|
2017
|
|
|
Pilula hauen osagai nagusia 1 benzilpiperazina (BZP) da, nahiz eta trifluorometilfenilpiperazina (TFMPP) edo 1 klorofenilpiperazina ere (mCPP) topa daitezkeen. Horietariko asko sendagai berrien ikerkuntzan albo batera
|
utzitako
farmakoak dira, espero zen eraginik ez zutelako edo profil toxikologiko onartezina zutelako.
|
|
|
Izan ere, substantzia berri gehienak ez daude legez kanpo. Ezezagunak diren heinean, legeak ezin ditu kanpoan
|
utzi
. Horretaz gain, legegintzaren abiadura droga horien sintesi abiadura baino motelago doa beti.
|
|
|
Egoera horri aurre egiteko, azken urteotan ahalegin handia egin da Europar Batasuna osatzen duten lurraldeek legediak alda ditzaten, substantzia horien salmenta mugatzeko asmoz. Horren ondorioz, Espainiako Estatuan 11 substantzia legez kanpo
|
utzi
dira azken hamar urteetan. Gainera, 2017 urtean kontrolpean jarri dira drogen sintesirako erabiltzen diren hainbat lehengai, 2009 urtean Europar Batasunak adostutako legeari jarraituz (7).?
|
|
|
INMAko kohortearen jarraipena ebaluatzean maila sozialean ezberdintasun esanguratsua zegoela ikusi zen: ikerketan jarraitzen zutenek maila sozial altuagoa eta goragoko ikasketak zituztela bertan behera
|
uzten
zutenek baino (12). Horrek ere eragina eduki zezakeen gure laginean aurkitu dugun tabako azturan eta ADHNaren prebalentzia baxuan.
|
|
|
Izan ere, azken hiruhilekoan tabakoa kaltegarriagoa dela ikusi dute hasierako hiruhilekoetan baino (6, 10). Horrek, aipatutako ikerketaren arabera, denbora tarte bateko aukera ematen dio amari erretzeari
|
uzteko
, haurrarentzat kaltegarria izan baino lehen. Horretaz gain, erlazioa dosiaren menpekoa dela azaldu dute (8); zenbat eta zigarro gehiago erre, gero eta arrisku handigoa izango du haurrak ADHNa izateko.?
|
|
2018
|
|
|
5 IDO entzimak
|
utzitako
urratsen atzetik
|
|
|
Azkenik, eremu irekiko proban (ingelesez open field test, OF), saguak kutxa zabal batean ipintzen dira eta bertan nahieran ibiltzen
|
uzten
zaie. Bertan, subjektuen jarduera lokomotorra neurtzen da.
|
|
|
errepikapena ekiditea (prebentzio sekundarioa). Era horretan, prebentziorako aholkuei jarraituz, iktus gehienak saihestu egin daitezke; hala nola gatz eta gantz kopurua murriztuz, erretzeari
|
utziz
, tratamenduak betez, pisu galeraz, tentsio arteriala kontrolatuz... Prebentzioa oso garrantzitsua bada ere, detekzio goiztiarra funtsezkoa da iktus akutuan, detekzio arinak gaixoak pairatuko dituen ondorioak murriztuko baititu.
|
|
|
Amaren kasuan haurdunaldian zehar edukitako tabako kontsumoa lau kategoriatan banatu zen: inoiz ez du erre, haurdunaldian zehar erre egin du, erretzaile ohia da, eta haurdunaldian zehar
|
utzi
du. Aitaren kasuan, aldiz, haurdunaldian erretzailea zen ala ez hartu zen kontuan.
|
|
|
Gainerakoak ikerketa unean kontsumitzaileak ziren: % 12,3k haurdunaldian
|
utzi
zion erretzeari eta% 10,1ek erretzen jarraitu zuen haurdun egon arren. Aiten% 26,3 erretzailea zen eta% 11,6k etxean erretzen zuen haurdunaldian zehar (1 taula).
|
|
|
Tabako kontsumoaren eraginak esangura estatistikoa azaldu zuen, haurdunaldian erretzeari
|
utzi
zioten amen eta haurren 4 eta 7 urteetako GParen artean, arriskua areagotuz; eta aitaren kasuan, erretzaileen eta 4 urteko GParen artean. Gurasoen GMIak arrisku faktoretzat jokatu zuen umearen GPan urte guztietan.
|
|
|
Haurdunaldian
|
utzi
|
|
|
Errebisio sistematikoek% 60ko eraginkortasuna frogatu dute (antikolinergikoen antzekoa), eta albo ondorioen tasa baxua.
|
Uzteko
arrazoi nagusia eraginkortasun falta da.
|
|
2019
|
|
|
Datu falta da ikerkuntza klinikoan maiz gertatzen den arazo bat, askotan informazioa ez delako bere osotasunean jasotzen, zenbait aldagai ez direlako behar bezala jasotzen, edo pazienteek ikerketan parte hartzeari
|
uzten
diotelako. Mundu errealeko datuekin ere faltako balioak aurki daitezke (esate baterako, pazienteen analisiak egin eta grabatzen ez direnean, edo altuera edo neurria hartu baina zerbaitegatik behar bezala gordetzen ez direnean).
