|
2000
|
|
|
Finean, nola aitona Nikolasek printzipalki frantsesez ikasi baitzuen, eta nola behin batean, bere izebetarik bat, Parisko handiki baten etxerat ezkondu behar zuela eta, Parisen egon baitzen eta Parisko handitasunarekin liluraturik itzuli baitzen, hala miresten zituen Paristik eta Frantziatik zetozen kasik gauza guztiak, eta hala nahi izan zuen eta hala erdietsi ere zuen, erregeordearen fabore berezi baten bidez, bere bi semeek —gure aitak eta osaba Joanikotek— Parisen ikas zezaten, Filipe II.ak bere denboran ezarri legearen gainetik, zeinak bere menekoei kanpoan ikastea eragozten baitzien. Eta, hala eta halatan, Parisko izebaren eta haren senarraren ahaleginei esker bete ahal izan zuen aitonak bere semeak ongi hazteko eta hezteko ametsa, igortzen zituelarik bai bata eta bai bertzea ere Parisko Collège de France rat, gure aita lehenik, eta osaba Joanikot ondotik, zeren eta haiek ere hiru
|
urteren
aldea baitzuten beren artean, Mattinek eta biok gure artean bezalaxe.
|
|
|
Laburtuz gero hark, egurra nik. Hogei
|
urtetan
alde egin zigun; ez nuen amaren negarrekin bat egin, hartarainoko denboran partzuer izan gintuen gelako nagusi bakar ikusirik neure burua. Izengoitia lehenago ezarria nion:
|
|
2003
|
|
|
Hiru urte geroago oso bestelako militantzian ariko nintzen. Lau
|
urteren
aldea besterik ez, ikasle zintzotik komisarian atxilotutako gaztera. Ziur nago haren jarraipen naturala izan zela hau.
|
|
2010
|
|
|
–Gauza haiek nekuskielarik, 1911
|
urte
aldera nire aitarekin izandako solasa gogoan izan nuen. Mintzagaia zen egun batean airetan gizaki hegalariak kurrilo saldo batena bezalako harridura eskasa sortuko zutela.
|
|
2012
|
|
|
Haren aita, Charles Denis Bartholomé Bovary, ofizial mediku militar baten laguntzaile ohia, 1812
|
urte
aldera kinto libratze arazoetan konprometitua eta garai modutsu hartan zerbitzua uztera behartua, bere xarma pertsonalez baliatu zen orduan, ehun merkatari baten alabaren baitan eskaintzen zen hirurogei mila liberako dotea iragaitzaz atxikitzeko, hura bere giza plantaz enamoratu baitzen. Gizaseme bikaina, arranditsua, ezproi soinu handia eraginez, papiloteak bibotearekin elkarturik zituela, behatzak beti eraztunez horniturik eta kolore ikusgarriz jantzirik, gizon bizkorraren itxura zeukan, saltzaile ibiltari baten bixitasun airosarekin.
|
|
|
Ondoren dukesen lagunartea zetorren: han beluriak ziren; lauretan jaikitzen ziren; emakumeek, aingeru gaixoak!, Ingalaterrako puntu parpaila zeramaten beren gonapean, eta gizonek, trebezia ezezagunak agertuz gainaxal hutsalen pean, beren zaldiak lehertzen zituzten laketgarritarako, udaldia pasatzera Badera joaten ziren, eta azkenik, berrogei
|
urte
aldera, aberats alabaren batekin ezkontzen ziren. Gauerditik aurrera afaltzen den jatetxeetako areto aparteetan, kandelen argitan, barre egiten zuen letretako jendearen eta aktoresen multzo nabarrak.
