|
2000
|
|
|
Honela, belaunaldi ezberdinen joan etorriak denboraren sinbologia izango lirateke. Aitzitik, denborak aurrera egin arren, belaunaldi berrien bizitzak funtsean aurrekoen ildotik jarraitzen duela
|
adierazi
nahi duela dirudi. Hots, sentimenduen, beldurren, zalantzen, ilusioen,... betierekotasuna adieraziz.
|
|
|
Hala ere, gure aburuz, ez ditu beti irudi iradokitzaileak erabiltzen,
|
adierazi
nahi duena hainbatetan zuzenean aipatzen du. Iturberen ipuinetan bezala, ipuinotan ere elkarrizketek garrantzia handia dute, narrazioari bizitasuna eransten baitiote.
|
|
|
Azkenik, Laudanoa eta sutautsa bilduma izango dugu hizpide. Oraingoan, mundakarrak izenburuaren bidez, atseginaren bilaketa eta heriotzaren ezinbestea
|
adierazi
nahi ditu. Beraz, aipatu bezala itsas giroaz gain, gaiek ere kateatzen dituzte ipuinok.
|
|
|
Bestalde, lekuari buruzko aipamen gutxi egiten direla azpimarratu behar da. Javier Rojoren hitzek oso ongi adierazten dute
|
adierazi
nahi duguna:
|
|
2001
|
|
|
Guziarekin ere, nobelaren" forma" hizkuntzazkoa den heinean, nobela oro," ahots desberdinez osaturiko koru baten moduan", bizi duen garai sozio historikoaren eta aurreko testu literarioen oihartzunez betea dago. Terminologia bajtinianoa erabiliz, nobelaren polifoniaz edo dialogismoaz hitz egiten dugunean, nobela sortu den gizarte egiturak nobelaren beraren egitura formalarekin duen erlazioa
|
adierazi
nahi dugu.
|
|
|
Alabaina, gure ustez, badago bertan zenbait iluntasun. Esate baterako, barru fokalizazioaz ari garenean, zer
|
adierazi
nahi dugu zehazki?: fabula barruko pertsonaia bat dela fokalizazio ekintza horren subjektua edota fokalizatzen den hori psikeari (sentimenduak, pentsamenduak,...) dagokiola?, ala biak?
|
|
|
Murrizpen horren atzean ez da ulertu behar Saizarbitoriaren azken nobela honek teknikaren alderditik baliabide aberastasunik ez duenik. Ez da hori
|
adierazi
nahi duguna, baizik eta, bere erreferentea behin eta berriro zalantzan jartzen duen nobela izatean datzala bere berezitasunik aipagarriena.
|
|
|
Joseba Sarrionandia ere zalantzan dago; alde batetik bere duda mudak daude, bere izaeraz nahiaren eta ustearen arteko kinkan eta zalantzan; beste aldetik, zazpi zenbakiak
|
adierazi
nahi duen harmonia nahia.
|
|
|
Hain zuzen ere, espazioan definitzen baikara, eta denborari buruzko filosofiari aurre eginez, espazioari buruzko filosofiak munduan dugun tokiaz galdetzen du. Bizitzari buruzko galdera da, eta, zuzenean, munduan gurekin batera bizi direnekin zer nolako loturak eta harremanak eduki ditzakegun
|
adierazi
nahi luke, elkarkidetzaren filosofia sortuz.
|
|
|
Gartzelako poemak idazten hasi zenean, Sarrionandiak alde batera utzi zuen Izuen gordelekuetan barrena liburuan agertu zuen estetika. Estetika neosinbolista hori ez zitzaion aski,
|
adierazi
nahi zuen errealitate bortitzarentzat. Joera errealista aukeratu du, bada.
|
|
2002
|
|
|
Ondoko puntuetan ikusiko dugunez, gaur egungo euskal eleberriak barrura begiratzen du batez ere (ik. subjektibitatea ardatz duten eleberriak) eta kanpora begiratzen duenean ere (ik. eleberri errealistak), gertakari batzuen lekukotza objektiboa eman baino gehiago, kontzientzia batean izandako eragina
|
adierazi
nahi du (ik. ETAren gaia ukitzen duten eleberriak).
|
|
|
Horregatik mintzo zen J. C. Mainer 1996an" literaturaren pribatizazioaz", barrurantz begiratzen dutelako gaurko eleberrigileek. Braudillardek" subjektuaren heriotzaz" esandakoek horixe
|
adierazi
nahi baitute finean: hil dela mundua neurtzen eta menderatzen zuen subjektu modernoa (ik.
