|
2000
|
|
|
Abertzaleen arteko gutxieneko akordio baten ondorioa izango da; hor, ordea, hutsune edo gabezia bat daukagu.
|
Eman
dezagun testuinguru horretan su eten berri bat datorrela. Ezin duguna da su eten hori baldintzatu batzuek eta besteek.
|
|
|
|
Eman
diezaiogun begirada bat psikodramaren historiari, zertan datzan ulertzenongi lagunduko baitigu.
|
|
|
Zerga biltzeantolatzaillez gain, hizkuntza dala erresumaren instituzio nagusia eta sustraiezkoa.Eta hau betidanik, baiña erresumaren aginpidea gotortu ala, gero eta finkatuago etanabarmenago gaur agertzen dala.
|
Eman
dezagun hizkuntzaren batasun indarrarenbalioaren ohartzapena berria dala. Baiña, halere, konturatu gabe, edo erdizka baizikez konturaturik ere, erresumak betidanik izan du hizkuntza politika bat?
|
|
|
Estatua eta honen kontrolpean dagoen lurraldeko populazioa finkatzea dugu helburua; Estatu espainiarrak espainiarrak omen ziren herritarrekin harreman erregularra sortzen zuen bere ordezkarien bidez (postaria, soldaduak, polizia, irakaslea,...), eta harreman hori eta harremanean sortzen zen komunikazioa, hizkuntzaren bidez gaztelaniaren bidezizango zen nahitatez.
|
Eman
dezagun hemen arrazoi operatiboak jokatzen duela, baina operatiboa izanik ere, ezin da ukatu Estatuaren eta populazioaren arteko lokarria dagoela; eta, esango genuke, bi instantzien arteko identifikazioa ere sortzen dela, espainiarrak omen diren herritarren artean batasun ezaugarria sortzen baita, kolektibitate sentimendu bat. Gaztelaniak izan ezik, beste inongo hizkuntzak ez luke eskolan lekurik izan behar, ezta Estatuarekin harremanetan jartzeko aukerabiderik ere.
|
|
|
Carnapek esan bezala, strictu sensu hitz segida batek ez du zentzurik hizkuntza zehatz baten barruan proposizio bat ez duenean osatzen.
|
Eman
dezake itxuraz hitz segida hau proposizio bat dela; kasu honetan sasiproposizioa deituko diogu.57
|
|
|
|
Eman
iezadazu maitasunaren
|
|
2001
|
|
|
Igande gauean Arnaldo Otegik defraudatu egin gintuen, baina horretan ere esperantza eduki nahi nuke.
|
Eman
diezaiogun hor ere aukera pertsonari. Mezua, posizioa, tonua, jokabidea... dena ipini du azpikoz gain Ezker Abertzaleak ETAk tregoa haustea erabaki zuenetik.
|
|
|
|
Eman
ezazu ezbeharrari buruzko informazio zabal zabala, gorabeherak eta xehetasunak ahaztu gabe.
|
|
|
|
Eman
dezagun H delakoa soberakina duen herrialde ez zordundu bat dela.
|
|
|
Ze efektu egingo dio idiolekto horrek pertsona normal bati?
|
Eman
dezagun:
|
|
|
|
Eman
dezagun, beraz, badela eta izan dela, gutxiengo hiztun bezain jakintsu eta gehiengo mutu bezain ezjakinari lotzen bagatzaizkio. Zalantzati agertuko litzaizkiguke, haatik, baita baikorrenak eta arrandi  tsuenak ere, literatura horren hedadura eta aberastasunaz balute hizpide.
|
|
2002
|
|
|
Par.
|
Eman
dezagun agirikotzat hau, eta azter dezagun orain, batek iraun dirauela uste izanik, batari buruz bertze diren gauza hekiek, begitarte berri azaltzen deraukutenz, ala ikhustera onhesgarria lehen adiarazi duguna den soilik.25
|
|
|
|
Eman
dezagun orain bigarren urratsa. Zilegi da publizitatearen aurrean publizitatea besterik ez aurkitzea; baina, zilegi bekigu, arren, publizitatearen azpian beste mundu bat deskubritzen ahalegintzea, saiatzea.
