|
2000
|
|
|
Baina nabilen zuhur eta nagoen adimenduan, zeren, baldin Bruno erre zuten bezala erre bazuten,
|
zer
ez lukete eginen nirekin, gauza hauen erraiten aurkituko banindute. Behin erreko nindukete edo bitan, jaun André?
|
|
|
—Anitzetan pentsatu izan dut —segitu zuen amak— zenbatetan galdegin ez ote zenion zeure buruari
|
zergatik
ez zaitudan bertze edozein amak bezala tratatu, hurbiltasunez eta xamurtasunez... eta hori azaltzea, alde batetik, mingarria izanen bazait ere, bertzetik, ez dut hori baizik gutiziatzen, zeren eta korapilo izugarri batek hersten eta itotzen bainau barrendik, eta ez dut korapilo hori laxatuko neure barrenaldea hustu arte eta jakin beharrekoak zuri jakinarazi arte.
|
|
|
Giristi no tzat dugu geure burua eta turkoak eta basapiztiak baino okerrago bizi gara. Ordea,
|
zergatik
ez dugu dotrina giristinoa guztiz uzten, baldin iduritzen bazaigu ezen txantxa eta burla hutsa dela?" Aitzitik, han geunden Antonio eta biok, geure testigantza aitzina eramaiteko asmotan...! Eta guk bagenekien ezen In dietarat zihoazen giristinoek hutsaren hurrengotzat zituztela beltzak eta indiarrak, eta bagenekien, halaber, ezen bertze ikusmolde batetik abiatu behar genituela geure egiteko guztiak, zeren biok ere irakurria baikenuen orduko Bar to lo mé de las Casasen Brevísima historia eta zeren baikenekizkien, halatan, bertze historia batzuk ere, indiarren holokaustaren berri emaiten zigutenak:
|
|
|
Eta handik astebeterat edo osabak bere skribuak erre, eta leku segur batean gorde genituen etxeko liburu kasik gehienak —lurpean estali kutxa handi batean—, badaezpada ere. Bere skribuak erretzerat zihoanean, galdetu nion ea
|
zergatik
ez zituen liburuekin baterat gordetzen, eta osabak ihardetsi zidan:
|
|
|
Eta nola sartu zizkidan beldurraren piztiak bere erpeak eta atzaparrak berriro errai erraietaraino, eta nola jarri zitzaidan pultsua eta odola, zaldia laur ointka baino fitezago! Ordea, bikotea eskailera batzuetan goiti galtzen ikusten nuela, iritzirik ezen hura zela zirt edo zart egiteko puntua eta sasoina, bertze kurka bat eginik eta neure beldur hari buru eginik, galdetu nion Catherineri ea
|
zergatik
ez ninduen Mignonenganat eramaiten, neska haren ezagutzeko gutizia nuela. " Ongi da —erran zidan— Orain berean ezagutzen ahal duzu Mignon.
|
|
|
Zazpietako txandan hasi omen duk lanean, eta gauekoa arratseko hamaikak arte ez omen duk itzuliko. Eta ea
|
zergatik
ez dudan polizia deitzen —bisaia destainaz zimurtu zitzaion— Badiat bertze lanik!
|
|
2001
|
|
|
Bat bateko iskanbilak gogoeta horiek albora lagarazi dizkio Tasiori. Iñaki eta Beraza dira, palomiten arrastoak topatu eta, haserre bizian, beraientzat
|
zergatik
ez duten ezer utzi kexatzen hasi direnak. Patxik, bakeak egiteko, anbulantziari gasolina sartzera joan behar duela eta mikrouhinerako palomita zorro gehiago eros ditzakeela proposatu du.
|
|
|
‘Eta nire aita bada,
|
zergatik
ez dut bere abizena? ’
|
|
2002
|
|
|
Neure burua baino kuttunago nituèn pertsonak.
|
Zergatik
ez ninduen Herioak ni neu eraman, haiek bizirik segi zezaten?
|
|
2004
|
|
|
Alegia: erdaldunek hemen dituzten baliabide eta eskubideak Estatu totalitario baten abaroan eskuratuak izan direnez,
|
zergatik
ez dute hauek inolako kontzientzia gaiztorik bere hizkuntza portaeran. Zergatik sentitzen dira legitimazio guztiaren jabe besteen artean?
|
|
|
Aitaren jaioterrira, Alemaniara.
|
Zergatik
ez genuen Iruñean lurperatu galdetu niolarik, izeba Sagrariok erantzun zidan norberaren arima dagoen tokian lurperatu behar dela jendea. Eta hire aitaren arima Alemanian zegoan, gaineratu zidan.
|
|
|
zergatik hil behar izan zuten Mireia?
|
Zergatik
ez zuten, zer dakit nik, bahitu edo. Baliagarriagoa izango zitzaien!
