|
2000
|
|
|
Zientziak ‘perplexitas’ ahazten du maiz, pentsatuz edozein arazotarako metodologia bat badagoela.
|
Baina
zientziak ezin ditu paradoxa etiko eta estetiko guztiak azaldu metodologia batetik (Aristotelesek etika posibilitatearen jakiturien artean sartu zuen eta zientzia beharrezkotasunaren jakiturien artean; Kantek lehenengoa arrazoimen praktikoan sartu zuen eta bigarrena arrazoimen teorikoan). Zientziak ezin ditu mirari etiko eta estetiko guztiak isildu, Wittgensteinek etikari buruzko hitzaldian agerian utzi duen moduan:
|
|
2001
|
|
|
Hitz hauek erabiltzerako orduan kontu handiz ibili behar da, gure tradizioa jatorri kristaukoa izanik infinitua mugagabeki ahalguztiduna den zerbaiten gisa irudikatzeko joera baitugu (adibidez, inteligentzia infinitua mugarik gabe gorenera eramaniko zerbait bailitzan).
|
Baina
zientzia garaikideak magnitudearekin inolako zerikusirik ez duen infinituaren beste nozio bat garatu du, matematikak adibide: zuzen erreal baten segmentu bat nahi hainbat aldiz zati daiteke, eta inoiz ez dugu lortuko zati ez daitekeen distantziarik.
|
|
|
Bila dabilen tresna, bitartekoa, asmapena, ea zelan erabiltzeko asmotan egiten ari den galde diezaiokegu.
|
Baina
zientzia zientzia lez beti da ona, ederra, onuragarria; jakitea, besterik gabe, gizakiari gogoko zaiolako.
|
|
2002
|
|
|
Oso urria.
|
Baina
zientzia eta teknologiaz dugun ezagutzarekin alderatuta, astronomia da zorterik gehien duenetariko bat, agian zeruak hainbeste erakartzen gaituelako. Gizakiaren berezko jakin minagatik erakartzen gaitu astronomiak.
|
|
2003
|
|
|
Jakina, osagai zientifiko eta ez zientifikoen arteko nahasketa guzti guztiak ez dira arrakastatsuak (Lysenko adibidez).
|
Baina
zientzia ere ez da beti arrakastatsua. Baldin eta nahasketak baliogabetu behar badira noizbehinka emaitza okerrak ekartzen dituztelako, orduan zientzia hutsa ere (halako zerbait egotekotan) baliogabetu behar da.
|
|
|
Azken batean, beste esparruetako ikasleak ere jotzen du halako liburuetara, nahiz eta oso arraroa izan graduazioko bigarren urtearen ondoren, eta ezta esklusiboki horren lehen urteetan ere.
|
Baina
zientziatan, testuliburuak dagozkien gaiak aurkeztera mugatzen dira, giza eta gizarte zientzia askotan gertatzen den bezala, arazo esparru berezi bateranzko hurbilketa ezberdinak adibidetu beharrean. Zientzia partikularren baten ikasturte batean liburu gisa onartzeko lehiatzen diren testuak ere, batik bat, maila eta pedagogi xehetasunetan desberdintzen dira, baina ez mamian edo kontzeptu egituran.
|
|
2004
|
|
|
Bizia zer den definitzea ez da erraza, Eguneroko bizitzan ez dago zalantzarik, intuitibokiatzematen dugulako izaki bat bizirik dagoen aia ez; biziduna zuzenean ezagutzen dugu,
|
Baina
zientziak ez du biziaren definizio zehatzik. Filosofian esan ohi da sorta kontzeptuadela, biziaren propietatea bera ezaugarri askoren bitartcz azaltzen baita, bizidun bakoitzakdenak bete behar ez baditu ere.
|
|
2006
|
|
|
|
Baina
zientzia prest egonagatik, zaila izango da Olearen aburuz araudiek bide hori hartzea. Aurrekontu txikiak, nonbait.
|
|
|
Zientzia osoa, Estatu globalaren oinarri, jakintsuaren emaitza izango da, giza izaeraren ahalmenak erabat gauzatu dituen gizaki integral akatsgabearen ekintzaren emaitza.