|
|
|
Eta garbi zagon hirekin txora txora eginda dagoela.
|
Eman
ezan berarekin buelta bat, eta zorte pixka batekin Alex ahaztu egingo zain.
|
|
|
|
Eman
dezagun mendian basurdea ikusi duela. Nagusiak ihes egiten badu, berak ere bai seguru asko.
|
|
|
Argi dago, nire ustez, ikasketa horiek eskaintzeko ardura nagusia herri erakundeei egokituko litzaiekeela; herri erakundeek, beraz, unibertsitatearen autonomiarekiko begirunerik ez lukete izan honelako kasu batean.
|
Eman
dezagun, bestalde, EuskalHe rriko unibertsitate batek ere ez duela euskarazko ikasketarik eskaintzen edo ez duela egiten gizarteak eskatzen dion neurrian. Kasu horretan ere, herri erakundeen ardura izan litzateke euskarazko ikasketen eskaintza bermatzea.
|
|
|
|
Eman
dezagun datu erabakigarri bat: azken hogei hogeitamar urteetan euskal komunitate zientifiko intelektual bat sortu eta garatu da, ia ia ezerezetik abiatuta.
|
|
|
–
|
Eman
dezagun.
|
|
2003
|
|
|
Bestek eginetik norbera hornitzeko.
|
Eman
dezagun garangorriz betetako soroan ikusten dugula jendea auzolanean garbiketa egiten. Esku hutsik.
|
|
|
Bestetik, badira historian momentu jakin batzuk ere, non material berri bat ateratzearekin gauzak bestela ikusten ahal diren, bestela begiratzen ahal diren.
|
Eman
dezagun aluminioa edo plastikoa sortu zenean, edo oraingo erretxina batzuekin. Historiako momentu horietan leiho berri bat zabaltzen da.
|
|
|
Demagun, orobat, multzo zabal horretatik 20.000 irakaslek baino gehiagok hezkuntzako HE2, EGA edo baliokideren bat eskuratua duela.
|
Eman
dezagun, labur beharrez, hogeita bat mila irakasle euskaldun ari ohi direla EAEko irakas sisteman, unibertsitate alorra alde batera utzita. Hogeita bat mila irakasle horiek ez al dute aurrerantzean, euskarazko mintzamen idazmenei dagokienez bereziki, inolako hobekuntza beharrik?
|
|
|
Banekien hamargarren arrazoi hura gogoratzea gogor egingo zitzaidana.
|
Eman
zezakeen hamargarren hartan Mallonak katixima zuela gogoan. " Hamar agindu hauek bitan laburtzen dira; maita ezazu Jainkoa edozeren gainetik, eta maita itzazu besteak zure burua maite duzun legez".
|
|
2004
|
|
|
Hala ere, egoera hori ere erlatiboa da.
|
Eman
dezagun, Nafarroa Behereko Beorlegiko eta Biarnoko gazte talde bi eta Segurako beste bat biltzen ditugula afari batean. Zer pasa liteke?
|
|
|
|
Eman
diezaiogun orain buelta txanponari. Mutikotan ez zenuten milioirik usaindu ere egiten?
|
|
|
Nik beti esan izan dut herri txiki batean zuk ez dituzula zure lagunak aukeratzen, egokitzen zaizkizunak dauzkazula.
|
Eman
dezagun, lau urte goitik, lau urte beheitik, zure adin inguruko hogei pertsona daudela herrian; bada, horiekin moldatu behar duzu. Makurrago edo hobe, baina horiekin moldatu beharra daukazu.
|
|
|
Irabazleak gu, Euskaldunara bertso gosez joango garen zaleak.
|
Eman
dezaketena emango dutelako. Txaloz hartu eta txaloz bultzatu nahi ditugulako.
|
|
|
|
Eman
itzazu eskerrak eman dizutenagatik eta barkamena eskatu inor mindu baduzu.
|
|
|
|
Eman
dezagun halako batean lagunaren etxea joateko, kalea planoan bilatu behar izan dugula; bidean abiatutakoan zeharkatzen ditugun kaleekin edo, gerora orientatzeko, pistarik eman diezaguketen elementu zenbaitekin denda bitxi bat, etxea, etab. konturatzen saiatzen bagara, ikasten ari gara, zalantza izpirik gabe.