|
|
|
Nahiz eta Ausazko saiakuntza klinikoak (RCT) jarraitu izaten tratamenduen efikazia/ efektibitatea eta segurtasuna ebaluatzeko gaur egun dugun tresnarik sendoena (gold estandarra), RCTetatik sortutako ebidentzia ez da nahikoa etengabe medikuntzan sortzen diren galdereei erantzun azkarra emateko, eta horrek aldakortasuna eta ziurgabetasuna eragiten du eguneroko osasun arretan.RWD datuek, zentzu honetan, abantaila dexente eskaini dezakete RCTekin alderatuta: merkeagoak eta azkarragoak izan daitezke (denbora errealean sortutako ebidentzia); RCTek erantzun gabe
|
uzten
dituzten zenbait galderei erantzuna emateko gaitasuna omen dute; normalean, RCTetan saiakuntzatik kanpo gelditzen diren paziente taldeen inguruko ikerketak RWDekin jorratu daitezke; askotan, RCTek egiten ez duten konparaketa, merkatuan dauden bi produktuen artekoa, RWDekin egin daiteke; RWD datuak erabiliz, medikamentuen benetako efektibitatea aztertu daiteke, beraz, ebidentzia sortu dezakete.
|
|
|
Zer ebidentzia maila behar da RWEak interes taldeek planteatutako helburuari erantzuna emateko? Adibidez, medikamentu edo teknologien arteko efektibitatea konparatzeko eta horren arabera efektiboa ez den teknologia bat osasun sistematik kanpo
|
uzteko
, behar den ebidentzia maila altuagoa izan da gaixotasun baten prebalentzia aztertzeko behar den ebidentzia baino.
|
|
|
RWEak RCTek emandako ebidentzia hutsuneak osatu ditzake, baina horretarako RWEa sortzeko jarraitu den prozesu osoa gardena izan behar da: garbi
|
utzi
behar da aurretik zein den helburua, zein den erantzun nahi den galdera; datuen garbiketa eta transformazio prozesua zehaztu eta aldagaiak sortzeko definizio estandarizatuak eman behar dira; analisi egokiak egin eta ateratzen diren emaitzak egiaztatu behar dira metodologia ezberdinez baliatuz, azkenik klinikoen, pazienteen eta beste interes taldeen oniritzia lortzeko eta, ondorioz, osasun arreta ...
|
|
|
Siddharta Mukherjee, Pulitzer saria irabazi zuen onkologoak, hau idatzi zuen: . Medikuen erresistentzia pazienteei zainketa aringarriak ematearen kontra hainbesterainokoa zen non nahiago zuketen guri begietara begiratu behar ez izatea, esaten genienean biziak salbatzeko ahalegina egiteari
|
utzi
lioketeela, eta duintasunak salbatzen hasi. Medikuek alergia zioten heriotzaren usainari.
|
|
|
Kutsadura atmosferikoak tiroidean eragiten du, azken urteotako ikerketak agerian
|
uzten
ari direnez. Lan honetan aztertu nahi izan dugu jaioberriaren orpoko odolean neurtutako T4 hormona tiroideo totalean zer eragin ote duten jaio aurretiko 2.5 µm-ko edo gutxiagoko diametroko partikulekiko (PM2.5) zein aireko nitrogeno dioxidoarekiko (NO2) esposizioek.
|
|
|
Kutsadurak gizakion osasunean (norberaren osasunean zein osasun kolektiboan) eragiten du, bai zuzen zuzenean eta bai zeharka, ingurumenean eragiten duelako. Geroz eta ikerketa gehiagok
|
uzten
du agerian partikula organiko kutsagarriek zein tabakoaren keak tiroidearen funtzioan eragiten dutela, dela jaioberrietan dela helduetan (2), (3), (4), (5). 2017an argitaratutako lan batean (6), hain justu, suspentsioan dauden 2,5 mikra baino gutxiagoko partikulen eta zilbor hesteko hormona tiroideoen arteko asozioazioa aztertu zuten; eta 2018an argitaratu berri den beste batean (7), berriz, bigarren hiruhilekoan PM2.5 en eraginpean egon ziren haurdunen eta haien jaioberrien T4 kontzentrazioen artean erlazio positiboa ikusi dute.?
|
|
|
Ikerketa
|
utzi
zuten (n= 12); fetua hil zen (n= 4); abortuak (n= 10); galdutakoak (n= 1)
|
|
|
ez du erretzen; lehenago
|
utzi
du
|
|
|
ez du erretzen; lehenago
|
utzi
du
|
|
|
Alde batetik, terapia honek eragiten dituen ahulguneak eta mugak errebisio bibliografikoan zehar islatzen dira. Berariazko bilatzaileetan nekez aurkitutako Snoezelenen ikerketa eskasek eta ebidentzia enpirikoen gabeziak fidagarritasunik eza dakarte berekin, terapia honen inguruan ikasketa gehiago egin beharraren premia agerian
|
utziz
.? –
|
|
|
aho bidezko hidratazioaz, eta etzan eta hankak jasota. Kasu larriagoetarako
|
utzi
behar da bena bidezko hidratazioa: hipobolemia zeinu oso argiak dituztenentzat eta aho bidez likidorik onartzen ez dutenentzat.
|
|
|
Lasterketa
|
utzi
zuten
|
|
|
Lasterketa
|
utzi
zuen
|
|
|
Batek, tibia aurreko giharreko gainkarga nabarmena zuen lasterketa aurreko egunetatik. Lasterketa
|
utzi
behar izan zuen 50 kilometroan, hantura eta eritema nabarmenak sortzen zizkion oinazeagatik. Besteak, zelulitisa zuen izter barnealdean, eta sukarra eta oinaze nabarmenak zituen 80 kilometroan.