|
|
2005
|
|
|
–
|
Zergatik
ez duzu nexka bakean uzten, orain sendatzen hasi dela dirudiela? –moztu zuen Teresak.
|
|
|
Bilatu nahi duen lasaitasunak, berriz, muzin egiten dio. Amets hain dago lasai,
|
zergatik
ez luke, bada, berak ere lasai egon behar?
|
|
|
Horregatik egoten naiz ni adi, Piedaden misterioak jakiteko. Jakiteko zergatik ibiltzen zituen Samuelek jateko gauzak poltsikoetan, edo
|
zergatik
ez zituen zapatak kentzen etxera heltzen zenean, edo zergatik ez ziren ezkondu bera eta Piedad.
|
|
|
|
Zergatik
ez genuen preserbatiborik erabili?, galdetu nion neure buruari, gomutetan endredaturik oraindik. Mila bider entzun genuen kontuz aritu behar zela.
|
|
2006
|
|
|
Nire ustez, irakurri ondoren aitonak erre egiten zituen. Ez dakit
|
zergatik
ez zituen ere suntsitu, baina aitonak egindako ezeri ez diot logikarik ikusten.
|
|
|
Dudak, asko neuzkan, momentu hartan bertan. Etengabe zaindu beharra baldin bazeukan,
|
zergatik
ez zuten erresidentzia batean sartzen edo etxean beraiekin edukitzen, alaba behintzat arduratzen zenez gero. Ez nintzen galdetzera ausartu ordea.
|
|
2007
|
|
|
Gaur amaren galdeketa jasan behar izan dut. Ea
|
zergatik
ez dudan lagunekin atera behar, ea Ikerrek zergatik ez duen deitzen, arazoren bat dudan?
|
|
|
–Puntapaxa buruan eta ibili munduan?, esaten du horrelakoetan Jokinek, umoreari eusteko.
|
Zergatik
ez dut ba nik mutilek egiten dutena egingo?
|
|
|
Batzuetan kritikatzen duen adina, beste batzuetan sinpatia frankoz aipatzen du, bereziki Hume edo Kant ez ari bada (eta, bide batez, Kant-ek hori. Antropologia pragmatikoa? izendatu zuela, gogoratuko dugu) 684,
|
zerk
ez duen, berriro, begirunearekin epaiketa kritikoa alboratzen685 Bidaiarien inpresio, herrien arteko ezinikusi eta topikoen saiosaltsa horren irakurketak(, literatura ligera y poco amena?) ia beti desengainatu duen arren686, behin baino gehiago hartaz buru argiak (Hume, Kant, Schopenhauer) eta autore handiak baliatu izanak (Cervantes, Quevedo, Lope, Calderón, Gracián) 687, Caro Baroja-ri ez dio...
|
|
|
Horretan estatistikak ez du zalantza izpirik uzten. Beraz,
|
zergatik
ez du emakumeak gizon gazteagorik bilatzen, hau da, konpainiaren bermea, bere bizi luzean lagun izango duen gorputz gazte eta osasuntsuago hori. Zergatik egiten du kontrakoa, bere bizitza motzaren bukaeratik gertuago dagoen gizonarekin elkartu, alarguntasunaren aldeko apustu argia eginez?
|
|
2008
|
|
|
Gainera, zeuen lau gizon ere eramatekoak omen zarete, eta bat edo beste aurrean kokatzeko asmoa omen duzue, eskifaiarekin.
|
Zergatik
ez dituzue hemen kokatzen, zuen kabina ondoan?. Horra bigarren puntua.
|
|
|
Egin dute batzarra, gaztelania hutsez. Amaieran, kontraesanez jabetzen ote diren galdetu die irakasleak,
|
zergatik
ez duten hitz bat bera ere egin euskaraz batzarrean, zergatik ez duten hitz bat bera ere egiten euskaraz egunean. J.S. Sesmak dioskunez, ikasleek kanpo arrazoiak dituzte beti argudio:
|
|
2009
|
|
|
–
|
Zergatik
ez duzu lan hori uzten eta ez zara bolada batez desagertzen?
|
|
|
–Ez duela zentzurik? Esango diat nik hiri
|
zerk
ez duen zentzurik: Xantik kontatu zian ipuin horrek, Perezek gero jasotzekotan laga ziola kaxa... kaka!
|
|
|
|
Zergatik
ez zuen, baina, zigarreta bat erreko, etxeko hiru gizonak puru bana erretzen ari baziren?; gizonen argudioari zuzenki aurka egin ezinean?. Zuek erre badezakezue, nik zergatik ez????, zeharka bilatu zuen konponbidea, zer erremedio!; hartarako, baina, bitarteko guztiak zituen, beharbada: besteek botatako kea arnasten zuen eta keak erretzeko desioa areagotzen zion?
