|
2010
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herrian sortu direnek talde handiena osatzen dute, 250 ikasle (%47). Hego Euskal Herrikoak aldiz guti dira, 16 ikasle (%3), talde ttipiena.
|
|
|
Erdia Hendaiako gau eskolan da, 8 ikaslekin.
|
Euskal
Herrian sortu direnak 266 dira orotara, ikasleen %50.
|
|
|
Horiek 159 dira (%30). Beraz Frantziakoak 231 dira orotara, %44 (Ipar
|
Euskal
Herrian sortu direnak kontuan ez hartuz beraz).
|
|
|
Sorlekuaren arabera sailkatuz, Ipar
|
Euskal
Herrian sortu direnek talde handiena osatzen dute (%47), Hego Euskal Herrikoek talde ttipiena (%3).
|
|
|
Ikasturte oroz eta beraz orokorrean, emazteen kopurua gizonena baino handiagoa da.
|
Euskal
Herrian sortu ikasleena ikasle etorkinena baino handiagoa da. Baina ezberdintasunak ttipituz doaz bi multzo horien artean.
|
|
|
Sarrera atalean etorkinak hola definitu ditugu: Euskal Herrian, Ipar Euskal Herrian nahiz Hego
|
Euskal
Herrian sortua ez den jendea. Euskal Herrian sortu dena bertakoa, herrikoa da.
|
|
|
Euskal Herrian, Ipar Euskal Herrian nahiz Hego Euskal Herrian sortua ez den jendea.
|
Euskal
Herrian sortu dena bertakoa, herrikoa da.
|
|
|
Balizko errorea izan ezik nola esplikatu hori?
|
Euskal
Herrian sortu direla, behar bada urte anitz iragan, baina gero joan direla eta duela guti berriz jin direla litzateke arrazoia.
|
|
|
familia euskaldunak, linguistikoki mistoak eta erdaldunak. Bereizi ditugu
|
Euskal
Herrian sortu ikasleak eta kanpotik datozenak. Emaitzak zenbaki gordinetan eta ehunekotan agertzen dira.
|
|
|
Ikasturte batetik bestera,
|
Euskal
Herrian sortu diren ikasleen familietan, gero eta giro erdaldun guttiago dira: %23 1995, %15 2002, %11 2008.
|
|
|
Hiru ikasturteetan zehar, familia euskaldunen eremuan
|
Euskal
Herrian sortuak diren ikasleak beti gehiengoan daude ikasle etorkinei konparatuz. Bainan bilakaeran herriko ikasleak gero eta gutiago dira, ikasle etorkinak gero eta gehixago direlarik.
|
|
|
Eta denbora berean, familia erdaldunen eremuan ikasle etorkinak beti gehiago dira,
|
Euskal
Herrian sortuak diren ikasleei konparatuz. Bainan bilakaeran bi kurbak, etorkinena eta herritarrena, gain behera doaz eta bien arteko ezberdintasuna handitzen da:
|
|
|
AEKko ikasleen familietako hizkuntza giroa euskaldunago da
|
Euskal
Herrian sortu direnetan eta erdaldunago ikasle etorkinetan. Ikasturte batetik bestera herriko ikasleen familiak gero eta (linguistikoki) mistoagoak dira:
|
|
|
lehenik euskara lagunartean eta gero euskara lankideekin. Ingurune bakoitzean
|
Euskal
Herrian sortu ikasleak eta ikasle etorkinak bereiziko ditugu eta emaitza gordinak ehunekotan ezarriko.
|
|
|
2002 ikasleetan
|
Euskal
Herrian sortu ikasleen laurdenak ez du lagun euskaldunik, eta ikasle etorkinen heren bat kasu berean da. Euskaldun batzuk dituzten lagunarteak dira gehienik gertatzen bi multzoetan, bi herenak herriko ikasleetan eta erdia baino gehiago etorkinetan ere.
|
|
|
|
Euskal
Herrian sortuak diren ikasleak (urdinez) ikasle etorkinak (gorriz), baino gehiago dira bi ikasturteetan: 2002 323 versus 256, 20082009an 437 versus 406 Ondorioz lagunarte erdaldunetan (1) ikasle etorkinak bi ikasturteetan gehiago dira ehunekotan:
|
|
|
Oro har, nabari da
|
Euskal
Herrian sortuak diren ikasleen lagunarteak ikasle etorkinenak baino euskaldunago direla. Alde batetik herriko ikasle gutiago dabiltza lagunarte osoki erdaldunetan:
|
|
|
2008 ikasturtean badaude lankidego euskaldunak multzo ttipiena bada ere; gainera lankidego doi bat euskaldunek osatzen dute multzo jendetsuena. Multzo guztietan
|
Euskal
Herrian sortuak diren ikasleak etorkinak baino askoz gehiago dira. Ikusi dugu ehunekotan ezarriz ezberdintasuna bizpahiru pundukoa dela multzo bakoitzean, euskaldunak erdia diren multzoan salbu.
|
|
|
Nolazbait egoera soziolinguistikoa da aldatu dena, adibidez euskarari buruzko aldekotasuna. Eta horretan AEK erakundeak badu bere eragina, 1969az geroztik Ipar
|
Euskal
Herrian sortu duen dinamikari esker.