|
|
|
Hamaika pauson bezala, hemen ere oroimena da eleberriaren bilakaera baldintzatzen duena. Orduko hartan, C. Simonen ahotan jarritako baieztapenak" oroimena plater hautsi bat da" irakurketaren bidez osatuz zihoan puzzle narratiboa definitzen bazuen, Bihotz bin oroitzeak imajinatzea
|
adierazi
nahi du, etengabe errepikatuz doazen eszenak osatzea. A. Robbe Grilleten" gogoratzea irudikatzea da beti" izango litzateke eleberri honen leitmotiv garrantzizkoenetakoa.
|
|
|
1990), euskal literatur testuen produkzioa, bitartekaritza, harrera eta birsorkuntza barneratzen dituen egituraz mintzo garela zehaztu genuke. Egitura horretan, azken atalean sartuko lirateke kritikak egin ditzakeen ekarriak, birsotze terminoarekin hauxe baita
|
adierazi
nahi duguna: testu literarioen gainean egiten den irakurketa sortzailea.
|
|
|
Eleberriari dagokionez, VI. eta VII. mendeetako Euskal Herriaren egoera berreraikitzen ahalegintzen da Etxaide, Estornés Lasaren eta A. Xahoren lan batzuetan oinarrituta. Hala ere, egileak bertan
|
adierazi
nahi zuen tesia, Euskal Herria salbatzeko euskaldunok batu egin behar dugula, nabarmenegia suertatzen da irakurketan. Rojoren iritziz, eleberriak abenturazko nobela politizatuaren itxura du eta ez dago historiaren, pertsonaien eta tesiaren artean orekarik.
|
|
2013
|
|
|
Ezin zuen ulertu gertatu zena, ezin zuen sinetsi. Ondoan zeukan semeari papera eta boligrafoa har zitzala eskatu zion; berriro ere hitz errazez komunikatu ezin zuena bertsotan
|
adierazi
nahi zuen. Halaber, barneko emozioa azalduz, fusilatutako Jose Ramon eta Antonio errugabeak omendu nahi zituen.
|
|
|
Idazki horretan Garziak bertsolaritzaren garapenaren ibilbide historiko argia egin zuen, bertsolaritzaren hastapen ezagun geroztiko gaur egungo garapena. Atal batean, Espainiako Gerra Zibilaren garaiaz eta ondotiko errepresio urteez mintzatzean, Garziak" oximoron" kontzeptua darabil; nolabaiteko kontrakotasuna
|
adierazi
nahi zuen, contradictio in terminis. Hau da, Garziaren ustez, errepresio urte haietan derrigorrezko mututasuna hedatu zen Euskal Herrian, eta isiltasuna guztiz kontrajarria zen bertsolaritzak behar zituen ahotsa, kanta eta doinuekin.
|
|
|
kolpista nabarmenduen, borroka lekuen eta daten oroigarriak, besteak beste. Finean, Espainia berria sortu zela
|
adierazi
nahi zuten.
|
|
2015
|
|
|
a) Bazkalekuaren teoriaren arauera Fermin Eguren ez da euskalduna eta, gainera, b) Gauzak bere tokian ipintzeko euskaldunek bere historian zehar behiak gobernatu egin badituzte, beraz ez du inoiz liburuak esprimitu besterik egin. (1) Pott bandako apatridak eta banda berbereko liberalak halere bere diskonformitatea
|
adierazi
nahi dute berri honen aurrean: Biba Borjes, biba.
|
|
2017
|
|
|
24 Ezagutu eta ezagutze egiturak diogunean errekonozitu eta errekonozitze egiturak
|
adierazi
nahi dugu, ingelesez, kasu, cognition eta recognition terminoen artean dagoen ezberdintasun hori jaso nahian. dagoen etorkizuna dena etorkizuna, avenir. 26 Gertakizuna aurreikuspen orotatik harantz dago. Ez dago ezein igurikimen horizonte egokirik gertakizunarentzat, halakorik ezartzeak gabetu egiten baikaitu gertakizun singularraren etorreraren aukeraz.
|
|
2018
|
|
|
Geldiro geldiro, jendea mehazten hasi zen. Senarrak egin zion keinuak aldamenean jarririk, etxerantz mugitu behar zutela
|
adierazi
nahi zuen.