|
|
|
ez irudia eta ez lagunek irudiari buruz egin zituztèn iruzkinak, itxura batean?, esfingearen begirada hotza betartean; Gonzalok, baina, mundua bere barrearen talaiatik neurtzen zuen heinean, ez zuen une hartan ulertzen, seguru ezetz?
|
zergatik
ez zuen Domingok barre egiten, lagunak Chaplinen ateraldia zehatz mehatz ulertu ez bazuen behintzat?; hartarako zegoen, ordea, bera, Gonzalo, lagunak konprenitu ez zuena konpreniarazteko:
|
|
|
–Eta
|
zergatik
ez du poliziak??
|
|
|
|
Zergatik
ez du idazleak idaztea aski, zergatik hartzen du argitaratzeko lana. Korapilatsua da arazoa, baina agian esan liteke oro har testu bat plazaratzeko orduan, dela liburu dela blog, are edozer plazaratzeko orduan, hauexek izaten direla bultzatzaileetako batzuk, komunikatzeko beharra baino sakonagoak:
|
|
|
Barre egitearekin batera, baina, Domingori so egiten zion Gonzalok; Domingo, ordea, beste mundu batean bezala zegoen, serio –oso serio ere bai, aurrean zuèn irudi hura atsegin ez balu bezala: ez irudia eta ez lagunek irudiari buruz egin zituztèn iruzkinak, itxura batean–, esfingearen begirada hotza betartean; Gonzalok, baina, mundua bere barrearen talaiatik neurtzen zuen heinean, ez zuen une hartan ulertzen –seguru ezetz–
|
zergatik
ez zuen Domingok barre egiten, lagunak Chaplinen ateraldia zehatz mehatz ulertu ez bazuen behintzat...; hartarako zegoen, ordea, bera, Gonzalo, lagunak konprenitu ez zuena konpreniarazteko:
|
|
|
|
Zergatik
ez zuen, baina, zigarreta bat erreko, etxeko hiru gizonak puru bana erretzen ari baziren?; gizonen argudioari zuzenki aurka egin ezinean –" Zuek erre badezakezue, nik zergatik ez...?" –, zeharka bilatu zuen konponbidea, zer erremedio!; hartarako, baina, bitarteko guztiak zituen, beharbada: besteek botatako kea arnasten zuen eta keak erretzeko desioa areagotzen zion... eta desio areagotuak argudioa aurkituko zion, zergatik ez!, baita aurkitu ere, handik gutxira:
|
|
2010
|
|
|
komeni ere bai, jakina, errealitateak aurpegirik itsusiena erakusten digunean, akatsez josia, trebeak baikara beste aurpegi bat asmatzeko? edo neurri neurriko maskara bat jartzeko. Domingok fantasmak asmatzen zituen, eta nik aingeruak?, edertasuna eta akasgabetasuna ezaugarri dituena; prozesu hartan, baina, beti gelditzen zitzaidan kezka bat, hilda gero ere, inor ez zen Benjamin Mariaz mintzo, haren gorputzaz ez ezik, haren memoriaz ere ahaztu bagina bezala?, edo galdera bat?
|
zergatik
ez genuen etxeko aingerua bitartekari bezala erabiltzen, zeruarekiko harremanak lotzeko, eliz jendeak santuak, dohatsuak eta agurgarriak erabiltzen zituen moduan??, edo susmo bat, gauzak ikusten nituen bezalakoak ez ote ziren: puntu beltz bat nuen, beraz, nik marraztutako mapa psikologiko ezin zuriagoan, harik eta, egun batean, etxekook estalitako egia desestali nuen arte:
|
|
|
izugarri estutu behar izan zuten, Helenak, gero, kartan esan zituenak esateko: ...rtua?; nik, ordea, errazena egin nuen, agurtu ninduenean begiratu ere egin ez nion bada?!; non geratzen zen, baina, nire errukia?; non nire adimena, harrotasunaren bideak ireki ziezazkidakeena?; zergatik hartzen nuen Helena errudun ziurtzat, bi emakumeek hari emandako tratuaren berri ez banekien?; zergatik kargatu nuen guztia Helenaren bizkar gainean, nik ere neure erantzukizuna izan nezakeenean?;
|
zergatik
ez nuen elkarrizketa hala moduzko hartan gogor egin bi emakumeen aurka, eta zergatik jo nuen joko hartan guztia galdutzat, borrokarik egin gabe, etsipenik erosoenak hartuta?; Helena eta biok mundu berezi bat genuen, ez haren amak ez gureak ezagutzen ez zutena, eta handik lor nezakeen zerbait: Helenari hitz bat atera niezaiokeen, adibidez, edo hitz gutxi batzuk, bi emakumeek eraiki eta gero Helenari ezarritako gezurra hankaz gora jar zezaketenak; galde niezaiokeen, esate baterako:
|
|
|
eta imajinatu eguzkia hor, izarra jarri nahi duzuen tokian, eta esaidazue aterpea erreko lukeen ala ez? esan zenigun;. Eta
|
zergatik
ez duzu plater baten neurriko izar txiki txikia imajinatzen?, bota zizun Domingok, ziriari ziriarekin erantzuteko prest;. Orduan eskalak gaizki daude?
