|
2000
|
|
|
Administrazioari dagokionean, Errepublika garaian erakutsi omen zuen soilik Udalak euskararen aldeko jarrera.
|
Horren lekuko
, hainbat euskarazko dokumentu gorde da.
|
|
|
Gaur egun Estatu espainiarreko kazeta digitalen kalitatea, orain dela gutxira arte Estatu Batuetakoena zena bezain ona dela ziurta dezakegu.
|
Horren lekuko
, horra hor oraindik orain El Mundo, La Vanguardia, Canarias 7 edo ABC-k lortu dituzten sari ospetsuak arlo honetan.
|
|
2001
|
|
|
Gasteizko Udalak euskaltegiei diru laguntzak ez emateko erabakiak, herritar ugariren protesta eragin du.
|
Horren lekuko
dira euskalduntze zentroek aurkeztutako 6.000 alegazioak. Azkenean PPk atzera egin du eta gurasoen ikastaroak ordaintzeko 28 milioi pezetako diru laguntza ematea erabaki du.
|
|
|
Eta horrela, Filologiako ikaslea nintzela jakin nuen, lehenengoz, Egunero hasten delako, ezer baino lehen, nobela moderno bat zela.
|
Horren lekuko
, orduan debozioz irakurtzen genituen Ibon Sarasolaren eta Txuma Lasagabaster irakasle maitearen hitzaurreak, Ezra Pound-en jarraitzaile bailiran, modernismoaren lema: " Make it new!" euskal literatura garaikidera aplikatu zutenak.
|
|
|
|
Horren lekuko
da atari horiek bisitatzen dituzten internauten portzentaje handia (1998an %2k erabiltzen zituen eta gaur egun berriz %36k) eta enpresek ere gero eta kontratazio gehiago egiten dute enplegu-atarien bidez (langileen %6 arte).
|
|
|
Esan beharra dago gainera, XIX. mendearen amaieran Munich-eko Fisika FakultatekoDekanoaren iritzia komunitate zientifikoaren baitan oso zabaldurik zegoela.
|
Horren lekuko
, 1894 urtean A.A. Michelson fisikako lehen nobel saridunak esan zuena: " fisikaren lege garrantzitsuenak dagoeneko ezagunak dira".
|
|
|
Sokratesek rapsodak estimatzen ditu, bere bizia olerkari handien artean igarotzen baitute.
|
Horren lekuko
dugu Homero, olerkarien artean bikainena eta jainkotiarrena.
|
|
2002
|
|
|
|
Horren lekuko
dira Gasteizko Florida parkean aurkitutako xiringak, edo Arriaga (Gasteiz), Pereda lorategiak (Santander) eta Mendebaldeko Parkean (Madril) prostituta eta proxeneten presentzia antzeman izana, edo Madrilgo Retiro parkeko bisitari gehienek lapurretan izateko arriskuaz eginiko ohartarazpena.
|
|
|
Zentzu horretan, urteaskotan politika ez da berrikuntzarekin hain konprometituta egon, EAEn gertatuden bezala.
|
Horren lekuko
plan zientifiko-teknologikoen urritasuna dugu. 1982.urtean ikerketaren eta teknologiaren garapenerako laguntzen arautegia onartu zen, «bere iraupen aroan I+G jarduerak bultzatzeko bitarteko egokia izan dela frogatuz».Berriki, asmo hori berrikusita, «I+ G jardueretarako laguntza-erregimena ezarri da, Europako gidetara guztiz egokituta eta enpresen eta ikerketa-zentroen potentzialitateak mobilizatzeko gai izateko Nafarroako Plan Teknologikoaren helburuennorabidean» (360/ 2000 Foru Dekretua).
|
|
|
Unibertsitatearen aldarrikapenak bat egiten zuen, kasugehienetan, euskarari eman beharreko bultzadarekin.
|
Horren lekuko
ditugu. 1970.urtean lehen aldiz antolatutako Derioko Udako Euskal Ikastaroak eta, bereziki, Udako Euskal Unibertsitatearen sorrera 1973an'. Erakunde horrek Baionanbesteak beste Piarres Xarritonek eta Jean Haritschelharrek antolatzen zuten KulturAstean eduki zuen bere jatorria.
|
|
|
Unibertsitateko agintari gorenei eta bertan lanean ari zirenirakasle gehienei ez zitzaien burutik pasatu ere egiten posible zenik klaseakeuskaraz ematea, ezta hurrengo urteetan unibertsitatearen arazo garrantzitsu bilakazitekeenik.
|
Horren lekuko
ditugu, adibidez, jadanik laurogeiko hamarkadan ordukobehin-behineko errektorea zen Arantza Mendizabalen hitzak. Unibertsitatearenkezka, arazo eta etorkizuna hausnartzeko orduan ez zuen euskara aipatu ere egin12.Urte batzuk lehenago Martin Mateo errektoreak unibertsitatearen euskalduntzeaheziketa-bide osoaren euskalduntzearen ondorio baino ezin zela izan adierazi zuen.Unibertsitatea ari zen lanean, ICEren bitartez, «por la formacion del profesoradode euskera».
|
|
|
77 -87).
|
Horren lekuko
dugu, Unibertsita-tearen bame-araudiaren onarpena sei urtez atzeratu izana, 1984ra arte, eta araudi berriaren araberako lehen errektorearen hautaketa 1986ra arte. EmilioBarbera izan zen errektorea 1986 eta 1991 urteen bitartean.
|
|
|
«Oso eguzki gutxi behar da D bitamina ekoizteko, errakitismoa edo osteoporosia galarazten baitu.
|
Horren lekuko
dira, hain zuzen ere, herrietan bizi diren iparraldeko herrialdeetako biztanleak edo zahar-etxeetan bizi direnak». Amei arreta eskatu die, eta ohartarazi die kontraesana dela haurrak eguzkitan jartzea.
