|
2010
|
|
|
Galdetu eta esperoan dagoenarena.
|
Baina
ezin zen antzeman zer galdetzen zuen zehazki. Gero zerrenda zetorren:
|
|
|
Zergatik etorri dira nire bila?"" Soinua jo behar zenuen eta ez duzu jo.
|
Baina
ezin zaituzte kartzelara eraman horregatik."
|
|
|
Gaia aldatu eta Euskal Herriko oraingoxe kontuekin hasi da.
|
Baina
ezin nion jarraitu, ezeren aditzerik ez neukan. " Hemendik aurrera ez zaik gertatuko esan dit.
|
|
|
Ez egia osoa, noski.
|
Baina
ezin nion esan: " Oso gaizki nengoen Euskal Herrian.
|
|
|
—Zeurekin joango nintzateke, ahal banu —diotso Ametsen Maisuak Ukaliki tristuraz—
|
Baina
ezin dut ilunpe luze eta zabal honetatik alde egin. Dena dela, galduta bazaude, hobe duzu argitasun pixka bat ikusten den alderantz joan
|
|
2011
|
|
|
Zenbait aldaketa nabarmen azpimarratzeko urteak ziren haiek gerraren eta gerraostekoen arteko belaunaldiena, hasteko.
|
Baina
ezin ahaztu, noski, poema haien berezko gaitasuna kantu bihurtzeko. Kantariak poemari ematen dionak poema berarekin bai baitu zerikusirik, ezin baita ulertu poesia musikaltasunik gabe.
|
|
2012
|
|
|
Antsia egiten zuen, eta eskua lepora eraman nahi zuen, han baitzeukan hozka.
|
Baina
ezin zuen. " Esadazu zerbait, kapitaina", eskatu nion.
|
|
|
Adibidez, ez dago ukatzerik askapen mugimenduak euskal gizartearen gutxiengoa osatzen duela.
|
Baina
ezin daiteke esan haren ikuspuntua gizartean dauden beste ikuspuntu askoren arteko bat besterik ez dela.
|
|
|
Gero, handik bizpahiru urtera, Galdosek publikatu zuenean España trdgica liburua, Barojari esan zioten Prim jeneralaren hilketaz hitz egiten zela bertan, eta Barojak berehala erosi zuen.
|
Baina
ezin harrituago geratu omen zen irakurri zuenarekin: han ez baitzen azaltzen Galdosek berari kontatu zionetik ezer.
|
|
|
Etorkizunaz kezkatzerik ez duela merezi esaten diogu elkarri, izua ez zaigula antzematen aurpegietan, ikasiak garela tranpetan erortzen.
|
Baina
ezin dugu irudikatu nolakoa zatekeen mundua guretako lekurik badela esan izan baligute. Gure buruak geurea ez balitz bezala gogoratzen du iragana.
|
|
2013
|
|
|
Aingeruek, guardakoek bereziki, dena entzuten dute, dena ulertzen dute, eta Ringorenak Monforteren eta Brymerren arteko elkarrizketaren berri eman nahi izan zion.
|
Baina
ezin izan zuen. Ringo eta Mamy Los Angelesen zebiltzan, eta hiri hura, paradoxaz, ez zen leku ona berarentzat.
|
|
|
Itolarria eman zidan, eta altxatu eta deserturantz joan nahi izan nuen, lur gorrizta eta zerua batzen ziren ertzeraino, Metaforen Karga eta Deskarga Zonaldetik harantz, kamioi haietatik guztietatik urrun.
|
Baina
ezin nintzen altxatu.
|
|
|
Aurten, Gipuzkoako Marrazki Lehiaketa!
|
Baina
ezin du bere lehiaketa nagusia irabazi. Ez da neskengana hurbiltzen.
|
|
2014
|
|
|
Begiok leihoko kristalaz haraindira egin dute jauzi.
|
Baina
ezin dute igarri zer dabilkidan ihesi —nola erran... —, aiene alfer hau.
|
|
|
• Hau Mayik berriz bidean ezarria.
|
Baina
ezin barka, hitz bat soberakin, azken piko gisa.
|
|
2015
|
|
|
Juaristik dioenez tradizioen bidez zibilizazio eta kultura bat defendatu beharra du.
|
Baina
ezin ukatu behar hori berak asmatu duela, bere buruari berak ezarri diola. Baina, bere hautuari ematen dion egiazkotasuna," nire zibilizazioaren, nire kulturaren parte dira", besteen hautamenaren ukapena da.
|
|
|
Inork jokabide hura esplikatu izan balu, ez genukeen horretaz idatziko; gertatutakoa jakinen genuke eta kitto.
|
Baina
ezin esan gertatutakoa jakin badakigula. Nahi adina itzulinguru eman daitezke, azkenean eszena soila geratzen da, eszena ulertezin hura.
|
|
|
—Badut horren berri.
|
Baina
ezin dute. Ezta hegazkin alemaniarrekin ere.
