|
2001
|
|
|
|
Pertsona
izenak
|
|
2002
|
|
|
ARR Izen arrunta PIB
|
Pertsona
izen berezia LIB Leku izen berezia IZB Erakundeak eta
|
|
|
|
Pertsona
izen bereziek motibatiboa genitibotik pasata nahiz pasa gabe osa dezakete. Bi analisiak, beraz, egokiak dira.
|
|
2003
|
|
|
Guk kendu egin dugu, salbuespeneko kasuetan izan ezik.
|
Pertsona
izenetan: Etxeberria" rekin, Fernando" ri, Gabilondo" ri, Inasi" ri, Luis" ekin, Martinez" ek, Txomin" ek> Etxeberriarekin, Fernandori, Gabilondori, Inasiri, Luisekin, Martinezek, Txominek.
|
|
|
Iduseko kale izenak ziren.
|
Pertsona
izenak. Intrigatuta zegoen Matias Iduseko kale izenekin.
|
|
2005
|
|
|
Aipa dezagun gaztelaniazko testuetan garaiko ortografia gorde dugula.
|
Pertsona
izenen kasuan, euskal deiturei idazkera eguneratu diegu (Soraluce > Soraluze kasu, baina etimologizatu gabe, hots, Alzola eta ez Altzola) 7 Erabiliko dugun laburdura bakarra, RPE= Revista de las Provincias Euskaras da. Era berean, soilik Revista esatean, aldizkari honetaz ariko gara.
|
|
2006
|
|
|
|
Pertsona
izen asko ere historikoak dira:
|
|
2007
|
|
|
Deba, Nerbio, Ultzama, Zegama eta Lezama lakoak.
|
Pertsona
izenetan ere, batez ere erromatar garaiko Nafarroa eta Arabako inskripzioetan, sustrai zeltako antroponimia ugaria da, Penintsularen erdialdean ageri denaren antzekoa. Gipuzkoan eta Bizkaian bakanago ageri dira holako izenak.
|
|
2008
|
|
|
– Sendo.>
|
Pertsona
izen baten bigarren osagarri dugu oikonimo batzuetan: Juansendorena> (Intza), Lopesendorena> (Arazuri).
|
|
|
Bizargorri> (Arano, Erreta), Bizargorriarena> (Añorbe, Biurrun), Bizargorrienea> (Beintza Labaien), Burugorri> (Orotz Betelu), Burugorriarena> (Goizueta, Idoi, Ukar), Ezpaingorriarena> (Muru Asterain), Galtxagorriarena> (Sun billa), Jakagorri> (Bera), Kapelugorri> (Goizueta), Musugorri> (Ihabar), Musugorriarena> (Berriozar), Muxugorri> (Izu).
|
Pertsona
izen baten bigarren osagarri: Joangorri> (Irañeta), Joangorriarena> (Zubieta), Juane
|
|
|
Burutxurirena> (Sorauren), Buruxurirena> (Errotz), Buruzuri> (Aurizberri, Luzaide), Buruzurirena> (Olatz, Oltza, Undio), Jakatxuri> (Asiain).
|
Pertsona
izen baten bigarren osagarri: Garzezuria> (Bera), Gizonxuriarena> (Ituren), Joanzuri> (Uharte Arakil), Joanzurirena> (Elkarte), Juanazuri> (Artozki), Martinzuri> (Irañeta), Migeltxurirena> (Zabaldika), Sastrezuriarena> (Garralda).
|
|
|
(g)
|
Pertsona
izenekiko erabilera ere, bakana den arren, ez da saihestekoa. Bizkaiera zaharrean ezagunak dira Abendañoxe, > Totaxe> eta beste batzuk.17
|
|
|
|
Pertsona
izen batzuk erabiltzea eta beste batzuk zokoratzea, ondare sinboliko guztiak bezala, gizarte eremuaren logikaren arabera azaldu behar dugu, kasu honetan kontsumo eremu baten logikaren arabera, modarekin parekatu ahal dugun eremua (Lieberson, 2001). Baina ez dugu gizarte eremu bakarrik, ezta moda orokorrik ere.
|
|
|
3
|
Pertsona
izenak Euskal Herrian: historia eta testuingurua
|
|
|
1
|
Pertsona
izenen esanahia
|
|
|
Ez dugu zenbaki hori hautatzen, ez du inongo balio sozialik, ez jendarteko truke baliorik, ez jendarteko balio sinbolikorik.