|
|
2003
|
|
|
Ganera, nik neuk be ez nituan gauzak garbiegi ikusten, liburu egokien laguntzarik be ez genduan, eta euskereari astero emoten geuntsan denporea laburregia zan, ezer ganoraz ikasiko bagenduan.
|
Horren lekuko
, abadegeien laguntzagaz orduan euskeratu neban lantxua:
|
|
|
euskal etxerik gehienetan bardin jazo izan da oraintsura arte.
|
Horren lekuko
, soldadu euskaldunak etxera egindako kartak: ia beti erdera hutsean.
|
|
|
Hitzaldi-sistemaren mugaz jabeturik, lanen argitalpena kezka handia izan da.
|
Horren lekuko
dugu 1990an kaleratutako Historia eta Gizarte-zientzien urtekariaren hirugarren tomoa eta urte berean sortutako Uztaroaldizkariaren erredakzio batzordean historiak duen ordezkaritza. Produkzio-idatzia bultzatzeko ezintasuna da, dena den, talde horren hutsune nabarmenena:
|
|
|
Pertsona-aldaketa horiek, dena den, ez dute ekarri helburu-aldaketarik, lan egiteko moduena baino, neurri batean, eta indar berrien metatzea une oro.
|
Horren lekuko
dugu dagoeneko bi libururen argitaratzea, Karlomagnoren ingurukoa (2001), eta euskal historiografiaren azken joerez kaleratutakoa (2002), edota arrakasta handiz antolatutako Historiagile Euskaldunen I. eta II. Topaketak, 2000 eta 2003 urteetan. Azken urte hauetako gai nagusiak honako hauek izan dira:
|
|
|
Hala ere, inor deseroso jarri gabe lan daiteke ingurumenaren hezkuntza-ikuspegitik.
|
Horren lekuko
da TVE 2 telebista-katean emititzen duten El escarabajo verde programa. Bertan, Espainiako hainbat eskualdetan gizakiak naturan etaingurumenean duen eragina erakusten dute, baina salaketa zuzenik egin gabe.
|
|
|
Lehenengo jarreraren aldekoei, hau da, unibertsitateko agintari gorenei eta bertan lanean ari ziren irakasle gehienei, ez zitzaien burutik pasatu ere egiten posible zenik klaseak euskaraz ematea, ezta hurrengo urteetan unibertsitatearen arazo garrantzitsu bilaka zitekeenik euskararen gaia.
|
Horren lekuko
dugu, adibidez, laurogeiko hamarkadan behin-behineko errektorea izan zen Arantza Mendizabalen pentsaera, unibertsitatearen kezkak, arazoak eta etorkizuna hausnartzean ez baitzuen euskara aipatu ere egin68 Urte batzuk lehenago Martín Mateo errektoreak unibertsitatearen euskalduntzeak heziketa-bide osoaren euskalduntzearen ondorio baino ezin zuela izan adierazi zuen. Haren ustez, «por la formación del profesorado de euskera» ari zen lanean unibertsitatea, ICEren bitartez.
|
|
|
Agiriaren azken puntuak dei egin zien Euskal Herriko indar politiko guztiei, UEUren helburuen eta ekintzen aurrean beraien jarrera azal zezaten57 Amaitzeko, garaiko eskakizunekin bat eginez, amnistiaren eta autonomiaren aldeko borrokarekin bat egiteko eskatu zuen.
|
Horren lekuko
, batzarrak bere protesta azaldu zuen Xabier Larenaren atxilotzea zela eta.
|
|
|
lantoki, lagunarte, ikastola, prentsa, jaialdi eta abarretara.
|
Horren lekuko
ditugu Jon Urrujulegiren hitz hauek: «Kultura arloan alkar irentsiko gabiltzala, zozoak berak ere badakike»13.
|
|
|
Baina Euskaltzaindiaren papera hor bukatzen zen.
|
Horren lekuko
dugu 1973ko irailean Zeruko Argia-k kaleratutako berria, Euskaltzaindiaren zeregin nagusien artean ez genuela UEUren berririk ikusiko zioena47 Euskaltzaindia ez zen UEUren eguneroko lanetan sartzen48, nahiz eta bere aterpea garrantzitsua izan zenbait laguntza eta babes lortzeko. 1977an, aldiz, Euskaltzaindiaren babesa ezinbestekoa izan zen UEU Hegoaldean antolatu ahal izateko, eta Iruñeko aurreneko urteetan, sarrera-ekitaldiko mahaian aritzen ziren Euskaltzaindiaren ordezkariak, ikusiko dugunez.
|
|
|
Zer izango luketen ikus dezagun.
|
Horren lekuko
, adibide modura eta bihotzeko deitu aldizkarietan orduan 6 baldin baziren gaur egun badirela 20 gutxienez. Sailez sail joan zen hainbat aldizkari espezializatu eta tematiko:
|
|
|
Ikastetxea, beraz, gune euskaltzale gogoangarria izan zen, eta hango fraideak oso harreman estuak izan zituzten beren garaiko euskal idazle guztiekin.
|
Horren lekuko
da komentuko liburutegia, han gorde izan baitira euskaraz idatzitako eskuizkribu ugari (horien artean Mogelen Peru Abarca edo Sarako Joannes Etxeberriren Escuararen hatsapenac).
|
|
|
Haurrak eta gazteak erbesteratzen amaiturik, nagusien ihesaren tenorea zen.
|
Horren lekuko
, portuan bildurik zegoen jendetza. Habana eta Goizeko Izarra ontzietan lekurik ba ote zegoen, zain.
|
|
2004
|
|
|
Kezka hori kitatu zuen nolabait eta ahalegindu zen herrikideei begira.