|
|
|
Urteen talaiatik ikusita ELAk Gernikan plazaratu zuen Estatutuaren porrotaren salaketak arrakasta handiagoa izan zuen autodeterminazioaren aldeko elkarlanerako bide orria zehazteko gonbiteak baino, Lizarra Garaziko parentesiak besterik iradokiko zuen arren.598
|
Baina
ezin da ukatu 1997ko urriaren 18an ELAk —ziurrenik" askok eta askok, geroz eta gehiagok, barrundatzen zituztenak hitzetan jarri eta haizatzen asmatu" zuelako599—, politika abertzalea paralizatzen zuten hainbat parametro astindu zituela eta gauzak alda zitezkeelako irudipena suspertu zuela. Horregatik, Gernikako ekitaldia euskal politikagintzan eta, oro har, herrigintzan hasiko zen fase berri eta dinamikoaren ataritzat har daiteke.600
|
|
|
Badakit jende askori ez zaiola gustatuko, harresi mental asko eraiki direlako espainiar ezkerrarekin, eta frantziar ezkerrarekin.
|
Baina
ezin gara auzokoei bizkarra emanez bizi. Politika, auzolanetik hasten da eta, hortik, lotu egin behar da mundu guztiarekin.
|
|
2016
|
|
|
Arratoiak ez zuen bere iritzia emateko aukera berri hura huts egin nahi. "
|
Baina
ezin esan gauzen prezioak berdinak direnik ere. Non daude hire bizitzako hamar urteak, organizazioaren barruan edo kartzelan pasatakoak?
|
|
|
Bere inpresioa zen ezetz, neskak iturritik okindegirainoko bidean asmatu zuela ipuina eta hortik etorri zela bere aldarte aldaketa.
|
Baina
ezin zen seguru egon. Neskak garrantzi handia emango zion hotela bezalako tapadera on bat lortzeari.
|
|
|
Heriotza bai baina sufrimendu fisikorik edo psikikorik gabe.
|
Baina
ezin izango diat nire eskolan azaldu, zeren Sabinok ardo kopari begiratu zionhemendik aurrera ez baita eskolarik izango. Lehenago zer pasatzen zaidan galdetu didak, eta deprimituta al nengoen edo zer.
|
|
|
Ahal izatera, hurrengo eguneko arratsa arte egongo zen lo.
|
Baina
ezin zuen. Ez bakarrik Maria Teresarekiko zitagatik, baita bizimodu arrunta eginez jarraitu behar zuelako ere.
|
|
2017
|
|
|
|
Baina
ezin dut barre egin, negar egiteko gogoa daukat bakarrik, eta ez dut egin nahi.
|
|
2018
|
|
|
Gure herri honen bi nortasunak, euskalduna eta erdalduna, elkartzeko ahalegin interesgarriak egin dira, azken batean errekara jo badituzte ere.
|
Baina
ezin izango dute esan saiatu ez ginenik. Nafar literaturaren bi munduak elkartzeko asmoz, Nafar Ateneoko kide batzuek poesiaren inguruan jai bat antolatzea proposatu zuten.
|
|
|
Zabalza Aldavek dioenez, ordea, komentuan gelditu ziren.
|
Baina
ezin libratu kalte latz berrietatik, historialari bien arabera. Tirabira asko egon ziren hurrengo urteetan monasterioa berreraikitzeko (gaztelarren asmoen kontra, Aita Sainduak baimena eman baitzien), eta obretan hasi ziren fraideak, 1521 urtera arte.
|
|
|
Bere etxera jaitsi nahiko luke Laszlok, hango egoera zein den begiratu, kafea prestatu.
|
Baina
ezin du Xuan bakarrik utzi, eta sukaldeko mahaira eseri da, ikusle isil.
|
|
|
|
Baina
ezin.
|
|
2019
|
|
|
Ez kastigu bezala.
|
Baina
ezin zara hemen gelditu. Ez zenuke bakerik izango, eta borroka batean ibiliko zinateke zure kide guztiekin.
|
|
|
Nik, berriz, minbizirik gabe atera nahi nuke.
|
Baina
ezin diogu dena eskatu Jainkoari. Ezin gara denok hautatuak izan.
|
|
|
Burlatia iruditu zitzaion, Cheshire katuaren irribarre berbera.
|
Baina
ezin zen izan. Eta hala bazen, Nadia ez zen profesionaltasunez ari.
|
|
|
Ni ez nintzen errudun izan, ez, behintzat, bakarra.
|
Baina
ezin diot pentsatzeari utzi begiak itxi izan ez banitu ilargia erortzea galarazi ahal izango nuela. Auskalo beste gauren batean galarazi ote dudan.
|
|
|
Arazo nazionalaren aurrean Marx eta Engelsen jarrera ezkerreko pentsamoldean oso berritzailea izan zen, Irlandako autodeterminazio eskubidea defendatzerakoan AIT en batzarretan adibidez, edo Poloniarena, G. Haupt eta C. Weill ek aztertu zutenez.
|
Baina
ezin da gauza bera esan, arazo nazionalaz marxismoaren lerro ordodoxoak izandako jokamoldeaz. Kontagaitzak dira marxismoaren izenean egin diren kale, akats eta hanka sartze historikoak arazo nazionalen edota herri indigenen eskubideen aurrean.