|
|
|
Garaiz iritsi ezean, Atenasko hiria erre eta bertako haurrak hilko zituzten greziarrek berek. Etsaiei ezer
|
utzi
baino nahiago zuten halako neurri latzak hartzea.? –
|
|
|
Hori izandako 430 pazientek(% 51k) kontatzen dute azken lau asteetan alarma sintomaren bat izan dutela;% 80k azken ordubetean eta% 34k azken 24 orduetan (min torazikoa% 46k eta disnea% 18k) (14). Horren harira, funtsezkoa da kirolariei azaltzea zein diren alarma sintomak eta zeinuak, sinkopea, mareoa, min torazikoa, neurriz kanpoko disnea??, ariketa fisikoa garaiz
|
utz
dezaten, kontsultatu eta, beharrezkoa balitz, azterketa osagarriak egin ditzaten.
|
|
|
Bestalde, biriketako tuberkulosia izan zuten kasuetan ere, khi karratuaren probaren bitartez, aldagai desberdinen eta tratamenduaren betetzearen arteko erlazioa aztertu da, jarraian, erlazioa erakutsi duten aldagaiak aintzat hartuta, erregresio logistikoaren bidez, gabezia indizearen eta tratamenduaren betetzearen arteko erlazioa ikertzeko. Analisia egiteko hildako 58 pazienteak eta eragin desiragaitzak direla-eta tratamendua hartzeari
|
utzi
zioten bi pertsonak kendu dira. Izan ere, albo ondorio horiek norbanakoen barne faktoreek eragin zituztela kontsideratu da.
|
|
|
Bestalde, zainketa aktiboak direla esaten da, osasun profesionalen aldetik,, ez dago ezer gehiago egiterik? pentsatzeari
|
utzi
eta jarrera gogotsuarekin, aurrez ezarritako helburuen arabera eta gaixo bakoitzaren egoerara egokituz eskainitako zainketak direlako (3).
|
|
|
identifikatzean oinarritzen da (9, 20, 26). Horrez gain, bere baitan sartzen dira elkarrizketa ez moztea, begietara begiratzea, entzuten zaiola adierazten duten seinaleak bidaltzea, ez epaitzea, isiltasun tarteak errespetatzea eta hizketakideari erantzuteko denbora
|
uztea
(26).
|
|
|
Familia moduan ulertzen da haurrari edo nerabeari ongizate fisikoa, psikologikoa, espirituala eta soziala eskaintzen dion pertsona oro. Erlazio genetikoak alde batera
|
utzita
, haurrarekin edo nerabearekin maitasunezko eta ardurazko lotura duten pertsonak izaten dira (4).
|
|
|
Gaixoaren senideen kasuan, aldiz, aipatzekoa da, gaur egungo gizartean, egoera terminalean dagoen haurraren edo nerabearen senideak alde batera
|
uzteko
joera nabarmentzen dela (9, 10, 12, 33). Askotan ez zaie gertatzen ari denaren inguruko azalpenik eskaintzen, baina nabaritu ohi dute gauzak ez doazela ondo.
|
|
2020
|
|
|
Inklusio irizpideak betetzen zituzten paziente guztiek erabaki zuten parte hartzea, adostasun informatua sinatuz. Horietako batek jarraipen epea bukatu aurretik bertan behera
|
utzi
zuen ikerketa, haren egoera klinikoan emandako aldaketen ondorioz —datu analisietatik kanpo gelditu zen—.
|
|
|
Ez dago argi zer egin, pazientea hemodinamikoki egonkor egonda, arteria ez errudunekin. Entsegu kliniko berriek birbaskularizazioa osatzearen aldeko datuak agerian
|
utzi
dituzte. Berrikuspen honetan STIMIA eta HAG duten pazienteen maneiuaren inguruan dagoen ebidentzia zientifikoa laburbiltzen da.
|
|
|
Desabantailak Arteria erruduna soilik irekitzea, arteria ez errudunak tratatzearen konplikazioak saihestuz. Prozedura laburragoa. Iskemiaren zeinuak ikusiz gero, birbaskularizazioa osatzeko aukera. Pazientearekin eta familiarekin aukera terapeutiko desberdinen abantaila eta desabantailen inguruan eztabaidatzeko aukera. Iskemia eragin dezaketen edo ezegonkorrak izan daitezkeen lesioak tratatu gabe
|
uztea
. Iskemia errepikakorra ez prebenitzea. Birbaskularizazio osoa. Paziente egonkortuarekin jardutea (segurtasuna). Pazientearekin eta familiarekin aukera terapeutiko desberdinen abantaila eta desabantailen inguruan eztabaidatzeko aukera. Ekonomikoak. Ospitalizazio denbora luzeagoa (ospitaleratzean zehar eginez gero). Arteria ez errudunak tratatzean konplikazioak (AKTPrekin erlazionaturiko enbolizazi... Tronbosiaren eta inflamazioaren joera duen ingurunean jardutea. Espasmo koronarioak arteria ez errudunen larritasuna handiagotzea.
|
|
|
Duela gutxira arte giden gomendioek bereziki emaitza kontraesankorrak zituzten eta oso heterogeneoak ziren behaketa ikerketetan eta potentzia txikiko entsegu klinikoetan oinarritzen ziren. Gomendioak bereziki segurtasun aldagaietan eta MV PCI pazienteen emaitza okerragoak agerian
|
uzten
dituzten behaketa ikerketa eta metaanalisietan oinarritzen ziren (3).