|
Horren lekuko
da bere gramatika. Hutsune bat bete nahi izan zuen horrela.
|
|
|
Burutazio guzti horiek izan zituzten hizpide iheslariek eta kartzelan ihesari bizkarra emanez gelditu zirenek.
|
Horren lekuko
dugu Leopoldo Picok Salbador Zapirain" Ataño" rekin izan zuen elkarrizketa. Azken honek galdetu zionean ea itxaropenik zuten ihesa burutzeko, ezkertiar bilbotarrak horrela erantzun zion:
|
|
|
2001eko maiatzeko PP-PSE tandemak Ajuria Enea hartzeko saioan porrot egin ondoren ezagutu ondoren, ipar berri bat finkatu zuen PSE-EEk eta, apurka, beste irudi bat eskaintzen ari da euskal gizartearen aurrean.
|
Horren lekuko
da abiarazi duen «Patxi lehendakari» kanpaina. Goiz edo berandu den eztabaida alboratuz, bistan da PSE-EEk beste nortasun bat erakutsi nahi duela, eta horretarako aproposa zaiola Kataluniako ispiluan begiratzea.
|
|
|
Kataluniako literatura soziolinguistikoan hegemoniaren baliabide teorikoa ez da batere ideia arrotza.
|
Horren lekuko
dakart hona Isidor Maríren pasarte hau, haien itzala eta oihartzuna gurean etengabeko ahotsa denez gero, gu geu ere gure hizkuntza-politikaren ardatzean txertatzen has gaitezen. Hizkuntzaren normalkuntzak honako eskakizun hauek omen ditu funtsezko zimentarri, eta tartean, hegemoniarena:
|
|
2005
|
|
|
Trantsizio politiko garaiko argazkietan hala ere, politikak baino, gizarteak, biztanle anonimoek dute protagonismoa.
|
Horren lekuko
alboko argazkia, Elvirak 1982 urtean Huelvako meatzarien itxialdian ateratako irudi hunkigarria.
|
|
|
Nahiz eta Konstituzioak hori esan, estatuak ez ditu tankeak erabiliko.
|
Horren lekuko
bere urduritasuna da. Estatutu Berrirako testuaren onarpenak ETAren atentatuek baino askoz urduriago ipini du estatua.
|
|
|
Azkenik, superpotentziek ikusi zuten han goian ezer gutxi dagoela, eta espazioko lasterketa asko moteldu zen.
|
Horren lekuko
, 30 urte inguru igaro izana Ilargira inor bidali barik. Ordurako, alabaina, jabetuak ginen sateliteek ekar ditzaketen onurez.
|
|
|
Abeslariaren ustez musikan zikloak errepikatu egiten dira aldika eta, heavya berriro" modan" jarri den moduan, punk-rockaren momentua ere heldu da.
|
Horren lekuko
dugu, adibidez, Azkena Rock Jaialdia, Euskal Herriko rock jaialdirik garrantzitsuena eta estatuko onenen artean dagoena.
|
|
|
Aitzindaria da Lekeitioko Zine eta bideo Bilera euskarazko zinemagintzan.
|
Horren lekuko
da Benito Ansola sortzaileak aurten Amalur saria jaso duela IBAIAren eskutik. Aurtengoa XXVIII. aldia du eta 34 film inguru ikusi ahal izango dira, azaroaren 15etik 19ra:
|
|
|
Zuberoa eta Erronkari lotzen zituen pasabiderik zaharrenetakoa izan da herri hau, eta erromesen atseden leku.
|
Horren lekuko
, XI. mendean eraiki zen eliza erromaniko ikusgarria, hasieran erromesentzako erietxe izan zena. UNESCO erakundeak gizateriaren ondasunen artean sailkatu zuen eraikin miresgarri hau.
|
|
|
Batasunak kontsumitzaileen eskubideen arloan egin duen ibilbide honek eragin positiboa izan du Estatu espainiarrean.
|
Horren lekuko
dira 90 hamarkadan zein XXI. mendeko lehen urteetan kontsumitzaileak babesteko sortu diren lege zein erakunde guztiak: 1990 urtean, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Kontseilua sortu zen, eta 1993an, gaien Segurtasunerako Agentzia Espainiarra sortzeaz gain, Urruneko Kontratuen Legea egin zen.
|
|
|
Ikastoletako ikasle-kopuruaren gainean Garagorrik (1991: 205) dio hirurogeiko hamarkadan ikastolen mugimenduak hedapen ikusgarria izan zuela, aurreikuspenik baikorrenak ere gaindituz.
|
Horren lekuko
dira Euskal Herri osoariburuz ematen dituen datuak:
|
|
|
dituzten nazioz gaindiko mugimendu indartsuak sortzen eta garatzen ari dira.
|
Horren lekuko
dugu Munduko Gizarte Foroa bere edizio ugarietan. Munduko Gizarte Foroaren (MGF) lehen topaketak Porto Alegren (Brasil) izan ziren 2001eko urtarrilean?. Beste Mundu bat Posible da lelopean, Foroaren asmoa nazioarteko gogoeta eta esperientzia-trukerako espazio gisa finkatzea da.
|
|
|
Era berean, azpimarratu egiten du botere publikoen eta gizarte eragileen arteko elkarrekintza eta lankidetza, erabakiak hartzeko unean esfera pribatuaren eta publikoaren artean diharduten sareen itxuraketari dagokionez.
|
Horren lekuko
ditugu, esate baterako, Johannesburgen planteatutako partenariatuak edo hiru sektoreko sareak, hau da, erakunde publikoen, korporatiboen eta gizarte zibilaren elkarrekiko ekintza jasotzen dutenak. Horrela, eta ikuspegi orokor batetik, instituziotzat ulerturiko gobernamendua (Costa Silva, 2001) politika publiko jakin baten garapena arautzen duten balore, printzipio eta arau formal zein informalen multzoa da, hau da, ekintza kolektiboaren eragileak, prozedurak eta zilegi diren baliabideak definitzen dituena.
