demokrazia aurretik betidanik ohikoa izan zela herri-aginteen utzikeria euskararen erabilerari zegozkion kontuetan, euren hizkuntza-jokabidea erabat elebakarra baitzen (esan beharrik ez dago erdal elebakarra esan nahi dugula, nahiz eta garai haietan, izan, baziren euskaldun elebakarrak ere).
‎Eredu jakinik gabeko bide batean gaude, ez daukagu normaltasun hori zer demontre den definitzeko modurik, baldin ez bada ibiliaren ibiliz. Hargatik, lehenera begiratu ezin badugu, eta gaur normaltasuna eskatzen ari bagara (egoera normalik bizi ez dugun seinale), ondorioa garbia da: gerora begiratu behar dugu, etorkizuna ez dago iraganean.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Aldaerak
Lehen forma
Argitaratzailea
Konbinazioak (2 lema)
Konbinazioak (3 lema)
Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia