|
2002
|
|
|
|
Herriko
erdigunea oso txikia da, baina era berean oso polita, beraz lasai ikusteko denbora hartuko dugu. Plaza atsegina lapurtar ohikoa da:
|
|
2009
|
|
|
Horrekin batera, hamarkada luzeetan zehar baita herriko osagile, abade, alkate, errementari... eta ogibide ondoen ordainduetako profesionalak ere bai.
|
Herriko
erdigune politiko, sozial eta ekonomikoa izan da Ergoien, Jatabe barruan. Bereak ditu, betiere edadeko lekukoek erabiltzen duten izendegiari jarraiturik, eta Añeka errekatik Mungiarako norabidean:
|
|
2010
|
|
|
Euskal
|
Herriko
erdigunearen kontra jo dute
|
|
|
Aurreko ostiralean Felix Isasa Euskal
|
Herriko
erdigunera joan zen. Puntura iristean konturatu zen norbaitek edo norbaitzuk kaltetu egin zutela erdigunea markatzen duen zutikako harria eta haren ondoan dagoen postontzia.
|
|
|
Apirilaren 24an izan zen Sakanako Ibilaldi handia eta orduan osorik zegoen. KalteakFelixek jakinarazi digunez, Euskal
|
Herriko
erdigunea markatuz zutik dagoen harriaren muturra hautsi dute. Iparraldeko aldean lauburua marraztuta zuen eta hegoaldean EH hizkiak eta erdigunea adierazten zuten borobil zentrokideak.
|
|
|
Ikurra doblatu egin dute eta iruditxoak desagertu egin dira. Atzera begiraFelix Isasa ingeniariak Euskal
|
Herriko
erdigunean kalkulatu eta 2004an hura seinalatuz metro erdiko harri bat zutik jarri zuen eta inguruan harriz eginiko borobiltxo bat. Hurrengo urtean Sakanako Ibilaldi Handia erdigunetik pasatzen hasi zen.
|
|
2011
|
|
|
Neure aldetik probak egin nituen.
|
Herriko
erdigunetik ibili nintzen, taberna eta dendetan, eta ez nuen inoren begirada erakarri. Existituko ez banintz bezala portatzen ziren, jadanik ez nengoen susmagarrien zerrendan.
|
|
|
Euskaltzain laguntzailea zenez, joan zen Euskaltzaindiak 1956an egindako batzar batzuetara, Arantzazuko iraileko hiru eguneko batzar famatuak baino lehen, harrabotsik eta zalapartarik sortu gabe ditugun akta apur eta kaxkarren argitasunetatik epaitzera14 Baina laster etorri zen Zaitegiren asmoen porrota eta Iparraldera jo beharra, Hego Euskal
|
Herriko
erdigunetik, frankismoak kontrolatu eta zentsuratutako erdigunea, baina, haatik, erdigunea. Ipar Euskal Herriko periferiara.
|
|
2012
|
|
|
Azpeitiko Alde Zaharrak badu Mahaia.
|
Herriko
erdigune historikoaren biziberritzea lantzeko, Udalak hainbat bilera egin ditu 2012an zehar Alde Zaharrarekin zerikusia duten eragile eta norbanakoekin. Prozesu horri jarraituz edota bere baitan eratu dute, azkenean, Alde Zaharreko Mahaia.
|
|
2015
|
|
|
Dakidala, 1904an, Ordiziako Euskal Jaietan egin zuen lehenengoz euskara giputzaren aldarria: Euskal
|
Herriko
erdigunean egonda, ulerterrazena izatea zen horren arrazoia (in Euskal erria 1904.09.30, 872 zb., 277).
|
|
|
Azken batean, eremurik zabalenean eta hiztunik gehienek erabiltzen zituzten adizkiei eman zitzaien lehentasuna eta, hori ezin zenean, Euskal
|
Herriko
erdigunekoak eta literaturan tradizio sendoena zutenak hartu ziren kontuan. Euskalkien egiturari begiratuta, zuzena iruditzen zait egindako aukera.
|
|
|
xukatu, lehortu?. Euskal
|
Herriko
erdiguneko hitza; arrotza da mendebalean. Gamizek erabili zuen, jukatu itxurapean.
|
|
|
bezela, bezala?. Euskal
|
Herriko
erdiguneko aldaera. Gamarrak erabili zuen.
|
|
|
eskubi, eskuin?. Gaur egun Euskal
|
Herriko
erdigunean, Gipuzkoa gehienean eta Nafarroako mendebaleko alderdi batzuetan erabiltzen da. Landucciren hiztegian agertzen da.
|
|
|
hagitz? 1 asko, 2 gogor?. Euskal
|
Herriko
erdiguneko hitza, arrotza da Bizkai aldean. Lazarragak baliatu zuen, agiz itxurapean.
|
|
|
Euskal
|
Herriko
erdiguneko berrikuntza da NOR NORI saileko iraganaldian zit ezartzea: zait?
|
|
|
Pluraleko 3 pertsonan e da gehienbat NORK argumentuaren morfema Arabako lekukoetan; ez Euskal
|
Herriko
erdigunean nagusitu den te berria. Adibide hau daukagu, esate baterako, Betolatzaren ikasbidean:
|
|
|
Euskal
|
Herriko
erdigunean gehienbat, partizipioei tu atzizkia eransteko joera dago. Araban ez dirudi indar handia zuenik.
|
|
|
Gaur egungo euskalkietako emaitzek argiro erakusten dutenez, ten morfemaren esparruak murriztuz joan dira eta tzen nagusitu da haren ordez. Euskal
|
Herriko
erdigunean agertzen da indartsuen tzen eta, aldiz, bazterretan ikusten da ten morfemaren bizitasuna; Zuberoan eta, batez ere, Bizkaian eta Deba ibarreko hegoaldean. Eremu banaketa hori ikusita, pentsa liteke tzen morfema Iruñean indartu zela.