|
|
|
Beno, ongi da.
|
Eman
dezagun hori horrela dela. Eta nik ez al dut balio zurekin larrua jotzeko?
|
|
|
Sarraskiaren aurrean begiak itxi eta mugarri horien irmotasuna aldarrikatzen duen ideologia oso ezaguna dugu euskaldunen artean ere.
|
Eman
dezagun, horren erakusgarri, Felipe Juaristiren jarrera: –Zein dira kanpotarrak Euskal Herrian?
|
|
|
Lotura honen garrantzia argi ikusten da historia eta sozio-linguistikaren bidez. Euskal identitate kulturala kontzientzia nazionalaren eraginpean agertzen da.
|
Eman
dezagun euskaldunak diren eta kontzientzia nazional frantsesa edo espainola duten indibiduo eta jende multzoak, adibidez Iparraldeko euskaradun gehienak, Nafarroako ipar ekialdeko karlistak, Bilboko tradizio hiritar liberala edo Euskadiko Ezkerra ohiaren ondoko intelektual eta politiko batzuek, badirudi kontzientzia nazional propiorik gabeko euskal identitatearen etorkizuna difuminatzea eta galtz... hizkuntza ordezkatzearen fenomenoak nabari nabariak dira eskualde ez abertzaleetan eta bakanak dira euskal nortasunaren defentsan ibiltzen diren intelektual eta politiko estatalistak.
|
|
|
|
Eman
dezagun, bada, eskola erdalduna euskalduntzeko urrats malkartsu haietan bazegoela kontzientzia nazionalaren baliabide linguistiko hori. Euskal Herriari zor zaion eskola eredua sortu eta hedatu nahi zela, nahiz eta jaun eta jabe zen gizartea erraietaraino erdalduna izan.
|
|
|
|
Eman
dezagun arcstian aipatu dudan zakurrak izena. Greta, duela.
|
|
|
|
Eman
dezagun gertaldiak direla kausalki erlazionatzen ditugun izakiak. Zer esan nahidugu k gertaldiak e gertaldia kausatu duela diogunean?
|
|
|
Humear baten ikuspegitik k gertaldiak e gertaldia kausatzen du baldin eta bakarrikbaldin (a) k e baino lehenago gertatzen bada eta (b) k K gertaldi motakoa bada eta e Egertaldi motakoa bada eta K motako gertaldi bakoitzaren ondoren E motako gertaldiren batjazotzen bada.
|
Eman
dezagun edozein begitan jasotako ukabilkada bakoitzaren ondorenbegia ubeltzen dela. Eman dezagun oraintxe bertan ukabilkada bat jo didazula (k gertaldia), eta ondoren nire begia ubeldu egin dela (e gertaldia).
|
|
|
Eman dezagun edozein begitan jasotako ukabilkada bakoitzaren ondorenbegia ubeltzen dela.
|
Eman
dezagun oraintxe bertan ukabilkada bat jo didazula (k gertaldia), eta ondoren nire begia ubeldu egin dela (e gertaldia). Bi baldintza horiek betez gero, humearbatek k gertaldiak e kausatu duela esango luke.
|
|
|
Teoria horrek arazo latza du kasualitateakausalitate bihur dezakeelako.
|
Eman
dezagun etxetik ateratzen naizen bakoitzean nirebizilaguna ere segundo batzuk geroago ateratzen dela kasualitatez. Horrela egunero, nirebizitza osoan.
|
|
|
|
Eman
ditzagun orain formulen formazio erregelak:
|
|
|
alde batetik, norberak bere gogo egoerak ziurtasun osozeta modu zuzenezinean ezagutzea, eta, bestetik, besteen gogo egoerei buruz ziurtasunik ezizatea.
|
Eman
dezagun objektu gorri bat duzula aurrean. Ikusten duzun gorritasunaz ziurzaude.
|
|
|
|
Eman
dezagun, adibide bat ematekotan," berri" eta" barri" berezten dituen isoglosa markatu nahi dugula. Alegia," noraino" esaten da" berri"; eta" nondik" hasten da" barri" entzuten.
