|
2012
|
|
|
2)
|
Bi
enuntziatu hauek elkarrekin gurutzatzen dira, eta oro har, E2 enuntziatuak E1 enuntziatuaren egitura sintaktikoa hautsiko du.
|
|
|
3)
|
Bi
enuntziatu hauek beregainak edo independenteak dira:
|
|
|
B TIPOA:
|
Bi
enuntziatuen arteko koherentzia kohesio mekanismoek adierazten dute. Horren lekuko, talde honetako enuntziatu parentetikoetan bertan agertzen diren testu mailako kohesio mekanismoak dira:
|
|
|
|
Bi
enuntziaturen edo bakarraren aurrean gauden zehazteko, bada, pragmatika irizpideetan oinarrituko gara, nahiz eta hainbatetan ezaugarri gramatikalak ere lagungarri izango ditugun. Esate baterako, jokoan bi enuntziatzaile izate hutsak, edota esatari bera bi enuntziatzailetan bikoizte hutsak?
|
|
|
Badirudi, beste kritikoek ez bezala, berak sarrera ordaindu behar izaten zuela (ziurrenik euskaraz egiten zuelako kritika), eta kexu hori agerian jartzeko erabiltzen du, eta beraz, enuntziatua indartu eta fokalizatzeaz gain, testuinguruan kokatzen laguntzen du.
|
Bi
enuntziatuen arteko lotura, bada, inferentzia bidezkoa da.
|
|
|
2)
|
Bi
enuntziatu horiek elkarrekin gurutzatzen dira, eta oro har, E2 enuntziatuak E1 enuntziatuaren egitura sintaktikoa hautsiko du.
|
|
|
3)
|
Bi
enuntziatu horiek beregainak edo independenteak dira:
|
|
|
Kohesio mekanismoak, izan ere, formalki ikus daitezke testuan, baina koherentziazko harremana izateko ez da ezinbestekoa elementu kohesio emaileak77 izatea; hau da, koherentzia hori testu azalean objektiboki islatzea.
|
Bi
enuntziaturen artean egon daitekeen koherentzia ikusteko, marka formalek erakuts badiezagukete ere, beste hainbat alderdik eragiten dute: esatari norentzakoek batean duten informazio pragmatikoak, norentzakoak duen mundu ezaupideak, etab. Esan berri duguna oso nabarmen ikusiko dugu enuntziatu parentetikoen arteko harremana aztertzerakoan.
|
|
|
|
Bi
enuntziatu ditugu, bata, esataria 1 ena?, eta bestea, esataria 2 rena, eta enuntziatu (edo diskurtso) bakoitza bere komunikazio (edo diskurtso) egoera jakin bati dagokio.
|
|
|
Guk ez dugu koordinaziozko harremanik ikusten, ezta juntagailurik gabeko koordinazioa izanda ere (hau da, alborakuntza).
|
Bi
enuntziatu batean uztarturik agertzen dira; bi enuntziaturen sintesia dela esango genuke; baina ez juntadura edo menderakuntza harremanean dagoen enuntziatu bakarra.
|
|
|
|
Bi
enuntziatu horietatik, enuntziatu markoa posizio markatuan kokatzen da, inolako juntagailu edo konjuntzio markarik gabe. Marka tipografikoek (marrak, parentesiak edo bi komak) predikazio nagusitik at dagoen posizio batean kokatzen dute; izan ere ez da esatari berak egindako baieztapena.
|
|
|
denez gero, enuntziatu bat (E2) beste batean (E1) tartekatzen dela esango genuke, nahiz azken honen eskema sintaktikoa hautsiaz tartekatu.
|
Bi
enuntziatuek bere eskuko izaten jarraitzen dute, halere; bi enuntziatu izaten jarraitzen dute eta horren adierazgarri da diskurtso bakoitzak bere erakusle sistema bere horretan gordetzea, edota, modalitate desberdina izaten jarraitzea.
|
|
|
|
Bi
enuntziatuen artean ez dago ez lotura sintaktikorik (C tipoa) ez eta kohesio mekanismorik ere koherentziazko harremanaren adierazle (B tipoa). Bi enuntziatu elkarrekin gurutzatzen dira.
|
|
|
Bi enuntziatuen artean ez dago ez lotura sintaktikorik (C tipoa) ez eta kohesio mekanismorik ere koherentziazko harremanaren adierazle (B tipoa).
|
Bi
enuntziatu elkarrekin gurutzatzen dira. E2 enuntziatu parentetikoak IS+ AS egitura dauka, eta corpuseko adibideek salatzen digutenez, nahiz eta biak modalitate bereko enuntziatuak izan (adierazpenezkoak), E2 enuntziatuko aditz jokatuak aldaketa ekar dezake E1 enuntziatuko aditzarekin erkatuz:
|
|
|
|
Bi
enuntziatu gurutzatzen dira; nahiz eta E2 enuntziatuak aditz jokaturik ez eraman, enuntziatutzat jotzen dugu, E1 enuntziatuko sintagmaren bat birformulatuz zehaztu egingo duelako.
|
|
|
|
Bi
enuntziatuen artean ez dago koordinaziozko edo mendekotasunezko harreman sintaktikorik; egotekotan morfologiazko lotura atzemango genuke; zehaztua izan den sintagmaren deklinabide atzizki berarekin ager baitaiteke (eta agertu ere agertzen da) aposizioen araberako enuntziatu parentetikoa (86 adibide). Gehienak, ordea, morfologiazko loturarik gabeak dira (207 adibide), nahiz eta ezaugarri horren pean izaera ezberdinetakoak bildu:
|
|
|
a)
|
Bi
enuntziatu baititugu jokoan eta ez enuntziatu bereko bi sintagma.
|
|
|
b)
|
Bi
enuntziatuen artean, bada, ez dago koordinaziozko edo mendekotasunezko harreman sintaktikorik82, nahiz eta posizioa zurrunagoa duten. Adibide hauetan guztietan, izan ere, oinarrizko enuntziatuan modu orokorrean esandako hitzen bat (hiperonimoa) adibidez josi, zehaztu, xehatu... egiten da eta, beraz, hitz horren hurrenez hurren paratzea hobesten da.
|
|
2013
|
|
|
–
|
Bi
enuntziatu horiek elkarrekin gurutzatzen dira, eta, oro har, E2 enuntziatuak E1 enuntziatuaren egitura sintaktikoa hautsiko du.
|
|
|
–
|
Bi
enuntziatu horiek beregainak edo independenteak dira.
|
|
|
|
Bi
enuntziatu parentetiko horiei esker norentzakoarekin fikziozko elkarrizketa bideratu du. Bidenabar esan dezagun horiei esker esataria bikoiztu egingo dela, esataria bera baita enuntziatutako informazioaren lehenengo entzulea, eta informazioaren enuntziatzaile izateaz gain, informazio beraren iruzkintzaile ere bihurtuko da aldi berean.
|