|
|
|
Betidanik esan ohi da Grotiusen filosofia juridikoa aldatuz eta garatuz joan zela hura adinean aurreratu ahala.
|
Horren lekuko
, eranskin gisa eskaintzen dira zuzenbidearen inguruko erregela nagusiak, bere gaztaroko De iure praedae liburutik hartuak, Grotius jurista gaztearen eta zaharraren arteko ados etortzeak eta urruntzeak azpimarratzea ahalbidetzen dutenak.
|
|
2006
|
|
|
Taldearen testuetan sexuaren gaia oso presente dago.
|
Horren lekuko
da diskoaren aurkezpena, adibidez, Donostiako Pitilin Gorri sex-shopean egin izana. Taldekideek sexua edozein gautako solasaldietan beraien kantetan baino presenteago dagoela azaltzen dute gaiari garrantzia kenduz.
|
|
|
Lasarte-Oriako egitasmo honek oihartzun handia izan du, eta inguruko udaletan antzeko plangintzak prestatzen hasi dira.
|
Horren lekuko
dira Urnietako eta Andoaingo Udalak. Euskararen erabilera bultzatzeko plangintza berriak prestatu dituzte udalerri hauetan, eta ahozko ohituretan oinarritu dira.
|
|
|
Ez da pentsatu behar Madrilen eztabaidatu zena izan zenik halabeharrez aukera bakarra.
|
Horren lekuko
, 1840an Katalunian errepublikaren joerakoa hartzen ari zen indarra. Militarrek gero eta sarriago ezartzen zituzten salbuespenezko egoerak, berme konstituzionalak kenduz.
|
|
|
Edonola ere, esan beharra dago 1978an onartutako testuan jasotako printzipiokonstituzionalek ez dutela legegintza eta jurisprudentziarako ildo zehatz batfinkatzen.
|
Horren lekuko
dira Konstituzioa onartuz geroztik onetsi diren hainbatlege-erreformen arteko kontraesanak.
|
|
|
Nahikoa da bertsogintzaren eta bertso-munduaren azaleko jarraipena egitea, kanpotik egindako gainbegiratua, sentimendu indartsuak eragiten dituela ikusteko, eta, gainera, sentimendu horiek izate eta nortasun zeharo ezberdineko norbanakoengan sortzen direla antzemateko.
|
Horren lekuko
, Bertsolari Txapel  keta Nagusia.
|
|
2007
|
|
|
Eta bere olerkien berririk izan gabe hamasei urte joan badira ere, berak ez omen dio inoiz idazteari utzi.
|
Horren lekuko
dira Joseba Jaka V. Literatura Beka saria jaso zuen Zeruak eta ifrentzuak, liburua, Elkar argitaletxeak orain kaleratu duena, baita laster argia ikusiko duen Zeru akastuak ere. Urte gogorrak izan ei dira azken hauek Jon Aranorentzat, batik bat Ostiela aldizkaria utzi behar izan zuenetik-bihotza pulunpaka/ bakardadea kiloka/ eta besarkada berriz/ ezin besarkatuzko pena dio poemetako batean-.
|
|
|
Gisa honetako oniritziak nagusitu izan dira, bestealdetik, zientzia-politiketan ere.
|
Horren lekuko
dira zientzia eta teknologiakoadierazleak proposatzerakoan nahiz zientziaren hautemate soziala neurtzerakoaninstituzioen txosten desberdinak. Zientzia-politiken eztabaidetan topatzen duguezagutza zientifikoaren irudi hau, bi eremu bereizi gisara kontsideratuz zientzia etapolitika.
|
|
|
Zientziari loturiko gizarte-ikerketetan, harremanindiferentea izan dute diziplina horiek, normalean bakoitzak bere aldetik jo du.Baina positibismoak baldintzatuta guztiek sustatu dute zientzia-politika eta epistemologia sozial bat.
|
Horren lekuko
dira «truth speaks to power» (Price) zientziarenpolitikan, CUDOS zientziaren egitura normatiboa (Merton) zientziaren soziologian, edota demarkazioa (Popper) zientziaren filosofian. Oro har, zientzia-politikenmodelo linealean zientziaren ekonomialarien proposamenak ere zoru filosofikohorretatik abiatuak izan dira, oniritzi tazito moduan eurenganatua izan ohi badaere.
|
|
|
Era berean, denboran zehar eremu teoriko nahiz instituzionaleanprintzipio berrien agerpena ere badakusagu.
|
Horren lekuko
, herritarren partehartzea, garapen iraunkorra, zientzialarien autonomia, arrisku ekologikoa, ziurgabetasun politikoa nabarmen hazi dira gure hiztegi nahiz politika publikoenformulazioetan.
|
|
|
Era berean, aukera teknologiko jakinek oposizioa eragingo dutegure bizitzetan.
|
Horren lekuko
dira energia nuklearra eta bioteknologiak; politikapublikoetan ez ezik, gure bizitzen hainbat eremutan eta maila ugaritan eragitendutenak, gainera. Bigarrenik, eremu politikoa ez da zientziaren promozioramugatuko eta lehentasunekoak bilakatuko dira ezagutza zientifikoan oinarritukodiren erabaki politikoak ere, alegia, erregulazio politikorako ezagutzak.
|
|
|
Horrez gain, garaiko iraultza teknozientifikoen ariketa-eremua, balizko elaborazioa, produkzioa zein erabilera ez da laborategia, gizartea baizik.
|
Horren lekuko
dira transgenikoak.
