|
2013
|
|
|
" Bizkarreko mina zeukaat"," denborak ez dik barkatzen"," zuen aitak lana besterik ez zidak ematen"," ohetik jaikitzeko gogorik ez diat izaten".
|
Urte
batzuk geroago, burua galtzen hasi zen.
|
|
|
Zaldiak, abelgorriak eta ardiak ere hazi zituen, eta pixkanaka San Francisco Javier beste misioen hornitzaile bihurtu zen, eta hondamenditik salbatu zituen goseteetan.
|
Urte
batzuk geroago, Ugarte beste langintza bati ere lotu zitzaion: goruak, tornuak eta ehungailuak egin, eta ehule bat etorrarazi zuen Golkoaren beste aldetik indioei ofizioa erakusteko.
|
|
|
|
Urte
batzuk geroago, 1605ean, Miguel de Cervantesen On Kixote Mantxakoa argitaratu zen. Nobelaren hasieran, bi auzok, apaizak eta bizargileak, Kixoteren portaera zoroa zalduntza nobelak irakurtzeari egotzita, haren liburutegiko ale kaltegarri guztiak suntsitzea erabakitzen dute.
|
|
|
* Frai Marcos de Niza Cibolako hirien laudorioak kantatuz itzuli zen bere espediziotik Mexikora, Tenochtitlan handia (Mexiko Hiria) baino ere hiri handiagoa aurkitu zuela esanez, hango biztanleek urrezko nahiz zilarrezko baxerak erabiltzen zituztela, eta turkesekin, perla erraldoiekin, esmeraldekin eta gisa bereko beste bitxi batzuekin apaintzen zituztela etxeak.
|
Urte
batzuk geroago Francisco Vazquez de Coronadoren espedizioa urtebeteko ibilaldiaren ondoren hara heldu zenean, frai Marcos gidari zela, handia izan zen ezustekoa: " y como vieron elprimer pueblo que fue Gbola, fueron tantas las maldiciones que algunos echaron a Fray Marcos cuales Dios nopermita le comprendan".
|
|
2015
|
|
|
|
Urte
batzuk geroago, 1993an —monasterioak ez zitzaizkidan jada hain urruti geratzen—, Estibalitzera joan nintzen Gizona bere bakardadean gaztelaniara itzultzera, eta Joxe Arratibel ezagutzeko aukera izan nuen. Hilabete luzea pasa nuen murru lodi haien artean, fraide bizitza eginez, eta maiz egoten ginen elkarrekin.
|
|
|
|
Urte
batzuk geroago, Tolosako GU klubeko lagunek behin eta berriz egiten zuten galdera bera: zertara joan ote zen Isidoro Gaztañaga hiri apartatu hartara?
|
|
|
Gero, Irenek eman zion segida zaletasun hari.
|
Urte
batzuk geroago Jeromorekin ezkondu zenean, etxe erosi berrira eraman zituen bere irrati amateurraren aparatuak eta tresneria guztia.
|
|
|
|
Urte
batzuk geroago, German Iñurrategi, Ladis Goiti doktorearen laguna eta bera bezala Tolosako GU klubeko bazkide izandakoa, kontatzen hasiko zitzaion honi, biak egokitu ziren bazkari batean, 1936ko iraileko arratsalde hartan gertatu zena.
|
|
2017
|
|
|
|
Urte
batzuk geroago, Durangoko udal idazkaria zen Jose Maria Larracoecheak Durangoko herejeei buruz agertutako hainbat iturri eta informazio biltzen zituen liburuxka bat gauzatu zuen. Han, Manuel Alonsok aipatutakoa Cartagenaren liburuko pasartearen gaztelaniazko itzulpenarekin batera aurkezten zen.
|
|
|
Historiagile kubatar horri jarraituz, Ramirez Kubako intendenteak 1817ko abenduaren 5ean estatu idazkariari idatzi zion Segundo Correaren alde eta Minaren kontrako haren esku hartzea argituz.
