|
2003
|
|
|
Vatikanoko II. Kontzilioak
|
handik
urte gitxira emon eban mezea herri bakotxari bere hizkuntzan esateko baimena. Baina Kontzilio horren aurretik, Euskal Herrian, ez dakit beste inon emon zanik euskeraz mezea, Arrazolan baino lehenago.
|
|
|
Eta nik sinetsi egiten nion. Baina, sinetsi izan ez banio ere,
|
handik
urte gutxitara izanen nuen sinesteko aukera! Paristik itzuli zenean, oilar bat besagainean zuela itzuli baitzen Pello!
|
|
2004
|
|
|
Eredu berri honen pean, aurreratutakodi ru laguntza eskatuko ez zuten ekoizleek aukera izango zuten filmak behin estreinatu eta gero egindako inbertsioaren herena diru laguntza moduan jasotzeko baldin eta filmek gutxieneko diru kopuru bat lortzen bazuten takilan. Gutxieneko muga hura hasieran 300.000 eurotan ezarrizen baina
|
handik
urte gutxira jaitsi egin zen. Halaber xedatu zen beste administrazio publikoek emandako diru laguntzak ez zirela aintzat hartuko filmaren kostua aitortu eta diru laguntzak esleitzeko orduan.
|
|
2005
|
|
|
Baina Jean Paul Sartre aipatu dut lehentxeago, eta ordua da berarengana itzultzeko. Sart rek pasioz beterik segitzen du Txekoslovakiako esperientzia,
|
handik
urte gutxi gutxira Burgosko Auzia segituko duen pasio berberare kin. Sa rt re rentzat, txekiarren eredua da Europako etorkizuna; Kundera bera pertsonalki ezagutzen du eta aipatu dugun hitzaldia bere aldizkarian argitaratzen du frantsesez, 68ko apirilean.
|
|
2007
|
|
|
–
|
Handik
urte gutxira, istilu guztietan aurreneko lerroan zegoen: Terratenienteen lurrak okupatu, lastategiei su eman, azukre fabrikan grebak antolatu, eta beste hamaika gorabehera.
|
|
2008
|
|
|
Errieta egin zidan maistra karlista batek Tolosako eskolapioetan, azterketak izen ilegalez sinatzen hasi nintzaionean, baina seguruenik maistraren petralkeriak indartu besterik ez zuen egin nire erabakia, nortasunaren bila abiatzekoa.Hizkuntza.
|
Handik
urte gutxira, hemezortziren bat izango nuen, beste erabaki bat hizkuntzaren bidegurutzera iristean: euskalduna izango nintzen, erabili eta garatu eta barneratu egingo nuen etxean jasotako euskara, nire izaeraren ezaugarri bihurtzeraino.
|
|
2009
|
|
|
|
Handik
urte gutxira lortu zuten Estatu Batuetako Corning Glass Works beira fabrikako ikertzaileek purutasun handiko zuntz ultrafinak egitea.
|
|
|
lantzeko helburuarekin jaio zen batzorde berria, maiatzaren 23ko batzarraren aktan jasota gelditu zenez. Koldo Mitxelena izendatu zuten batzordearen buru, baina
|
handik
urte gutxira Henrike Knörrek hartu zuen buruzagitza; 1986an, behintzat, Knörr zen batzordeburu.
|
|
|
1937an Salisburyra joan zen eta han urtebetez telefonista aritu zen. Hemeretzi urterekin Frank Wisdom ekin ezkondu eta bi haur izan zituen, baina
|
handik
urte gutxira etxetik alde egin zuen, harreman hark desegingo zuen beldurrez. Berehala" Left Book Club" eko bazkide egin zen," denetarik irakurtzen zuen" komunista talde bat.
|
|
|
Espainiar Estatuan eta Frantziar Estatuan, bultzada pribatuak eta gerrek markatuko dituzte neurri handian irratigintzaren sorrera eta hasierako garapena. Joan den mendeko bigarren hamarkadan, lehen irrati emandegi komertzialak aireratu ziren (Radio Ibérica 1912an eta, jada egonkor, Radio Barcelona 1924an, eta Frantzian, 1922an, Radiola, geroago Radio Paris izango zena), eta
|
handik
urte gutxira irrati publikoak sortu ziren, beti ere, militarki, politikoki eta komunikatiboki tresna huts bihurtuta munduko zein Espainiako gerrek iraun zuten bitartean, eta baita ostean ere.
|
|
|
|
Handik
urte gutxira ekin zion ikerketa etnografikoa egiteari eta bultzatzeari: 1972an ekarri zuten Jose Migel Barandiaran
|
|
2010
|
|
|
Eta Heinrich ere halatsu aritzen zen, bere neurrian betiere. Heinrich gurpil aulkian eserita egoten zen maiz, gurpil aulkiarena medikuaren ideia izan arren, aitak berehala erantsi zion motor elektriko bat,
|
handik
urte gutxira merkaturatuko zirèn, oilomobilei, aurrea hartuz, asmakizuna patentatu ez bazuen ere?, eta txakurra alboan.