|
Baina
zientziaren existentzia enpirikoa ez da gizakia, Liburua baizik. Ez da jakintsua, hezur eta mami; zientziak mundura eginiko agerpena Liburua izango da, Liburu gisa etorriko da mundura jakintza absolutua.
|
|
2007
|
|
|
(Adibide polita da Where late the sweet birds sang, Kate Wilhem en eleberria).
|
Baina
zientzia fikziotik kanpoko jendeak azkar ohitu behar izan zuen Dolly ardia klonatu zutenean eta komunikabideetan agertu zenean.
|
|
|
Egun hura baino lehen, western estiloko filmak besterik ez nuen ikusten; nire film gogokoenak ziren.
|
Baina
zientzia fikziozko film hark erabat aldatu zuen nire mundua. Liluratuta geratu nintzen erlatibitatearen teoriaren ondorioekin.
|
|
|
egia da, bai, hezkuntzaren zientziak —besteak beste psikologiatik eta soziologiatik bideratutakoak— funtsezkoak direla pedagogian eta, zentzu batean, hezkuntzaren prozesua bera ikertzen hasteko abiapuntu bezala kontsidera daitezkeela.
|
Baina
zientzia horiek, gehienez, hezkuntza den fenomeno osoaren atal bata edo bestea ikertzen dute bakarrik —berori deskribatuz, antzekoekin erkatuz e.a.—, ze hezkuntza fenomenoa —jarduera den heinean— ezin daiteke bere horretan eta guztiz zientifikoki agortu. Horregatik esan dezakegu hezkuntza ikertzen duen diziplina," pedagogia", aldi berean dela zientifikoa eta humanistikoa edo, bestela, aldi berean dela —egun ohikoak diren hitzak erabiliz—" gizarte zientzia" eta" giza zientzia".
|
|
2009
|
|
|
Natura bortxatzea da, eta ezer ezin da lortu Naturaren aurka.
|
Baina
zientziak justizia, edo elkarren begiramendua, edo maitasuna ekar ote dezake. Ez, zientziak etorkizuna ez du eratzen osasuna, justizia eta oparotasuna ekarriz, baizik gizakia bera zer den ikusaraziz eta egia onarraraziz.
|
|
|
–Arrazoimena?, esaten dugu;, zientzia?.
|
Baina
zientzia ere zientziak da, pluralean; eta arrazoimena, arrazoimenak, arrazoizkotasunaren forma diferenteak. Arrazoimenaren izenean Sartre eta Russell ateistak dira, Galilei eta Einstein txit erlijiosoak (baina bien erlijiositatea diferentea, gero).
|
|
|
Alegia, andre gizonak zientzia behar du eta erlijioa behar du.
|
Baina
zientziaren alboan erlijioa ezin da egon: zientziak berak izan du erlijio berria.
|
|
|
Dudarik gabe, bere garaiko ideologia zientifiko nagusitik kanpo ez dabil.
|
Baina
zientzia positiboaren tentazioari kontrajartzen zaio iraunkorki deutsche Wissenschaftaren espektroa, bizitzaren osotasuneranzko ezagutzaren mugimendu kritikoaren espektroa.
|
|
2010
|
|
|
Garai hartako Alemanian 600.000 judu inguru zeuden; biztanleriaren% 1
|
Baina
zientzia irakaskuntzan% 20 ziren, eta fisikan, berriz,% 25 Nazismoaren etorrerak aldaketa handiak ekarri zituen juduen gizarte estatusera, baina are gehiago unibertsitatearen mundura. 1933 urteko apirilean Zerbitzu Zibil Profesionala Leheneratzeko Legea ezarri zen, eta arioak ez ziren funtzionario guztiek beraien lanpostuak utzi behar izan zituzten.
|
|
|
Egia da zientzia eta teknologia diziplina gisara lantzerakoan oro har aurkikuntza dutela hizpide eta inplizituki zein esplizituki hori modu positiboan tratatzen dela.