|
|
|
|
Eman
dezagun orain bigarren isoglosa bat markatu nahi dugula: [zan], eman dezagun, bizkaiera; eta [xan] gipuzkera.
|
|
|
|
Eman
dezagun, halere, hizkuntzaren munta funtsezko hori orain arte guk ez ulertzea, ehun eta hirurogei urtez ez somatzea, barka ditekeala; eta ez dala pikuan egote hutsa. Bego.
|
|
|
Hasieran (haurrak, esate baterako; edo gure hizkuntza ez dan bat ikasten hasi berriak geranean) landareen sail osoa, bereztasunik batere gabe aipatzen dugu.
|
Eman
dezagun" belar" hitza ikasi dugula lehenik: danari" belar" deritzagu.
|
|
|
Eta hau betidanik, baiña erresumaren aginpidea gotortu ala, gero eta finkatuago eta nabarmenago gaur agertzen dala.
|
Eman
dezagun hizkuntzaren batasun indarraren balioaren ohartzapena, berria dala. Baiña, halere, konturatu gabe, edo erdizka baizik ez konturaturik ere, erresumak betidanik izan du hizkuntza politika bat.
|
|
|
|
Eman
ditzagun adibide batzuk. Galiera (Galia’ko kelta mintzaira) hiltzeko, lege hizkuntza latiña izanagatik ere, bost ehun bat urte behar izan zituen.
|
|
|
–Ondo dakizu ez dagoela hilda –erantzun dio Fray Ciccillok–
|
Eman
dezaket haren botoa?
|
|
|
Zuri mezu bat bidaltzea erabakiko zuen, zoriontzeko, baina idazten ari zela zerbait gertatuko zen, beharbada.
|
Eman
dezagun: norbait agertzen da, eta Mireiak ez du nahi bere lana lapur dezaten.
|
|
|
Egin dezagun beraz edonora proiektatzeko moduko zinema.
|
Eman
ditzagun kemen guztiak euskal kultura euskalduna eta anitza indartzeko ahaleginean; gure txikian eta gure motzean, jar ditzagun gutxieneko baldintzak talentuaren aldeko apustua egin ahal izateko. Beste inork konta ez zitzakeen historiak kontatzeko.
|
|
2005
|
|
|
|
Eman
dezagun baietz. Gure herriaren kontu politikoak bideratzen hasten direla eta nola halako normaltasunez abiatzen direla.
|
|
|
Dohertyrenetik gutun bat
|
Eman
diezaiogun Txope
|
|
|
arrazoi historiko literarioen indarra gerta daitezke.
|
Eman
dezagun Euskaltzaindiak 1968an hartu erabakiak eta gerora emeki emeki hedatu dituen arauakakademikoak eta, beraz, heinbatezbederenartifizialak direla. Horrekezdu adierazten, halaere, euskararen corpusaren barrenean aurrerantzeangertatukodirenaldaketaetaberrikuntzaguztiaketaestandarizazio areningurukogarapenguztiakartifizialakizanendirenik.
|
|
|
|
Eman
dezagun eredu bila Alemaniara jotzen dugula; joan gaitezen Berlinera, harresiaeraitsiaitzinekoatzogoizekoBerlinera: hirikoberekomintzoaren prestigioari edoestigmaridagokionezekialdekoalderditik mendebalekorazegoenaldeasekulakoadelaezagunada (Dittmar, Schlobinski&Wachs 1988aeta1988b). Hona hizkeren gizartezko sinbolismoarengaitiketaoraintsuartekoAlemaniakoErrepublika Federaletikirtengabebestea...
|
|
|
1 Egin dezagun edukien errepasoa.
|
Eman
iezaiezu erantzuna galdera ireki hauei:
|
|
|
1 Kontzeptuzko edukien errepasoa.
|
Eman
iezaiezu erantzuna galdera hauei:
|
|
|
Mintzberg en teoriaren arabera, zuzendariak lanak sistematikoki planifikatzen al ditu?
|
Eman
ezazu zure iritzia.
|
|
|
Mintzberg en teoriaren arabera, zuzendaria ikastetxean gertatzen denguztiaz informaturik al dago?
|
Eman
ezazu zure iritzia.
