|
2006
|
|
|
593 Ib. Bigarren
|
Mundu
Gerraren ostean tonu epikoak beheratuxeak daude: Gurutzadak" la más alta pero más extravagante hazaña de la Edad Media" dira, OC, IX, 259.
|
|
|
Nolanahi ere, Anek onartu behar zuen ezer gutxi aurreratu zuela. Bi gizonek 39 edo bestela
|
Mundu
Gerraren ostean ezagutuko zuten elkar... benetan noizbait elkar ezagutu bazuten. Bestalde, Egiptoko estatuaren arrastorik ez.
|
|
2007
|
|
|
710 Are gehiago Lehen
|
Mundu
Gerraren ostean, Weimar ko Errepublika, jende askok aliatuek inposaturiko Estatutzat du eta, völkisch/ nazionalera, itzuliko da, ik. BROSZAT, M.,. Die völkische Ideologie und der Nazionalsozialismus?, in:
|
|
|
Burgesia gilendar ordena jale zintzoak oroz gain arrazoia maite du, erromantizismoa poetiko irrazional eragabea zen; errealismoa maite du, erromantizismoa ameslari fantastiko hutsa izan zen, ez zuen beste emaitzarik utzi bere kimerak baino; berak arrakastatsuki ordenan eta progresoan sinesten du, erromantizismoa, zurriburri sentimental eta estrabagante, errakzionarioa zen? Bigarren
|
Mundu
Gerra ostean, bitartean mundua zilipurdi batzuk egintxoa, G. Lukács ek Die Zerstörung der Vernunft argitara duenean, atake trumoitsu bat razionalitate burges irrazionalari, esaten digu, burgesia erreakzionarioaren inbentu bat besterik ez dela irrazionaltzat belztea erromantizismoa (eta Herder, Rousseau, etc.). Izan ere, horiek irrazionalak dira, soilik razionalitatearen presupostu burgesak aito... Alabaina, irakurtzen dugu Lukács en, XIX. mendean bezala XX.ean,, se han hecho y se hacen los mayores esfuerzos para convertir en irracionalistas, por ejemplo, a un Vico y un Hamann, un Rousseau o un Herder.
|
|
|
XIX eta XX. mendeen arteko itzulinguruan oraindik amesten zen proiektu hau beharbada urteekin diluitu samarra gelditu da etnologia, prehistoria, soziologia diziplina ezberdinen artean, eta edonola ere azterketa moduotan metodoak asko zorroztu dira harrezkero. Bigarren
|
Mundu
Gerra ostean jada, Caro Baroja-k arrazoiz sentitzen zuen distantziatu beharra Herri Psikologiaren bigarren modu honetatik ere,, que consiste en especular con datos sobre la manera de pensar de pueblos de los llamados primitivos, en cuestiones determinadas de tipo ideológico, para aclarar la «evolución espiritual del hombre». Desde la época de Lazarus y Steinthal se vienen escribiendo «Psicologías de los pueblos» en este sentido, que son, propiamente, como la conocida de Wundt, historias más o menos ingeniosas y exactas del pensamiento de los seres humanos más lejanos en el espacio y en el tiempo al europeo occidental.
|
|
|
Zer da hemen arima, zer da izpiritua?? Lehen
|
Mundu
Gerraren ostean Heidegger-ek behin, bere filosofiako lezioetan, orduko giro intelektuala arimaren eta izpirituaren aurkaritzarena legez karakterizatu du: arima borrokan izpirituaren aurka, horrek definitzen du aroa, garaiko sentiera.
|
|
2009
|
|
|
Ilustrazioaren, modernitatearen? kritikak (ezen ez ukoak) Bigarren
|
Mundu
Gerra ostean Adorno eta Horkheimerrekin tonu dramatiko berriak aurkitu ditu. Auschwitzen meditazioarekin.
|
|
|
Arazoa ez dela zientzia eta erlijioa, edo zientzia eta poesia edo pintura artekoa bakarrik, II.