|
|
|
Demagun adibide pare bat: A ereduak 600 bat klase ordurekin euskaldun beteak sortuko zituela uste izatera iritsi ginen hasiera batean274; are baikorrago jokatu genuen IRALEn,
|
handik
urte gutxira, egunean bospasei orduko ikastaro trinkoen bidez hiruzpalau hilabetean irakasle sail osoak masiboki euskalduntzea begiz jo genuenean. Atzeak erakutsi digu, horrelakoetan, aurrea nola dantzatu.
|
|
|
Eta Heinrich ere halatsu aritzen zen, bere neurrian betiere. Heinrich gurpil aulkian eserita egoten zen maiz —gurpil aulkiarena medikuaren ideia izan arren, aitak berehala erantsi zion motor elektriko bat,
|
handik
urte gutxira merkaturatuko zirèn ‘oilomobilei’ aurrea hartuz, asmakizuna patentatu ez bazuen ere—, eta txakurra alboan. Tarteka, hala ere, berarengana jauzi egin zezala eskatzen zion, eta txakurrak jauzi egin eta Heinrichek lepa buruetatik heldu, eta zirrika eta musuka aritzen zitzaion, orain belarrian, orain kopetan eta orain mutturrean.
|
|
2011
|
|
|
435): " diglossia is a relatively stable language situation". eta honela Fishman-ek,
|
handik
urte gutxira (1980): " (diglossia is) an enduring societal arrangement".
|
|
|
Moureille eukan izena berak. Uste dot ez ebazala jarriko estura horretan bere ikasleak,
|
handik
urte gitxira, Madrilgo Unibersidade Complutenseko ez dakit zeren irakasle izan zanean.
|
|
|
|
Handik
urte gitxira, ni ordurako Markinan nengoala, izan genduan bien ezkontzea. Eta urte gitxi dirala ospatu genduzan zidarezteguak, Egaña eta Peñagarikano bertsolari handiak parte hartzen ebela, eta urte gitxiago dirala, bigarren semearen, Josuren, ezkontzea.
|
|
|
Bai lehen aitatutako ekinaldian, bai azken honetan, abestu eben oraindino ia ume zala hil jakun Etxezaharreko Maria Isabel Badiolak eta
|
handik
urte gitxira, irakasle eginda gero, joan jakun Trazolako Amaia Gorroñok be.
|
|
|
Hortik etorri jatan,
|
handik
urte gitxira, Markina aldera joan beharra. " Coadjutor de Echevarria con residencia en la Escuela Laboral de Marquina" izan zan nire bigarren izendapena.
|
|
|
Hurrengo egunean, monja frantsesak esaten jakenek Durangon dauken Nevers ikastetxeko eleizatxuan emon neban Meza barria, Jose Maria Dañobeitiak eta Karmelo Etxenagusiak, abade zaharrak eta gazteak, zuzentzen ninduela edo laguntzen eustela. Oraindino ez egoan orduan mezea abade batek baino gehiagok emoterik,
|
handik
urte gitxira Kontzilioak onartu arte.
|
|
|
Nausitxuen kopea, kategoria gehiagokoa, Zamora abizena eukan gure auzoko mutil bizkorrari emon eutsen.
|
Handik
urte gitxira hil zan.
|
|
|
Zergaitik ete dok ba?
|
Handik
urte gitxira, ni Elorrion nengoala, eurei ezkontza bedeinkapena emoteko deia izan neban. Aurretik be, pasadizo ha jazo izan arren, lagun handi nintzan eurekin.
|
|
|
Honek," Neuk be bai zu, lobatxu maite" erantzuten eutsanean, zelako barreak egiten ebezan etxebarritarrek eta beste herrietako ezagutzen ebezanek. Ondo gogoratzen naz benetako bizitzan,
|
handik
urte gitxira, neu joan nintzala, hanka bat igeltzatuta nebala, eurak ezkontzera.
|
|
2012
|
|
|
Baina, larriena, zalantzarik gabe, GIBaren [giza immuno eskasiaren birusaren] transmisioa izan zen; azkarra eta geldiezina. 1985ean dokumentatu zen Euskal Herriko lehen infektatua;
|
handik
urte gutxira, ia infektatu gehien zuen herrialdea zen Europan. GIBaren ustekabeko gorakadak ekarri zuen elkartearen sorrera, beraz.
|
|
|
Antonio de Truebaren obrek, oro har, XIX. mendeko Gaztelako eta Euskal Herriko nekazaritza giroa islatzea dute helburu; haren lanak industria iraultzaren eraginaren ondorioz galtzen ari ziren ohitura eta tradizioen aldeko aldarria direla esan genezake. Ez da harritzekoa, beraz, Antero Apaolazak horrelako testu bat hautatzea euskarara itzultzeko, hain zuzen ere industrializazioaren eraginez erdalduntzen ari zen XIX. mende bukaerako Euskal Herria arrisku horretaz ohartarazi nahi baitzuen, Txomin Agirreren Garoak edo Kresalak
|
handik
urte gutxira egingo zuten bezala. Apaolazaren itzulpena esanguratsua da, halaber, beste arrazoi batengatik, itzultzeko moduan egindako egokitzapenengatik, hain zuzen.