|
Pertsona
izenek, ostera, karga handia daramate soinean: karga afektiboa dute aski, konnotazio oparo, zentzu ezagun edo antzemandako asko, erreferentzia inplizitu franko... eta balioa dute, eta esanahia.
|
|
|
|
Pertsona
izenak dirudite, baina bai Fannie Mae eta Freddie Mac bi erakunderen laburdurak dira. Fannie Mae AEBetako Hipoteken Erakunde Federala da; Freddie Mac, berriz, AEBetako Etxebizitza Maileguen Korporazio Federala.
|
|
2009
|
|
|
|
Pertsona
izena duten unitate sinboloak (hots, zientzialari baten ohorez jarritako izena dutenak) letra larriz idazten dira letra bakarrekoak badira (N, A, C...) edo lehenengo letra larria dute eta bigarrena xehea bi letraz adierazten diren kasuan (Hz, Gr, Wb...). Gisa horretako sinbolo bakarra dago letra grekoz idazten dena,?
|
|
2010
|
|
|
|
Pertsona
izen ordainak harturik, hiru elkartze mota bereiziko ditugu. Elkartze horiek corpuseko testuetan duten presentziak eta estatutuak hartaraturik egingo ditugu:
|
|
|
|
Pertsona
izena
|
|
2011
|
|
|
|
Pertsona
izenei buruzko ikerketa batean antzeko hurbilpena erabili genuen (Apodaka, 2008). Harako hartan, Bourdieu genuen abiapuntu.
|
|
2013
|
|
|
8 Aldakuntza pronominala.
|
Pertsona
izena edo aditza aldatzea, esan nahi den hori hurbiltzeko asmoarekin edota ezagutza konpartitu eraldatzeko.
|
|
|
Izen bat berezia da, izaki, objektu, fenomeno& jakin eta bakar bati erreferentzia egiten dionean.
|
Pertsona
izenak, hirien izenak, auzoenak, herrialdeenak& izen bereziak dira. Izen horien lehenengo hizkia letra larriz idatzi behar da.
|
|
2014
|
|
|
|
Pertsona
izena ez dakit.
|
|
2016
|
|
|
Hiru motako piezak topatuko dituzu orriotan, forma, neurri eta eduki ezberdinekoak.
|
Pertsona
izen edo ezizendun kapituluek, lehen edo hirugarren pertsonan idatziak, dagokien pertsonaiaren ingurukoak kontatzen dituzte; izenburutzat zenbaki edo urte bat dutenak, bigarren pertsonan, narratzaileak protagonistari zuzendutakoak dira eta gertaeren testuingurua ematera datoz; eta bestelako izenburudunek, lehen pertsonan, protagonistaren sentipenak, bizitzako uneak eta pasarteak deskribatzen ditu...
|
|
2017
|
|
|
|
Pertsona
izen indigena hau agertzen da Borore eta Macomer arteko lautadan agertu zen hilarri batean. K.o. I. mendekoa, arkeologoen ustez.
|
|
2018
|
|
|
Hiztegia (1905), Kantutegia(), Morfologia (1925) eta Euskalerriaren Yakintza().
|
Pertsona
izenak eta deiturak nola idatzi behar diren erabakitzea betidanik izan da arazo latza Euskaltzaindiarentzat. Azkuek kezka berezia zeukan gai horri dagokionez eta beti izan zuen oso argi zein zen segitu beharreko irizpidea, ondoko gutunean ikus daitekeen bezala.
|
|
2019
|
|
|
Izen neutroen (genero marka gabeen) saila lehen aldiz sartzen da Euskaltzaindiaren pertsona izendegian, eta 500 izen inguru gehitu dira bertan.
|
Pertsona
izen txikigarriak ere txertatu dira.
|
|
|
Pertsona izendegiarekin batera, Euskal Onomastika Datutegi berritua (100.000tik gora dira gehitutako erregistroak) eta Kale eta karrika izenen eskuliburua ere aurkeztu dira gaur. EODA osoa:
|
Pertsona
izenak: izenak Deiturak:
|
|
|
1
|
Pertsona
izen neutroak (genero markarik gabeak) Pertsona izenek genero marka izan dezakete edo ez (soilik maskulinoak edo soilik femeninoak izan daitezke). Bi sailen arteko bereizketa tradizio sozial eta kulturalari atxikita dago, eta ibilbide historiko jakina dute izen horiek euskal gizartearen bilakaeran.
|
|
|
1 Pertsona izen neutroak (genero markarik gabeak)
|
Pertsona
izenek genero marka izan dezakete edo ez (soilik maskulinoak edo soilik femeninoak izan daitezke). Bi sailen arteko bereizketa tradizio sozial eta kulturalari atxikita dago, eta ibilbide historiko jakina dute izen horiek euskal gizartearen bilakaeran.