|
Mundu
Gerra ostean berriro ebidentzian ipini zuten, aurrena egoki asko E. Schrödinger fisikoak (Science and Humanism, 1951) eta gero burrunbatsuago C. P. Snowk (honek, aipatzen ari garen aurretiazko historia guztia, eta Vico ere aintzat hartu gabe, agian ezagutu ere gabe) The Two Cultures (1959) hitzaldi polemikoarekin, eta jarraiko. Leavis Snow ika mika, zaratatsuarekin, danbadaren batzuk gaur arte entzuten baitira.
|
|
2011
|
|
|
Alemania aurkitu da halako ataka kritiko batean, bereziki lazgarrian kontzientzientzat? II.
|
Mundu
Gerraren ostean. Nazional-sozialismoaren ikaragarrikeriek morala eta Zuzenbidea ordura arte epaitzen ez zekiten fenomenoak epaitu behar izateko esturan jarri dituzte.
|
|
|
Alemanian (ez bedi situazioen erkapentzat hartu!) nazional sozialismo/ Holokaustoaren eta II.
|
Mundu
Gerraren ostean, lau edo bosgarren ikertzaile belaunaldia da autokritikoki eztabaidatzen ari dena nola izan den posible hori. Lehenengoa gerraostean bertan egina da,, erru kolektiboaren eztabaida?:
|
|
|
Bortxaren bidezkotasunaz gogoeta epokagilea Parisen hozitu da II.
|
Mundu
Gerraren ostean. Testuingurua Iraultza komunistaren asmoarena da.
|
|
2012
|
|
|
Alemania aurkitu da halako ataka kritiko batean, bereziki lazgarria kontzientzientzat? II.
|
Mundu
Gerraren ostean. Nazional-sozialismoaren ikaragarrikeriek morala eta Zuzenbidea ordura arte epaitzen ez zekiten fenomenoak epaitu behar izateko esturan jarri dituzte.
|
|
|
Bortxaren bidezkotasunaz gogoeta epokagilea Parisen hozitu da II.
|
Mundu
Gerraren ostean. Testuingurua Iraultza komunistaren asmoarena da.
|
|
|
Alemanian (ez bedi situazioen erkapentzat hartu!) nazional sozialismo/ Holokaustoaren eta II.
|
Mundu
Gerraren ostean, lau edo bosgarren ikertzaile belaunaldia da autokritikoki eztabaidatzen ari dena nola izan den posible hori. Lehenengoa gerraostean bertan egina da,, erru kolektiboaren eztabaida?:
|
|
2014
|
|
|
1686 Obra nagusia Über den Prozess der Zivilisation da, Basilea 1939koa, ezaguna Bigarren
|
Mundu
Gerraren ostean egin bada ere. Aipatzekoa, orobat, Die Gesellschaft der Individuen, Frankfurt 2001 [orij., 1987].
|
|
|
bazuenak Vienako Kongresuaz gero (Malmedyko kantoia,. Wallonia prusiarra?), ekialdean puska eslabiar ederrak bere mendean hartzeko ez du motibo gutxiago izan1965, Hannoverko erresuma, Hessengo printzerria eta Frankfurt Hiri Libre alemanak anexatzeko baino, hegoalde alemanean bere hegemonia ziurtatuz Austriaren aurka. Frantziak begi onez ikusten ez zuen Prusiaren goititze honek hirugarren gerra piztu du, Frantzia Prusiaren aurka, Napoleon III.ak edonola ere ekidin gura zuen batasun alemana hanka sartze honekin berak azkartuz, Alsaziaren anexioaz Prusiaren aldetik, orduan gerra guztien bukaeran egin ohi zen maneran (geroago ere, bi
|
Mundu
Gerren ostean Frantziak Alemaniari eskualdeak kendu izan dizkio). Azkenean, Alemaniaren batasun nazionala alemanez mintzo den Austriaren aurka egin da.