|
|
|
Hala ere, XIX. mendeko lerro nagusia baikortasuna izan zen.
|
Horren lekuko
, ezkerreko mugimendu modernoen sorrera aipa genezake, beraien artean, eta ia ikurnagusi bezala, sozialismo, zientifikoa, daukagularik.
|
|
|
“EZ GARA ATZOKOAK” GBB-ko buruak zailtasunen aurrean EAJ-PNV alderdiak Gipuzkoan sinesgarritasuna eskaintzen duela aipatu zuen; ez zirela atzokoak alegia.
|
Horren lekuko
, bere esanetan, 1979.urtetik hona jeltzaleek izan duten ibilbidea. Alde horretatik, arazoak arazo Urnietak orain artean erreferentziazko alkateak izan dituela eta herrigintzak norabidea ahaztu gabe helburuak garbi izan behar dituela zioen; Urnietatik hasi eta lurralde eta nazio mailaraino.
|
|
|
|
Horren lekuko
izan zen Espainiako estatuan 2004ko martxoaren 11n izandako atentatuen inguruan gertatu zena. Aznarren Gobernuak eratu zuen estrategia informatiboari —zeinaren bitartez ETAri eta ez Al Kaedari egozten zitzaion masakrearen erantzukizuna— aurre egiteko SMS bidezko erantzun hiritarra eratu zen.
|
|
|
Euskal hiztunak, jakina den bezala, espainol eta frantses hiztunekin batera bizi dira eta, egiaz, unitate instituzional ezberdinetan daude banatuta, hala nola, Espainiako" Euskadi"-n eta" Nafarroa"-n, baita Frantziako" Pays Basque"-n —Pyrenees Atlantiques-en barruan— Kontua da nahasketa hark eta sakabanaketa horrek ez dutela batere errazten" euskal komunitate linguistikoa" identifikatzen —ez barrutik ez kanpotik— eta, are gutxiago, berori osotasun nazional bezala garatzen.
|
Horren lekuko
da, adibidez," euskal" izenlagunaren beraren ohiko desitxuratze bat, non berori askotan eta bakarrik —aipamen linguistiko oro bazter utziz— Euskal Autonomia Erkidegoa den errealitate juridiko-politikoari eta bertako edozeri —baina kanpoko ezeri— atxikitzen zaion. Azken batean, euskal" errealitate antropologikoa" ez dago instituzionalki antolatuta, eta horrek, nolabait esateko, euskal hizkuntz komunitatea" errealitate birtual" moduko batean bihurtzeko arriskua areagotzen du.
|
|
2008
|
|
|
Gure belaunaldiarekin historiako hiru mende desagertu dira.
|
Horren lekuko
naiz ni. Hori ikusi eta eskaintzeko xantza dut, hemendik landa ikusiko ez ditugun eszena horien testigu izan naiz.
|
|
|
Euskaltzaindiaren eginkizunetako bat hiztegigintza da.
|
Horren lekuko
ditugu Orotariko> Euskal> Hiztegia> eta Hiztegi> Batua.> Aurrenekoa bukatuta ikusteko urte batzuk beharko dira. Bigarrenaren lehen itzulia iaz argitaratu zen; bigarren itzulia ere aztertzen ari dira.
|
|
|
Artetik errateko, pastoral antolatzaileek aldikal istorio berri bat nahi dute, baina horretan oker dabiltza nire gustuko, zeren batetik geroago eta nekezago gertatzen ari zaigu merezi lukeen heroi baten aurkitzea, bestetik iraganeko trajeria batzuk berriz gogotik ikusi eta entzun litzake publikoak, ene ustez.
|
Horren lekuko
da bereziki Etxahun koblakari, Pierre Bordazarre-Etxahun Irurik idatzia: Barkoxeko herriak behin baino gehiagotan errepikatu du arrakasta handiarekin, azkenik 1986an.
|
|
|
bidez higatu egin ditu erabaki horiek.
|
Horren lekuko
Euskaltzaindiaren Izendegiaren 2001eko edizioko Hendrike Knörren berba hauek: «Herriaren interes biziarengatik, euskal izendegi batzuk argitaratu dira azken urteotan.
|
|
|
Batailoiek ez zituzten onartzen erraztasunez beste alderdi bateko edota, bereziki, militar profesionalen aginduak.
|
Horren lekuko
dugu, Iza jeltzaleak, Gordexolako buruak, 1974an idatzitakoa: «Ridículo Estado Mayor (grupo de militares españoles inútiles y zánganos, que ni merecieron algunos ser fusilados por Franco».
|
|
|
Mungiarrek ondo ikasi dute lezioa.
|
Horren lekuko
dira egunotako herri bazkariak eta enparauak. Baina jaten ez ezik, sukaldean ere inor baino hobeak direla frogatu nahi dute.
|
|
|
Baina ez naiz ni izango Jaurlaritzak eta beste euskal Instituzio batzuek egindako harrera horien aurka jarriko naizena, besteak beste, ESAIT izan zelako orain urte batzuk, formatu xumean bazen ere eta beste irizpide oso desberdinak hartuta, ongietorrien eredua martxan jarri zuena.
