|
2000
|
|
|
|
Handik
urte erdirat ezkondu ginen.
|
|
2001
|
|
|
Nazka pixka bat eman zigun Trinik kontatutakoak eta, egia esan, inork ez zuen inbidiarik izan.
|
Handik
urte batzuetara egin nion felazioa mutil bati, nire lehenengo senargaiari, eta ez nazka baina ezta kitzikapenik ere, ez nuen ezertxo ere sentitu. Denborarekin ikasi nuen disfrutatzen, postura hartan gizonezkoak nesken menpe zeudela konturatu nintzenean, hain justu.
|
|
2002
|
|
|
|
Handik
urte erdira hil zen.
|
|
2003
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara paper burokratikoren bat eskuratu behar izan nuen Gobernu Zibilean. Ilara batean nengoen zain, eta nire txanda heldu zenean iruditu zitzaidan aurrean neukan funtzionarioa, paperak zigilatzen zegoena, bera zela.
|
|
2004
|
|
|
Martinek ez zuen azalpen gehiago behar izan.
|
Handik
urte batzuetara, kanguruei buruz lehenengoz entzun zutenean, erraz ulertu zuten zer zen animalia hura:
|
|
2005
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, ordurako gazte nintzela, elurra ariko zuen berriro. Bigarren aldi hartan, aurrenekoaren sentipena berreskuratu nuen:
|
|
2006
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara nahiko galdua nenbilen, eta Imanol Muruak Diputaziorako deitu ninduen. Hasieran oso zaila izan zen.
|
|
2007
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, eta ordurako Frantzian bizi nintzenean, Sartre-ren Qu, est ce que la Littérature, irakurri nuen; eta %100ean Amielen kontrakarrean, anti Flaubert bezala Sartre anti Amiel bat zela topatu nuen.
|
|
2009
|
|
|
|
Handik
urte erdira, berriz, Gabinok beste globo beltz bat ikusi zuen: egun hartan ez zen katurik ez txakurrik hil, ez berri txarrik izan, eta orduan Damaso, errebantxa hartzeko aukera baliatuz, honela mintzatu zen:
|
|
|
|
Handik
urte erdira, berriz, Gabinok beste globo beltz bat ikusi zuen: egun hartan ez zen katurik ez txakurrik hil, ez berri txarrik izan, eta orduan Damaso, errebantxa hartzeko aukera baliatuz, honela mintzatu zen:
|
|
2010
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara ederki jakin nuen zientziak hala holako esplikazio bat eman ziezaiokeela egoera hari, alzheimerra gaixoa atzerakako bidean jartzen duen gaitza da, azken batean, norabide bakarrekoa, erregresio etengabean?, baina nik ez nituen zientziaren datuak, eta amaren eszena hura, esplikazio orotatik harat, ezin hunkigarriagoa egin zitzaidan, bihotzean halako goibeltasun handi bat eragin zida... besoetan hartuko nuen orduan ama bera, aukerarik izan banu, berak panpina hartzen zuen bezala, zin degizut, Damaso, hain iruditu zitzaidan ama izaki ahul ezdeus bat, tximeleta hauskor bat aire zabalean, errukarri bezain maitagarria?; gero, neskameetako bat bat batean egongelan sartu, eta halaxe mintzatu zen, urduri:
|
|
|
|
Handik
urte erdira hil zen. Baina Teoren, sakrifizioaz?
|
|
|
|
Handik
urte erdira hil zen. Baina Teoren" sakrifizioaz" oraintxe mintzatu natzaizu, eta haren heriotzaren berri emango dizut orain.