|
|
|
Behaketa ikerketa ugarik arteria ez errudunetan AKTP prebentiboa egitearen arriskuak onurak baino handiagoak direla diote (prozeduran zeharreko konplikazioak, prozedura denbora luzeagoa, kontrastearen ondoriozko nefropatia eta stent aren tronbosia); are gehiago, maiz MV PCI taldeko pazienteetan emaitza okerragoak agerian
|
uzten
dituzte.
|
|
|
Kornowskik (31) aztertutako kohortean MV PCI estrategia hilkortasunarekin, stent aren tronbosiarekin eta odoljario handiagoarekin erlazionatuta dagoela ikusi da. Kornowskik ez ezik, Varanik (9) eta Manarik (22) eginiko behaketa ikerketek ere MV PCI estrategiaren aurkako datuak agerian
|
utzi
dituzte. Bi ikerketetan MV PCI taldeko pazienteek 30 egunera hilkortasun altuagoa izan dute, baina Varanik laginetik Killip III eta IV duten pazienteak kendu ondoren eta Manarik 2 urteko jarraipenean zehar desberdintasun hauek desagertu egin dira.
|
|
|
Behaketa ikerketa ugarik MV PCI taldean emaitza okerragoak agerian
|
utzi
dituzte, baina arrisku altuko pazienteetan MV PCI estrategia gehiago erabiltzen da (14). Horrek, behaketa ikerketen muga handi bat agerian jartzen du:
|
|
|
Gaur gaurkoz, next generation sequencing tekniken garapenak tarteko fenotipo horien detekzio arina eta erraza ahalbidetu du. Horrek gaixotasunaren genetikan sakontzeko aukera eman du eta diagnosi klinikoarekin batera HF kasu berri ugari agerian
|
utzi
ditu.
|
|
|
PRAGUE entsegu klinikoan arrisku baxuko pazienteak aztertu dira; paziente horietan jarraipenean zehar oso arteria ez errudun gutxi konplikatu dira eta hala, ez da birbaskularizazio osoaren aldeko abantailarik ikusi. Entsegu kliniko honetan STIMIAren aurreko hilabetean angina (>2 CCS) jasan duten pazienteak alde batera
|
utzi
dira. Baztertze irizpide horrek interes berezia dauka, aurretik angina izan duten pazienteak baztertuz potentzialki arrisku altukoa izan daitekeen talde bat alde batera uzten baita.
|
|
|
Entsegu kliniko honetan STIMIAren aurreko hilabetean angina (>2 CCS) jasan duten pazienteak alde batera utzi dira. Baztertze irizpide horrek interes berezia dauka, aurretik angina izan duten pazienteak baztertuz potentzialki arrisku altukoa izan daitekeen talde bat alde batera
|
uzten
baita.
|
|
|
Azken urteetan argitaratzen ari diren entsegu kliniko desberdinek, arteria ez errudunen birbaskularizazioa segurua dela iradokitzeaz gain, birbaskularizazio osoaren aldeko datuak agerian
|
utzi
dituzte, bereziki birbaskularizazio elektiboa eta miokardioko infartu akutua gutxitzearen eskutik.
|
|
|
Gaur gaurkoz, next generation sequencing tekniken garapenak tarteko fenotipo horien detekzio arina eta erraza ahalbidetu du. Horrek gaixotasunaren genetikan sakontzeko aukera eman du eta diagnosi klinikoarekin batera HF kasu berri ugari agerian
|
utzi
ditu.
|
|
|
Denek baietz diote. Batek, kasu batzuetan helburuak lortu ez arren, aurrerago esku hartzeko atea irekia
|
uzten
dela nabarmentzen du. Lan saretik zer baloratzen duzu?
|
|
|
• Gehiegizko edota neurririk gabeko erabilera: etengabe konektatuta egoteko premia, bizitza kalitatean eragin negatiboa duena, harremanak eta bestelako jarduerak (eskolako lanak, ariketa fisikoa, atsedena...) alde batera
|
uztea
ondorio duelako (Ruiz Palomero, Sanchez Rodnguez eta Trujillo Torres, 2016).
|
|
|
pribatutasuna eta nortasun digitala. Gaur egun, Internet pertsonen bizitzaren eta nortasunaren erakusleiho erraldoi bilakatu da, agerraldi eta elkarrekintza bakoitzak aztarna digitala
|
uzten
duelako.
|
|
|
Bestalde, irakasleei eta familiei zuzendutako eskariak edota mezuak oso argiak dira: haur eta nerabeen argazkiak argitaratu aurretik (sare sozialetan edota profiletako argazki modura), eskatu baimena; eskaini arriskuei eta pribatutasunari buruzko informazioa eta
|
utzi
tarteka mugikorra aldera batera.
|
|
|
• Gehienetan jazarpena ahozkoa izaten da: iraintzea, bestea jendaurrean barregarri
|
uztea
, gutxiestea.
|
|
|
kontrako irudia proiektatu nahi badute ere, pertsona ahulak dira. Besteei mina emateko behar horrek agerian
|
uzten
du hainbat gabezia dituztela eta laguntza luketela; baina euren jarrera onartezina da.
|
|
|
Erregistro instituzionalari dagokionez, ikasturtea hasi baino lehen izena emanda zuten 331 partehartzaileen% 47k(% 83 emakumeak ziren) 60 urte baino gehiago zituen. Eskaintzen zen plaza kopurua baino izen emate gehiago egon ziren(% 64 itxarote zerrendan gelditu zen), eta% 9k jarduera
|
utzi
egin zuen. Urteko matrikula 68,6 eurokoa izan zen.