|
|
|
Are gehiago:
|
zergatik
ez ditu izaki bizidun guztiak piztuko eta guztiak salbatuko, uholdearen garaian zoologiko bat salbatu bazuen, Noeren kutxa bitarteko. Baina hara:
|
|
|
Zergatik ez, baina, Jainkoa modu berdinean juzgatu, guztiahaldunak bere antzera eta irudira egin bagintuen?
|
Zergatik
ez zuen hatz bat bera ere mugitu Krakatoa sumendiaren leherketan, zeinak berrogei mila inguru pertsona hil baitzituen, geografia klaseetan ikasi genuenez, eta zergatik egin behar nuen nik lehoi artera, lehen kristauek bezala, neure bizia ere arriskuan jarriz?
|
|
|
–Arnaldok esan zidan: . Nahiz eta mahai politikoa geroago izatekoa zen,
|
zergatik
ez dugu aurreakordio moduko bat egiten, hauek [ETAkoek] ikus dezaten ez zaretela ari gu engainatzen, hau da, benetako borondatea dagoela???. Aurreakordio hori egitekotan, EAJk ere tartean egon behar zuela ados zeuden biak.
|
|
|
Eta zama zen, seguru, berak" purutasuna" bilatzen zuelako amodioan, alde bietako sentimendu orobatsu ideala. Ulertzen nuen
|
zergatik
ez zuen irtenbiderik ikusten, eta konprenitzen nuen ez zuela inoiz biderik egingo bihotzetik bihotzera –gorputzetik gorputzera egina zuen bezala– bere borondatez eta premiaz.
|
|
|
Izan ere, gauza bat da Itun Zaharra eta beste bat Itun Berria...". " Eta
|
zergatik
ez du Elizak Itun Zaharra baztertzen, edo onartzeko moduko idazki gutxi batzuetara laburbiltzen?" erantzuten dizut nik; aldiz, onartu egiten du. Jainko on batek, ordea, nola egingo luke bere buruaren eta bere ontasunaren aldeko propaganda horrelako bat, kontrapropagandatzat ere har daitekeena?
|
|
|
Are gehiago:
|
zergatik
ez ditu izaki bizidun guztiak piztuko eta guztiak salbatuko, uholdearen garaian zoologiko bat salbatu bazuen, Noeren kutxa bitarteko. Baina hara:
|
|
|
Bigarren egonaldian lagun egin genuèn doña Gertrudis maistraren etxean geunden, gosaldu berriak; zu gehiago zinen egoteko gizona ibiltzekoa baino, baina egun hartan urduri antzean ikusi zintudan;"
|
Zergatik
ez dugu bueltatxo bat egiten, ea zeruko beste berriren bat badagoen...?" galdetu zenidan serio, gibel asmorik gabe, ustez —zure konbertsioaren lehen zantzutzat hartu nahi izan nuen seriotasun hura, hara noraino itsutzen ninduen zu konbertitua ikusteko irrikak! —, eta hala, hiru anai arrebok kanporako bidean jarri ginen...
|
|
|
badakizue, ezta? Bada, imajinatu orain Belengo izarra eguzkiaren neurrikoa zela... eta imajinatu eguzkia hor, izarra jarri nahi duzuen tokian, eta esaidazue aterpea erreko lukeen ala ez" esan zenigun;" Eta
|
zergatik
ez duzu plater baten neurriko izar txiki txikia imajinatzen?" bota zizun Domingok, ziriari ziriarekin erantzuteko prest;" Orduan eskalak gaizki daude" esan zenuen; eta nola guztiok geratu baikinen mutu, gehitu zenuen: " Jar dezagun plateraren neurriko izar txiki bat, ados.
|
|
|
Zergatik ez, baina, Jainkoa modu berdinean juzgatu, guztiahaldunak bere antzera eta irudira egin bagintuen?
|
Zergatik
ez zuen hatz bat bera ere mugitu Krakatoa sumendiaren leherketan, zeinak berrogei mila inguru pertsona hil baitzituen, geografia klaseetan ikasi genuenez, eta zergatik egin behar nuen nik lehoi artera, lehen kristauek bezala, neure bizia ere arriskuan jarriz?