|
Baina
zientzia eta teknologiari buruzko albisteetan zientziaren inplikazioak, zientzia politikak eta zientzia sistemaren ingurukoak ere ematen dira; horiek albisteen %75 osatzen dute, eta, testuinguru zabalagoa integratzearekin batera, dimentsio ekonomiko, zientifiko edota politikoaren alderdi gatazkatsuak, arriskutsuak eta negatiboak horietan lehenesten dira, hain zuzen ere.
|
|
|
|
Baina
zientziak biguntzen doaz (gorago aipatutako horiek guztiak ere, gogortasunari dagokionez, ez daude maila berean). Hala, Antropologia, Hizkuntzalaritza, Ekonomia, Historia, Soziologia,... agertzen zaizkigu.
|
|
2011
|
|
|
botatzen zuten.
|
Baina
zientziatik at geratzen zen fenomenoa.Greziarren garaitik bilakaera handia izango zuen gaur egunera arte fisionomiak.Bai, dudarik gabe. Aristotelesek eta haren jarraitzaileek irekitako bidean Hipokrates medikuntzaren aitak ere eragin zuen.
|
|
|
Horixe gertatu zen Zientzia Fakultatean, aurreko atalean ikusi dugunez, eta lehen irakasgaiak euskaraz modu ofizial batean eman zituzten 1979/ 80 ikasturtean.
|
Baina
Zientzia Fakultateko irakasleen ekimena ez zen ohikoa izan UPV/EHUn. Beraz, UPV/EHUko irakasle euskaldunak, nagusiki, kontratazio berrien bidez sartu ziren, ez hainbeste lehendiko irakasleen euskalduntze alfabetatze bidez. Irakasle erdaldunak euskalduntzeko lehen saiakera UPV/EHUn ez zen heldu 1982/ 83 ikasturtera arte.
|
|
|
Beharbada zientziak denbora pixka bat gehiago eman diezaguke, ez da gutxi.
|
Baina
zientziak salbatuko gaituela pentsatzea da arduragabe jokatzeko koartadarik serioena. Estralurtarrak salbatuko gaituela uste duen sekta erlijiosoaren zantzu gero eta nabarmenagoa du.
|
|
|
" Estatuak —Karl Popperri hartzen diot— egonkorra izan behar badu, Estatuaren jainkozko Forma edo Ideiaren egiazko kopia bat izan behar du.
|
Baina
zientzietan goreneko mailan, dialektikan, gaitasuna duen filosofo batek baizik ez daki Original zerutiarra ikusten, eta kopiatzen. Puntu hau asko azpimarratzen da Platonek filosofoen erregetzaren aldeko arrazoiak ematen dituen Errepublika ren partean.
|
|
2012
|
|
|
Deskutsatzeko 40 urte direla diote.
|
Baina
zientziatik ikusita, sekula ez dute lortuko, ezinezkoa baita. 137 zesioak 300 urteko iraupena dauka.
|
|
|
Hala ere, gero eta ohikoagoak dira lehenago jakiteko teknikak; ekografien bidez, haurraren sexua jakin daiteke lehen hiruhilekoan, ziurtasun maila nabarmenarekin.
|
Baina
zientziak aurrera egiten du, eta odol analisi batzuek ere zortzigarren astetik aurrera umea izango den jakiteko balio dute. Espainian egiten diren proba horiek guztiak hurrengo artikuluan azaltzen dira.
|
|
2013
|
|
|
Orain arte, sukaldari ospetsuen pribilegioa izan da, eta, osagai eta tresna sofistikatuen laguntzaz, osagai oinarrizkoenei errezeta sinesgaitzenak egitea lortu dute.
|
Baina
zientzia ere etxeko sukaldeetan dago, eta erreakzio kimiko harrigarriak izaten dira errezetak egiteko. Artikuluak azaltzen du zientziak zer eragin duen sukaldean eguneroko eremuan eta alor horretako berrikuntza nagusiak zein diren.
|
|
2014
|
|
|
Etnologiak, filologiak, historiak, geografiak, esplikazioren batzuk eskain ditzakete, zergatik jende batek eraspen berezia eta haurridetasuna sentitzen duen gizatalde batekiko, besteekiko sentitzen ez duena.