|
|
|
Entsegu aleatorio kontrolatuari dagokionez, aldiz, 60 urte baino gehiago izan eta entseguan parte hartzea onartu zuten emakumeen artean (n= 22)% 90 bertaratu zen saioetara. % 15ak joateari
|
utzi
egin zion, honako arrazoi hauengatik: osasun arazoak(% 4), lanarekin kontziliazio zailtasunak(% 4), eta ikerketan parte hartzea errefusatu izana(% 7).
|
|
|
...ako Arretako erizain baten gainbegiratzepean, EfiKroniK ariketa fisikoko programa berritzaileak gaixotasun ezberdinak dituzten pertsonengan (minbizi solidoak, hematologikoak, birikietako gaixotasun buxatzaile kronikoa eta eskizofrenia) zer nolako efektua duen zenbatetsi nahi da, ohitura osasuntsuak sustatzeko interbentzio ohikoekin alderatuta (ariketa fisikoa, dieta orekatua eta tabakoa erretzeari
|
uztea
).
|
|
2021
|
|
|
Ondoren, kanalaren aurreko pareta ere irekitzen da (1 irudia D). e) Barrunbe kirurgikoa etorkizunean ireki ez dadin, funtsezkoa da kanpoko entzumen kanalaren kartilagozko atala zaku itxi moduan oso ondo ixtea. Horretarako, kanalaren kartilagozko atala ebakitako gunetik gutxienez 1 cm altxatu behar da (1 irudia E). f) Behin azala askaturik, ertzak behin behineko 2 vicryl hariz josi behar dira, eta hariaren mutur askeak kanalaren barnealdean
|
uzten
dira (1 irudia F). g) Kanalaren kanpoaldetik clamp bat sartzen da, barnealdean gelditu diren harien mutur askeak hartu eta, tira eginez, azala barrukoz kanpora tolesteko. Ostean, azalaren ertzak berriro ere josten dira, 4 vicryl hariz, zaku itxia ongi finkatzeko (1 irudia G). h) Hasieran sortutako zintzilikario periostikoarekin kanpoko entzumen kanalaren zaku itxia alde medialetik estaltzen da bigarren babes geruza gisa, inguruko ehun bigunei 2 vicryl hariz josiz (1 irudia H). i) Kanpoko entzukinaren hezurrezko zatiaren alboaldeko muturrean dagoen soberako larruazala harraskagailu batekin altxatu eta tinpanoplastiarako guraizeekin moztu egiten da. j) Kanpoko entzukinaren hezurrezko zati medialenean dagoen azala, tinpanoaren anuluseraino, erauzi egiten da.k) Erdiko entzukinera atzeko zutabe tinpanikotik sartueta anulusa altxatu egiten da.
|
|
|
Ondoren, gihar horren atzealdeko bi herenak askatu egiten dira lokihezurraren ezkatatik beherantz errotatuz zintzilikario gisa mastoide irtenguneko barrunbearen gain kokatzeko. Zintzilikarioa ongi finkatzeko, esternokleidomastoide giharrari josten zaio 2 vicryl hariz (3 irudia O). s) 3 mm-ko xurgatze drainatze bat
|
uzten
da loki hezurraren atal ezkatatsuan, azalaren azpian. t) Zauri kirurgikoa geruzaz geruza ixten da, azal azpiko planoa 2 vicryl hariz josiz eta azala grapaz itxiz. Ondoren bendaje konpresiboa aplikatzen da (6,7).
|
|
|
Minbiziaren eta hantura prozesuaren arteko erlazioa oso ondo aztertu da, eta horrek agerian
|
uzten
du konbertasek minbizian duten papera ikertzeko interesa. Ikusi da furinak eta PACE4ak funtsezko eginkizuna dutela prozesu tumoralean inplikatuta dauden molekula proinflamatorioen heltzean, hala nola TGF Halaber, furinaren familiako konbertasek berebiziko garrantzia dute hanturak eragindako angiogenesian adierazten diren faktoreei heltzen.
|
|
|
Komunikazio arazoak eragin desiragaitzen %69ren arduraduntzat jotzen ditu AEBko Joint Commission ek, argi
|
utziz
ingeles gaitasun baxua (IGB) duten pazienteek eragin desiragaitz gehiago pairatzen dituztela ingeles hiztunek baino.
|
|
|
Aurrekoetako bat ere izan ezean, paziente eta hornitzaileek anabasa zeharkatu edota, sarri gertatzen den bezala, kontsulta
|
utzi
behar izaten dute. Hornitzaileek askotan jotzen dute entrenatu gabeko senide edo boluntarioengana itzultzaile lanak egiteko, zeinak konfidentzialtasun, inpartzialtasuneta itzulpen akatsak sor ditzakeen (7).
|
|
|
arrisku altuko 36tik 35etan eta arrisku ertain altuko 94tik 89tan, antikoagulaziodun birperfusio primarioa egin zelarik 72tan(% 58,1). Premiazko birperfusio honetarako gehien erabili zen teknika kateter bidez gidatutako TFIa izan zen, fibrinolisi sistemikoakarga tronbotikoa batez ere periferikoa zen kasuetarako soilik
|
utziz
.
|
|
|
Gizonezko gazteen artean agertzen den barrabiletako zelula germinalen minbizia kasu gehienetan sendatzea lortzen da, baina tratamenduak epe luzerako ondorio kaltegarriak
|
utz
ditzake, adibidez ugalketarako arazoak eta baita ere bihotz hodietako gaixotasunak izateko edo beste tumore batzuk izateko arriskua. Konbertasak zenbait proteina inaktiboren heltze prozesuen arduradunak dira eta haien susbtratu askok tumoreen garapenarekin erlazioa dute.