|
Horren lekuko
izan daitezke, besteak beste, 1998 urtean Mexikora munduko pilota txapelketa lehiatzera joan aurretik euskal pilotariei Donostian egindakoa, Sydneyko 2000 urteko Paralinpiar Jokoetan parte hartu zutenei Sondikan eta Hondarribiko aireportuetan egindakoak, Japonian 2001.urtean Munduko sokatira txapelketan Sakanako neskei ikurrina podiumean ateratzeagatik kanporatuak izan ondoren Sondikan egindakoa ... Ekimen horietatik aparte, azken urte hauetan ere, ESAIT beti egon da euskal selekzioa ardatz hartuta euskal kirolariei babesa ematen, halaber 2002 urtean Iruñean jokatutako Munduko pilota txapelketatik kanpo utzi zituztenean, 2006 urtean Camp Nou zelaian Katalunia eta Euskal Herriko gizonezko selekzioen arteko futbol partida jokatu zenean edota, Venezuelan 2007ko udaran, gizonezkoen Euskal Selekzioak futbolean Venezuelaren aurka jokatu zuenean eta kirolariek ofizialtasuna jartzen zuen pankarta bat zelaira ateratzeagatik espainiar hedabide eskuindar nazionalisten aldetik kirolari horiek jasotako irainak eta lintxamendu mediatikoen aurrean, publikoki gure babesa eskaini genienean.
|
|
|
Beste aldean, efektuaren eraginera makurtuz egoki landu gabeko lerroek ihes egiten dioten idazlearen zantzuak aurkitu daitezke.
|
Horren lekuko
dira niretzat liburuaren bigarren zatian harira etorri gabe kontatzen diren hiru istorioak, protagonistarengan, harridura iraunkorra uzteko adinako indarra dutenak?. Istorio horietan irakurleari hunkitzeko agintzen dio idazleak, amaierako klimax bortitzerako prestatu eta aldi berean, neurriz hunkitu dadin, eta badirudi istorio nagusiarekiko hari narratiboak zaindu gabe uzteak ez duela ardurarik.
|
|
|
mota guztietako tailerrak, bideo emanaldiak, hitzaldiak, kontzertuak, gaztetxeko egitura hobetzeko auzolanak... eta era berean hainbat talde ezberdinei beren azpiegitura utzi diete jarduerak egiteko.
|
Horren lekuko
izan dira jai batzordeak, antzerki taldeak, musikariak, kultur eta gazte mugimenduak, euskalgintza, internazionalistak, software askearen aldekoak, sindikatuak, kirolzaleak, presoen aldekoak, pertsonen laguntzarako elkarteak eta abar luze bat. Ondoren etorri ziren herriko gazte lonjetan, parkeetan, institutuan eta kalean egin zituzten inkestak, herriko gazteek beraiek haien errealitatea zelan ikusten zuten ikusteko.
|
|
2009
|
|
|
Izan ere, txakur gorrixkak hil, burua ebaki eta herritarren aurrean luki modura aurkezteko ohitura hartu zuten batzuek.
|
Horren lekuko
da Pastor Izuela bertsolariak XIX. mendearen hasieran idatzitako Txakur txiki gorritxo bat faltatu zait neri bertso-sorta ezaguna. Esakuneak dion legez, ordun bere txakur arrak eta txakur emek.
|
|
|
Gaixotasunak dakartzan zoritxarren aurrean, batez ere gaixoaren bizia arriskuan dagoenean, errezu egiteko ohitura dago.
|
Horren lekuko
dira ospitale moderno guztietan diren kaperak.
|
|
|
Azkenean Jatako bizkarrean egonkortu ziren eta han etxeak eraiki.
|
Horren lekuko
dira Ataune etxeak eta Marutxeaga auzoan horren zabalduta dagoen Barandiaran abizena. Jatan egonkortu arren, azken belaunaldietara arte ez dute jatorriarekiko loturarik galdu.
|
|
|
Soroak ongarritzea, zeozelan, soroak bedeinkatzea, oparotasunaren aldeko jarduera garrantzitsua izan da beti tradizioko gizartean.
|
Horren lekuko
da batu dugun esaera hau: satsa eta kare, solo bereinkatuteko hobe:
|
|
|
Nobela beltzaren intriga modu erakargarrian eratzen du eta hizkera bizkor, zehatzean kontatzen narradore neutro baten bidez. Genero beltza eta psikologikoaren arteko mistura da liburu hau eta agian horrek erakarri ditu irakurleak.
|
Horren lekuko
da Beterriko Liburua Sariaren irabaztun aukeratu izana 2008ko liburuen artean.
|
|
|
Beste aldetik, gobernu, diputazio eta udaletatik batik bat planteatzen diren toponimia lanetarako Batzordeak eskaintzen duen aholkularitza, orientazio akademikoa eta gainbegiratze lana.
|
Horren lekuko
dira, besteak beste, gobernu-diputazioen eta udal batzuen babespean egin diren toponimia lanak eta Onomasticon Vasconiae bilduman argitara eman diren beste zenbait ere.
|
|
|
Lehendabizi, biktimenlekua finkatzen joan da prozesu judizial ezberdinetan.
|
Horren lekuko
da 1985eanNazio Batuetan Krimenen Prebentziorako Zazpigarren kongresuan adostutako Delituen eta Botere gehiegikerien biktimentzako Oinarrizko Justizia PrintzipioenAldarrikapena13 Ondotik etorri dira organismo eta eskualdeetako erakunde ezberdinen biktimen ezagupenerako eta justizia berreskuratzailerako aldarrikapen etamekanismoak14.
|
|
|
|
Horren lekuko
da isilaldiaren ostean jaiotako lehena, 1916an Bilbon kaleratutako Euzko-Deya, euskara hutsezko kultur hamaboskaria. Haren mantxetan azpititulu modura ageri zen leloak ez zuen zalantzarako tartetik uzten:
|
|
|
Azken hogeita hamar urteotan, irakaskuntzan, oro har, eta unibertsitatean, bereziki, hainbat ahalegin gauzatu dira sinboloen egokitzapena bideratzeko eta finkatzeko.
|
Horren lekuko
da EIMA plangintzaren barruan azken bi urteotan buruturiko mintegia, zeinean «zientzia eta teknikarako euskara arautzeko gomendioak» aztertu eta adostu diren, ahal bezain laster argitaratzeko asmoarekin. Egindako lan horiek guztiak kontuan izanik, berandu baino lehen, euskaraz egin beharreko egokitzapenak nahiko ondo finkaturik egon daitezkeela uste dugu.