|
|
|
Batzuetan, neure buruaren kontra luzatzen nuen hatza, Helenarekin krudelegi jokatu nuelako ustea nagusituta; bi emakumeek, izan ere —Helenaren amak eta gureak— izugarri estutu behar izan zuten, Helenak, gero, kartan esan zituenak esateko: ......; nik, ordea, errazena egin nuen, agurtu ninduenean begiratu ere egin ez nion bada...!; non geratzen zen, baina, nire errukia?; non nire adimena, harrotasunaren bideak ireki ziezazkidakeena?; zergatik hartzen nuen Helena errudun ziurtzat, bi emakumeek hari emandako tratuaren berri ez banekien?; zergatik kargatu nuen guztia Helenaren bizkar gainean, nik ere neure erantzukizuna izan nezakeenean?;
|
zergatik
ez nuen elkarrizketa hala moduzko hartan gogor egin bi emakumeen aurka, eta zergatik jo nuen joko hartan guztia galdutzat, borrokarik egin gabe, etsipenik erosoenak hartuta?; Helena eta biok mundu berezi bat genuen, ez haren amak ez gureak ezagutzen ez zutena, eta handik lor nezakeen zerbait: Helenari hitz bat atera niezaiokeen, adibidez, edo hitz gutxi batzuk, bi emakumeek eraiki eta gero Helenari ezarritako gezurra hankaz gora jar zezaketenak; galde niezaiokeen, esate baterako:
|
|
2011
|
|
|
Eta arraroak.
|
Zergatik
ez dute, aita, eta, ama?
|
|
|
–Vade retro, Heladio!
|
Zergatik
ez duzu, mihia astindu baino lehen, bi aldiz pentsatzen. Baina nola pentsatuko duzu zuk bi aldiz, behin pentsatzeko gauza ez bazara?
|
|
|
Gutxi falta izan zitzaidan barkamena eskatu eta geroxeago, beren jarduna, joaldia edo dena delakoa bukatzen zutenean itzuliko nintzela esateko. Ez dut ulertzen zergatik ez nien une horretan bertan bilaukeria aurpegiratu,
|
zergatik
ez nuen, esate baterako, behatzarekin neskari mehatxu eginez, urdanga, edo gisako mespretxu hitzen batekin seinalatu; zergatik ez nuen esaldi gogorren bat erabili.
|
|
|
Zergatik ez dituzte ekitaldiak banatzen? Are gehiago,
|
zergatik
ez dute, horretara jarrita, bizitza pribatua ere trukatzen?
|
|
|
–Ez, ijitoek larru iluna dute, Lukukoa ez da ijitoa,
|
zeren gainera
ez du karrorik, esaten du Irenek.
|
|
|
Marino Aierrak, altxamenduaren aldekoekin kritiko, pulpitutik jaurtitzen duen sermoi gogorra, falangistak elizako bankutik altxaraziko dituena eta apaiza jomugan jarriko duena. Berri ona n sermoiak
|
zergatik
ez duen halako intentsitaterik galdetu diot Tabernari. Film laburrean hainbat pasarte kondentsatzera behartuta zaudela erantzun dit, eta horrez gain, sermoiari edo Marino Aierraren bizipen konkretuei protagonismoa kenduz Berri ona n orokortu egin zuen istorioa, atzeguardian aritu ziren inguruko apaizak ere islatzeko asmoz.
|
|
|
Zergatik ez dut bulegotik hanka egiten?
|
Zergatik
ez dut serio aztertzen, oraintxe bertan, zerk galarazten didan joatea. Ez dut sekulako loturarik.
|
|
|
Ilea bustirik ere xanpu usaina zerion,
|
zergatik
ez luke bere aitak harro egon behar, seigarren aldiz kanoa irauli zaigunean ere etxetik dutxatu berri datorrenaren itxura mantentzen badu, oinak berdin gurutzatuz, berea nire aurpegira hurbilduz begiak oso zabalik, oreka galdu gabe, arrauna askatu eta eskua nire izterrean pausatuz.
|
|
|
–Horrek azaltzen du
|
zergatik
ez duzuen harreman estuagorik.
|
|
2012
|
|
|
zure liburuko The Smithsen biodiskografia kartzelako fikzio ahul horren inguruan antolatu izanak molestatu nau:
|
zergatik
ez duzu benetan gertatu zena erabili. Izenak aldatuta bederen, edo, errazago, guztiz ezabatuz, nik neuk eskutitz honetan egin dudan bezala.
|
|
|
Eta ondoren galdetzen dugu guk, eta arrazoi osoz gainera, zergatik?
|
Zergatik
ez du zentzurik pentsatzeak neska amaren etxetik joan eta hurrengo bost minutuetan gertatu zela hilketa. Zergatik ez du zentzurik pentsatzeak egun hartako edozein unetan gerta zitekeela?
|
|
|
Zergatik ez du zentzurik pentsatzeak neska amaren etxetik joan eta hurrengo bost minutuetan gertatu zela hilketa?