|
|
|
2
|
Pertsona
izen txikigarriak.Espainiako Erregistro Zibilaren 1957ko Legeak beren beregi debekatzen zuen izen txikigarriak edo familiako aldaerak eta funtsik lortu ez duten lagunartekoak erabiltzea. Debeku hori bertan behera utzi zuen 3/ 2007 Legeak, zeinak bidea ireki baitzuen euskararen sistema baliatuz sortzen diren izen txikigarri edo hipokoristikoak Erregistro Zibilaren idazpenetan erabiltzeko.
|
|
|
Deiturak: 9.610 (lehen) > 9.660 (orain)
|
Pertsona
izenak: 3.460 (lehen) > 4.730 (orain) Leku erregistroak:
|
|
|
Bestalde, hizki larriak nola erabili, hitz elkarketara jo behar den, nongo nahiz noren/ zeren noiz erabili, leku izen konposatuak nola eman edota Euskal Herriko izena ez denean zeren arabera idatzi behar den eta beste hainbat zehaztapen ere azaldu zituen.
|
Pertsona
izena daramaten odonimoen kasuan, euskal grafia noiz erabili behar den azaltzen ere saiatu zen. –XX. mendea baino lehen zendutako Euskal Herriko pertsonen deiturak idazteko, euskal grafia akademikoa erabiltzea gomendatzen dugu?.
|
|
2021
|
|
|
148).
|
Pertsona
izenek zeltiberiar ondarean dute ernamuina, baina Nafarroako ipar sartaldeko jainko izenak euskal sailekoak dira eta, Gorrotxategiren (2018: 278) ustez, horrek aditzera emango luke geruza bat (euskal jainkoena alegia) bestea baino zaharragoa dela.
|
|
|
Izen berezien artean badira pertsona izenak (antroponimoak), animalien izenak (zoonimoak), leku izenak (toponimoak), ibaien izenak (hidronimoak) eta abar.
|
Pertsona
izenetan ponte izenak (Miren, Ibai) eta deiturak bereizten dira. Pertsona batzuek badituzte ezizenak (Hankamotz, Sudurluze...).
|
|
|
2.13c Izen propioak ere hor daude.
|
Pertsona
izenek, esaterako, mugatzailerik ez dute izango agerian, normalki (ikus § 15.2.2a): Pello, Itziar... izan daitezke DSak, nahiz eta agerian determinatzailerik agertu ez.
|
|
|
|
Pertsona
izenetan ere, Johan d’Arruiçu eta Peru Garcia de Çauala, 1350 urteko etxarriarrak ditugu. Egun, bistan da, Arbizu eta Zabala idatziko genituzkeen (b> v> u bilakabidea seguruenik).
|
|
|
|
Pertsona
izenen aurkibidea
|
|
|
|
Pertsona
izenen aurkibidea
|
|
|
|
Pertsona
izenari dagokionez (ponte izena edo bataio izena ere deitua), oro har ez dira euskal grafia akademikoaz idatziko edo euskarazko izen baliokideez ordeztuko. Adibidez, Juan Sebastian Elkano (eta ez Joan Sebastian) eta Pablo Gorosabel (eta ez Paulo).
|
|
2022
|
|
|
|
Pertsona
izenik ez dugu azalduko hemen, kalean ederki bizi ez garen arren, giltzapeko bizimodua ez omen delako atseginagoa. Gogoan dugu, hori bai, Rodolfo Ares kontseilariak indarrean jarritako Delazioaren legea (txibatazoaren sustagarri).
|
|
2023
|
|
|
lehendabizikoa, presaka egina, oso lausoa atera zitzaidan eta apenas ikusten zen izenik edo zenbakirik, baina urtarrilaren 16tik otsailaren 12ra arteko lau asteak arazorik gabe irakur zitezkeen.
|
Pertsona
izenak eta bakoitzeko bi data ageri ziren, gehienak astebeteko aldearekin; segidan," Hitzordua" goiburupean, jasotako helbide gehienak Gasteiz hiriari zegozkion, eta telefono zenbakiak zetozen lerroaren eskuin aldean.
|
|
|
|
Pertsona
izen epizenoen azalpen testuak eguneratu dira Euskal Onomastikaren Datutegian (EODA). Testua eguneratzeaz gain, deskribapenaren barruan estekak gehitu dira, hiru baliabideetara:
|