|
2009
|
|
|
Lertxundi, Anjel eta Baztarrika Patxi (2009): " Berrikuntza eta Euskara
|
Herri
Administrazioetan", in 25 urte euskal administrazioekin elkarlanean. Vitoria Gasteiz, IVAP.
|
|
|
Gaur egungo ezagutzak behar du izan irizpide erabakigarria, ezagutza hori pixkanaka eta herritarren borondatearen arabera erabilera bihurtzea izan behar baitu helburu.
|
Herri
administrazioetan eta zerbitzu publikoetan euskararen ezagutzak ahalbidera dezakeen erabilera lortzea izan behar dute helburu herri aginteek, gaur egungo erabilera tasarekin konformatu barik.
|
|
|
Itzulpenari esker da handia euskararen presentzia kanpora begira.
|
Herri
administrazioetan itzultzen denaren %80 baino gehiago gaztelaniatik euskarara itzultzen da. Euskarak gaztelaniarekiko duen morrontzaren lekuko.
|
|
|
|
Herri
administrazioen egitekoa da euskararen erabilerarako aukerak sortzea eta erabilera pixkanaka eta tokian tokiko errealitate soziolinguistikoaren araberako neurrian bermatzeko mekanismoak bideratzea. Honetan ere jarrera sustatzaileak hartu behar dituzte nahitaez administrazioek, bi hizkuntza ofizialen berdinkidetasuna lortzeko ezinbestekoa baita pendulua beti ere hizkuntza hegemonikoaren alde jartzen duten inertziei aurre egitea.
|
|
|
Hortik aurrera, lege garapen oparoa izan du euskarak bere mesedean, 1982ko Euskararen Legea delarik guztiaren zutoi eta bizkarrezurra. Ondotik etorri dira zurkaitz sendoak izan diren Euskal Funtzio Publikoaren legea, Euskal Eskola Publikoaren legea, HABE sortzeko legea eta
|
Herri
Administrazioetako hizkuntza normalizazioko dekretua ere. Horiek guztiak gobernu eta oposizioko alderdi politiko ugarien arteko adostasun politikoaren fruituak dira; zehazki, EAJ PNV, PSE, EA eta orduko EEren artean ondutako adostasunaren emaitzak.
|
|
2010
|
|
|
Lehendakariorde eta Eusko Jaurlaritzako garapen autonomikoko arduradun gisa nindoan. Ramon Jauregi sozialista zen Justizia Saileko burua?, eta Kongresuko euskal taldearen arduradun zen Iñaki Anasagastirekin eta EAJ PNVren ordezkari zen Juan Mari Ollorarekin batera parte hartu nuen negoziazioan. Mahaiaren beste aldean, Narcis Serra presidenteordea, Txiki Benegas PSOEko talde parlamentarioaren arduraduna, eta Jeronimo Saavedra
|
Herri
Administrazioetarako ministroa.
|
|
|
Horren haritik, gogoan dut Mariano Rajoyrekin elkartu nintzen lehen aldia, Aznarren Gobernuko
|
Herri
Administrazioetako ministro zen garaikoa. Orduan Erregimen Juridiko eta Garapen Autonomikoko idazkari nagusi zen Txabi Balzarekin batera joan nintzen, enplegu politikez hitz egitera, hamaika bider hitz eginda gaude horretaz?.
|
|
|
Legealdiaren erdia igaro zela, 1997an, lehendakariorde eta
|
Herri
Administrazio sailburu zen Ibarretxek, zegokion moduan, kontrolpean zuen Eusko Jaurlaritza. Bere karguari zegozkion eginkizunez gain, Ardanzak egunetik egunera erantzukizun handiagoak ematen zizkion lehendakariordeari.
|
|
|
Zazpi sail zegozkion Eusko Alderdi Jeltzaleari, hiru Eusko Alkartasunari eta bat Ezker Batuari. Lehendakariordetza, Ogasuna eta
|
Herri
Administrazioa: Idoia Zenarruzabeitia (EAJ PNV).
|
|
|
Bitartean,
|
Herri
Administrazioek saskitaraka atera behar izan dugu dirua goizetik gauera, bilioi bat dolar, arduragabe hauek eurek sortutako egoeratik ateratzeko. Argudio ezin hobea erabili dute presioa egiteko:
|
|
|
Orain, ordea, krisi ekonomikoaren eraginez hirurogeita hamabost milioi lagun munduan lanik gabe daudenean, orain, esaten digute gastu publikoa ez dela eraginkorra.
|
Herri
Administrazioei aurpegiak eta begiak zaintzeko garaia iritsi zaienean, pertsonengan krisiak izan duen eragin dramatikoaz arduratzeko garaia iritsi zaienean, orain, diru publikoak emankor izateari utzi dio. Korporazio pribatuetan dago eraginkortasuna.
|
|
|
Hamaika Sail zituen; haietatik zazpi EAJ PNVri zegozkion, hiru EAri eta bat EBri. Lehendakariordetza, Ogasuna eta
|
Herri
Administrazioa: Idoia Zenarruzabeitia (EAJ PNV).
|
|
|
Guztiek entzun zuten, megafonia bidez, Ibarretxeren zina, euskaraz eta erdaraz. Han zen Espainiako Gobernuak bidali zuen ordezkaria ere, Mariano Rajoy
|
Herri
Administrazioetako ministroa. Euskal Kontu Auzitegiko presidentearen eta Arartekoaren ondoan jarri zuten ekitaldian, haiek eseri ziren lerro berean, eta horrek egonezina eragin zion Espainiako Gobernuak Euskadin zuen ordezkariari.