|
|
|
|
Handik
urte gutxira sortu zen Nafarroako Erresuma, Eneko Aritza buru.Estatu berria jaio zen berezko ezaugarri batekin: haren jatorrian ez zen izan herriinbaditzailerik, erromatarrek «barbaro»tzat hartutakorik, gainerako europar estatugehienetan ez bezala.
|
|
|
Tragediari usaina hartua bailion. Bere ezkerretara doan Josurekin, Joxemirekin eta beste askorekin batera egindako ahaleginari esker,
|
handik
urte gutxiren buruan euskarazko egunkariarekin gosalduko dute euskaldunek.
|
|
2013
|
|
|
Beste seme bat izan zuen harekin, hirugarrena, baina ezkontzak ez zuen askorik iraun. 1949an, bigarrenez banandu zen Lessing, eta,
|
handik
urte gutxira, seme gazteena hartuta Londresera joan zen, liburuetatik bakarrik ezagutzen zuen gizarte hura ezagutzera. Azken senarraren abizena, ordea, ez zuen inoiz utzi.
|
|
|
Ezkondu ginen. Eta tamalez
|
handik
urte gutxira hil zen gizajoa. Horregatik itzuli nintzen Euskal Herrira, artean zure aita mutil koskorra zela.
|
|
|
–Ni ibili nauk pixka bat munduan, eta bazakiat zertaz ari naizen: boteretsuenak ohi dituk, izan ere, inmoralenak??, nahiz eta, bere kritika hartan, beste pauso bat eman zuen
|
handik
urte gutxira, hain atera zuen bere onetik ETAk Yoyesen aurka egindako atentatuak: –Zer iraultza klase espero dezakegu ETAtik, etakide batek ama bat hil balezake, bere hiru urteko haurraren aurrean???.
|
|
|
Yourdon arg. Silent Circle: Silent Phone eta Silent Text Informatikaria eta segurtasun digitalean aditua Phil Zimmermann 1991n ospetsu egin zen komunikazio digitalen zifratze sistema asmatzeagatik, eta oso baliagarria izan zen
|
handik
urte gutxira Interneten erabilera zabaldu zenean: PGP (…) Pretty Good Privacy).
|
|
|
" Ni ibili nauk pixka bat munduan, eta bazakiat zertaz ari naizen: boteretsuenak ohi dituk, izan ere, inmoralenak...", nahiz eta, bere kritika hartan, beste pauso bat eman zuen
|
handik
urte gutxira, hain atera zuen bere onetik ETAk Yoyesen aurka egindako atentatuak: " Zer iraultza klase espero dezakegu ETAtik, etakide batek ama bat hil balezake, bere hiru urteko haurraren aurrean...?".
|
|
|
* Eskumikuarena, hain zigor larria garai hartan, laster konpondu zen, baina Rivera laguntza espiritualik gabe hil zen
|
handik
urte gutxitara, Colorado ibaiko Yumen 1781eko matxinadan.
|
|
|
Gainera, Kaliforniako lehenengo misio gunea ezarri zen.
|
Handik
urte gutxira, hantxe, San Bruno egondako tokian, fundatu zuen Aita Juan Maria de Salvatierrak Loretoko misioa, Baja eta Alta Californiako misio guztien burua eta ama izango zena. Izan ere, zibilek Kalifornia abandonatzea erabaki bazuten ere, San Brunon utzitako katekumenoen oroitzapenak lehenbailehen hara itzultzera bultzatu zituen jesuitak.
|
|
|
|
Handik
urte gutxira," euskararen unibertsoa" izeneko mugimenduaren inguruan talde zabal bat euskalgintzaren estrategiez ari ginela, denen arteko erakunde artikulatzaile bat sortzeko ideia garatu zen, eta une batean txosten bat egitea tokatu zitzaidalarik ‘Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua’ izena papereratu zen. Guatemalako maiak, gonbidatuta gure erakundeak bisitatzen dituztenean, txundituta geratzen dira euskalgintzako erakundeen gaitasunaz.
|
|
2014
|
|
|
Tolosa (Galia), 250 Saturnino misiolari erromatarra Akitaniara iritsi zen Grazio eta Dezioren kontsulgo urteetan. Fede kristaua hedatzeko predikatzen aritu zen Galian, Pirinioetan eta Iberiar penintsularen iparraldean, eta Tolosako lehen gotzaina izan zen,
|
handik
urte gutxira, 257 urte inguruan, paganoek martirizatuta hil zen arte. Horixe diote behintzat Surioaren Agiriek; beste iturri batzuek, San Saturninoren agiriek esaterako, predikaria K.o. I. mendean bizi izan zela diote.
|
|
|
Ordura arte beharren arabera produzitzen zen; orduz geroztik, eta gero eta modu basatiagoan «aurreraturiko» jendarteentzat, produzitu egiten da eta gero beharra sortu produziturikoa saltzeko. Emile Zolak,
|
handik
urte gutxira, «desioen trafikatzaile» deitu zien almazen handi haietako nagusiei. Produktuak tentaziotzat erabiltzeak mintzen zuen Zola.