|
Baina
zientzion emaitzak ez lirateke erakundetze politiko berri bati ekiteko fundamentu aski1061 Eta, bestetik, nazionalitate baten ezagutza ezin egon daiteke zientzien azken emaitzetatik dilindan, edozeinentzat agerikoa izan behar du. Nazionalitate bat zalantza guztien gainetik identifikatzen duena, naziokideekin beregainki antolatzeko, batasun nazionala osatzeko gogoa edo nahia da, Delochek maiz instintua esaten duena (naturala dela nabarmentzeko).
|
|
|
Eta ezin ukatu asmakizun askori aurre hartu ziola.
|
Baina
zientzia fikzio zale askori irudimen estukoa iruditzen zaie. Hona zer dioen Vernek berak kazetari ingeles batek egindako elkarrizketa batean, Henry G. Wells dela eta:
|
|
|
Amesgaiztoak sortzen dituen mekanismoa bai haurrengan bai helduetan ez da guztiz ezagutzen.
|
Baina
zientziak ezarri du badirela zenbait faktore bere errepikapenarekin lotutako faktoreak. Hauek izan daitezke herentzia genetikoa, estresa edo gertaera traumatikoak (haurren arteko bereizketa, hurbileko senide baten heriotza, etab.).), edo beste arazo batzuk, hala nola nahasmendu bipolarra edo arreta faltagatiko eta hiperaktibitateagatiko nahasmendua.
|
|
2015
|
|
|
Garai hartan, gure jardueraren osagai hori ez zegoen onartua; hori denboraren lorpen bat izan da.
|
Baina
zientzia jarduerari dagokionez, esango nuke gauzak atera behar zuten bezala ateratzen zirela; hau da, batzuetan ondo, eta beste batzuetan gaizki. Baina denetatik ikasten da.
|
|
|
Badirudi zientziak oraindik ez diola horri erantzuten, eta berez bost axola zaiola auzia.
|
Baina
zientziak azalpenak ematen ditu. Beno, metafisikak ere bai.
|
|
|
7 Seguritate sozialarekin pixka bat obsesionatua nago, Suediako eredua adibidez.
|
Baina
zientzia politikoaren ezaugarrietako nagusienetako bat da inseguritate maila ezberdinak, baina inseguritateak, egotea beti, eta arrazoia da, zientzia praktikoetan, etorkizun dena ez delako jakina. Eta beldur maila bat beti da presente, egin litzateke hori ez izatea patologikoa.
|
|
2016
|
|
|
Minbiziaren eta beste patologia batzuen oinarria ulertzeko gako izan da.
|
Baina
zientziaren aurrerapena teknologiarenarekin batera doa; horregatik, ezinbestekoak izan dira informatikaren garapena eta datu kopuru handiak prozesatzeko gaitasuna. Hala ere, teknikoki nahikoa erraza den esperimentu bat nabarmenduko nuke nik; 1960an Gurdon doktoreak gaur egun zelula ama deitzen dugunarekin egin zuena, hain zuzen.
|
|
|
|
Baina
zientziaren ekoizpen nagusiak ezagutzearekin batera,
|
|
|
Freudek (1966) El malestar en la cultura lanean aspalditxo esan zuen bezala, gizakion peskizen jomuga zoriontasuna lortzeko nahitik eratortzen bada, gizakiek egindako estimazioen jomuga zorion hori lortzeko helburua duten argudioen bidetik ulertzen da ondoen.
|
Baina
zientziak sortutako mitoen artean, zientziak berak dena ezagutzen duelako ustea zabaldua dago gaurko gizartera, dena aurreikusi eta kontrolpean izateko nahia. Funtsean, giza konplexutasuna egia bakarreko dimentsio finkoetara errenditzeko betiereko nahia adierazten da hor, norabide bakarreko pentsamendu paradigma.
|
|
2017
|
|
|
Hauen adibide dira Elkarrizketa (Wilson, 2014), Shadowing (Daae, 2015), Personas (Miaskiewicz, 2011) eta Inkestak (Vredenburg, 2002) esaterako.Erraminta hauen helburua erabiltzailearen behar funtzionalak analizatzea da, ondoren hauetatikabiatuz diseinu berriak sortzeko.