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara ederki jakin nuen zientziak hala holako esplikazio bat eman ziezaiokeela egoera hari —alzheimerra gaixoa atzerakako bidean jartzen duen gaitza da, azken batean, norabide bakarrekoa, erregresio etengabean—, baina nik ez nituen zientziaren datuak, eta amaren eszena hura, esplikazio orotatik harat, ezin hunkigarriagoa egin zitzaidan, bihotzean halako goibeltasun handi bat e... besoetan hartuko nuen orduan ama bera, aukerarik izan banu, berak panpina hartzen zuen bezala, zin degizut, Damaso, hain iruditu zitzaidan ama izaki ahul ezdeus bat, tximeleta hauskor bat aire zabalean, errukarri bezain maitagarria...; gero, neskameetako bat bat batean egongelan sartu, eta halaxe mintzatu zen, urduri:
|
|
2012
|
|
|
Londresen ezagutu zuen Joaquín Sabina kantari andaluziarra ere eta, lagun izan baziren ere, gona kontuak zirela eta haserrea gailendu zen beren harremanean.
|
Handik
urte batzuetara Sabina oso ezagun egin zen, disko asko salduz. Mezok, umorez, zera esaten omen zuen:
|
|
|
|
Handik
urte pare batera sari potoloago bati uko egiteko prest ikusi nuen neure burua, gure hiriaren izena daraman poesiakoari hain zuzen ere: ez zitzaidan, eta ez zait?
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, nobela arloko Kritikaren Saria errefusatu nuen: inmorala iruditzen zitzaidan pertsona bakar baten apetari ezer zor izatea, jakina baita kritikari bakarra dela sari horiek erabakitzen dituena mundua mundu denetik.
|
|
2013
|
|
|
1939ko udan itxi zuten Bray Court; agidanez, Gerra Mundialaren hasierarekin ez zegoen hura mantentzeko dirurik.
|
Handik
urte batzuetara enteratu ginen berriro ere ireki zela Txekoslovakiako errefuxiatu batzuk hartzeko.
|
|
|
|
Handik
urte erdira, Abdul Alim Abdallahren eta haren emazte Zahraren etxera joan ziren Ibrahim Musallem eta haren emaztea. Xadia?, bi familien arteko konpromisoa berresteko asmoz, baita berant gabe ados jarri ere.
|
|
|
Nik egin nituen barreak?!
|
Handik
urte pare batera ezkondu gintuan.
|
|
|
Franco hil ostean, eta 1977ko amnistiaren ondoren, Bilbora bueltan, HASI sortu zuen, Herri Alderdi Sozialista Iraultzailea, eta bertako buru gisa sartu zen Herri Batasuna koalizioan.
|
Handik
urte batzuetara, politika publikoari ekin zion: HBren ordezkari izan zen Eusko Legebiltzarrean eta Bizkaiko Batzar Nagusietan, baina alderdiak ez zuen parte hartzen erakunde horien jardunean.
|
|
|
|
Handik
urte erdira, Abdul Alim Abdallahren eta haren emazte Zahraren etxera joan ziren Ibrahim Musallem eta haren emaztea –Xadia–, bi familien arteko konpromisoa berresteko asmoz... baita berant gabe ados jarri ere.
|
|
|
Nik egin nituen barreak...!
|
Handik
urte pare batera ezkondu gintuan.
|
|
2014
|
|
|
Bisitatzera joan nintzaion behin, baina jada ez zela han bizi esan zuen emakume ahots batek.
|
Handik
urte pare batera, erabat ahazturik nuen. Guztiok bezala.
|
|
|
Hegel 1831n zendu da, Vienako Kongresuaren Berrezarkuntzan oraindik.
|
Handik
urte batzuetara panorama intelektual politikoan bi aldaketa guretzat inportante nabaritzen da, beste askoren artean: historiaren filosofietan, espirituaren tokian orain arraza irakurtzen da, espiritu nazionalaren tokian arraza nazionala; historia egiten gizadiaren buruzagi Europa doala ez dago dudarik (arraza zuria), baina lehia gorria dago Frantziari ala Alemaniari dagokion aitzindaritza.
|
|
2015
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, Interneten inolako asmo jakinik gabe nenbilela, berriz egin nuen topo Kirsty MacCollen izenarekin, eta zerbait gehiago jakin nahi izan nuen haren kanten inguruan. Lehen sorpresa haren jaiotza datarekin izan nuen:
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, Brittenen musika interpretatzera ere ailegatu nintzen. Abesbatzan izan zen.