|
|
|
Lehenengo edizioak
|
utzitako
zapore gozoak hauspoak eman zizkigun eta atzetik etorri ziren bigarren eta hirugarren edizioak. 2018ko irailean osasun eremuan lan hizkuntza bezala euskararen egoerari buruz, pazienteak hautemandako emaitzen neurketez, sarea sortzeko estrategiez, Osakidetzako II. euskara planari buruz, BAMEen prestakuntzaz eta nazioarteko elkarlanari buruz hitz egin genuen.
|
|
|
Esan beharra dago hileko fluxuaren eta endometriosiaren arteko 2SMR analisiak SNP bakarra aurkitu zuela harremana bultzatzen, eta ondorio sendoak ateratzeko ezintasunagatik emaitzok analisitik kanpo
|
utzi
ditugu.
|
|
|
Berrikuspen sistematiko honek muga batzuk ditu. Berrikuspenerako ikerketak bilatzeko orduan bilaketa sakoneko estrategia erabili zen arren, ingelesez, gazteleraz eta euskaraz dauden artikuluak bakarrik aztertu ziren eta, ondorioz, posible da beste hizkuntza batzuetan idatzita egon daitezkeen artikulu baliagarriak berrikuspenetik kanpo
|
utzi
izana. Bestalde, artikuluen kalitatea ez da kontuan hartu inklusioedo kanporatze irizpide bezala, eta jarduera fisikodun esku hartzea izan duten mota guztietako ikerketak aztertu dira berrikuspen honetan.
|
|
|
Bernadine Patricia Healy doktoreak, National Institutes of Health eko lehen emakumezko zuzendariak, 1991n agerian
|
utzi
zuen emakumezkoek arreta ezberdina jasotzen zutela osasunzerbitzuen aldetik bihotzeko gaixotasunak diagnostikatu eta tratatzeko garaian. Bere ikerketan Healy doktoreak azaldu zuen bihotz hodietako gaixotasunen azterketak historian zehar gizonezkoen infartuen sintomatologian oinarritu zirela, eta emakumezkoek sintomatologia desberdina zutenez, asko hiltzen zirela diagnostiko akatsen ondorioz.
|
|
|
12 Galdutako parte hartzaileen ezaugarriak EODarekin erlazionatuta zeuden edo
|
uzteko
arrazoi nagusia ez zen horregatik izan?
|
|
|
Bestalde, gai azpimarragarria da EODa pairatu duten emakumeek bigarren haurra izateko orduan izaten dituzten zailtasunen ingurukoa. Horren harira, Dunkel et al. ek 2016an aurrera eramandako ikerketak (51) agerian
|
utzi
zuen EODa behin pairatzea bigarren haurdunaldian berriz ere pairatzeko arrisku faktore argia dela, eta, gehienengan, estresa, amatasun arazoak zein pertsona arteko zailtasunak ere agertzen direla. Ez hori bakarrik, bikote arazoetan gertatzen diren gatazkek depresiosintomak mantentzea eragiten dute, are gehiago, jakina da bikotearekiko genero indarkeriak depresio sintomak areagotu eta mantentzen dituela gerora eman daitezkeen haurdunaldi guztietan (51).
|
|
|
Horrez gain, gorputz asegabetasuna neurtzeko tresna anitz erabiltzen direnez, ikerketen arteko emaitzak konparatzeko zailtasunak daude. Bukatzeko, berrikuspenaren helburua gorputz irudiak EODan duen eragina aztertzea izan zen arren, hautatutako ikerketa gehienek gorputz asegabetasunari buruz jarduten zuten, gorputz distortsioa alde batera
|
utzita
. Etorkizuneko ikerketetan azken aldagai hori neurtzea interesgarria suerta daiteke, gorputzasegabetasunean eta EODan eragina aztertzeko.
|
|
|
Epidemiologiaren ikuspuntutik, mundu mailan, amatasunaz gozatzen
|
uzten
ez duen depresio larriaren prebalentzia emakumeengan% 14an kokatzen da (24). EODaren prebalentzia altuaren ondorioz, erdiberriaroaren nahasmendurik garrantzitsuena (25) eta jaiotza osteko garaian ematen den nahasmendu psikiatriko ohikoena da (23).
|
|
|
Barne hartu ziren EODaren zein gorputz irudiaren inguruan mintzo ziren artikuluak, baita EODa pairatzeko faktore mantentzaile gisa jokatzen duten aldagaien inguruko artikuluak ere. Aldagai horiek ikertzeko tresnen ezaugarri psikometrikoen inguruan mintzo ziren artikuluak eta adingabeekin lan egiten zuten ikerketak, aldiz, alde batera
|
utzi
ziren. Lehenengo berrikuspen honetan 115 artikulu baztertu ziren.
|
|
|
Eragin desiragarriak alde batera
|
utzita
, beste zenbait ekintza ere aurkezten dituzte. Garrantzitsuenen artean honakoak ditugu:
|
|
|
hipotalamoarengan atzera elikadura negatiboa eragitea, gonadotropinen hormona askatzailearen (GnRH) askapena inhibituz. Horrela, hipofisiak gonadotropinak askatzeari
|
uzten
dio eta, ondorioz, ez da obulazioa estimulatuko (9). Muki zerbikala loditzen dute eta espermatozoideen sarrera galarazten dute.