|
Zergatik
ez du zentzurik pentsatzeak egun hartako edozein unetan gerta zitekeela. Edozein ordutan gertatu izan dira hilketak.
|
|
|
Horrek pixka bat adoretu ninduen, eta neure buruari irudipena besterik ez zela eta nire oin arrastoa izango zela sinetsarazi nahian hasi nintzen. Eta
|
zergatik
ez nuen, bada, bide hori hartuko lehorreratzean, txalupara itzultzeko hartu nuen bezala. Gogoan izan nuen baita ere, nuela ziurtasunez inola ere jakin non zapaldu nuen eta non ez; eta, azkenean, aztarna nire oinarena bazen, mamuen eta agerpenen istorioak kontatu eta gero beste guztiak baino gehiago ikaratzen diren zoroena egiten aritu nintzela.
|
|
|
–Galdegin zeniezadake baita ere, erantzun nion?,
|
zergatik
ez gaitu Jainkoak zu eta biok hiltzen min ematen dioten gaiztakeriak egiten ditugunean. Ez, damutzeko eta barkatuak izateko zaintzen gaitu.
|
|
|
Emma bere ezkontzako egunaz oroitzen zen; eta han berrikusten zuen bere burua, galsoroen erdian, bidexkan barrena, elizarantz zihoazenean. Eta berak ordea
|
zergatik
ez zuen, honek bezala, jarki, erregutu. Bera, aitzitik, pozik zegoen, zein hondaletan amiltzen ari zen ohartu gabe.
|
|
2013
|
|
|
|
Zergatik
ez duzu identitate ezaz inoiz hitz egiten?
|
|
|
Zergatik ez diozu bizitzari aurre egiten?
|
Zergatik
ez duzu Sararekin hitz egiten eta onartu huts bat egin zenuela. Zergatik ez diozu zure hutsari buruz eskutitz bat idazten Maialeni?
|
|
|
Eta orduan? Eta begien aurrean daukan ur hori guztia Estigia aintzira baldin bada,
|
zergatik
ez du gorputz osoa bertan murgiltzen, hala zaurtezina bihurtuko dela jakinda, Akilesi gertatu zitzaion bezalaxe. Ba, milaka eta milaka aldiz benetako marrazoak ikusi dituelako ur sakon urdin beldurgarriotan.
|
|
|
Eta batek saltzen ez baditu, beste batek salduko ditu armak.
|
Zergatik
ez duzu, gainera, kontua alde positiboago batetik begiratzen. Behargin askori ematen diogu jaten, eta negozioa handitzen bada, are gehiagori eman geniezaioke.
|
|
|
Nik bere aldaken aldaroari eta oinak lerratzeko moduari (baten orpoa bestearen behatz handiaren lerroan kokatzen zuen beti) erreparatuz egin nuen bidea, gaurko pentsalari bati tokatzen zaion moduan, bizitzaren alderdi prosaikoenei jarri behar izaten baitiegu arreta.
|
Zergatik
ez nuen nik emakume baten translazioak espazio urbanoan eragin ditzakeen aldaketen inguruan gogoeta egin behar, baldin eta nire kideak gastronomiaz edo futbolari buruz liburuak idazten ari baziren. Neska horren aurrean eseri eta heriotzari buruz hitz egiteko aukera baztertuxea nuen dagoeneko, baina ez nuen oso garbi ikusten nahasketa argitzeko zer egin behar nuen.
|
|
|
Takoidun zapata esajeratuen gainean eroriko ez eroriko inguratu ohi zait korrika besarkatzera, eta, lepotik zintzilik jarrita, belarrondoa musukatzen hasten zait. Etxean egoteko ea
|
zergatik
ez dituen oinetako arruntagoak janzten galdetzen badiot, gorrotoz begiratzen dit, eta isilik geratu ohi naiz zutik, bi eskuak okupaturik ditudala, batean laneko kartera eta bestean afaritarako erosketak. Gehienez ere bizkarra pausatuko dut atearen kontra.
|
|
|
–
|
Zergatik
ez zenuten denok ikasi. Denok ikasi zenuketen.
|
|
|
Higuina diet halako lagun izunei.
|
Zergatik
ez zuen zurekin liskarrean jarraituko, bere aitak lehenago egin zuen legez?
|
|
|
Eta batek saltzen ez baditu, beste batek salduko ditu armak.
|
Zergatik
ez duzu, gainera, kontua alde positiboago batetik begiratzen. Behargin askori ematen diogu jaten, eta negozioa handitzen bada, are gehiagori eman geniezaioke.
|
|
2014
|
|
|
Aitak bidaia batera eraman zituen alabak, banaketarena azaltzeko.
|
Zergatik
ez zuen etxean lo egiten, eta nola horrek ez zuen esan nahi, inolaz ere, maite ez zituenik. Haiek ziren bizitzan gehien maite zuena.