|
|
|
Adibidez, EPPK-k berehala jakinarazi zuen, ekainaren lehenean, kolektiboaren bitartekariek egindako agerraldiaren bidez, eztabaida prozesua abiatuko zuela Foro Sozialaren proposamenei buruz.
|
Handik
urte erdira plazaratuko zuen kolektiboak eztabaida haren emaitza: presoek prestasuna agertu zuten, Foro Sozialak eskatu bezala, presoen, etxeratze prozesua?
|
|
|
Ondasunen banaketa ere egin omen zuten: armak utzi nahi zituen joerakoek pisuak eta dirua eraman zuten, eta jarraitu nahi zutenek, armak.46
|
Handik
urte erdira iragarri zuten zazpikiek, 1982ko irailean, txanorik gabe emandako prentsaurrekoan, armak uztea eta erakundea desegitea erabaki zutela. Ordurako, Euskadiko Ezkerrak kongresu konstituziogilea egina zuen, 1982ko martxoan, eta bertan indarkeria politikoa guztiz baztertu zuen.
|
|
|
|
Handik
urte eta erdira, 2013ko martxoaren 26an plazaratutako agiriaren bidez, askoz argiago hitz egin zuen ETAk, salatu baitzuen Espainiako Gobernuak 2011ko urriko adierazpenaren aurretik, hartu zituen konpromiso guztiak, bertan behera utzi zituela.
|
|
|
Handik hilabete gutxira, 2008ko azaroan, Garikoitz Aspiazu ere atxilotu zuen Frantziako Poliziak, Cauterets en, Frantziako Pirinioetan.
|
Handik
urte eta erdira atzeman zuten Mikel Karrera, 2010eko maiatzean. ETAk gerora aitortu du garai hartan sinesgarritasuna galdu zuela ezker abertzalearen aurrean:
|
|
|
Bai Espainiako hedabideek, bai Gara k azpimarratu zuten fase berri honetan egitura militarrik ez eratzeko erabakia hartu zuela ETAk, eta egitura politikoa indartzeko asmoa zuela.
|
Handik
urte eta erdira publikoki adierazi zuen ETAk, 2014ko uztailaren 20ko agirian: –borroka armatuaren praktikatik eratortzen diren egitura logistiko eta operatiboak?
|
|
|
Txolinkeriak txolinkeria, pertsonaia barregarri handi usteko bat zen nire istorioko Periko hura, egiazko irakaslearekin batere zerikusirik ez zuena, ez nortasunean ez eginkizunean.
|
Handik
urte batzuetara, berriz, 1995eko udan hain zuzen ere,. Irakasle alu bat, idatzi nuen, 1996an kaleratu zena.
|
|
|
Horregatik, nire interpretazio literal horrexegatik, dezepzio txiki bat hartu nuen hilarriko izkribua bere osoan ezagutu nuenean.
|
Handik
urteetara izango zen hori, ez Aranoren liburuarekin baizik lehenxeago, 1985ean Pello Zubiriak eta Larrun aldizkariaren lehen alea Txikiaren biografia saio batekin zabaldu zutenean. –Ama txukatu malkoak?
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, ganbara garbitzen ari ginela, Plaentxiren gauzak agertu ziren bazter batean; hil zenean zakua hara hustu zuten, nonbait. Eta trasteen artean koaderno zahar bat, xaguek ertzetatik jaten hasia.
|
|
|
Artean komunikabideetan estreinatu gabea zen Zapiain.
|
Handik
urte batzuetara hasiko zen idazleekiko mirespen pribatu hori jendaurrean azaltzen, liburu kritiken bitartez. Zapiainen kritika bidea, liburu honen irakurleak berehala ohartuko diren moduan?
|
|
|
Ez zen erabaki zehatzik hartu, baina Gramatika Batzordea sortu zen Euskaltzaindiaren barruan.
|
Handik
urte batzuetara hasi zen agertzen Batzorde horren jardunaren emaitza: Euskal Gramatika.
|
|
2016
|
|
|
Horregatik ezkutatu nuen armairuko tiradera galduenean; helezin bihurtuta, bertako iluntasunean ondo gordeta ahazteko esperantzarekin.
|
Handik
urte batzuetara baino ez nuen berreskuratu CD hura, eta egitean, konturatu nintzen aurreko izu ikara hura desagertua zela. Harrigarriki, kaxa zabaldu eta CDa entzuteko gai nintzen eta, min edo tristezia sortu ordez, musika eta hitz haiek, Anarik, min eta tristezia astunenak arindu zizkidaten.