|
|
|
Horrek 14.000 mediku batu zituen eta AHen erabiltzaile ziren 23.000 emakume eta erabiltzaile ez ziren beste 23.000 emakume aztertu zituzten.Kohorte lan horretako datuak erabiliz, 2010 urtean Hannafor eta lagunek analisi estatistiko bat argitaratu zuten eta bertan AHen erabilera ez zen epe luzeko heriotzaarriskuarekin erlazionatu (40,3). AHen 70 urteurrenetik gertu gauden honetan, esan daiteke, momentuz, aipaturiko minbizien agerpena alde batera
|
utzita
, ez dela epe luzeko eraginik deskribatu. Horrek ez du esan nahi eragin horiek existitzen ez direnik.
|
|
2022
|
|
|
Aldi berean ezagutu ditut nik Oinarrizko Osasun Laguntza eta COVID, beraz kosta egiten zait bata eta bestea banatzea, batak bestearengan izan duen eragina argi ikustea, baina saiatuko naiz. 2021eko martxoan hasi nintzen Iturramako harreran administrari moduan lanean, 3 eguneko prestakuntza jaso ondoren eta lanpostua
|
uzten
zuen lankidearekin 2 egunez egon ondoren. Arratsaldez egiten nuen lan, bakarrik, hainbestek bezala.
|
|
|
Zenbat dei izan ditugun honen inguruan galdezka eta ze ilarak. Adinduak baztertu egin ditu egoera honek, digitalizazio garaiak beste arlo askotan atzean
|
uzten
dituen moduan. Txertoa jasotzeko deia mezu bidez jaso eta bertan azaldutako moduekin ezinean osasun etxera jo dute.
|
|
|
Gaiari dagokionez, ezin genuen azken bi urteotan gure lana eta bizitzak alderik alde zeharkatu dituen pandemia alde batera
|
utzi
. Baina etorkizunari begira jarri nahi dugu:
|
|
|
Aldi berean ezagutu ditut nik Oinarrizko Osasun Laguntza eta COVID, beraz kosta egiten zait bata eta bestea banatzea, batak bestearengan izan duen eragina argi ikustea, baina saiatuko naiz. 2021eko martxoan hasi nintzen Iturramako harreran administrari moduan lanean, 3 eguneko prestakuntza jaso ondoren eta lanpostua
|
uzten
zuen lankidearekin 2 egunez egon ondoren. Arratsaldez egiten nuen lan, bakarrik, hainbestek bezala.
|
|
|
Zenbat dei izan ditugun honen inguruan galdezka eta ze ilarak. Adinduak baztertu egin ditu egoera honek, digitalizazio garaiak beste arlo askotan atzean
|
uzten
dituen moduan. Txertoa jasotzeko deia mezu bidez jaso eta bertan azaldutako moduekin ezinean osasun etxera jo dute.
|
|
|
Euskal Herrian berriki egindako lan batek (Villanueva Sanchez et al. 2021) agerian
|
utzi
du du afasia duten euskaldun askori (%38) hizkuntza bakarra ebaluatzen zaiela, eta euskarazko ebaluazioa egiten denean kalitatea ez dagoela bermatua, ebaluazio informaletan oinarritzen baita edota norberak egindako testen itzulpenetan oinarritzen direlako. Halaz, lan horretan agerian gelditu da afasia euskaraz aztertzeko test estandarizatuen premia.
|
|
|
Pandemia honek ere, gaur egungo zahar etxe sistemaren hauskortasuna agerian
|
utzi
zuen. Zahar etxe gehienek kudeaketa pribatua dute, Eskubide Sozialetako departamentuaren menpe egonda eta ez dute ia harremanik osasun sistema publikoarekin.
|
|
|
Pertsona bakoitzak besterik gabe jaso eta
|
utzi
ahal izango ditu liburuak aipatutako lekuetan, itzultzeko epe mugagabearekin.
|
|
|
• Ziurgabetasunak kudeatzea, okerreko informazioak argitzen eta egoera bakoitzari bere pisua ematen (alarmismoa edota banalizazioak alde batera
|
utzita
).
|
|
|
Administrazio gehienek aurrez aurreko arreta eskaintzeari
|
utzi
zioten pandemiaren hasiera dela eta. Prebentzio arrazoiak zeuden honen atzean baina arreta telematikoa bat batean iritsi zen denontzat, eta gehienok ez geunden prest.
|
|
|
Zaila da ikuspuntua hau baloratzea baina zalantzarik gabe agerian
|
uzten
du pertsona askok urteetan zehar gure sistematik baztertuak izan direla. Osasungoak, gizarte zerbitzuak eta baliabide komunitarioak ez dute hainbat pertsonek behar duten erantzuna ematen.
|
|
|
Osasungoak, gizarte zerbitzuak eta baliabide komunitarioak ez dute hainbat pertsonek behar duten erantzuna ematen. Eta beharren ikuspuntutik bakarrik hitz egiten gutxi delako, ez diegu pertsona hauei bere potentzialidadeak garatzen
|
uzten
.
|
|
|
Urte bi hauek zailak izan dira, gure jarduera etengabe moldatzera derrigortu gaituzte, eta ziurgabetasun sentsazioarekin lan egitera, jakin gabe hasten genbiltzan talde terapia bukatzeko gai izango ginen, edo erdizka
|
utzi
genukeen olatu berri batek murrizketak zorroztera behartzen gintuelako. Hala ere, hori azpimarratuko nuke lehendabizikoz:
|
|
|
Pediatriako zainketa intentsiboetako unitatea, lau ohe zituen 96 metroko gela batek osatzen zuen eta helduen intentsiboaren ondoan kokatuta zegoen, solairu berdinean, kristalezko ate bati esker banatuta. Egun horietan intentsiboetako ohe gehiago behar ziren ospitalean eta zuzendaritzari aurkeztu genien gure lau ohe horiek helduentzat
|
uztea
komenigarria iruditzen ote zitzaien. Horren truke, gure lau postuak kirurgia anbulatorioan kokatu genituen, ebakuntza programatuak bertan behera utzi zituzten eta.