|
|
|
horretan arraza edo hizkuntzako aleman asko geratu zen kanpoan, eta arraza edo hizkuntza ez alemaneko beste asko sartzen zen barruan? Lehenengo eta Bigarren
|
Mundu
Gerraren ostean aliatuek Alemania garaituari lurralde, ez aleman, andana kendu dioten arte.
|
|
|
Gobernuak menekoen zigorrak bezala dira. Herderrek Estatuaz eta aginte botereaz hitz egiten duen moduan, ez da harritzekoegia, Lehen
|
Mundu
Gerra ostean iraultzaile. Sobiet (Batzar) Errepublikanoek, eta anarkistek beren aitzindaritzat hartu badute Alemanian2022 Kantek, edozein gizartetan ere gizakiak nagusia behar duela idatzi bazuen,, nagusi beharra duen gizakia aberea da?, osteratu du Herderrek;, gizaki bilakatu orduko, nagusirik propioki ez du behar? 2023 Gizakiak behar duena lagunartea da (andreak gizona, gizonak andrea, haurrak hezitzailea, gaixoak sendagilea), hots, komunitatea, nazioa; ez, nagusia.
|
|
|
Nazionalitateen printzipioa batez ere I.
|
Mundu
Gerraren ostean izan da aktualitate bizikoa, Wilson doktrina zeritzonaz eta haren eztabaidaz998 Hemen Renanen garaira eta haren aurretikoetara mugatuko gara.
|
|
2015
|
|
|
Herriko batek esan zidan bertan nork eta Sisi enperatrizak hartu zuela ostatu, baina ez da hainbesterako: Austriako hurrengo enperatriza izan zen, hurrengoa eta azkena, Zita delakoa, I.
|
Mundu
Gerraren ostean kostalde honetan aterpe hartu zuena. Baina Zita honi buruz ez dago pelikularik eta nork gogoratuko du!
|
|
|
Arazoa bera zabalagoa eta lehenagokoa zen. . Lirika beltzak?, Lehen
|
Mundu
Gerraren ostean, komunitate afro amerikarren ahozkotasuna eta sentimenduak, oihartzun biblikoak, jazzaren erritmo eta harmonia subtilak eta disonantziak, Harlemgo dialektoaren kolorearekin konbinatuz Ipar Amerikan loratu eta gero (McKay, Langston Hughes), bere produzio erdigunea Antilla frantsesetara pasa zuen Bigarren Mundu Gerraren inguruan eta ondorenean (Aimé Césaire martinikarra, Léon G. ... Ispiluak ditugu.
|
|
|
XX. mende hasierako giro zientifikoan arraza kontzeptua oso erabilia zelako (zentzu zabalean askotan; etnia, herria edo kulturaren pareko) eta gauza naturaltzat hartzen zelako hura ipintzea halako teorien giltzarri bezala. II.
|
Mundu
Gerraren ostean, aldiz, alderantziz gertatzen hasi zen: nazismoak arrazaz egin zuen erabilerak kontzeptua kutsatu zuen, eta gerraosteko giro goibel hartan inork ez zuen erakutsi arraza kontzeptua erabiltzen jarraitzeko gogorik edo ausardiarik.
|
|
|
Hobe dute, beraz, beste herri batzuekin estatua konpartitzea. Argudio erlatiboa da, jakina, zeren, adibide bat ipintzearren, II.