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, Anaitasuna aldizkarian honako hau irakurri zuen: –Egun salatu beharrezko euskal mitologia, XIX. mendekoa dugu oraindik.
|
|
|
|
Handik
urte eta erdira, Baltikoko errepublikak bisitatu ondoan idatzitako artikuluan, bere begiez ikusitakoak emandako ausardiarekin, izenburu deigarri hau? échec?, hots, sozialismo errealaren porrotaren aldarrikapen ozena:
|
|
|
Mary Shelleyk, zeinak lan izugarri bat idatzi zuen (Frankenstein), eta Polidori doktoreak (Vampyr).
|
Handik
urte batzuetara Bram Stokerrek idatzi zuen Dracularen aurrekari hurbiltzat jo ohi da Vampyr.
|
|
|
1962an Brandeiseko (Massachusetts) unibertsitatean frantsesez ikasteko beka bat eskuratu zuen, eta han irakurri zituen lehenengo aldiz Simone de Beauvoir, Jean Paul Sartre eta Albert Camus, eta bertatik bertara ezagutu James Baldwin eta Herbert Marcuse.
|
Handik
urte askotara esango zuen azken honi ikasi ziola aldi berean izan daitekeela norbait aktibista, akademiko, aditu eta iraultzaile.
|
|
|
Itsasgarriaren erabilera orokortu egin zen.
|
Handik
urte batzuetara, ia ziurtzat jotzen zenean Debako zentrala ez zela egingo, talde batzuek bere egin zuten, eta erabiltzen jarraitu zuten aldaketa batzuk eginda. 1977an, manifestazio bat antolatu zuten Bilbon, eraikitzen ari ziren Lemoizko zentralaren aurka.
|
|
|
Bakoitza bere arloan aritzen zen.
|
Handik
urte batzuetara, Euskal Kostalde Ez Nuklearraren Aldeko Batzordea eratu zen, eta han guztiok hartzen genuen parte. Izenean defentsa hitza sartu nahi izan genuen, izaera positiboa emateko, eta euskal kostaldea ere sartu genuen, esan nahi zuenagatik.
|
|
|
Etengabe gogorarazten ziguten gertatu zena.
|
Handik
urte askotara ere, kontuz horrekin, komunista baita! esaten zuten niri buruz lanean?.
|
|
2017
|
|
|
Aurpegia tximurrez betea zeukan, jana, eguzkiak, ekaitzek eta euriek karraskatua bezala, zur pipiatua iduria.
|
Handik
urte batzuetara beste aurpegi batek ere zur pipiatu eta oinazetsuzko inpresio bera egingo zidan: Panait Istratiren7 aurpegiak.
|
|
|
Ihes egiten niola konturatu zenez, gelako pailazo bihurtu ninduen, umiliatu egin ninduen behin eta berriro gainerako ikaskideen aurrean.
|
Handik
urte batzuetara berarekin elkartu nintzen kalean, eskolatik gertu, eta dardarka, baina esan nion: –Nitaz aprobetxatu nahi izan zenuen?.
|
|
|
Lehenengoa, prostatara joan zen.
|
Handik
urte batzuetara, bizi kalitate onargarri batekin bizitako urte batzuen ostean, bigarrenak urdailean eman zion. Horrek ez zuen atzera bueltarik eskaini.
|
|
|
Hurrengo udan Idoiari hirian gelditzen utzi zioten.
|
Handik
urte gutxira, Aitorrek eta biok ere udako etxera joateari utzi genion.