|
|
|
Jatorriaren aldetik:
|
Euskal
Herrian sortuak 220 (%44), etorkinak 281
|
|
|
Euskal Herrian bizi garaKultura aberatsa, izpiritu irekiduraOndareari, jatorriari atxikiakFamilia eta gizarte komunikaziorakoHaurra
|
Euskal
Herrian sortua delakoEuskara Herrian integratzekoEuskara ez dadin galBaliagarri lanbidearentzat, lanerako
|
|
|
Alabaina laginako lekukoak sailkatuak izan dira hiru kategoriatan: tokikoak(
|
Euskal
Herrian sortuak), kanpokoak (Euskal Herritik kanpo sortuak), tokikoak baina guraso bat edo biak kanpokoak. Hemen tokikoak eta kanpokoak konparatuko ditugu, bi zati bakarrik hartuz euskal nortasunaren baldintzak eta euskara ikasteko motibazioak.
|
|
|
1
|
Euskal
Herrian sortua izan2 Euskaraz hitz egin3 Arbaso euskaldunak ukan4 Euskal Herrian bizia eta lana5 Euskal herritar izan nahia6 Euskal Herria defendatu7 Deitura euskalduna ukan8 Euskal arte bat praktika9 Euskal kiroltzale izan
|
|
|
Aipamen hau frantsesetik euskarara itzulia da. Egia da etorkinentzat bai eta ere
|
Euskal
Herrian sortuak diren askorentzat.
|
|
|
2001ean CSA iritzi azterketa erakundeak inkesta bat egin zuen 3 urte eta gazteagoko haurrak zituzten gurasoetan, Hiri Elkargoak eta Hezkuntza Ministeritzak eskaturik. Laginan zeuden 501 gurasoetan %56 etorkinak ziren eta, %44
|
Euskal
Herrian sortuak. Lehen galdea zen« Nahi zenuke zure haurrak, euskara ikas dezan eskolan?
|
|
|
Haurra
|
Euskal
Herrian sortua
|
|
|
|
Euskal
Herrian sortuak 219 %44Euskal Herritik kanpo sortuak 280 %56
|
|
|
Lehena, ikastolen sorrera Hego Euskal Herriko lau herrialdeetan eragin zuena, Bilbon eta Donostian hasi eta Iruñea eta Gasteizeraino luzatzen zen lur eremuan. Bigarrena, ikastolak Ipar
|
Euskal
Herrian sortu zirenekoa. Eta hirugarrena, ikastolen jaiotza Iruñetik eta Gasteiztik hegoaldera ahalbidetu zuena.
|
|
|
Erakunde berri horrek Europako kooperatiba izaera izango zuen, zuzendaritza bakarrarekin, eta gogoeta prozesuak iraun bitartean Elkargoa izenarekin bataiatu zuten. Hala, ikastolena
|
Euskal
Herrian sortuko zen lehenengo kooperatiba europarra izango zen. Euskal Herri osoko ikastola guztiak erakunde bakar batean zuzenean bazkidetuta bilduko zituen egitura berriak, hots, ikastola bakoitzak harreman zuzena izango zuen erakunde berriarekin.
|
|
2013
|
|
|
Are gehiago, Frantziako prentsaren askatasunaren legea baino urte franko lehenago ere ahalegin batzuk egin ziren. Eta lehenbiziko liburua (Bernat Etxepareren Linguae Vasconum Primitiae, 1545) Ipar Euskal Herrian idatzia izan zen gisan, prentsaren aro berriko lehenbiziko agerkariak ere Ipar
|
Euskal
Herrian sortu ziren.
|
|
2015
|
|
|
Ondorioz, Antologia honetarako ez dira hautatzen, ezta ere, Euskal herritarren beste literaturak/ Las otras literaturas de los vascos/ Les autres littératures des basques/ Basque people, s other literatures < www. basqueliterature.com> delako multzoan sailkatu ohi diren testuak.
|
Euskal
Herrian sortu izan da eta sortzen da, besteak beste, gaztelaniaz eta frantsesez idatzitako literatura. Baina irlandera/ gaelerazko literatura eta Irlandako literatura, frantsesezko literatura eta Frantziako literatura, finlandiera/ suomierazko literatura eta Finlandiako literatura, gauza bera ez diren moduan, Euskal Literatura eta Euskal Herriko literatura, edo literaturak?
|
|
2016
|
|
|
Instituzioen laguntza bilatzen zuen, ikerketa eremuak eta mugen gainditzeko antzerkia diruz lagundu behar zela defendatu zuen. Ildo inportante bat izan zen Parisen inguruan, baina horrek gutxi zuen ikustekorik Ipar
|
Euskal
Herrian sortu zen horrekiko, ez bada heziketa herrikoi moduan ikusten zela parrokietan egiten zen lana.
|
|
|
Gerlatik landa, Ipar
|
Euskal
Herrian sortuko den kemena Elizak zuen eraginari esker piztu zen. Elizak eskaintzen zuen antolaketari esker abiatu zen.
|
|
2019
|
|
|
|
Euskal
Herrian sorturiko metodologia hau hizkuntzen egoera zertan den ezagutzeko erreferentzia bihurtu da, eta ezinbestean kontuan hartu beharreko datuak eskaintzen dizkigu. Gaur egun, erabat baliagarria da euskararen egoera diagnostikatzeko eta funtsezko bihurtzen da hizkuntzaerrealitatea ezagutu edota planifikatu nahi duen edonorentzat.
|