|
|
|
Baina Bon Marché hartatik hasita, objektuen strip tease a praktikatzen hasten dira, biluzi eta jendearen begien aurrean jartzen, desiren pizgarri. Eta gainera,
|
handik
urte gutxira asmatu zuten nonbait kristalezko xafla eta erakusleihoak erabiltzen hasi ziren, tentazioa areagotuz. Prostituere k horixe esan nahi zuen latinez:
|
|
|
Eta bestelako programa politiko landurik gabe, gauetik goizera, sekulako boto sorta lortu zuten.
|
Handik
urte gutxira, ordea, urak ekarritakoak haizeak eraman zituen. Segur aski hain tonto tuntunak ere ez garelako.
|
|
|
|
Handik
urte gutxitara, 2003an, ezker abertzaleko alderdi eta erakunde politikoen legez kanporatzeak abiatu zituen, bat bestearen atzetik, eta horrela jarraitu izan dute ahal izan duten bitartean.
|
|
|
‘Literatur euskara laphurrtarr klassikoaren gain eratua’ (Villasante 1952).
|
Handik
urte gutxira, ordea, urte asko geroago Euskaltzaindiak onartuko zuen hizkuntz eredura lerratu zen.
|
|
|
Ez zuten seme alabarik, baina hiru iloba izan zituzten etxean. Zaharrena, osaba bezala soinujolea, Anbroxi,
|
handik
urte gutxitara etorkizunean Segoviako ihesean parte hartu zuen argiketariarekin ezkonduko zena. Gero, gu baino pittin bat gazteago zen Izaskun eta ondoren Izaskunen anaia, Joakintxo.
|
|
|
|
Handik
urte gutxira, ilunabar batean amarekin izeba Mariaren etxetik gurera gindoazela, ikusi genuen prozesio bat ari zela irteten katedraletik. Amak esan zigun eskuan zuzi piztuak zeramatzaten gizonak errezatzen ari zirela, komunistak jende zintzoa hiltzen ari zirelako.
|
|
|
Uda horretan antolatu zen ere Victoria Eugenia antzokian Francori eskainitako antzezlan bat. Bertan egon ziren, zerrendaren arabera, Carmen Francoren festan egondako asko eta, egunkariaren esanetan, antzokirako bidean, antzokian bertan eta handik etxerakoan, sekulako biba eta txaloak jaso zituen Francok, seguruenik
|
handik
urte gutxitara hiriko kaleetan entzungo genituen biba eta txalo bertsuak.
|
|
2015
|
|
|
Hori erosteko prozesua erabat iluna izan zela uste du Nagorek: " Lasarte Oriako Udalak emandako laguntzekin gobernuz kanpoko erakunde bat sortu zuten Somotoko alkate ohiak eta Urtxuegiak berak; gero, GKE horrek lursail bat erosi zuen eremu hartako ekonomia pizteko, abeltzaintza sustatzeko eta baserritarrei laguntzeko... eta,
|
handik
urte gutxira, Urtxuegiaren esku gelditu zen dena".
|
|
|
Gurutzi Arregi, manifestazino hori dala ta, parrokoak kendu egin eban Acción Católica ko presidente izatetik. Manifestazino haretan egon zan beste askoren artean Mikel Sáez de Cabezón, gero
|
handik
urte gitxira erretore izango zana Derioko Seminario Nagusian, eta ni bere laguntzaile.
|
|
|
Nire denporako gazte asko Durangon eleizara etorten zirean egunero mezea entzuten eta Gure Jauna hartzean.
|
Handik
urte gitxira panorama hori guztiz aldatu zan.
|
|
|
Baina ez nintzan hondinokarren Labayruko zuzendari. Zuzendaritza hartu neban
|
handik
urte gitxira, lau edo bost urtera. Baneukan beharra hemen bibliotekea zuzentzen.
|
|
|
|
Handik
urte gitxira, urteen inguruan, sartu zan euskerea Bilboko Escuela Oficial de Idiomas eritxanean. Eskatu egin euskuezan harako irakasleak.
|
|
|
Ez ezazu pentsa, dena den, hortik aurrera bere erasoetan moderatzen denik, aitzitik, behin eta berriro errepikatzen ditu, xehetasun berriak gehituz eta erantsiz. Hori da, gutxi gorabehera,
|
handik
urte gutxitara luteranoek errepikatuko dutena. Ba ote dago inor pentsatzera ausartzen denik den dena gezurra zela, arerio politikoen kalumnia hutsak?
|
|
|
Aranok, ordea, zinez maite ditu arrastotik kanpo dabiltzanak, beharbada bera ere ez delako ohiko bidetik ibilizalea. Ahoz aipatu zidan noizbait Lotsati delako hau, bion idazle garaiaren hasieran Argia ko erredakzioan topo egin genuenean edo, eta
|
handik
urte gutxira artikulu bat atera zuen haren gainean, berak sortutako Goierritarra aldizkariko lehenbiziko aleetako batean, 1990ean. Urte batzuen buruan beste agerkari baten sortzaile izan zen Arano, Ostiela zirikatzaile, heterodoxo edo dena delakoarena, eta hemen ere hasierako zenbakietako batean aurkeztu zigun Gurutz Sarasola zena, oraingoan Iñaki Segurolak idatzitako artikuluaren bitartez.