|
|
|
Partidaren erritmora egokitzea kosta zitzaion urnietarrari.
|
Horren lekuko
markagailua, aurkariak aurre hartu baitzion hasieran. Baina neurketak aurrera egin ahala, jokatzeko modua hobetu eta Aurrera Saiazeko ordezkaria garaitu zuen Lizasok.
|
|
|
Guadalupeko ekonomiaren gaineko kontrola izateaz gain, beke askoren arrazakeria aski nabari da.
|
Horren lekuko
izan da, uharteko familia aberatsenetako bateko kide den Alain Huygues-Despointes. Iragan urtarrilaren 30ean erreportaje batean bere arraza zaindu nahi zuela adierazi zuen deplauki.
|
|
|
Euskal kulturak sortzen segitzen duela erakutsi nahi dute.
|
Horren lekuko
freskoenetako bat Dorrea izanen da, jaialdiaren karietara Mizel Theret dantzari koreografoak estreinatuko duen bakarkako dantza. Martxoaren 19an emanen du, Colisee aretoan, 20:30ean:
|
|
|
lurraldetasunaren ikuspegitik aurrerapausoa da PSE-EEk Eusko Jaurlaritzan agintea hartzea.
|
Horren lekuko
, Antonio Basagoitik eta Jose Ignacio Palaciok Iru, ean egindako bilera, PPko Euskal Herriko bi buruen artekoa alegia, bi erkidegoen arteko harreman ereduari buruzko estrategia bateratua diseinatze aldera. Eguraldi maparekin eta armarriekin lata ematen jarraitzeko izan da bilkura, baina Iru, eraino joateko lana hartu du Basagoitik.
|
|
|
Jon Anza euskal preso ohia non dagoen ez jakiteak kezka eragin du Euskal Herriko gizartearen sektore zabal batean.
|
Horren lekuko
da haren senide eta lagunek eginiko manifestazio deialdiari milaka herritarrek emandako erantzuna. Euskal Herri osotik etorritako jende uholde batek Donostiako bulebarra bete zuen atzo.
|
|
|
Bertsozaleek jakin bazekiten atzokoa saio interesgarria izateko osagai guztiak zituela.
|
Horren lekuko
izan zen Beltzenia pilotalekua, saioa hasi baino bi ordu lehenago giza ilara luze baten jomuga izan zena, salgai gelditzen ziren azken sarrerak agortu baino lehen horiek eskuratu nahi zuten bertsozaleek osatuta. Azkenean, 1.600 lagun bete zuten aretoa, tartean" GeUria da txapela!" leloko elastiko berdeak jantzita, Jone Uria animatzera joandako dozenaka lagun zaratatsuak.
|
|
|
Egia da azken bizpahiru urteotan arkitektura eta hirigintzaren alorreko hainbat klasikoren itzulpena sustatzen hasi dela EHUren Euskarazko Zerbitzua.
|
Horren lekuko
dira Arkitektura Atlasa (W. Muller eta G. Vogel), Arkitekturaren eraikuntza (I. Paricio) eta Hiri-hazkunde motak (M. Sola-Morales).
|
|
|
Irakasteaz gain, jana eta ohea ere ematen zieten.
|
Horren lekuko
dira makina bat kontratu. Lanbidea haiek arautzen zuten.
|
|
|
Jakin badakigu, aski ongi gainera, Francoren garaian bezala, egun ere, Euskal Herriko hainbat herritarren aurka maiz tortura erabiltzen dela.
|
Horren lekuko
garbiak izan dira egunkari horretako zuzendari Martxelo eta beste lagun guztiak. Beraien aurpegi kolpatuak, begirada tristeak, gorputz ubelduak, salaketa irmoak... herri zapaldu eta erasotuaren ispilu ditugu.
|
|
|
Tovarren ikuspuntutik urrun, jarrera baztertzaileak dira, zoritxarrez, hizkuntza komunaren ustezko defentsan kaleratu direnak.
|
Horren lekuko
dira, adibidez, Arcadi Espada idazleak esandako hauek (El Mundo, 2009-02-06):
|
|
|
Gaztelaniaren aldeko hierarkizazio hori aldarrikatzen dutenek, gainera, hizkuntz errealitatea atzekoz aurrera, guztiz desitxuraturik, interpretatzen dute, iraingarri bainoago barregarri gertatzen diren gauzak esateraino.
|
Horren lekuko
egokiak direlakoan dakartzagu Jorge de Esteban Zuzenbide Konstituzionaleko katedradunaren ondorengo hitzok (El Mundo, 2009-07-03):
|
|
|
badaude egon krimen perfektu askoak.
|
Horren lekuko
da Gerra Zibileko biktimen gainean Espainiak oraindik ere zabaltzen duen isiltasunezko izara tzarra. Horren lekuko, gure egunetako hemengo indarkeriak eragindako biktimei ematen diegun tratua.
|
|
|
Horren lekuko da Gerra Zibileko biktimen gainean Espainiak oraindik ere zabaltzen duen isiltasunezko izara tzarra.
|
Horren lekuko
, gure egunetako hemengo indarkeriak eragindako biktimei ematen diegun tratua. Ez da hautsak harrotzea komeni, atzera begiratzea ez da on, hobe orrialdea pasatzea...
|
|
2010
|
|
|
Euskal Herrian ez dira gutxi Eskoziara begiratzen dutenak, helburu bera dutenak.
|
Horren lekuko
da Nazioen Mundua herri ekimena. Idiazabalen (Gipuzkoa) sortu zuten, duela hiru urte inguru, hango herri kirol taldeak bultzatuta.