|
|
|
–
|
Zergatik
ez zuen baleak, ahoan sartu zuenean, Jonas irentsi?, galdera filosofikoaren aurrean, pentsa ezazu urdailean azidoa dagoela, zuku gastrikoen izenarekin baina azido desintegradore bat azken finean.
|
|
|
–Eta
|
zergatik
ez zenuen ezer egin, alde egingo zuela bazenekien?
|
|
|
Azkenean, begiak altxatu zituen eta begirada anbiguo bat zuzendu zidan. Une batez uste izan nuen galdetu behar zidala
|
zergatik
ez nuen Bufalinoren liburua irakurtzen jarraitzen, edo Jainkotiar Komediaren gaineko iruzkin eruditu bat egingo zidala, baina ez zen inguru minguru ibili.
|
|
|
156 Nahi nuena lortu dut. Orain ez dakit
|
zer
ez nuen nahi.
|
|
|
Palastada eta bafada biziko eztanda moteldu bat iritsi zitzaigun urrundik, ibai handian iktiosauro bat distira bainu bat hartzen ari balitz bezala. «Azken batean, esan zidan galdaraginak arrazoizko doinu batez?,
|
zergatik
ez genituen, bada, errematxeak lortu behar?». Zergatik ez?
|
|
|
Orain ulertzen dut
|
zergatik
ez duen inorengan fidatzen, zergatik ez duen bere bizimodu intimoa inorekin konpartitzen.
|
|
|
–Tira, erran diguzu
|
zer
ez dugun, erran zuen kontseilariak?. Zer dugun jakin nahi dugu.
|
|
|
Amari galdetu nion ea guk
|
zergatik
ez genuen igandeetan esne opilik gosaltzen. Ainhoarenean lotuta sentitzen nintzela azaldu nion eta inolako erantzukizunik sentitu gabe jan nahiko nukeela esne opil gozoa.
|
|
2015
|
|
|
Minutuak eman dituzu zelda barrutik ikusten den pasillo estuaren zati horretatik Fred noiz pasako, bere pauso geldoarekin, fregonan bermatuta eta begiak lurrean iltzatuta. Orain badakizu
|
zergatik
ez duen bururik altxatzen, zergatik ez dituen gainerako presoak agurtzen haien ate aurretik pasatzen denean. Eta beti gau goibela balitz?
|
|
|
Minutuak eman dituzu zelda barrutik ikusten den pasillo estuaren zati horretatik Fred noiz pasako, bere pauso geldoarekin, fregonan bermatuta eta begiak lurrean iltzatuta. Orain badakizu zergatik ez duen bururik altxatzen,
|
zergatik
ez dituen gainerako presoak agurtzen haien ate aurretik pasatzen denean. Eta beti gau goibela balitz?
|
|
|
|
Zergatik
ez dugu geure larruokin,
|
|
|
Ez ote dute nahikoa Jainkoak ematen dien bazka espiritual eta atseden betikoarekin?
|
Zergatik
ez dituzte hildakoak bakean lagatzen, zergatik ekartzen diete tabakoa, zergatik ekartzen dizkiete partxisa eta damak eta kartak eta nik al dakit zer sorginkeria gehiago. Joan badira, zergatik ez utzi joan daitezen?
|
|
|
Zenbat kexatzen nintzen gure miseriagatik. Kerintriako paraje urrun hartan, ordea,
|
zer
ez nuen emanen Arkameko gure estolda kirastuan Rikkarekin egoteagatik!
|
|
|
A,
|
zer
ez zuen emanen Kerintrian izateagatik! Orduak ematen zituen mapak eta txostenak lardaskatzen, gero eta mozkorrago, gero eta amorratuago.
|
|
|
–Zergatik ez duzue norbaitek botanika ikasten? Zuen hanka eta beso horiekin,
|
zergatik
ez du zuetako norbaitek...?
|
|
|
Baina arretaz irakurrita, ez dago zalantzarik. Liburua Coimbran argitaratzen da, baina gaztelaniaz, eta egilea azalpen bat eman beharrean aurkitzen da, argituz, batetik,
|
zergatik
ez duen latinez idatzi (mota honetako liburuetan arruntena zen bezala) eta, bestetik, erromantzea hautatzekotan, zergatik hautatzen duen gaztelania, Portugalen egon arren. Beraz, hori da abiapuntua:
|
|
|
–Miatze orokor bat aipatu du lehen norbaitek;
|
zergatik
ez ditugu armairu guztiak banan banan arakatzen, ea norbaiten gauzen artean aurkitzen ditugun lapurtutakoak??
|
|
|
zuraren itxurako marmola aurkitzen dugu gure sukaldeetan, eta marmolaren itxurako zura gure komunetan, materialen arloa ikertzen dutenek mirariak obratzen dituzte franko.