|
|
|
Eta sarritan, kopeta ilun agertzeko zantzuak ikusi ohi dira gure bazterrean.
|
Eman
ditzadan adibide zenbait.
|
|
|
Gure lana onuragarri egiteko eta horri oinarri emateko, komeni da, labur bada ere, errakuntza larri hori uxatzea, aurkako erasoak baztertzeko.
|
Eman
diezaiogun, bada, errakuntza horri beraren abokatua, kontra etor daitezkeenak baztertzekotan. Nor hobe horretarako Karneades baino, bere eskolaren gorengo mailara iritsi zena, mintzamenaren indarraz gezurrezkoa eta egiazkoa berdin berdin defenditu zituela?
|
|
|
Samur da bada ulertzen.
|
Eman
dezagun, nola zen. Joe Morrison...
|
|
|
Mutuaren hitzak. Gurasoek gelatik alde egin duten bezain azkar"
|
Eman
iezadazue kaier zuri bat", eskatu diet erizainei keinu bitartez," eta idazteko beste zerbait ere bai". Berehala ekarri didate eskatutakoa.
|
|
2006
|
|
|
Horixe gertatu zitzaigun.
|
Eman
dezagun ezagutzen duzula pertsona bat, ona eta zintzoa, edo ez duzula ezagutzen baina badakizula zer balio duen. Eman dezagun Yoyes bat, edo Ernest Lluch bat.
|
|
|
Eman dezagun ezagutzen duzula pertsona bat, ona eta zintzoa, edo ez duzula ezagutzen baina badakizula zer balio duen.
|
Eman
dezagun Yoyes bat, edo Ernest Lluch bat. Edo eman dezagun beste edozein, kasuak bereizi gabe.
|
|
|
adibide asko daude.
|
Eman
dezagun animalia batek eraso diola
|
|
|
Doazela munduko hegazkin guztiak hegan.
|
Eman
diezaiotela munduari bira bera amari helduta dagoen bitartean. Egun hartan hegazkin batek ihes egin ziola sentitzen du orain.
|
|
|
Era horretakoak ziren, agidanean, Akinosukek kontatu ohi zituen antigoaleko ipuin fantastikoak, eta pentsa genezake ipuina kontatzen ari zen bitartean jotzen zuen biwaren soinuak hitzak bezain adierazkorrak zirela, hala baita garaikideen adierazpena.
|
Eman
dezagun Akinosuke goiko ipuin hori kontatzen ari dela... Biwaren musikak irudikatu ditu bi aizkolariak, eta biwak ekarriko du ibaiaren zurrumurrua; biwaren soinuetan entzungo dira ibaiko jela zatiak elkarren kontra txilinka, edo hotzarekin batera egingo dute dar dar musika tresnaren sokek eta kirrix karrax adituko ditugu egurketarien urratsak...
|
|
|
|
Eman
dezagun karrera irabazi zenuela,
|
|
|
Ikus dezagun, bestela, berak bakarrik zenbat esanahi dituen, zenbat ideia bil ditzakeen.
|
Eman
dezagun, adibide gisa, honako galdera: Zuek, denak euskaldunak izaki, zergatik ez duzue euskaraz hitz egiten?
|
|
|
Baina" filologoa da" esanda, zer pentsatzen du jendeak?
|
Eman
dezagun filologo baten ama; kalean dabil, lagunekin topo egin eta azaldu die:
|
|
|
Jaki gordinak ez dira aise irensten eta errezetak eta platerak goxatu egin behar dira.
|
Eman
dezagun Nafarroako erribera. Edo eman dezagun mendialdea.
|
|
|
Edo eman dezagun mendialdea.
|
Eman
dezagun erdaldun indiferentea, edo are euskararen aurkakoa. Ez dira gutxi, gainera, Nafarroan.
|
|
|
|
Eman
dezagun adibide bat, esan nahi duguna argitzeko:
|
|
|
Egoera deserosoa gainditzeko, besteak beste, estalgarriak dituzu.
