|
2008
|
|
|
|
On
Kixoteren arrastorik ez baina errotak eta Cervantesen bikotearen errepikak nongura datoz. Doako autobide hauek eta Abiadura Handiko Trena ei dira Espainia modernoaren seinale.
|
|
2010
|
|
|
Horien artean Cervantes zegoen.
|
On
Kixotek haize erroten aurka eginiko borroka ez zen barregarrikeria, Jüngerren ustez. Zaldun honen balentrien artean biziki gustuko zuena lehoiarena zen:
|
|
|
Doktore Honoris Causa izendatu ondoren, urriaren 23an, Toledotik Albako jauregira abiatu ziren Jünger eta zenbait gonbidatu. Hor Colonen mapa ikusi zuen,
|
On
Kixoteren lehen edizioa, Felipe II.aren erdi erretako ordenua, Rubens bat, bi Goya, Napoleonek erabilitako erlojua, halako lekuetan ohizkoa: nobleek konkisten trasteak biltzea dute gustuko, ospila, historia?
|
|
2011
|
|
|
harritzekoa, bi bihotzen gorabehera izatea hemen ere gakoa! Bertsio zaharrago bat instalatu, eta dena gozo gozo joaten hasi da; izan ere, berehala hasi baita?
|
On
Xuxen, hitzak taxuz gorriztatzen, edozein giza editore hasiko litzatekeen bezala; baina, editore asko bezalaxe, ezjakin eta ausart maiz, zuzendu beharrik ez duten hitz xalo eta hobengabeak ere estigmatizatuz.
|
|
|
Maiz goraipatu da Metxaren lema,, gora gu eta beste asko!?, etsaien klasikoenganako haren maitasuna,
|
On
Kixoterenganakoa. Beste eragile zenbaitekin batera Anoetako Izpiritua ekarri zuen.
|
|
2012
|
|
|
Hemengo hau Louis XII. erregearen ministro zen.
|
On
asko egin zion katedralari. Bere testamentuan hogeita hamar mila ezkutu kausitu ziren pobreentzako.
|
|
2014
|
|
|
–Gure Zorte
|
On
andereñoa zara. Aldean izan zaitugu momentuz, kutun baten gisan.
|
|
2015
|
|
|
Horren guziaren berme hauxe izan zuten, hots, nihaur, alde bereko eta ideia bereko nintzen hau, ez nintzela hitzetan soilik gelditzen, baina bai egitez bestaldera iragaiten, Frantziako karguak bazterturik eta Espainiako Erregeen neholako eskaintzek erakarri gabe, nahiz eta gero aski laster Salamancara joan nintzen. Gure Jainko Jaun
|
On
eta Handiak berak badaki ene urrats horrek zer ospe eman zion Zesarri eta zer lasaitasun ekarri zien aipatu ditugun lagunei. (218 or.)
|
|
|
Zalantzarik gabe, han ez zen adiskiderik. Orain bai, orain
|
On
Beldur Miliaren alboko jarleku hutsean eseri zen eroso eta garden, bere zilarrezko irribarrea erakutsiz. Bere nahasmenduan, Miliak Ikuskatzailearen ahotsa entzun zuen berriro, baina oraingoan beregandik hogeita hamar bat zentimetrora, horrainoko bidea noiz egin zuen ezkutatzen bazitzaion ere:
|
|
|
Egia da, hala ere, testu literario bat zenbat eta aberatsagoa izan, are handiagoa dela egokitzapen posibleak egiteko aukera sorta, bakoitzak irakurketa maila bati edo hari jakin bati, geruza jakin bati arreta jar diezaiokeenez?.
|
On
Kixoterena da adibiderik nabarmenena. Berau egokitzeko egin diren ahalegin guztiek porrot egin dute neurri handiago edo txikiago batean (gehien hurbildu zaiona Orson Wellesena da, akaso, baina bertsio hau amaitu gabe geratu zen, Welles muntaia egin aurretik hil baitzen).
|
|
|
Berau egokitzeko egin diren ahalegin guztiek porrot egin dute neurri handiago edo txikiago batean (gehien hurbildu zaiona Orson Wellesena da, akaso, baina bertsio hau amaitu gabe geratu zen, Welles muntaia egin aurretik hil baitzen). Bai
|
On
Kixoteren kasuan, bai epokako film askoren kasuan, zera gertatzen den susmoa daukagu: zuzendariaren eta produkzio taldearen ahalegina eleberria kokatzen den garaiko lexikoa, eszenografia, jantziak, zalgurdiak eta enparauak sinesgarritasunez birsortu nahian xahutzen dela, eta film hauen lorpena esparru formal horietara mugatu ohi dela usu.