|
|
|
Egun horietan intentsiboetako ohe gehiago behar ziren ospitalean eta zuzendaritzari aurkeztu genien gure lau ohe horiek helduentzat uztea komenigarria iruditzen ote zitzaien. Horren truke, gure lau postuak kirurgia anbulatorioan kokatu genituen, ebakuntza programatuak bertan behera
|
utzi
zituzten eta. Toki batetik bestera aldaketa egitea ez zen erreza izan, biltegiak, tresneria, Hitzaldiak:
|
|
|
Jaioberriei dagokienez, ama haur bikoteak solairu batean egoten dira, neonatologiako unitatea ospitaleratzea egokitu behar dutenentzat
|
uzten
delarik. Unitate horretan, zortzi postu dituen zainketa intentsiboa dago, eta beste hogei inkubagailu eta sehaska erdi mailako ardura eskaintzeko.
|
|
|
Aurretik nahiko arrunta zen umeak titia hartzen ikasteko denbora gehiago behar izatea, baina orain, amajaioberri bikotea, etenaldirik gabe errazago zentratzen dira elikaduran eta alta emateko garaian argi ikusten dugu ezarpena ba dagoen. Argi ez badago, nahiz eta ginekologoak amari alta eman, gelan berdin
|
uzten
ditugu, jaioberria ospitaleratuz eta ama bere ondoan ohe berdinean uzten. Aldaketa hau ospitaleko onarpen zerbitzuarekin antolatu genuen.
|
|
|
Aurretik nahiko arrunta zen umeak titia hartzen ikasteko denbora gehiago behar izatea, baina orain, amajaioberri bikotea, etenaldirik gabe errazago zentratzen dira elikaduran eta alta emateko garaian argi ikusten dugu ezarpena ba dagoen. Argi ez badago, nahiz eta ginekologoak amari alta eman, gelan berdin uzten ditugu, jaioberria ospitaleratuz eta ama bere ondoan ohe berdinean
|
uzten
. Aldaketa hau ospitaleko onarpen zerbitzuarekin antolatu genuen.
|
|
|
Maskararen erabilera bera auzitan jarri zen izurriaren lehen fasean, zientzia arrazoietan oinarritu gabe; izurriaren azken fasean, osasun ziurtagiria defendatzeko erabili dituzten argudioei akats hori bera lepora dakieke. Zientzialariak ibili dira esaten hainbat neurrik ez dutela funts zientifikorik, baina erakundeak irmotu dira horien defentsan, eta zientzialarien ustez funtsezkoak diren beste neurri batzuk, berriz, bigarren mailan
|
uzten
. Adibide argia da aerosolena ere:
|
|
|
esaterako, izurria bera eta hari aurre egiteko neurrien aurrean ukazioa erabili duten mugimenduen aurrean nola jokatu asmatzen ez da samurra izan. Izurria bera ez dela existitzen esan dute, atzean eliteek egindako plan arriskutsu bat dagoela, txertoek ondorio oso larriak
|
utzi
dituztela osasunean... Poliki poliki hazten joan da, gainera, mugimendu hori.
|
|
|
Guztiak dira gai interesgarriak; batzuei irmoago heldu zaie besteei baino, baina iruditzen zaigu ez dagoela jorratu behar ez den gairik. Guztietan, ordea, lema guk eraman behar dugula sinetsi dugu, eta desinformazio zantzuak bazterrean
|
utzi
behar direla. Garrantzitsua da gogoan izatea, baita ere, askotan izaten dutela egia parte bat zabaltzen diren zenbait mezuk.
|
|
|
Hori dela-eta, askotariko estrategiak garatu zituzten kutsatzeko arriskuari aurre egiteko, besteak beste: neurri higienikoak areagotzea, isolamendu soziala, eta baita lan egiteari
|
uztea
ere (bajaren bati helduta edo, zuzenean, lanpostua utzita). f. Heriotza: " laguntza emateko zain nengoen, ez gorpu bat eramateko".
|
|
|
Hori dela-eta, askotariko estrategiak garatu zituzten kutsatzeko arriskuari aurre egiteko, besteak beste: neurri higienikoak areagotzea, isolamendu soziala, eta baita lan egiteari uztea ere (bajaren bati helduta edo, zuzenean, lanpostua
|
utzita
). f. Heriotza: " laguntza emateko zain nengoen, ez gorpu bat eramateko".
|
|
|
Heriotzaren kudeaketak eragindako zailtasunei ezintasunaren, injustiziaren eta bakardadearen sentsazioa gehitzen zaio. Horregatik, zentro batzuetan, arauak ez jarraitzea erabaki zuten, eta hala nahi zuten senideei COVID hildako hurbilekoei agur esaten
|
uztea
. Concha zuzendariak horrela aitortu zigun:
|
|
|
Concha zuzendariak horrela aitortu zigun: " ez diogu inori agur esan gabe joaten
|
utzi
. Gizatasuna galtzea iruditzen zitzaigulako". g. Egoerari aurre egiteko estrategiak:
|