|
|
|
1965ekoa edo lehenxeagokoa izatea. Nolanahi dela, polita da paralelismoa, nola bakoitzak bere aurreko gerran jartzen duen erreferentzia, gaitzen jatorria eta hizkuntzaren galbidea abiarazteko; paralelismo tristeagoa da ohartzen bagara, bien kasuan,
|
handik
urte gutxira hasiko zela beste borrokaldi gogor bat. Txirritaren kasuan gerra zibila, hainbat heriotzaren eta zoritxarren sorburua; Txikiaren kasuan, gerra izen ofizialik ez daukan gatazka, oraindik ere aldian aldian odola isurarazten segitzen duena.
|
|
|
Hamar urteko ibilbidearen buruan argi ikusi zuen hori Atxagak, baina hamar urte lehenago ez zeuden hain argi gauzak, ezen jada ikusia dugunez, Hego Euskal Herrian 1976an Zeruko Argiak Euskal Kazetaritzaren Urtea aldarrikatuta euskara hutsezko prentsaren estrategikotasuna berretsi zuen bitartean, hilabete batzuk geroago Garaia, Berriak eta Punto y Hora sortu ziren, eta Deia eta Egin 1977an, eta Ere 1979an. Horrek guztiak kinka larrian utzi zuen euskara hutsezko prentsa (publizitatea, kazetariak eta irakurleak ebatsi zizkiolako, besteak beste); esanikoaren erakusgarri, Goiz Argi eta Anaitasuna
|
handik
urte gutxira desagertu izana, eta baita Zeruko Argiak berak bizi izandako trantze larria ere, harik eta, jabez aldatuta eta kooperatiba egituraren aldeko hautua eginda, Argia bihurtu eta burua altxatzen hasi arte.
|
|
|
Ez gertakari horretaz ez gizon hartaz. Gure aita, seme bakarra zena, amona hil ondoren gaixotu eta
|
handik
urte gutxira zendu zen. Inoiz ez nuen galdetu; inoiz ez nukeen galdetuko.
|
|
|
Duela hamabost urteko lehen truke hartan Idurre izan zen ikasle antolatzaile motorretako bat, eta bere mutila zen Ander.
|
Handik
urte gutxira atxilotu zituzten biak, eta Idurre hurrengo egunetan atera bazen ere, urte batzuk barruan egin zituen Anderrek. Hiru umeren guraso dira orain.
|
|
2016
|
|
|
Ez dakigu noiz abiatu zen Pekinetik, baina 1266an iritsi zen Pertsiako Ilkhanerrira, zehazki Bagdadera.
|
Handik
urte gutxira Marko Polo merkatari veneziarra ere handik pasako zen, baina kontrako noranzkoan; bi bidaiariek ez zuten sekula topo egingo.
|
|
|
Horrela izanda, bere lanari sendo lotu zitzaion, 1839 urtearen abuztuaren 31n Bergarako besarkada sonatua jazo arte. Hiru hilabete beranduxeago, eginiko ekintza guzien oroigarria eskaini zion erreginari, baina bere ahaleginak oso eskertuegiak izan ez baitziren edo,
|
handik
urte gutxira liburu bat osatu zuen denaren berri emateko asmoz: Memoria dirigida al gobierno español sobre los planes y operaciones puestos en tjecucion para aniquilar la rebelion en lasprovincias del norte de España, Okzitaniako Tolosan agerrarazi zuena Henaulten moldiztegian 1841 urtean, eta hiru urte beranduxeago bigarren agerraldi batean Madrilgo Narciso Sanchizen etxean.
|
|
|
Lan eskasa zukeen, nonbait, halako toki txairo baino txiroan, eta 1596 urtean Orreagara jo zuen, bi urte beranduxeago bertaniko anaidegoan profesioa eginez.
|
Handik
urte gutxira, hau da, 1609 urtean hain zuzen ere, lic. subprior bezala agertzen zaigu agirietan. Bederatzi urte beranduago, Felipe III.a erregeari Orreagako prioretza edo La Olivako abade titulua eskatu zion; alabaina bere eskakizunak oso adituak ez omen ziren izan, hala iduri nonbait, eta 1625 urtean betetzen zuen kargu berean zendu zen.
|
|
|
Ixabelena bai, hasieratik antzeman nuelako harengan aurrendarien jokaera. Beste norbaitena ere bai, Maite Arizagarena,
|
handik
urte gutxira minbiziak jota hil zenarena.
|
|
2017
|
|
|
mutiko koxkorrak ginela hil zen, eta gogoan dauzkat negar saio luzeak, hileta meza are luzeagoak, maisuen hitzaldiak, herrira etorri ziren jaun handi haien auto beltz are handiagoak... Eta gero,
|
handik
urte gutxira, monumentu bat eraiki zioten, eliza ondoan paratu zutena, Espainia salbatu eta goratu zuen haren betiko oroigarri.
|
|
|
Hurrengo udan Idoiari hirian gelditzen utzi zioten.
|
Handik
urte gutxira, Aitorrek eta biok ere udako etxera joateari utzi genion.
|
|
|
Alde batetik, Francoren heriotzaren ostean, hiru urteko epean, aurreko sistema politikoa itxuraldatu egin zen Espainian, eta demokrazia liberal homologatuen bidean jarri zen Konstituzio berriaren onarpenarekin. Beste alde batetik,
|
handik
urte gutxira, Gerra Hotza deitutakoaren amaiera jazo zen. Dakigunez, 1980ko hamarkadaren amaieran, Sobietar Batasuna eta bere inguruan eraikitako egitura kolapsatu egin ziren.