|
Mundu
Gerra ostean zabaldu zen deskolonizazio aroarekin zatikapena bultzatu zen, eta prozesu hura onuragarritzat jo zen. Argudioari jarraikiz, prozesu anti unibertsalista izan zen, zentzu estuan, baina unibertsalismo inperialistaren kontrakoa:
|
|
2017
|
|
|
Europan, Bigarren
|
Mundu
Gerraren ostean, merkaturatutako emakumeek etxera itzuli behar izan zuten, soldatarik gabe lan egitera eta eskubiderik gabe (jabetza, dibortzio, hezkuntza eta lanbide eskubiderik gabe); baina, orduan, erresistentzia eta borroka politikoa piztu zen berriro ere; mugimendu feministak politizatu egin zuen egoera hura, eta kontra egin zion eredu sozial eta ekonomiko patriarkalari, zeinean emakumeak gi... Gauzak aldatu diren arren, gaur egun ere, emakumeak egiten ditu oraindik etxeko lanak eta zaintza lanak, nahiz eta gizona langabezian egon (Esping Andersen, 1999:
|
|
|
EB Bigarren
|
Mundu
Gerraren ostean sortu zen, Europako herrialde ugari kaltetuta edo suntsituta
|
|
|
Bigarren
|
Mundu
Gerraren ostean, 17.000 milioi dolar Europan
|
|
|
Bigarren
|
Mundu
Gerraren ostean deskolonizatutako
|
|
|
Bigarren
|
Mundu
Gerraren ostean, Europako herrialde aliatuak berreraikitzeko
|
|
2018
|
|
|
Historikoki Kurdistanen egondako borroka tribal zein erlijiosoen gainetik batasunerako deiak aspaldikoak dira, Mem eta Zin epopeian hasi eta kurduen lehen estatu modernotzat jotzen den Mahabadeko errepublikaraino (1946an, urtebetez baino ez zuen iraun, Stalinen babesa galduta pertsiarrek konkistatu eta buruzagiak exekutatu zituzten arte). Baina, zalantzarik gabe, Abdula Ocalanen ideiek eta hark sortutako Kurdistango Langileen Alderdiak izan dute azken hamarkadetako eragin sakonena nortasun kurdu iraultzaile bat sortzeko lehendabizi, tribalismoaren eta erlijioen gainetik, eta Ekialde Hurbilerako proposamen integratzailea gerora, I.
|
Mundu
Gerraren ostean sorturiko estatu nazioen mapa bera gaindituko lukeena. Funtsean, hainbeste herri, kultura eta sinesmen harmonian eta elkarlanean eratzea da ideia, nork bere hizkuntza eta kultura landuz, herri eta auzuneetatik abiarazitako ideia komunal batean, betiere garrantzi berezia emanez emakumearen askapenari.
|
|
|
–Lirika beltzak?, Lehen
|
Mundu
Gerraren ostean, komunitate afro amerikarren ahozkotasuna eta sentimenduak, oihartzun biblikoak, jazzaren erritmo eta harmonia subtilak eta disonantziak, Harlemgo dialektoaren kolorearekin konbinatuz Ipar Amerikan loratu eta gero (McKay, Langston Hughes), bere produkzio erdigunea Antilla frantsesetara pasa zuen Bigarren Mundu Gerraren inguruan eta ondorenean (Aimé Césaire martinikarra, Léon G.... Ispiluak ditugu.
|
|
|
Bigarren fase batean Asterix, Galiako herrixka hori, erromatarrek inoiz ez menperatua?, sinbolo antifrankoa bilakatu da, hots, antialemana; bereziki 1870/ 71ko gerra franko prusiarraren eta Sedango ausiabartzaren ondoren, eta hala II.
|
Mundu
Gerra ostean Europako Batasunaren mugimendua zabaldu den arte (azken garai honi zor zaio egungo Asterix alaigarria). Memoria nazionalaren lux et origo puntua, Clovis erregearen tokian, Vercingetorix, lehen patriotak?
|
|
2020
|
|
|
Kotizazioa soldata zeharkako edo sozializatua izatearen filosofia hasiera hasieratik izan da banaketa sistema publikoen motorra. XX. mendearen hasieran eta II.
|
Mundu
Gerraren ostean, ongizate estatuaren loraldiarekin batera pentsio sistema publikoak martxan jarri zirenean, horri esker ordaindu ahal izan ziren lehen unetik garai hartako pentsioak, orduko langileen ekarpenak belaunaldi zaharrenentzat banatu zirelako.