|
Zergatik
ez du, orduan, nobela batek film baten itxura izango eta alderantziz. Ez al litzateke alderantzizkotasun hori postmodernismoaren label?
|
|
|
–Ez duzu sinesten, ezta?
|
Zergatik
ez duzu, bada, leihotik begiratzen, ausart horrek?
|
|
|
Orain jabetu naiz
|
zergatik
ez zenituen
|
|
|
Itsasontziaren bizkar bazterreko eskudelari atxikita ditut eskuak, askatzeko beldurrez; ahurretan nire moduko gizakia zen arerioaren begi ilunak marrazten zaizkit, betiko baititut bere begiak eskuetara atxikita.
|
Zergatik
ez genuen baina, elkarren gorputzaren babesa bilatu izualdi ero hartan, animalien kumeek egiten duten moduan elkarren gorputzak igurtzi, hotzetik eta ikaratik babesteko; batak bestearen hurbiltasuna bilatu, talka bortitz haren ordez. Ez genekien artean nik orain dakidana, arerio hitza gezurrezko hitza dela, alegia.
|
|
|
Doridogaz Silveroren bervac cerren ez eben sinistu. Dorido eta Silberoren hitzak
|
zergatik
ez zuten [zituzten] sinetsi?
|
|
|
horrek
|
zergatik
ez duen beti ondo funtzionatzen aztertuko duzu.
|
|
2016
|
|
|
–
|
Zergatik
ez dugu jakin behar nor zen bada, aski ezaguna baitzen, ezta?. Esan zion Adanek, hura lasaitzeko asmotan.
|
|
|
Sartu nintzen palkoan ez zegoen inor, frantses ofizial zahar eta atsegin bat izan ezik. Pertsonaia gustukoa nuen, ez bakarrik ohoratu egiten dudalako gizon gaiztoak gaiztoago egiten dituen lanbideak bere jokabidea leuntzen dion gizona, baita behin halako gizon bat ezagutu nuelako ere, dagoeneko zendua baita?, eta
|
zergatik
ez dut orri bat profanatzetik erreskatatuko haren izena orri horretan idatziz eta munduari esanez Tobias Shandy izan zela, nire lagun eta adiskideen artean maitagarriena, zeinaren filantropiaz ez baitut inoiz pentsatzen haren heriotza hain urrun dagoenez gero; baina nire begietatik anpuluak jaisten dira. Hari zor diodan itzalarengatik, begi begikoa dut beteranoen talde osoa; eta hortaz, atzealdeko bi ilaren gainetik jauzi handi bat egin, eta ondoan jarri nintzaion ofizialari.
|
|
|
Zer esan behar zuen jendeak?
|
Zergatik
ez zuen poliziarengana jo hilketa gertatu zen gauean bertan. Edo, bestela, atxiloketen berri izan zuenean?
|
|
|
Hala ere, bilduko dituen estalki bat behar du. Ohiko maitasun istorio bat garatu beharrean,
|
zergatik
ez dituzu, adibide bat jartzearren, zeure bizitzako maitasun zapuztuen istorioak biltzen, eta esango nizuke horietako bat luzatzerik ba ote dagoen?, dio bere mezuan.
|
|
|
Eta, honi dagokionez, gogoan dut nirekiko bere jarrera horrek, lausengatzen ninduen arren, apur bat mindu ere egiten ninduela.
|
Zergatik
ez zuen beste horrenbeste espero Albertorengandik, galdetzen nuen neure artean?, bere semea izanda. Zergatik onartzen zion berari, protestarik edo deitorerik gabe, karrera bukatzeari uko egin izana?
|
|
|
Baina orduan, artean bizirik banengoen, zergatik jarraitzen nuen han, besteekin, zertarako?
|
Zergatik
ez nuen berehala ihes egiten mamu bilera larritu eta penagarri hartatik, edo belarriak tapatzen behintzat, «bazterkeria», «abertzaletasunezko merituak», «antzinatasun agiriak», «odol argia» eta horrelakorik entzun beharrik ez izateko, nire inguruan senide eta ahaideek mendekotasunez harilkatzen zuten lanturu zikoitz hura, erosta monotono, hits, alferreko hura ez entzuteko?... Afaria horrela luzatuko zen, solasgai berbera behin eta berriro astinduz, auskalo zenbat orduz, eta aitak, erdi minduta erdi harro, aldika aldika hizpidera ekarriz azken hilabeteetan jasandako «irain» desberdinak:
|
|
|
Aita Santua banintz, edo beste edozein lekaide, galdetu egingo nioke: ea zergatik hiltzen den urki baten enborra bezala euripe ederrean, ea zergatik ez diren euri tantak zilarrezko balak, ea
|
zergatik
ez duen behingoz ulertzen ur hori gabe nukeela berarengatik negar egin.
|