|
|
|
Han ezagutu zituen Soto la Marinatik bizirik irten ziren Minaren soldadu apurrak.
|
Handik
urte gutxira, Espainiako morrontzatik Mexiko askatu ondoren, Bustamantek berak17 bizi izandako iraultzari buruzko historia idatzi zuen eskutitzen bidez 1821etik 1832ra bitartean. Bustamantek bere Cuadro Historico an jaso zituen Xabier Minari buruz herriak kantatzen zituen bertso batzuen hasiera:
|
|
|
|
Handik
urte gutxira, gazte hura berekin eramateko beste aukera bat ageri zitzaion Herioari. Espainiako erregearengandik ihes egin ondoren, hura bezalako beste gazte batzuekin preso zegoela Donapaleun, Fernando erregeak hiltzaile aldra bat bidali zuen haren bila, hilik edo bizirik Espainia aldera eramateko.
|
|
|
Eskaintza bakarra Migel Lardizabal Indietarako ministroak Xabier Minari egin zion, Ameriketara bidali nahi izan baitzuen insurjenteen kontra borrokatzera.
|
Handik
urte gutxira, Mina Ameriketara abiatuko zen, baina insurjenteen aldeko borroka egitera.
|
|
|
Konstituzio horretan Mexiko independentea eratzeko oinarriak ezarri ziren, zeinetan nazio mexikarrak errepublika itxura hartzen baitzuen eta esklabismoa erabat gaitzesten baitzen.
|
Handik
urte gutxira Xabier Mina Mexikora joango zen haren independentziaren alde borrokatzera.
|
|
|
Murat mariskalaren krudelkeriak eskola ekarri zuen.
|
Handik
urte gutxira, 1811n, Xabier Mina Vincennesen preso zegoela, Reille konde Nafarroako gobernadoreak antzeko bando bat argitaratu zuen Espozen gerrillariak izutzeko asmoz. Eta Espozek era berean erantzun zion, bere oroitzapenetan idatzi bezala:
|
|
2018
|
|
|
Hamar urterekin hartu zituen lehenengoz buruhandia eta maskuria Pepe Txabillok. Hamazazpi urte inguru zituela hartu zuen erraldoia sorbalda gainean, eta
|
handik
urte gutxira, taldearen arduradun bihurtu zen. Egun, karguaren lekukoa Oskar semeak hartua daukan arren, buruhandi eta erraldoiekin lotura estua izaten jarraitzen du Pepek.
|
|
|
–Ezkontza, beraz, kontratutzat jo behar dugu, baina ez kontratu ohikotzat, baizik eta sui generis kontratutzat, baldin eta nolabaiteko kontratutzat hartzerik badago, bederen; alegia, bere baldintzak inposatzen dituen harreman solemne batean sartzeko hitzarmentzat jo behar dugu?.
|
Handik
urte gutxi batzuetara, 1888an, honela ezarri zuen Estatu Batuetako epaile batek:
|
|
|
|
Handik
urte gutxi batzuetara, Daniel Defoek idatzi zuen berak ez zuela uste, familiari lotutako aprendizen egoera eta ezkonegoera berdin diseinatuta, zeudenik, eta erantsi zuen, emaztea etxeko zerbitzari goren gisa baino?
|
|
|
Orduan, herrialde osoko zerbitzari jangeletan bolo bolo ibiliko dira denetariko zurrumurruak; esaterako, holako edo halako pertsonaia itzaltsua hurbildu zaiola, edo maila goreneko zenbait etxe lehian ari direla beraren zerbitzuak eskuratzeko ordainsari erabat erogarriak eskainiz. Eta zer gertatzen da
|
handik
urte gutxira. Bada, pertsonaia miresgarri horri narraskeriaren bat leporatzen diotela, edo beste edozergatik bere nagusien konfiantza galtzen duela, eta bera famatu zen etxetik alde egin behar duela eta handik aurrera beraren berririk ez dela.
|
|
|
musde Dexesek semetzat eduki zuen Mugarre umezurtza haurretan.
|
Handik
urte gutxitara, matxinakide biak, inork ezagutzen ez dituen arrazoiengatik liskartu ziren, eta Mugarrek, atzerrian kabalistika, alkimia eta eskrima ikasten pare bat urte eman ondoren, hirira itzu  li, eta, laster, Erregeren esanetara jarri zituen jakituria eta ezpata. Musde Dexes laineztuta zegoen, haserre bainoago, Mugarrerekin, eta ez zituen jokabidea eta eraso moduak deus handirik aldatu bi urte haietan.
|
|
|
German Sanchez Espeso Iruñean jaio zen 1940ko urtarrilaren 22an. Iruñeko Jesuitetan ikasi zuen eta 1957an konpainia honetan sartu zen, nahiz eta
|
handik
urte gutxi batzuetara atera (Manuel Iribarrenen iritzi beti neurritsu eta zuhurraren arabera: " conocida su novela, no era dificil de prever").