|
|
|
Baina arauak eraberritzen direnean, metaforak, errituak, bizikidetza ere auzitan ipintzen dira.
|
Horren lekuko
dira transmisioak, sozializazioak eta bere eragileek oraintsu bizi dituzten legitimazio-krisia eta ziurgabetasuna.
|
|
|
Esate baterako, erakundeak zein hizkuntzatan mintzatu behar zuen erabakitzerakoan, ez du beti irizpide bera erabili.
|
Horren lekuko
interesgarria da UNESCOren Korreoa aldizkariaren bilakaera ikustea. 1947an sortu zen aldizkaria, eta 50 urte baino gehiagotan hizkuntza ezberdin asko erabiltzen zituen aldizkari bezala ezaguna zen.
|
|
|
Rubber Soul diskoa osatzen duten 14 gaiak 60ko pop-kulturaren klasiko batzuk dira eta dozenaka konta daitezke puntako beste artista batzuen eskuetatik jaso dituzten moldaketak.
|
Horren lekuko
ditugu Michelle kanta xarmantarekin argitaratu diren hamaika eta bat bertsioak.
|
|
|
Krisi ekonomikoak gure ingurua gogor jo du, baina, gugandik urrunago, garapen-bidean dauden herrialdeek ere energia nuklearraren aldeko apustua areagotu egin dute.
|
Horren lekuko
, Txina eta India ditugu, etorkizuneko munduko potentzia handiak. Txinak 11 erreaktore nuklear ditu martxan; beste 11, eraikitze-fasean; 26, planifikatuta; eta 72, proposatuta.
|
|
|
Etxeak edertzearekin batera, egiturak asko sendotu zituzten.
|
Horren lekuko
da Pompeia Valentina etxea, Eliseo Gilen Lurmen enpresaren aurkikuntzarik garrantzitsuena. Mila metro koadroko eraikin dotorea da, eta logelak eta gainontzeko gelak erdiko patio zabal baten inguruan antolatuta daude.
|
|
|
Artikako kultur etxean, 19: 0etan.Lanak" Joxe Miel bezalakorik ez zegoen iruñeko eta Nafarroako euskara biziaren eta idatziaren azken aztarnen bila aritzeko" diote idazlearen lagunek haren omenezko blogean.
|
Horren lekuko
da bere biografia: Joxe Miel Bidador Gonzalez Iruñean jaio zen, 1970ean.
|
|
|
Mendi malkartsuak dira, baina antzinatik humanizatutakoak.
|
Horren lekuko
dira, esaterako, ibilbidean zehar topatuko duzuen mairubaratze, trikuharri eta tumulu segida. Dudarik gabe, Errekaleku eta Añoneko lepokoekin batera, Euskal Herriko historiaurreko ondarearen zati garrantzitsua dira.
|
|
|
Bizitza aldatzen zaie begirune eta senidetasun-giroan.
|
Horren lekuko
bereziak dira zerbitzua erabiltzen dutenak. Hondoa jo eta, hala ere, erortzen jarraitzea zer den ezagutzen duten emakume eta gizonak dira.
|
|
|
Eztabaida-talde batzuetan gai horrek arreta merezi izan du, oro har, inguruko proiektu teknologikoak, osasuna eta ingurumena hizpidera jasotzearekin sakondu ohi dena.
|
Horren lekuko
izan dira errauskailua, telefono mugikorrentzako antenak, elikagaien segurtasunerako ziurtagiriak edota nekazaritza alorreko berrikuntza intentsiboaren ondorioak. Alde batetik, instituzio politikoek euren planak legitimatzeko adituak erabiltzen dituzte eta aditu horien ezagutza teknikoaz baliatzen dira proiektuaren egokitasuna defendatu, izaera razionala justifikatu eta aurkarien posizioa neutralizatzeko.
|
|
|
Interpretazio berriaren arabera, herritarren pertzepzio sozialean lehentasuna bigarren eremuak hartzen du.
|
Horren lekuko
da onargarritasuna zehazterakoan herritarrek aukerak nola zerrendatzen dituzten: jendea prest dago arriskuak onartzera, baldin eta ezagutza eta teknologia jakin horren sustatzeak erabilgarritasunak suposatuko dizkiola uste badu.
|
|
|
Horren haritik," pragmatika", batetik," gramatikaren osagarri bat" izango litzateke: kontua da, Reyesek adierazi bezala," hizkuntzaren egiturarekin loturiko hainbat gaik, egiaz, pragmatikaren interesgune garrantzitsu bat osatzen dutela", non helburua" hizkuntzen funtzio komunikatiboak hizkuntzen egitura gramatikalean duen eragina aztertzea den" 59
|
Horren lekuko
dira, besteak beste," deiktikoen erabilerarekin" eta" hitzen ordenarekin" loturiko fenomeno linguistikoak. Lehen kasuan, adibidez," bihar ikusiko dugu elkar betiko lekuan" espresioa, gramatikalki argia izan arren, ulertezina da baldin eta erreferentziazko elementuak —nor da bata, nor da bestea, noiz da bihar eta zein da betiko lekua— identifikatzen ez badira.
|
|
|
Eredu horretan, bada, hizkuntzaren inguruko kuestio zientifiko-gramatikalak bakarrik aztertzen dira eta, ondorioz, alde batera geratzen dira hizkuntzaren jarduerarekin zerikusia duten bestelako kontuak.
|
Horren lekuko
dira Chomskyren honako hitzak:
|
|
|
Zentzu horretan uler daiteke berriagoa den psiko-linguistikak, askotan, zergatik hartzen duen bere baitan ordura arteko hizkuntza-psikologia, horrela hura kontzeptu orohartzaile bihurtzen delarik.
|
Horren lekuko
dira Lyonsen honako hitzak:
|