|
|
2018
|
|
|
–Ezkontza, beraz, kontratutzat jo behar dugu, baina ez kontratu ohikotzat, baizik eta sui generis kontratutzat, baldin eta nolabaiteko kontratutzat hartzerik badago, bederen; alegia, bere baldintzak inposatzen dituen harreman solemne batean sartzeko hitzarmentzat jo behar dugu?.
|
Handik
urte gutxi batzuetara, 1888an, honela ezarri zuen Estatu Batuetako epaile batek:
|
|
|
|
Handik
urte gutxi batzuetara, Daniel Defoek idatzi zuen berak ez zuela uste, familiari lotutako aprendizen egoera eta ezkonegoera berdin diseinatuta, zeudenik, eta erantsi zuen, emaztea etxeko zerbitzari goren gisa baino?
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, ahaide baten bidez jakin omen zuen Ingeniaritza Agronomoan hartu zutela. Besteei, ez daki zer egokitu zitzaien.
|
|
|
Giltza zuloaren parera makurtzean, Berziren ipurdia horizontalki luzatzen zen (eta zorrozten!), gimnasiako zaldia iduri, eta irudi horixe itsatsi zen gure begietan.
|
Handik
urteetara ebokatzen dugun haren aurpegian, badira, bai, betaurreko futurista batzuk, baina ezin dugu lortu euron atzean ez ikustea ipurdi txairo eta dardarti bat.
|
|
|
Alde egin behar izan genuen, geu ito baino lehen.
|
Handik
urteetara ikusi genituen irudietan, kartzelak benetan sutan zirudien. Funtzionarioek pentsatu zuten (eta sinetsi!) zoratu ginela.
|
|
2019
|
|
|
Ez ziola entzuten iruditzen zitzaion.
|
Handik
urte batzuetara deskubrituko zuen bere amak gai hari garrantzirik ez ematearen arrazoia: Gaizkaren ama bere nagusia zen supermerkatuan.
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara berriro molestatuko nuen norbait nire malkoekin. Mundua mutilez betea dagoela entzun behar izan nuen.
|
|
2020
|
|
|
Etenaldi horretan, adiskide bat hurbildu zitzaion Crutzeni, eta Antropozeno terminoa patentatzeko aholkatu zion.
|
Handik
urte pare batera, Nature aldizkarian argitaratutako" Geology of Manking" izenburuko artikuluan (Humanitatearen geologia) azaldu zuen Crutzenek zer aldaketa ikusten zuen Lurra beste aldi geologiko batean sartua dela adierazteko, hau da, Holozenoa atzean utzi eta Antropozenoan gaudela arrazoitzeko.
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, 2018ko abuztuan, 15 urteko gazte suediar batek klimaren aldeko eskola greba bati ekin zion. Berehala egin zen ezagun Greta Thunberg, eta hark egindako aldarria mundu osora zabaldu zen, suteen eta bero boladen antzera.
|
|
|
Dantza eskola ireki zuen orduan.
|
Handik
urte batzuetara, testamentuaren irakurketara joateko deitu zioten. Horrela jakin zuen gurasoak hilik zeudela.
|
|
2021
|
|
|
Amari kasu egitea deliberatu zuen semeak, eta erabaki zuen hilketaren kronikarik ez egitea.
|
Handik
urte batzuetara, amaren hitzak gogoratu eta ideia berri bat okurritu zitzaion: saihestu beharreko biolentziak saihetsezinak balira bezala bizi dituen herri baten errelato tragikoa egitea, krimena atzekoz aurrera kontatuz.
|
|
|
Soledad.
|
Handik
urte batzuetara itzuli zen sugea, eta min egin zien anpolai txikiari eta handiari. Semerik gabe utzi zuen ama.