|
Eman
dezagun, adibidez, dakikezueketeke horietako bat isuri zaizula. Solaskideen arreta zuk egindako hutsetik urruntzeko ekintza estalgarriak aukeran dituzu:
|
|
|
Haurren umorea eta aldartea erraz aldatzen den bezalaxe, gurasoen hizkera ere azkar asko pasa daiteke haur hizkera goxotik irain eta gordinkeria larrira.
|
Eman
dezagun, auskalo zer dela-eta, negar eta garrasi betean ari den hiru hilabeteko haurra:
|
|
|
|
Eman
dezagun, adibide bat jartzeko, telebistako programa arroxetako edo reality showetako pertsonaiak. Larunbatero Salsa Rosa bezalako programetan edo Gran Hermanon agertzen direnak:
|
|
|
Bistan da, hortaz, gainerako ekoizpena neurri handi batean liburu honetako etekinez elikatzen dela.
|
Eman
dezagun orain liburu mota hau krisiak jota gelditzen dela Hezkuntza Sailak har ditzakeen neurriengatik. Ez dut zertan azpimarratu horrek dakarkeen hondamendia euskal edizioan. c) Ale kopuruaren eboluzioa, bistan da, beste bien konbinaketa edo konportamenduaren ondorioa da.
|
|
|
|
Eman
lezake, heroi askok nortasun sendo eta independentea garatu dutela, epikan eta mitologian, Ajaxek edo Akilesek, esaterako, jainkozkoen eta giza abereen araudiak hausten dituztenean37; halere, badago arrazoi soziologikoago bat giza abere heroikoa bere baitakoa eta bere kanpokoa bereizi ezinik jartzen dituena: antropologikoki, giza aberea erabat uztartuta zegoen taldetasunean38.
|
|
|
|
Eman
lezake, Tifoiren aurka eta Diganteen aurka borrokaturik, ikasitakoa denen aurrean erakutsi nahi duela Zeusek; eman lezake sortu duen makineria eraginkorra dela frogatu nahi duela jainko eta andereen begietara.
|
|
|
|
Eman
dezagun amore biok (all’ htoi men tauq' upoeiXomen allhloisi) —zeuk nirekiko eta neuk zurekiko— eta bat etorriko dira gainerako jainko hilezkorrak gurekin (em d’ eyontai qeoi alloi aanatoi) (Homero, Iliada, IV, 62).
|
|
|
Jainkozkoek Itakari buruz egiten duten Biltzarra interes handikoa da guretzat.
|
Eman
lezake, besterik gabe, jainko andereek zuzenbidea ezarri nahi dutela berriro ere Itakan, ezkongai maltzurren hurrupaketa eta gaiztakeria eten nahirik, Odiseo etxerako bidean jarriz. Baina, trama horren azpitik gatazka larriagoa ezkutatzen da:
|
|
|
|
Eman
lezake, Heladeko jainko eta gizabanakoen arteko harremana gora-behera jartzen dela Xenofanesen bidez: lehenago gorputz zena irudi bilakatu da; lehenago ispiluaren isla zena objektu bihurtu da:
|
|
|
Erlazio horretan al datza bidegabekeria?
|
Eman
dezagun pertsona batek nirekiko gaizkinahia azaltzen duela edo trabak jartzen dizkidala, eta nik, aitzitik, pertsona horrenganako axolagabekeria azaltzen dut, edo laguntzen diot. Hor aurkakotasun erlazio bera dago.
|
|
|
Abeslari horrek ‘Elliott Murphy’ du izena.
|
Eman
dezagun musikari buruzko eztabaidan ari direla Murphy gaztea, Murphy heldua eta Murphy zaharra. Gazteari Ramones taldea gustatzen zaio; helduak Bod Dylan onena dela dio, eta zaharrak, ordea, Robert Johnson goresten du.
|
|
|
Kasu horietan modu desegokian mintzatzen garela dio Humek (T 2.3.3.6).
|
Eman
dezagun ‘A' izeneko pertsona Olentzerorekin maiteminduta dagoela. Grina horrek bultzatuta, A Olentzeroren bila abiatu da.
|
|
|
|
Eman
dezagun Mikelek Bilbon goizeko bederatzietan egoteko helburua duela. Eta orduan, Bilbora garaiz iristeko asmotan, esan dit ‘autobusa 8:30ean hartu nahi dut Donostian’ Ziur aski, nik esan diezaioket Mikeli bere nahia ez dela arrazoizkoa, Donostian ordu horretan autobusa hartuz gero, ezinezkoa baita Bilbora garaiz iristea.