|
|
|
Orainaldi pluraleko adizkietan ere a eta e erroen arteko lehia dago, baina desberdina da horien eremu banaketa: Euskal
|
Herriko
erdiguneko aukera da e. Arabako ekialdean ere bazen:
|
|
|
Euskal
|
Herriko
erdigunean, Iruñearen indarra itzalita zegoela, Gipuzkoak hartu zuen haren lekukoa. Iruñea itsasbazterrarekin lotzen zuen bide ondoan sortu eta hazitako hiriak izan ziren ardatza:
|
|
|
Esan dezadan e > i eta o > u bilakaerak Euskal Herri osoan gertatzen direla, baina ez hizkera guztietan. Aldiz,/ u+ a, e, o/ batzen direnean b sartzea Euskal
|
Herriko
erdiguneko bereizgarria izan da. Oso eremu zabala zeukan XIX. mendearen erdialdean, Bonaparteren (Phon) garaian, baina harrezkero atzerakada handia egin du.
|
|
|
Mendebalekoa eta erdialdekoa da st kontsonante multzoa, baina baita Zuberoakoa ere. Beraz, rtz Euskal
|
Herriko
erdigunekoa da: Nafarroa, Nafarroa Behere eta Lapurdiko zenbait hizkeratakoa.
|
|
2017
|
|
|
Dena dela, badu zentzua Deba ibarra azpieuskalki berezi batean sartzeak, Bonapartek egin zuen bezala. Alde batetik, Bizkaian egindako berrikuntza asko ez dira hara heldu; bai, ostera, Gipuzkoan eta Euskal
|
Herriko
erdigunean egindako batzuk. Hala eta guztiz ere, txikia eta graduala da ibar horretatik Lea Artibai eskualdera eta Durangaldera dagoen aldea.
|
|
|
saie, zarete?; sause, zaudete?; satose, zatozte?; soiese, zoazte?; sabise, zabiltzate?; siñen, zineten?; sentosen, zentozten?? Deba ibarreko iparraldera baizik ez da heldu Euskal
|
Herriko
erdigunean zabaldu den te: Debabarrenera, Soraluze, Bergara eta Antzuolara.
|
|
|
Dena dela, tik eta gatik aldaerak ere mendebal osora zabaldu dira. Aldiz, Euskal
|
Herriko
erdigunean sortu diren tikan, gandikan, gatikan eta partitiboko (r) ikan arrotzak dira mendebalean; Deba ibarreko iparraldean baizik ez dira erabiltzen: Debabarrenean eta Soraluzen.
|
|
2018
|
|
|
Iturralde Beriainen (Nafarroa) izan zen udan, eta bertan ikusi zuen Euskal
|
Herriko
erdigunea izenez ezaguna den lekua. " Felix Isasak egindako kalkuluen arabera dago zehaztuta leku hori, eta monolito bat ere badago bertan.
|
|
|
Garrantzi handikoa omen da ahalik eta azkarren heltzea bertara, eta ez dago gertu.
|
Herriko
erdigunera doaz lehenengo. Lander aurrean, Saioa haren atzetik, eta pauso batzuk atzerago Edy.
|
|
2019
|
|
|
Sakanako Ibilaldia egiteak oraindik erronka jarraitzen du izaten" gaineratu du Manolo Morenok. Euskal Herriko ErdigunetikFelix Isasa ingeniariak Euskal
|
Herriko
Erdigunea Andiako mendilerroan dagoela zehaztu zuen, Beriain tontorretik nahiko hurbil, Olibesario sakonune edo saroian. Horretarako, barizentroaren teorian oinarritu zen.
|
|
|
2005etik Sakanako Ibilaldia bertatik pasatzen da. " Berriki jakin izan dugu Felix Isasa hil egin dela, eta aurtengo edizioan ere bera oroimenean izango dugu, Euskal
|
Herriko
Erdigunean" aipatu dute Iratxokoek.
|
|
|
Goizeko 6:00etan abiatuko dira mendizaleak Irurtzungo Atakondoatik. Urrizola, Txurregi (1.100 m), Euskal
|
Herriko
erdigunea, Beriain (1.495 m), Uharte Arakil, Aralarko San Migel (1.240 m), Ata bailara, Madotz, Larrazpil (1.040 m), Goldaratz, Latasa, Trinitatea (995 m) eta Irurtzungo plaza. 11/ 12 ordu inguruko ibilbidea.
8 kontrol edo hornidura gune:
|
|
2023
|
|
|
|
Herriko
erdigunetik, Uria auzotik, urrundu ziren gero, ondoko mendittora igotzeko. Gaztelumendi muino ttipiak handiak zituen kontatzeko.
|
|
|
|
Herriko
erdigunetik urruti samar egon arren, euririk egiten ez duenez, gustura doaz bisitariak. Bidean, garai batean urak egiten zuen ibilbidea nolakoa zen imajinatzen ari dira.
|
|
|
«Aralartik Madotzera bidean, adibidez, Erdi Aroko Agiri herri hustuaren aztarnen ondotik igarotzen gara. Euskal
|
Herriko
erdigune geografikotik ere espresuki pasatzen gara, Felix Isasa ingeniariak markatu zuenetik. Larrazpileko trikuharri erraldoiaren ondotik ere pasatzen gara; ikaragarria da, Madotz eta Goldaratz artean.
|
|
|
Aurten, gure lehiaketak Hego Euskal Herri osokoak izan dira. Besaide Eguna eta Euskal
|
Herriko
erdigunera elkarrekin eginiko ibilaldia gure egutegian sendotu dira. Pyrenaica aldizkarian nafarrek beren lekua dute.
|