|
2001
|
|
|
Gorputz bat jasotzean bere pisua sentitzen dudala esan dezaket, baina hori nire inpresio subjektibo soila da. Aitzitik, zera esaten badut," gorputza pisua da", orduan egia objektibo bat
|
adierazi
nahi dut. Horretarako, substantzia batek (gorputza) akzidente batekin (pisutasuna) duen harremana adierazten dut, eta ez hautemapen soil bat.
|
|
|
" Gatazka hauen borroka lekuak, bada, Metafisika izena du" (A VIII (E29)). Metafisika ezagutza ororen bilkura da, arrazoimen hutsak sistematikoki ordenatzen duen heinean; eta, beraz, oro har Filosofia
|
adierazi
nahi duela uler daiteke. Hau aspaldi batean zientzia ororen erregina omen zen, eta merezi zuen titulua gainera bere ikerketaren garrantzia dela eta, baina gaur bere izena aitatzeak mespretxua baino ez du sortzen.
|
|
2003
|
|
|
Horrexegatik, Papinianok horien alde erabaki zuen ordezpena iraungita zegoela, hauxe azalduz: ekitateari ekinez, uler daiteke, testamentugileak ez duela adierazi
|
adierazi
nahi zuen guztia, eta aitona edo amona horrek ilobak seme alabak izatearen kasua aipatu ez arren, ezin ondoriozta daiteke horiei euren gurasoen oinordetza kendu nahi zienik. Gauza bera ulertu izan balitz zurtz ordezpenaren kasuan, pentsa zitekeen aitak ez zuela kontuan hartu kasu bat:
|
|
2004
|
|
|
Aitzin-solasa, amaiera aldean, eta bigarren kapitulua, A 43= Ak, IV, 416). 25 Kantentzat moraltasuna ez da sentimendu bat, Shaftesbury k eta beste enpiristek uste zuten bezala, sentimenduak beharrezkoak izan arren arau moralez jabetzeko. Sentimenduen zentzu objektiboa
|
adierazi
nahi du. Moralaren zentzu objektiboa, haren ustez, eginbehar (Pflicht) bat izatean datza.
|
|
|
Wittgensteinek tesi hau defendatzen du funtsean: " Ezin dugu adierazi
|
adierazi
nahi dugun guztia eta erabat mirarizkoa denari buruz esaten dugun guztiak zentzurik gabekoa izaten jarraitzen du" (64).
|
|
|
Moralismo, prezeptibismo edota erlatibismo (hots, indiferentismo) batean eroriko ez bagara, behar beharrezkoa da giza jokabide eta portaeren bideragarritasun errealizatzailea metodikoki eta era fidagarri batez aztertzea. " Errealizatzaile" epitetoarekin zera
|
adierazi
nahi dugu, alegia gizakiak bere burua eta bere hurkoena errealizatzeko eta errealizatzen laguntzeko, hurrenez hurren, bere berezko duen premia eta izaera. Errealizazio eta errealizatu terminoak" erreal (itate)" hitzari estuki lotuak daude, etimologikoki ez ezik, semantikoki ere.
|
|
|
Biologia eta kultura giza errealitatearen bi" mementu eratzaile" ditugu, bakoitzak bere dinamika propioa duena baina elkarren beharrean daudenak txanpon baten aurkia eta ifrentzua bezala. Gizakiaren biologia diogunean berorren elementu organiko estrukturalak
|
adierazi
nahi ditugu, gizakiaren mementu estruktural gisa ulerturik. Gizakiaren egitura biologikoa, bada, giza errealitatearen mementu estruktural, eratzaile eta osatzaile gisa ulertzen dugu.
|
|
|
Baina esan ere behar da zentzugabekeria —eta munduaren hondamena— litzatekeela mistiko denari buruz galderarik ez egitea eta erantzun biderik aurkitzen ez saiatzea. Horixe dateke, hain juxtu ere, Wittgensteinek
|
adierazi
nahi duena bere gogoetan: " Ene perpausek zentzu honetan argitzen dute:
|
|
|
Balio sozialen berebiziko garrantzia azpimarratu beharra dago, horiek baitira taldearen kohesioa eta berezitasuna segurtatzen dituztenak eta, halaber, taldekide bakoitzaren unibertso mentala konfiguratzen dutenak. Balio sozialak diogunean gizatalde edo kultur jakin batek aro historiko batean dituen balio komun nagusiak
|
adierazi
nahi ditugu bereziki. Eta, dakigunez, gizarte bakoitzak bere balio propioak ditu, kultura —eta are azpikultura edota gizarte klase— batetik bestera ezberdintasun handiak ageri direla.
|
|
|
Eta alderantziz ere. Egitura diogunean araueta sinbolo sare kohesionatu eta eragile bat
|
adierazi
nahi dugu bereziki. Estrukturalismo itsuan erori gabe, ezin uka daiteke ondasun eta produktuen trukeak, hitz bidezko komunikazioak bezala, erregela sistema egituratu bati erantzuten diola.
|
|
2005
|
|
|
2 Ez dator hori izenaren etimologiaren aurka, gerra bera, bellum, baitator aspaldiko duellum delakotik, duonustik bonus datorren modu berean; halaber, duis delakoak, bi
|
adierazi
nahi duenak, bis ere sortu du. Dueloa bitaz esan ohi da, bakea batasunari esaten diogun modu berberean.