|
|
|
Lehenik eta behin, grinen multzoan Humek oso bestelakoak diren gogo egoerak sartzen ditu, eta egia bada ere zenbait grina ez intentzionalak izan daitezkeela, beste grina batzuk garbi asko intentzionalak dira.
|
Eman
dezagun Jon etorriko dela uste dudala eta, aldi berean, Jon etortzea nahi dudala. Uste eta desio horiek eduki bera dute.
|
|
|
Premisa horrek adierazten duen tesiari ‘internismo’ deitzen zaio egungo filosofian.
|
Eman
dezagun gezurrik ez esatea moralki ontzat jotzen dugula. (P2) ren arabera, erregela moral horrek gezurrik ez esatera bultzatuko gaitu.
|
|
|
|
Eman
dezagun eskale bat diru eske dabilela. ‘A' izeneko pertsona igarotzen da eskalearen ondotik eta bi euro ematen dizkio.
|
|
|
Beraz, bi ekintza horiek moralki ontzat hartzen ditu.
|
Eman
dezagun, A k ez bezala, B k ez diola eskaleari dirua eman laguntzeko asmotan. Aitzitik, dirua eman dio eskalearengana hurbiltze aldera eta eskaleak zenbat diru duen ikuste aldera, geroago eskaleak duen dirua lapurtu nahi baitu.
|
|
|
|
Eman
dezagun ‘A' izeneko pertsonak ‘B' izeneko pertsonari gorroto diola. Eman dezagun B k borondate onez beste pertsona bati lagundu diola.
|
|
|
Eman dezagun ‘A' izeneko pertsonak ‘B' izeneko pertsonari gorroto diola.
|
Eman
dezagun B k borondate onez beste pertsona bati lagundu diola. A ekintza horren lekukoa izan da.
|
|
|
Beraz, sinpatia funtsezkoa da gure ebaluaketetan.
|
Eman
dezagun beste pertsona baten etxea ikusi dudala eta etxe hori ederra dela ondorioztatu dudala. Horra hor nire ebaluaketa, ‘ederra da' adierazpena ebaluatiboa baita.
|
|
|
Gertakari moralen azalpen guztien muga giza natura bera da.
|
Eman
dezagun E gertakaria edo ekintza azaldu edo esplikatu nahi dugula. E ekintza azaltze aldera, esaterako, giza naturari lotzen zaion J joera hau aipatzen dugu:
|
|
|
Egoismoaren aurkako argudioetako bat honela aurkez dezakegu.
|
Eman
dezagun, ‘A' izeneko pertsona bat diru mailegu baten eskean dabilela negozio bat jartzeko asmotan. B pertsonak A ri dirua mailegatzen dio bere adiskidea delako eta A k aurrera egitea nahi duelako.
|
|
|
Hortaz, humear deritzon teoriak (aldaera sinplifikatuenean) aldarrikatzen du ekintza baten atzean beti daudela uste eta desio bat, ekintza hori justifikatzen duten ustea eta desioa, hain zuzen ere.
|
Eman
dezagun hozkailurantz abiatu naizela. Hori ekintza bat da, eta ekintza baten aurrean gauden aldiro, beti galde dezakegu zentzuz, ‘zergatik egin duzu hori? ’.8 Humear teoriaren arabera, erantzunak honelako itxura izan behar du:
|
|
|
Alabaina, bakar batek kausatu du nire ekintza.
|
Eman
dezagun hozkailurantz abiatu naizela gazta nahi dudalako. Orduan, hori da benetako justifikazio razionala, hau da, benetako justifikazio razionala da ekintza kausatu duen arrazoia.
|
|
|
|
Eman
dezagun arrastia jausi zaiola sorbaldara
|
|
|
|
Eman
dezagun jendea dagoela behean,
|
|
|
|
Eman
dezagun ez dela domeka,
|
|
|
|
Eman
dezagun hasperen egiten duela
|
|
|
|
Eman
dezagun gaur ez duela irentsi
|