|
|
2019
|
|
|
Izaro Arroitak ere, bere doktorego tesian adierazten duen moduan," oro har euskal literaturaren eklektikotasuna nabarmendu den arren, errealismorako bira orokor bat ikusi dute euskal literatura kritikariek; Euskal Herriko errealitate historiko politikoaz idazteko joera orokor bat" (2015: 25). Beraz, esan bezala, oso errealismo ezberdinak garatzen joan dira euskal autoreak eta kasuz kasu aztertu litzateke autore bakoitzak
|
adierazi
nahi duen errealitate hori zer nolako errealismo motan sartzen den, azken batean sailkapenen funtzio esplikatzaileak ez baititzake egileen erregistro eta estiloen barietateak prototipoen arabera desitxuratu.
|
|
|
Gerrako kronikak kontakizuneko pertsonaia nagusiaren miseria, ezinegona eta patetismoa islatzeko aukera ezberdinak har zitzakeen egileak, adibidez, modu errealista tradizionalean, gertaeren tragikotasunaren sustraiak eta gertaerak zuzenean adieraziz, baina bestela egitea hautatu du, ironia, umorea eta satira bezalako baliabideez baliatuz. Narratzailearen atalean esan bezala, narratzaile ez fidagarriaren bitartez idazle inplizituak berak salatu edota
|
adierazi
nahi dituenak esango ditu, baina zuzenean esan beharrean, ironia erabiliz egingo du, zeharka. Pere Ballartek (2003) dioen moduan, gizakiak egoera zailei aurre egin behar dienean, saihetseko bide batzuk erabiltzen ditu horiei aurre egiteko:
|
|
|
Iragarkiak bestalde, umore eta ironia gisa erabiliko dira, beste pertsonaien kontu barre egiteko, edo protagonistaren auto irudi gutxitua ebidentzian jartzeko. Laburbilduz, ekfrasi eta testuartekotasunaren azterketa eginda ikusi ahal izan dugu pintura, musika eta iragarkien munduaz baliatu dela
|
adierazi
nahi dituen ideia, sentimendu edota sentsazioak iradoki eta are indartzeko, lagungarri bikainak suertatzen zaizkio desleialtasuna, emakumearen sufrimendua, inkomunikazioa etab. bezalako gertaera, egoera eta sentimendu korapilatsuak artearen bidez helaraziz.
|
|
|
Florak musikaren bitartez
|
adierazi
nahi du ez dagoela ongi, sufritzen ari dela eta harreman horrek min handia eragiten diola. Halaber, haserretzen direnean kanta tristeak entzuten ditu Florak (83).
|
|
|
Horregatik da adierazgarria emazteak pianoa saldu eta bidaian urrutiko hondartzetara lagunarekin joatea, Senarrak ez duelako desira hori partekatzen. Emazteak komunikatzeko ahaleginean etsi egin duela
|
adierazi
nahi du. Halaber, oporretara horrenbeste denbora bakarrik joateko beharrizanak ere, iradokitzen digute bidaia horiek etxeko egoeraz atseden hartu eta errealitatetik ihes egiteko modu gisa erabiltzen dituela.
|
|
2021
|
|
|
Ihesean etengabe ibiltzeko premia islatzen du nire ustez, eta kartzelan dagoen txoko edo territorio libre bakarrenetakoa hizkuntza dela, euskara, justuki dela konturatzen zara. Eta, ihesaldi horretan, nolabaiteko lasaitasuna lortzen denerako, zenbait funtzionariok euskara ikasita edo hizkuntza ulertzen hasita daudela ohartuta, territorio libre berriak topatzen segitzeko beharrak
|
adierazi
nahi dutena, ez euskaraz soilik, alderantziz ere hasten dira esaten presoak. Era berean, hotza eta nekea sorrarazten dit testu honek, ez hotz edo neke fisikoa edo erreala, baina presoek sentitu dezaketenarekin enpatizatzera eramaten nau.
|
|
|
Gure kontzientzia zuritzen ari garela uste dut, besterik ez. Irudiak gordintasun hori, atsekabea
|
adierazi
nahi duela iruditzen zait, eta, horregatik, zuri beltzean sortu dute, eta erreparatzen badiozue, pertsonen parterik adierazkorrena islatu nahi izan dute, hau da, aurpegia eta, batik bat, begirada. Inora begira dagoen aitaren begirada, eta umearen kasuan, aldiz, ez dago begiradarik.
|
|
|
7 Zure ustez, zer dago hitz horien atzean? Zer
|
adierazi
nahi dute?
|