|
|
|
Bizitzak nora eramango gaituen jakiterik ez dagoenez,
|
handik
urte gutxira beste mota bateko biktimen errealitatea ezagutzea egokitu zitzaidan. Opuseko Unibertsitatea ezusteko aurkikuntza zen, zentzu guztietan, ni bezalako 18 urteko mutikoarentzat.
|
|
|
Horrela, Iruñeko VI. Aste Sozialean (1912) finkatutako sentiberatasun horrek akuilaturik, 1915ean Sindikatu Katoliko Libreak sortu ziren, eta izenak berak dioen bezala, langile elkarte kristau horizontalak ziren, betiere aldarrikapenean oinarriturikoak.
|
Handik
urte gutxira, hiriburuko sindikatu libre horietako kideak beste elkarteetakoak bezainbeste ziren, hau da, erresistentziako elkarteetakoak eta La Conciliacion erakundekoak bezainbeste, eta ia ez zen langilerik aldatu elkarte horietatik sindikatu berrira (S. Carrasco, 1986, 53).
|
|
|
Euskaldunen exilioak ez du ia etenik izan XX. mende osoan. Bigarren Mundu Gerra bukatu ondoko urteetan ere izan ziren errefuxiatuak kontuan hartuz, ez ziren hamar urte baino anitzez gehiago iragan ETAko lehenbiziko kideak (Txillardegi, Julen Madariaga, Federico Krutwig...) Lapurdira joaten hasi bitartean, 1961ean.306
|
Handik
urte gutxira, 1969an, Telesforo Monzonek eta Piarres Larzabalek Anai Artea elkartea sortu zuten Donibane Lohizunen, iheslari belaunaldi berriari harrera egiteko. Urte berean, Euskal Herri kontinentaleko 96 apaizek errepresio frankistaren kontrako adierazpen bat argitaratu zuten, errepresio hura pairatzen zuten euskaldunen alde eginez.
|
|
2019
|
|
|
Behin hitz egin zion aitak serio, eta ongitxo eman behar izan zion Txefek arrazoia,
|
handik
urte gutxira!
|
|
|
Laster baztertu nuen.
|
Handik
urte gutxira Rosa Chacelen gaztelaniazko bertsioari ekin nion: lodi likitsa sentitu nuen kontakizuneko bero Â
|
|
|
|
Handik
urte gutxira, bizitzak ostera ere Florinak eta biok elkar ikusteko parada eskaini zigunean, Madrilen oraingo honetan, nik aitortu egin nion Alonsorekin izan nuen flirt igarokorra, hori entzuteak Florinari jada ez zionean batere axola. Eta jada batere axola ez zuenez, Florinak Mexikon Alonsorekin, nik baino denbora luzeagoan, izan zuen erromantze haren xehetasunak kontatu zizkidan.
|
|
|
Bizitzak, ordea, jira-bira asko ematen ditu eta
|
handik
urte gutxitara lehen intsumisoen kasuak ezagutu genituen, bai eta kontzientzia objektoreak ere. Geroago, talde antimilitaristek lortu zuten soldaduskaren kontrako mezua txertatzea jendartean eta, ondorioz, 2002an bertan behera utzi zuen Estatuak derrigorrezko soldaduska (bakea defendatzeko gerlari profesionalak ditugu ordutik).
|
|
2020
|
|
|
1988an 350.000 kasu zeuden munduan; 2013an, berriz, 416 Beherakada hori txertaketa kanpainei esker lortu da. Hain zuzen, Jonas Salkek garatu zuen polioaren aurkako lehen txertoa, 1950eko hamarkadan, eta,
|
handik
urte gutxira, Albert Sabinek ahoz hartzeko txerto bat garatu zuen. Birus moteldu batekin dago egina, behin baino gehiagotan eman behar da eraginkorra izan dadin, baina immunitate iraunkorra eragiten du.
|
|
|
Egun hartan amestu ere ezin izango nuen egin
|
handik
urte gutxira bertan lan egingo nuenik, eta oso pozik gainera. Asko zor diot ETBri.
|
|
|
«Haren obra ezagutzea laino artean argia topatzea bezala izan zen».
|
Handik
urte gutxira egin zuen zinemarako jauzia. «Ibilbide osotik, Estatu Batuetako telebistarako egindako bi film ditut bereziki gogoan, The Passion of Ayn Rand eta The Roman Spring of Mrs.
|
|
|
Barojaren nobeletan, ingurunera moldatu gabe eta beren buruarekin kontraesanean bizi diren pertsonak agertzen dira, bazterrean daudenak, hego haizearekin batera bi aldiz pentsatu gabe hara eta hona hegaldatzen direnak. Bada, Espainiako Errepublikaren aldarrikapenak eta,
|
handik
urte gutxira, gerra zibilaren hasierak egoera aldakorretara egokitzeko duen gaitasuna probaraziko diote Barojari.
|
|
|
Kanpotik entzuten nuen barruko gizonezkoen berbaroa". Orduantxe ikusi zuen Manuelak lehenengoz
|
handik
urte gutxira euren galbidea izango zen lantegi ezkutu hura. " Hamazazpi urte bete nituen egunean, lantegiko atean mutil gazte bat ikusi nuen, Martin Arana.