|
|
2006
|
|
|
Lurrean, bestalde, hezur haragizko aristokratek metal distiratsua erabiliko dute beren gorentasuna eta jainkozkotasuna
|
adierazi
nahi badute.
|
|
2008
|
|
|
Fichtek esaten duenean Ni= Ni, subjektua predikatu bihurtzen du, eta hori da, hain zuzen, saihestu nahi zuena. Hau da, esaten duena eta
|
adierazi
nahi duena bi gauza ezberdinak dira. Ni= Ni esaldiak adierazten duena da subjektua (lehenengo Ni) objektua dela (bigarren Ni).
|
|
2010
|
|
|
Bi horiek ikusita, esan beharra dago ius hitza proportzio egokian moldatzen zaiela bi esanahi horiei. Izan ere, aurrenik, ius horrek
|
adierazi
nahi du ekitatezkoa dena eta arrazoimenarekin bat datorrena, eta hori, nolabait esateko, bertute guztien objektu edo xede erkidea da.
|
|
|
Eta, hurrenik, ius horrek
|
adierazi
nahi du justiziaren arabera bakoitzari zor zaion ekitatea. Horixe da, hain justu ere, esanahirik ohikoena; horri eutsiz, ius hitzak aipatzen du, batik bat, justizia esangura hertsian.
|
|
|
6 Beste etimologiari erreparatzen badiogu, iubere aditzak eratortzen du ius hitza. Hori gogoan izanik, badirudi ius terminoak legea
|
adierazi
nahi duela bete betean. Izan ere, legearen eginkizuna da agindua edo manamendua ematea.
|
|
|
Izan ere, aurrenik, ius horrek
|
adierazi
nahi du ekitatezkoa dena eta arrazoimenarekin bat datorrena, eta hori, nolabait esateko, bertute guztien objektu edo xede erkidea da. Eta, hurrenik, ius horrek adierazi nahi du justiziaren arabera bakoitzari zor zaion ekitatea.
|
|
|
Izan ere, aurrenik, ius horrek adierazi nahi du ekitatezkoa dena eta arrazoimenarekin bat datorrena, eta hori, nolabait esateko, bertute guztien objektu edo xede erkidea da. Eta, hurrenik, ius horrek
|
adierazi
nahi du justiziaren arabera bakoitzari zor zaion ekitatea. Horixe da, hain justu ere, esanahirik ohikoena; horri eutsiz, ius hitzak aipatzen du, batik bat, justizia esangura hertsian (De legibus, 1 lib., II. kap., 4).
|
|
|
" Pragmatika", bestetik," komunikazioa ahalbidetzen duten inferentzia mekanismoez" arduratzen da: ...gramatikalaren eta esanahi kontestualaren arteko aldea" den, bai eta horrekin batera" elkarrekiko ulermen prozesua bera" ere61 Kontua da, adibidez" ironiarekin" ikus daitekeen bezala, espresio linguistiko batek askotan —literalki esaten duenaz gain— ez dakarrela berarekin bakarrik erantsitako esanahi osagarri bat, baizik eta egiaz esaten duenaren justu kontrakoa
|
adierazi
nahi duela. Kasu horretan, bada, zeinu linguistikoen" erabilera ez konbentzionalaz" hitz egin behar dugu, horrek —Escandellen hitzetan— agerian uzten duelarik" hizkuntzak komunikazioan ez duela soilik informazioaren kodifikatzaile bezala jarduten" 62 Antzeko beste adibide bat da, Reyesek gogorarazi bezala," isiltasunarekin" gertatzen dena:
|
|
2014
|
|
|
Jainkoen ilunabarra ren amaieran bezala, Rhineko urek urrea ibaira itzultzea bermatzen dute. Baina Rhineko uraren musika jada ez da Rhineko urrea ko berdina, eta esaldi bat bukatu duzunean, ez da hasi zarenean zen berdina; lengoaiak eraman zaitu
|
adierazi
nahi zuen lekura, eta musikak ere hasieratik bere musikaren historia idatzi du, abestutako testua laguntzen du edo ezeztatzen du.
|
|
2017
|
|
|
90 Gaizki ulertu hori Sartrek irrati elkarrizketa batean azaldu zuen 1965ean (Un theatre de situations, 238): " Uste izan da horrekin
|
adierazi
nahi nuela gure besteekiko erlazioak pozoituak daudela beti, infernuzko erlazioak direla beti. Zeharo beste gauza bat da adierazi nahi dudana.
|
|
|
" Uste izan da horrekin adierazi nahi nuela gure besteekiko erlazioak pozoituak daudela beti, infernuzko erlazioak direla beti. Zeharo beste gauza bat da
|
adierazi
nahi dudana. Esan nahi dut bestearekiko erlazioak aldrebesak badira, kutsatuta badaude, orduan besteak infernua izan behar duela derrigorrez[...] jende asko dago munduan infernuan dagoena bestearen juzkuaren menpekoegia delako".
|
|
2021
|
|
|
Ondorioz, anaitasuna delako leloaren jatorria eta asmoa gorabehera, literala izan zen praktikan: gizonen anaidia
|
adierazi
nahi zuen, ez zen komunitate osoaren sinonimoa. Emakumeari norbanako aske, berdin eta buru jabe estatusa ukatuta, anaiarte zibilean anaiak edo gizonak ziren eremu publikoan kontratuak egiteko gaitasun eta buru jabetza zuten norbanako aske eta berdin bakarrak:
|