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, Carabanchelen nengoela, Mariak burofax bat idatzi zidan. Ez nekien zeudenik ere.
|
|
2022
|
|
|
Hego Kurdistaneko Gobernuak salatu zuen gertatutakoa" onartezina" zela, baina Ankarari egotzi beharrean PKKri egotzi zion errua –ordurako, bi talde kurduen arteko borroketan hilak ere izan ziren–, Sinjarren egoteagatik, eta handik alde egiteko agindu zion.
|
Handik
urte erdira, KDP eta haren pexmergak izan ziren Sinjarretik alde egin behar izan zutenak, independentzia erreferendumaren porrotaren ostean.
|
|
|
|
Handik
urte erdira, Tunisian piztutako txinpartak Mediterraneo hegoaldea igaro eta Libian, Egipton eta Bahrainen protestak ekarri zituen legez iritsi ziren Siriara ere manifestazioak eta errepresioa. 2011ko otsailean zenbait deialdi izan baziren ere, martxoan izan zuen hasiera, Daraa n, erregimenaren aurkako pintaketa bat egiteagatik atxilotutako nerabe batzuk torturatu zituztenean, eta hurrengo asteetan milaka lagunen protestak matxinada bihurtu zirenean.
|
|
|
–Inoiz ez zenuen horretaz hitz egin Isabelekin?
|
Handik
urteetara ere ez? –Cestero zeharo harrituta dauka bi ahizpen arteko komunikazio falta horrek.
|
|
|
Horixe esaten nioan.
|
Handik
urte pare batera, txalupan beste aldera neraman batean, eskuak igurtziz eta barrezka zihoaan: " Gyrinora noa, esan zidaan, emazteari ongietorria egitera.
|
|
|
Barreari eutsi nahian jarri ziren berriz ilaran, eta, bere harridurarako, sartzen utzi zioten azkenean, auskalo atezainari ziria sartu ziolako edo samurtu egin zelako antzerki ahalegin eskas harekin.
|
Handik
urte gutxira, Viktorren baitan sartu zen lehenengo aldian ere gogoratu zuen egun hura. Sentitu zuen lehenengo gauza izan baitzen baietz, hankarteko paketeak ibilkeran eragina zuela, hankak apur bat zabaldu behar zirela nahitaez eta kontrapisu horri arreta jarriz mugitu beharra zegoela etengabe.
|
|
2023
|
|
|
|
Handik
urte eta erdira, militar matxinatuek behin betiko garaipena aldarrikatu zuten.
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, Ganix semea sortu zenean, hari bularra ematea erabaki zuen. Donibane Lohizuneko ospitalean izan zuen haurra, eta, bigarren egunean, esnea goiti hasi zitzaiolarik, Helenaren bularrak hasi ziren handitzen handitzen, gogortzen gogortzen...
|
|
|
Zortzi lagun atxilotu zituzten eta erakundea legez kanporatu, behin behinean.
|
Handik
urte askotara, 2011n, Berria n emango genuen hogei auzipetuen absoluzioaren berri.
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, euskal arkeologo talde batek basamortuan egiten ari zen lanaren berri izan nuen. Andoni Saenz de Buruagak (Gasteiz, 1956) zuzentzen duen taldea 2005etik ari zen aztarna arkeologikoak bilatzen, mendez mende basamortuan idatzitako historia harriz harri aletzen.
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara jakin nuen zein zen Manolo haren benetako izena. Euskal Herrira Fatimetu alaba bisitatzera etorri zen batean kontatu zidan berunezko urteetan haren familiak pairatutako tragedia.
|
|
|
Bertan parte hartu nuen, ilusio handiarekin, niretzat oinarrizkoak izan zitezkeen aholku, argibide eta teknikak jasotzeko.
|
Handik
urte gutxitara, nire lehen liburua kaleratzear zela, Patxirengana jo nuen, idatzi nituen ipuinei buruzko iritzi eske. Inoiz ahaztuko ez dudan aholkua eman zidan:
|
|
|
Gaua hotel batean pasa genuen, eta nik ez nuen bisita liburuan sinatu.
|
Handik
urte batzuetara, berriz ere karrera geneukan inguru hartan eta bihozkada bat izan nuen: lasterketa hura irabazi egingo nuela sentitu nuen.
|