|
|
|
Beste bi kontseilari Ibarretxerekin lanean arituak ziren aurreko legealdian, Lehendakariordetzan: Idoia Zenarruzabeitia lehendakariorde eta Ogasun eta
|
Herri
Administrazio sailburua, eta Javier Balza Herrizaingo sailburua. Errepikatzen zutenak hauek ziren:
|
|
|
Eta beste bi lagun sartu ziren alde egindakoak ordezkatzera: Manuel Pimentel gaztea Lan ministro bihurtu zen, eta Partido Popularreko zuzendaritzatik zetorren Angel Acebes, berriz,
|
Herri
Administrazioetako ministro. Azken izendapen horrek, aldi berean, beste aldaketa bat ere eragin zuen:
|
|
|
Azken izendapen horrek, aldi berean, beste aldaketa bat ere eragin zuen: ordura arte
|
Herri
Administrazioetako ministro izandako Mariano Rajoyk Hezkuntza eta Kultura Ministerioko ardura hartu zuen handik aurrera.
|
|
|
Ekonomia ikasketak egin ondoren ezkondu, eta bi alaba zituen. Alkate izana zen bere jaioterrian, Arabako Batzar Nagusietako kide, Eusko Legebiltzarreko kide, eta Eusko Jaurlaritzako lehendakariorde eta Ogasun eta
|
Herri
Administrazio Saileko buru.
|
|
|
Makila ematen zion Lehendakari berak, Jose Antonio Ardanzak, izendatu zuen lehendakariorde eta Ogasun eta
|
Herri
Administrazio sailburu lau urte lehenago, beste urtarril hotz bateko 4an, asteazkenean.
|
|
|
Ardanza Lehendakariak lehenagotik zituen begiak Ibarretxegan jarriak. Nolakoa zen ikusi ondoren, horregatik erabaki zuen" sutan jartzea eltzea", eta Ogasun eta
|
Herri
Administrazioko Sailaren ardura eta Jaurlaritzako Lehendakariordetza bakarrarena bere gain hartzea proposatu zion.
|
|
|
Bizitzako une berezian hartu zuen Juan Jose Ibarretxek Ardanza Lehendakariaren deia: Ogasun eta
|
Herri
Administrazio Saileko ardura eskaini zion Lehendakariak, eta, horrekin batera, Jaurlaritzak izango zuen Lehendakariordetza bakarra bere gain hartzea.
|
|
|
Aldi berean doktore tesia egiten ere hasia nintzen. Horrekin batera,
|
Herri
Administrazioen funtzionamenduaz Amerikako Estatu Batuetan ikastaro bat egiteko aukeratua ninduen bertako fundazio batek.
|
|
|
Behin baino gehiagotan esan dut Estatu Batuetara eramango ninduen hegazkineko eskailerak beste eskailera batzuen truke, Ajuria Eneakoen truke, aldatu nituela. Urtarrilaren 4an igo nituen lehen aldiz eskailera horiek, lehendakariorde eta Ogasun eta
|
Herri
Administrazio sailburu karguaren zina egiteko.
|
|
|
Ardanza Lehendakaria buru eta Juan Jose Ibarretxe lehendakariorde eta Ogasun eta
|
Herri
Administrazio sailburu zituen Eusko Jaurlaritza berria koalizio gobernua zen, hiru indar politikok osatua: Eusko Alderdi Jeltzaleak, Euskadiko Alderdi Sozialista EE PSOEk eta Eusko Alkartasunak.
|
|
|
Ez ziren garai errazak. Eusko Jaurlaritzako Lehendakariordetza bakarra eta Ogasun eta
|
Herri
Administrazio Saila bere gain hartuta, Ibarretxe Jaurlaritzako bigarrena zen. Bere erantzukizunak ziren, besteak beste, garapen autonomikoa, Kabinetearen eguneroko lanaren koordinazioa, kudeaketa ekonomikoa eta aurrekontuena, eta funtzio publikoaren zuzendaritza.
|
|
|
Lehendakariorde eta Ogasun eta
|
Herri
Administrazio sailburu gisa, Ibarretxek ordenetan jarri behar zituen diru sarrerak, gastua kontrolatu behar zuen, aurrekontua egin eta administrazio publikoa modernizatu. Euskal Administrazio osoko buru zen, defizitik gabeko egoerarantz eraman behar zuen herria, Batasun Ekonomiko eta Monetarioa lortu ahal izateko Bruselak markatutako konbergentziarako oinarriak jarri.
|
|
|
Bagenekien-eta, etorkizunean, bezeroei zerbitzu eraginkor eta efizientea emateko gai ziren enpresa eta erakunde eraginkorrek bakarrik iraungo zutela, publiko zein pribatu izan?. Eta
|
Herri
Administrazioari dagokionez, gure artean dauden gizon eta emakumeen esku dago hori egitea.
|
|
|
Eta, lehenagoko bi Lehendakariordetzak batuz,. Ekonomikoa eta Gizarte Gaietakoa?, Gobernu Kontseilu bakarra izatea ere lortuko genuen, aldi berean. Lehendakariordetza eta Ogasun eta
|
Herri
Administrazio Saila estrategiko bihurtu ziren eta Administrazioa modernizatzeko palanka izan ziren.
|