|
|
|
Ongizate estatua sortzearekin batera, lehen Gizarte Segurantza sistema Alemanian jarri zuten praktikan, 1883 eta 1889 urteen artean, Otto von Bismarck burdinazko kantzilerraren garaian. Langile mugimenduaren eskariei erantzun zien, baina, pentsioen bidez, ahalegindu zen alemaniar sozialdemokraziaren iraultza grina geldiarazten ere4 Harrezkero, Alemaniako eredua zabaldu egin zen kontinentean –Europa erdialdean eta iparraldean bereziki–, XX. mendearen hasieran eta batez ere II.
|
Mundu
Gerraren ostean. Gutxieneko babes sozial bat bermatu zitzaien herritar gehienei, sehaskatik hilobira.
|
|
|
1989an, XX. mendeko gertakari nagusietako bat jazo zen: Berlingo Harresia erori, eta II.
|
Mundu
Gerraren ostean egon zen oreka geoestrategikoa bertan behera geratu zen, egun batetik bestera. Gerra Hotzaren testuinguru hartan Reagan presidenteak sortu zuen Marshall institutuan bildutako zientzialari ultraeskuindarrek jomugan jarri zuten ekologiaren aurkako borroka.
|
|
|
Berlingo harresia erori eta Fukuyamak, nazioarteko ordena liberalaren garaipenarekin, historiaren amaiera aldarrikatu zuenetik urte gutxira, krisia nabaria zen. 2003an Iraken inbasioarekin eta II.
|
Mundu
Gerra ostean ezarritako aldeaniztasunaren arauei aldebakarrez emaniko urratzearekin, eta estatu emergenteen indartze eta subiranotasun defentsarekin (nagusiki Txina, baina baita India, Turkia etab.) hasi ziren eredu neoliberalaren amaiera zantzuak. Eta areagotu egin ziren Errusia agertoki globalera itzultzearekin —NATOk, Errusiak bere intereserako ezinbestekotzat jotzen duen ekialdeko Europako segurtasun eremua arriskuan jarri ostean 5—, eta 2008ko krisi ekonomikoarekin eta Europar Batasunaren izate krisi sakonarekin.
|
|
|
Eta areagotu egin ziren Errusia agertoki globalera itzultzearekin —NATOk, Errusiak bere intereserako ezinbestekotzat jotzen duen ekialdeko Europako segurtasun eremua arriskuan jarri ostean 5—, eta 2008ko krisi ekonomikoarekin eta Europar Batasunaren izate krisi sakonarekin. II.
|
Mundu
Gerra ostean sortutako nazioarteko arkitektura zaharkituak ez zuen egoera berriari erantzuteko balio. Horren adierazlea da Nazio Batuen Erakundean egungo krisi sakona eta erantzuteko gaitasun eza, munduko hainbat gatazken kudeaketan aditzera eman den bezala.
|
|
2021
|
|
|
Baina garaiko giro intelektualak bultzatzen du batez ere joera hori. Bigarren
|
Mundu
Gerraren ostean, sekulako hilketak eta zapalkuntzak ikusi ondoren, Frantziako idazleak etsita geratu ziren. Nolabait errudun sentitu ziren, gainera, 30eko hamarkadan ideia bakezaleak bultzatzeagatik, horrela naziei nahi zutena egiten laga baitzieten.
|
|
2022
|
|
|
Ikusi dugun bezala, Lehen
|
Mundu
Gerraren ostean Greziaren eta Mendebaldeko lurraldeen aurka piztutako gerraren ondorio da gaur egungo errepublika. Mustafa Kemal Atatürkek diseinatu eta irudikatutako estatu modernoa eraiki nahi izan zuten, Otomandar Inperio multietnikotik ahalik bereizien, Mendebaldera begira.
|
|
|
Seitik bostek deskribatu zuten emakume baten indarrarekin izandako gertuko enkontrua haien formazio pertsonalaren bidean. Adibidez, badirudi emazteak bultzatuta egin zuela aurrera Peter Geddesen aitak, Bigarren
|
Mundu
Gerraren ostean bere lekua aurkitu ezinik geratu zenean. Peterrek esnoba izatea leporatzen zion amari, baina familiaren motortzat aitortzen zuen.
|