|
|
2016
|
|
|
...a, baldin eta bere burua gobernatu balu jakinduria edo hobekuntza arrotzik gabe pozik bizi izateko, batik bat bion beharrik ez duen herri batean bizi bada; eta, egia esateko, maiz atsekabe handiak hartu izan ditut eta denbora asko galdu, noiz eta ohartu bainaiz zenbat pauso alferrikako eman izan dituen bidaiari ikusminak ikusgaiak ikusi eta aurkikuntzei so egitearren; horiek guztiak, Santxo Panzak
|
On
Kixoteri esan zion bezala, etxean bertan ikus zitezkeen zapatak urratu beharrik gabe. Hain argitasun handiko garaia dugu hau, ezen Europan nekez aurkitzen baita herririk edo txokorik, bere errainuak besteenekin gurutzatu eta aldatzen ez dituenik.
|
|
|
Honi esan zuen guzti honi
|
On
Kixotek honela entzunarazi zion:
|
|
|
Lehen liburuko zazpigarren kapilutuko hau, adibidez: «Puerto Lapicerako bidea jarraitu zuten,
|
On
Kixoteren hitzetan joan etorri handiko lekua izanik, han abentura asko topatuko zituztelako». Lau mende geroago, 42 gradu herrian, itxita ate guztiak, eta auto bakar bat ere ez errepidean.
|
|
|
Berriz ere Kixote eta Santxorekin egiten du topo bizarginak benta batean, eta bere ontzia bueltatzeko eskatzen dio bikoteari. «A,
|
On
lapur, hementxe hadukat! Ea, bada, betor nire bizar ontzia».
|
|
|
«?
|
On
Kixotek berriro. Esan biezat berorrek, gizalegez, berorren izena; jakitea axola zaidala uste baitut, oraintxe esan ahal dudan bainoago.
|
|
|
|
On
Kixotek orduan:
|
|
|
Santosen etxearen aurrealdearen argazki bat erakusten du eskuineko orriak, bere armarri ikusgarri eta guzti, eta Longain Orlegiko zaldunaren etxearen deskribapena dator ezkerrekoan: «Etxea zabala iruditu zitzaion
|
On
Kixoteri, landa inguruetakoak bezalatsu; baina, harri zakarrekoa izan arren, armarri bat zeukan kaleko ate gainean; upategia, patioan; koba, atarian». Zehatz balio du Cervantesen deskribapenak Santosen etxea deskribatzeko, eta une horretan pizten dira galderak:
|
|
|
–
|
On
Kixoteko lehen paragrafoan Cervantesek esaten du gaparea etxekoandre batekin, iloba batekin eta lur lanerako nahiz kalerako mutil batekin bizi zela. Cervantesek berriz aipatu dezan esperoan pasatzen du nobela osoa mutil horrek.
|
|
|
ta
|
On
dendan kable merkeagoak eros zitzaketela, hain zuzen
|
|
2019
|
|
|
Zeregin gutxik dute Sisiforen sufrikarioaren antz handiagoa; eguna joan eta eguna etorri, platerak garbitu behar, altzariei hautsa kendu, eta bihar zikin, zaharturik, tarrataturik egongo den arropa pasaratu. Dagoen tokitik aurrera egin gabe akitzen da etxekoandrea; ez du ezer egiten, oraina iraunarazi besterik ez; ez du
|
On
positibo bat konkistatzen ari delako irudipena, baizik amairik gabe Gaizkiaren kontra borrokan ari delakoa. Egunero egunero berriro hasten den borroka bat da.
|
|
2021
|
|
|
Hala ere, zaila izango da pertsonaiaren sorkuntzan inork Cervantes gainditzea.
|
On
Kixoteren hasieran geure aurrean sortzen da" Kixote" izeneko pertsonaia, Alonso Quijanok bere buruari ematen dion fikziozko alter ego dementziala. Ispilu aurrean jarrita, Cervantesek jantzi egiten du Kixote, bere armak ematen dizkio, bere zaldia, bere izena.