|
Urte
batzuk geroago, Mexikok independentzia lortutakoan, 1826ko uztailean, El Astro de America Veracruzeko egunkariak baietatu zituen Mina hiltzeko saioa eta Correaren izaera hitzailea:
|
|
|
Hantxe jaso zuen Xabierren azken eskutitza, euskaraz idatzi ziona, gotorlekua defendatzen jarrai zezaten, eta handik ere ikusi zuen nola fusilatu zuten Xabier, hura lagundu ezinik.
|
Urte
batzuk geroago Mexikon ezkondu zen eta seme alaba ugari izan zituen. Behin Mexiko askatu ondoren, besamotz, etsiturik eta zaharkiturik, bere zerbitzuak eskaini zizkion Mexiko Libreko Gobernuari, 1829an Espainiako erregeak Mexikora igorri zuen Barradasen inbasioaren kontra borrokatzeko.
|
|
2018
|
|
|
denek, haien gizarte maila edozein izanda ere, urtean behin ordaindu zuten zerga zuzen eta publiko berri bat, censoa deiturikoa, haien etxeen orubeengatik. Zerga honek erregearen subirautza finkatu zuen herrigunearen gainean, eta Antso VI.ak katedralari eman zion, sustatuz horrela haren errege aginte esparrua San Nikolas herrigunean.88
|
Urte
batzuk geroago, jabaria taularen artzedianoari eman zioten.
|
|
|
409 urtea zen.
|
Urte
batzuk geroago, 778 urtean, Karlomagno Iruñetik igaro zen Zaragozatik zetorrela eta, Orreagan menderatua izan aurretik, harresiak botatzeko eta hiria sakeatzeko agindu zuen. Kordobako lehen kalifa Abd al Rahman III.ak hiriari eraso zion 924an eta, Jimeno Jurioren esanetan," harri gainean harririk gabe" utzi zuen ia.
|
|
|
|
Urte
batzuk geroago, Konde dukeak asmoa agertu zuen monarkiako lurralde guztiek karga orokorrak ordain zitzaten zergen bidez, baina desadostasun handiak sortu zituen. Zergak zirela eta, eta Armen Batasuna sortzeko proiektuak zirela eta, altxamenduak gertatu ziren hainbat lurraldetan, Gaztelan izan ezik.
|
|
|
|
Urte
batzuk geroago, Kohlhaas, egoeraz gogaitu eta bere borrokak onbiderik ez zuela ohartuta, Martin Luterorengana joan zen. Jainkoaren probidentziaz fidatu beharra zegoela esan zion Luterok; pobreen errebeldia bekatu itzela zela, eta etsaiak barkatu eta errespetatu egin behar zirela.
|
|
2019
|
|
|
Gerra ostean, ikasketak bukatu() eta 1943 urtean Gasteizko Seminariora joan zen, apaiz ikasketak egitera.
|
Urte
batzuk geroago hasi zen poemak argitaratzen, adibidez" Or zaude Jesus aldarean" (Egan, 1950). Urte berean eta hurrengoan, Juan Mari Lekuonaren biografietan hain aipatuak diren Falangearen" Educacion y Descanso" erakundeak eraturiko poema lehiaketetan parte hartu zuen eta" Ama" poema garaile gertatu zen 1950ean eta" Izadi abestia" 1951 Poemak biltzen eta argitaratzen hasi zenean, horiek" Zazpi poema" izenburua daraman poema bilduman agertu zituen.
|
|
2020
|
|
|
Espainian, Patologiako katedratiko batek, Errepublikako Gorteetan diputatu zenak, gaitzetsi egin zuen, 1930 aldera, boto femeninoa, emakumeen izaera emozionala eta histeriarako joera aitzakiatzat jarrita.
|
Urte
batzuk geroago, Vallejo Najera frankismo garaiko psikiatra ospetsuenak are handiagoa bota zuen, emakumeak ezin zirela gizonezkoekin konparatu inteligentzian. Harrigarria egiten da, halaber, gaur egungo Behobia Donostia lasterketaren irudiak gogoan, Kathrine Switzer en kasua.