|
Baina
Zientzia Sozial eta Psikologiatik datozen metodo hauekbeti ere ikuspegi objektibo batetik egiten dute lan, hortaz ez dira horren erabilgarriak beharemozionalak eta esperientzia gogoangarriak identifikatzeko (McCarthy eta Wright, 2010).
|
|
|
|
Baina
zientziaren ekoizpen nagusiak ezagutzearekin batera, beste zerbait ere ikusarazi nahiko genizuke: zientzia gizakiak osatutako antolaketa bat dela, lotura zuzena duela historiarekin eta gizartearekin, eta gure eguneroko bizitzan eragin handia daukala.
|
|
|
Eta hori, lagun ilunaren mihi bat jasotzean, gertuen daudenak barne hartzen ditu.
|
Baina
zientzia gehiago dago musu horien atzean. Londresko Unibertsitateko Deborah Custance eta Jennifer Mayer doktoreek zuzendutako ikerketa batek harburuen portaera aztertu du triste edo alaitasun daudenean.
|
|
|
–Arazoa da H5N1 ez dela gizakien artean transmititzen, eta hori ezinbestekoa da pandemia bat behar bezala zabal dadin.
|
Baina
zientziak erantzuna ekarri zuen: 2012an pare bat laborategik modua aurkitu zuten H5N1 birusa gizakien artean kutsakor bihurtzeko.
|
|
2019
|
|
|
Mekanografiatu, antolatu
|
Baina
zientzia dakien norbait izan behar du.
|
|
2020
|
|
|
Une honetan, zientziaren beharra du presidenteak.
|
Baina
zientziak mendeak daramatza naturaren legeak ezagutzeko ahaleginean, eta ahalegin horiek ekarritako oinarrien gainean egiten dute lana ikertzaileek. Hala, COVID krisiari erantzuteko, inoiz baino nabarmenagoa izan da elkarlana mundu osoko lantaldeen artean, eta emaitzak ere sekula baino azkarrago etorri dira eta ari dira etortzen.Alegia, natura ezagutzeko kontzeptu berberak erabiltzen dira tresna berriak sortzeko.
|
|
|
Osasun Ministerioaren inkesta baten arabera, nerabeen erdiek probatu dute, eta% 92k uste du tabakoaren alternatiba osasungarria dela.
|
Baina
zientziak zalantzan jartzen du bere kaltegabetasuna, eta zenbait herrialdek debekatu egiten dute saltzea. Gailu horien atzean dauden mitoak desmontatuko ditugu, baina haien funtzionamendua azalduko dugu.
|
|
|
Irudiek ere lagunduko dute.Bai.
|
Baina
zientziaren historia denez, pertsonaia edo asmakizun batzuen irudi libreak lortu ditut. Eta Jupiterren satelitearekiko distantzia azaltzeko irudi bat egin nuen.
|
|
|
Inertziak gasa bihurtutako ur tantak, fisikoak eta metafisikoak.
|
Baina
zientziaren egiak ez dira gure bizitzaren egiak beti.
|
|
2022
|
|
|
Batzordeak gaur egun delegatuta dauka [taxonomiaren] lege hauek garatzeko eskumena, eta hor erabaki politikoak hartzen dira, oso ondo.
|
Baina
zientzian oinarritutako gauza bat izan behar da: hori dio erregulazioak.
|
|
|
|
Baina
zientziara joz gero, argudiatze zirkularrean erortzen gara. Xehetasun historiko sinesgarriek frogatzen baitute natur zientziak berak izaera generoduna daukala.
|
|
2023
|
|
|
Los Alamos hiriko laborategietan garatu zuten, eta guztiz sekretupean atxikitako egitasmoa izan zen.
|
Baina
zientzia fikzioa sekretu hura agerian uztear egon zen: han lan egiten zuten zientzialari asko zientzia fikzioaren oso zaleak ziren, eta Astounding zientzia fikzioko aldizkariaren arduraduna konturatu zen ez zela normala harpidetza asko Los Alamos hiritik gertuko leku batean biltzea, eta denek posta kutxa zenbaki berbera edukitzea helbide bakartzat.
|