|
|
|
Bietan gazte gazte ageri zen.
|
Handik
urte gutxira sindikatuko aldizkariko gizon bat joan zen behin meategiko ahora, taldeari argazki batzuk atera nahian. Berak ezetz, ez zela feriako tximinoa argazkietan aurpegia ikatzez belztua eta irribarretsu ateratzeko.
|
|
|
Askoz zuhurrago jokatu zuen Darrigolek (1827)
|
handik
urte gutxira. Diskurtsoko osagaiak aztertzea, zer forma hartzen duten eztabaidatzea ez da nahikoa:
|
|
|
Eta
|
handik
urte gutxitara, gaixotu egin zen gure ama.
|
|
2021
|
|
|
Murgiltze horrek niri inplikazino handiagoa ekarri eustan, eta 1995ean, Bizkaiko Bertsozale Elkartera ailegau nintzan, zuzendaritzako partaide izanez.
|
Handik
urte gitxira, Bizkaiko Bertsozale Elkarteko Lehendakari izentaua izan nintzan. Hamabi urtean iraun neban hor.
|
|
|
Gure arbasoen hezur metatuak gordetzen zituen lur hark ez zuen toki gehiago hilerrian, eta zementuzko nitxoak eraikitzea erabaki zuten. Haatik, datuek iragartzen zuten
|
handik
urte gutxira kanposantuan berriz ere gainpopulazioa gertatuko zela.
|
|
|
|
Handik
urte gutxitara, prentsak dioenez, ekintzak utzi zituzten bere kabuz eta Erakundeari armak itzuli. 1989an izenak ageri eta atxilotu zituzten.103
|
|
2022
|
|
|
|
Handik
urte gutxira," Estatuak" saila desagertu zen, eta Frantziako eta Espainiako berriak, munduko beste edozein herrialdetako berriak bezala, nazioarteko sailean sartu zituzten. Aldaketa haren ondotik, Allandek munduko edozein berriri buruz idatzi zuen.
|
|
|
Ziotenez Erregek Amabirjina eta Haurra imaginaren ibi aldeetan aurkitu zituen bi animaliak, zapelatza eta eperra, lapiko batean lore sorta usaintsu bat, kandela eta kanpaia. Leku hartan, monasterio, eliza eta erromesentzako ostatu bat eraikiko zituen
|
handik
urte gutxitara. Erresuma osoan zabaldu zen Erregek kobazuloan loak hartuta amestu zuela musulmanak garaituko zituela eta Kalagorri konkistatuko zuela.
|
|
|
Jalil eta Ismail joan zirenean diru dexenterekin joan ziren, baina baita Azenariren eta lagun askoren esker ona jasota.
|
Handik
urte gutxitara itzultzen saiatuko zirela agindu zieten artisau berriei eta Azenariri.
|
|
|
Zorionez,
|
handik
urte gutxira, Manexen aitak hitzarmen bat egin zuen ondoko baserritarrarekin, eta, harrezkero haren belaze batean zehar ibili ziren belarra eramaten etxera, behiekin; aldapa askoz ere etzanago eta samurragoa zen, eta, behiek ez zuten pasatu behar izan gehiago halako nekaldi eta supliziorik. Lasaitu ederra hartu zuten animalia haiek eta baita Manexek ere.
|
|
|
Bezeroek gainerako prostitutei halako hiru edo lau ordaintzen zioten, haurra zelako.
|
Handik
urte gutxira hil zen, sexu bidez kutsaturiko gaixotasunen eraginez.
|
|
|
Batzuetan ni eta nire sokakoak izan gara egur emaile; bestetan, kristorenak eta bost jasan ditugu. Adibidez, ETAren Bosgarren Asanbladan, ETA Zaharra eta ETA Berriren zatiketa ondoren, ETA Zaharrean geratu ginenok nola zafratzen genituen ETA Berrikoak (hitzezko erasoa, inoiz ez fisikoa); eta
|
handik
urte gutxira, medizina bera probatu nuen ETA Seigarrenean. Traidoreak omen.
|
|
|
Larria da. Duela ez hainbeste urte hiesa homosexualen minbizia zela esaten zuten, eta
|
handik
urte gutxitara gehiago izan ziren gaixotasuna izan zuten heterosexualak gayak baino. Grabitatea grabitate denetik, bota duenaren aurpegira erortzen da gorantza botatako txistua.
|
|
|
36.000 inguru.
|
Handik
urte gutxira, 100.000 «Lasaitu handia hartu nuen orduan: ' Balio izan dik, zerbaitetarako balio izan dik', pentsatu nuen», azaldu du Oterminek:
|
|
|
Hasiera batean, polemikaz beteta ireki zituen ateak meskitak, zenbait herritarrek sinadura bilketa abiatu baitzuten meskita ez irekitzeko eskatuz. " Kontuan hartu behar da 2001eko irailaren 11n Al Kaedak atentatuak egin zituela New Yorken eta Washingtonen, eta
|
handik
urte gutxira, 2004ko martxoaren 11n Madrileko atentatuak gertatu zirela. Horrek islama jomugan jarri zuen eta guztiz aldatu zen gizarteak musulmanon inguruan zuen iritzia".
|