|
|
|
|
Urte
batzuk geroago, ikasketak bukatu eta lanean ari ginela, lagun hura bera eta biok Extremadurako herri txiki batera joan ginen, Viandar de la Vera ra. Iritsi eta segituan, herritar batzuk aztoratuta zeudela konturatu ginen, eta denak ere Gredos azpiko lautadara begira.
|
|
2021
|
|
|
Orestesi beste destino bat eman zioten, eta gertaera lazgarri haiek zigorrik gabe gelditu ziren.
|
Urte
batzuk geroago, beste jendaila batek prefektu karguan Orestesen oinordekoa izan zena hil zuen. Eliza katolikoak, ortodoxoak eta koptoak santutzat dute Zirilo.
|
|
|
Ez naiz erabat hilko".
|
Urte
batzuk geroago, Ovidiok, konfiantza berdina adierazi zuen bere Metamorfosien iraupenaz: " Bururatu dudan obrak ez du desagerraraziko ez Jupiterren kolerak, ez suak, ez burdinak, ezta denbora suntsitzaileak ere".
|
|
|
|
Urte
batzuk geroago, 1921ean, liburu denda frantses bat ireki zuen Berlinen, La Maison du Livre. Hartan, bezeria kosmopolita bat lortu, eta Alemaniara bidenabar zihoazen idazleen hitzaldiak antolatzen zituen (Gide, Maurois, Colette).
|
|
|
Liburu denda ahulak bizirik iraun zuen indarkeria sufriturik ere.
|
Urte
batzuk geroago, ni gordeketan aritzen nintzen hango liburu uharte katramilatuen artean, Charlie Parkerri aditu bitartean —nor zen jakin gabe—, eta aitak, mahukak ukondoetaraino goraturik, liburu meatzaritzarekiko grina praktikatzen zuen, edo meandro askoko hizketaldi luzeak izaten zituen Jose Alcrudorekin. Nik, orduan ume, hitz jario lasaiko solasaldi motel haiek aditzen nituen, solasaldi bitxi eta deszifraezinak konjuruak balira bezala.
|
|
|
Pergamino hau zurekin badoa, izan ezazu gogoan bidaia luzea eginen duzula Zizeronekin".
|
Urte
batzuk geroago, bere poemen kodexeko bertsioa ere sustatuko zuen argudio bera erabilita: " Zuk nahi duzu nire liburuxkak zurekin egotea leku guztietan, bidaia luze batean zuri lagun egitea, ezta?
|
|
|
|
Urte
batzuk geroago, Zesarren jarraitzaile batek, Asinio Polionek, haren ametsa gauzatu zuen arpilatze espedizio militar baten harrapakin handiari esker. Liburutegi bat inauguratu zuen, non eta, sinbolikoki, Askatasunaren jainkosaren santutegia zegoen eraikinean.
|
|
2023
|
|
|
|
Urte
batzuk geroago, 1974an, Ruper Ordorika bisitan joan zitzaion Gabriel Arestiri, eta zertan zen galdetu, zer idazten ari zen. " Nire iturria agortu da", erantzun zion Gabriel Arestik.
|
|
|
Lagun onak ere egin zituen bertan, euskaldun batzuk tarteko.
|
Urte
batzuk geroago, haietako baten aurpegia ikusiko zuen albistegietan, ETAn sartua zela, armada espainiarrean tiro egiten ikasi zuela. Hau paradoxa.
|
|
|
Izan ere, 1868an Custerek Washitako familia ugariko herria larrutu ondoren, haur eta emakume gatibuez inguraturik ibiltzen zen beldurrak jota, gerlari indiarrek eraso ez ziezaioten bere ahaideak kaltetu gabe.
|
Urte
batzuk geroago, 1876an, Custerek Washitan egindako sarraskia berdindu nahi izan zuen Little Big Hornen, bertan bildutako Lakota, Cheyenne eta Arapaho familiei erasoz. Kalkulu okerra egin zuen, indiarrek elkar hartuta bere burua ondo defendatzen jakin baitzuten:
|