|
|
|
Barre egiteko soinua" kar kar kar" batekin idazten duen herri bat garelako, eta herri hori izan daiteke herri karka bat, baina ezin da izan barre asko egin duen herri bat. Eta duela gutxi Interneten bi euskaldun entzun nituelako
|
On
Kixoteren vizcaínoak guri buruz ematen duen irudi barregarriaz kexatzen. Minduta?
|
|
|
Hortik aurrerako guztia jakiteko liburua irakurri behar da, baina makineria ulertzea erraza da: edonora doazela ere,
|
On
Kixotek liburuetan oinarritutako errealitate haluzinatu bat ikusten du, bere buruan baino ez dagoena, inperiala, loriazkoa, erromantikoa, mitologikoa; beste guztiek benetako Espainia inperialaren miseriak ikusten dituzte, eta mundu horien arteko talkan Sancho Panza behin eta berriz saiatzen da berak ikusten duenaren eta sinetsi nahi duenaren arteko arrakala murrizten, besteak beste, ez dezan edon...
|
|
|
Ikusten duzue: literaturari garrantzia kenduta abiatzen da
|
On
Kixoteren hitzaurrea. Jakin nahi duzue nola idatzi ondo?
|
|
|
|
On
Kixotek señoritoak larrutzen zituen eta herritarrei hitz egiten zien. Normala da, beraz, hasieratik izan zuen arrakasta izatea.
|
|
|
Esan dizuet gela honetan hotza egiten zuela, eta tenperatura igotzeko modurik onena sua egitea da, Cervantesek egin zuen bezala.
|
On
Kixoteren sekuentzia gogoangarri batean, herriko abadeak eta Kixoteren ilobak agure kankailu honen liburutegia arakatzen dute eta erre egiten dituzte hainbat liburu. Ilobak denak erreko lituzke, osaba kaskatuta badago liburuengatik da, eta neska gaixoa arduratuta dago, edonork, edozein momentutan osaba hilko duela konbentzituta.
|
|
|
Ez dut uste nahita ere ondo egin daitezkeenik.
|
On
Kixoteren hitzaurrean bertan Cervantesek seinalatzen zuen bezain ustelak izaten jarraitzen dutela ikusita, benetan baloratu genuke ez ote ziren horrexetarako sortu, intentziorik nobleenak usteltzeko. Pentsa, idazle on batek ezin du bibliografiak eskatzen duena egin:
|
|
|
Ez du hori inoiz egin. Tirant lo Blanch zaldun liburua, Cervantesen kutuna,
|
On
Kixoteren inspirazio iturri izan zen eta Europa osoan izan zuen arrakasta, baina gaur egun Katalunian baino ez da irakurtzen. Galizierazko idazleak ere ez dira kontuan hartzen, ezta tradizio galaiko portugaldarra osatu zuen loraldi poetikoa ere, bere sasoiko Europako garaiena.
|
|
|
Zer egingo diogu, komedia guztia kentzen zaio literaturari garrantzia ematen zaionean. Nork daki gaur egun zenbat barre egin dezakeen pertsona batek
|
On
Kixoterekin. Txiza egiteraino, zin degizuet.
|
|
|
Utzi etika eta estetika, pentsatuko zuen mutilak.
|
On
itxura guztia galdu du, bere bi suzko geziekin begietara begira.
|
|
2022
|
|
|
Etxanozen idurikoz ez dizkiote emakumeari zortzi abizenak erreskadan errezitatzen batzarrak ez luzatzearren, ezen On guztiek egiten dizkioten erreberentziak Britainia handiko Isabel II.ena lotsagorritzeko adinakoak izaten dira.
|
On
titulua Jauna tratamenduari gailentzen zaio, bistan denez. Eta ez dirudi bat edo bestearen erabilera sorbaldek pilatzen dituzten urteen araberakoa denik, poltsikoan multzotutako diruaren moldekoa baizik.
|
|
|
–Dekameroneko istorioak ipuin tradizional herrikoien estilizazio bat besterik ez dira –ekin zion Aritzek, pixka bat dudakor, eta hitzak dardarizo moduko batekin ahoskatuz, memorian arakatzen ariko balitz legez– Alde horretatik, esango nuke haien lotura ipuinaren forma modernoarekin oso badaezpadakoa dela...
|
On
Kixoteko barne ipuinez, bestalde, zer esan... Nobelaren generoaren Big Bangaren unean bertan kokatzen gaitu horrek atzera, ez duzu uste?
|