|
|
|
—Ederki, ederki, ondo doa istorioa Patriziok iritzia eman zuen gin tonicari beste trago bat egiteko etenaldia egin nuela aprobetxatuz.
|
Baina
ezin al liteke gertatu bezeroren bat guregana protesta egitera etortzea berari suertatutako abenturak gustukoak ez izateagatik?
|
|
|
Lehen, sarreran esana dizut, elizako matrikula liburuak, urtero etxez etxe egindako herritar guzien eliz erroldak zirela, askoz ezagunagoak izan ziren udal errolden oso antzekoak, teknika digital berri honek, 1995 aldean, alferlan bihurtu zituen arte.
|
Baina
ezin uka, izugarrizko inportantzia izan zutela, eta gero eta haundiago izanen dutela, gure aurrekoak non eta noiz jaio, bizi, ezkondu, emigratu, Amerikaratu, zauritu, saritu, itsutu, famatu, maingutu, indartu, arruinatu, findu, alkolizatu, aberastu, urkatu edo akabatu ziren jakiteko; herritarren etxe batetik besterako mudantzen segimendua egiteko: ezkontzagatik, maizter ibileragatik edo zena zelakoagatik; eta baita etxe bakoitzaren segimendua egiteko ere:
|
|
2020
|
|
|
Keinu egin zidan," nor izango naiz, bada?" adieraziz bezala.
|
Baina
ezin izan nintzen berarekin gelditu, zeren nire atzean hiruzpalau pertsona baitzeuden zain.
|
|
|
Gelditu gabe igaro zara, baina egon zara, lerro horietan baitituzu helduera, igarotzea, irteera.
|
Baina
ezin duzu harrapatu egote hori, mugimendua bakarrik baita erreala. Ez, ez mugimendua:
|
|
|
Ezinezkotzat jotzen nuen Lergaren adostasuna, neure buruari esaten nion onena nuela hasitako lana behingoz bukatzea.
|
Baina
ezin, ez nintzen paperak irakurtzen eta kopiatzen jarraitzeko gai. Hemendik berrehun kilometrora dagoen gizon hori Olcozen etxearen garajean sartu zen.
|
|
|
Kontuz, baikortasunaren oldar batek bultzaturik gehiegi hurbiltzen bazara, zure zuloak irentsiko zaitu.
|
Baina
ezin ihes. Erakartzen zaitu, norberaren zulo beltz hori norberaren izaeraren eratzaile da; edo, nahi baduzu, norbera da.
|
|
|
" Izarbe, hau ustekabea, zer zabiltza hemen." Kafe bat, garagardo bat.
|
Baina
ezin bera izan; zertan nenbilen. Ez, zergatik ez hurbildu egiaztatzeko.
|
|
|
—Ez zait damutzen, Mireia.
|
Baina
ezin dut burutik kendu Carlosen botoi nuklearraren kontua. Susmoa nuen EHASen izaera ukitzen zuela.
|
|
|
Ezin nion ezetz esan.
|
Baina
ezin nuen besterik gabe bidali, ez naiz horren inozo. Nik, bahituta egonez gero, Jainkoaz mila bider zin eginda ere, idatziko nuke etxearen kokapenaz susmatzen dudana; lekua aurkitzeko lagungarri den edozer.
|
|
2021
|
|
|
nazien bonbardaketen hilabeteetan, dendan salgai zituen Mein Kampfen aleekin estali zuen bertako teilatua.
|
Baina
ezin konta ahala orrialdetan hitz egin, ñabardurak eman eta kontrakarrean dauden ahotsen aniztasunari eta dibertsitateari esker pentsa dezakegu ez dela angelu itsurik izanen, modua izanen dugula manipulazioei antzemateko. Liburutegiak eta artxiboak suntsitzen dituztenek etorkizun beti bateko baten alde egiten dute, desadostasun eta ironia gutxiagoko etorkizun baten alde.
|
|
2022
|
|
|
Baliteke, egia daiteke, gure kasuan berreskuratu diren oroitzapen eta lekukotasunak ume, gaztetxo eta nerabeenak dira gehien bat, gazte eta nerabeei kontatuak.
|
Baina
ezin uka daiteke kontakizun eta lekukotza horiek historiara hurbiltzeko piztu duten interesa, sarritan hotz eta urruneko ageri zaigun historia garai horretan geure geurea, geure senidekoa den lekukotza ere kokatzeko aukera dugulako. Memoria, oroimena, ez dator historia ezeztatzera, zuzentzera ere ez, baina bai gure senide eta auzokoak bertan kokatu eta geuregana era interesgarriago batez agertzera.
|
|
2023
|
|
|
Hango erlojuan konproba nezala ordua.
|
Baina
ezin zen, erlojua geldituta zegoen.
|
|
|
|
Baina
ezin dizugu dena eskatu: ez da gutxi zure bertsoen betiko, betirako, eztia.*
|
|
|
Txiza eginen luke kaseten mendiaren gainean, txiza intsumiso zorritsuen gainean, txiza bere iraganaren gainean edo, hobe, bere orainaren gainean.
|
Baina
ezin du. Ezin du eta, azkenean, bere gorputzaren gainean egin du txiza.
|