|
|
2014
|
|
|
1997ko urte berean argitara da EHUko profesore Esteban Antxustegiren artikulua. Ernest Renan en «Zer da nazioa?» testuaren inguruan? 46 Nazioaren bi kontzeptuen topikoa ez da kuestionatzen47, baina gutxienez ideien historian denbora zerbaiterako dagoela ez da guztiz ahazten, eta kontzeptu berari buruz bi autore ehun
|
urteren
aldearekin kontrajarri gabe (Herder Renan), hemen aurkariak Mommsen eta Renan garaikideak dira. Gero, tamalez, autoreak ez du lortu topikoa bera finkatu zuen zuribelzkeriatik libratzea:
|
|
2015
|
|
|
Lotsatiren bizitza laburraz ari nintzela, Lekarozko ikastetxea aipatzean Oteiza ere han ikasia zela gogoratu dut.
|
Urteen
aldea handiegia zuten, ordea, kaputxinoenean batera egokitzeko. Oteiza ez baina Oteizaren lagun bat izan zitekeen Gurutz Sarasolaren laguna.
|
|
|
Autobus honetara bildu dituen xehetasunaz kanpora, ama honek eta berak zerikusi gutxi dutela sentitzen du Mirenek, adinak ezinbestean dakarrela erreferentzien aldaketa, baina hala ere gustura ari da harekin berriketan, emakume argi eta alaia iruditzen zaio, zahartzarora bidean eta egin beharrekoak ondo eginda zituelakoan bizitzak ekarri dion harria umorez eta dotoreziaz daramana. Antzeko umore eta dotorezia nahi lituzke berarentzako ere, baina barne ahots batek ohartarazi dio hogeita hamar
|
urtetik gorako
aldea izango dutela bien artean, eta ez dela hori, preseski, berak eredutzat hartu lukeen emakume tipoa.
|
|
|
Sei senidetan laugarrena zen Antonio. Zaharrenarekin, Jexuxekin, sei
|
urteren
aldea zuen. Txikitatik ikusi zitzaion besteek ez bezalako airea zuela, besteek ez bezalako alaitasuna?
|
|
|
Guraso gaixoak sinetsita daude Australian bizi dela eta egunen batean berriro agertuko zaiela, batere abisatu gabe, duela hamar
|
urte
alde egin zuenean bezala. Baina nik ez dut horrela uste, zeren egun ez baitago autobusik ibai ondoko kantoian gelditzen denik.
|
|
|
Andre Gunder Frankek defendatzen du sutsuen mundu sistema bakar eta kapitalista, eta Antzin Arora (K.a. 3000
|
urte
aldera) eroaten du prozesuaren hasiera, eta Asiara, noski, ez Europara. Bere ustez, ez dago produkzio modu kapitalista espezifikorik, dena sartzen baita mundu sisteman (1995).
|
|
|
3 Wilkinsonek Zibilizazio Zentral izena ematen dio sistema horri, Egipto eta Mesopotamian sortua, K.a. 1500
|
urte
aldera, eta ordutik munduko beste zibilizazio guztiak irentsi dituena; Japonia eta Ekialde Urrunekoak azkenak, pasa den mendean (1995). Wallerstein, bestalde, konforme dago mundu sistema (berak marratxoa ipintzen du ñabardura bezala) bakarrean bizi garela, baina, XVI. mendean Europan sortu zen mundu ekonomia kapitalistak osatua da, gero mundu osora hedatu zena.
|
|
2016
|
|
|
argitaletaenea! Mari Kita Tambourinek, agoten bizi ikerlariak kontatua zidan, 1700
|
urte
aldera, Baigorriko. Ameztoia, bere sortetxeak argitaratu dion ikerketa lanean(. Agoten in memorian?
|
|
2017
|
|
|
–Duela 32
|
urte
alde egin nuen, nire haur jaioberriari bularra ematen ari nintzela. Orain, damu dut semeak bere jaioterria ezin ikustea.
|
|
2018
|
|
|
Autoreak adierazi zuen senarra gehienetan zaharragoa dela emaztea baino, eta, horregatik, erabakiak hartzeko autoritate handiagoa duela harik eta, gutxienez,, biak adin [aren] aldeak inportantziarik[?] ez duen bizitzako sasoira heldu arte?. Dena den, ez zuen azaldu zer arrazoi izan zezakeen senarrak bere botereari uko egiteko, ez eta nola jakin behar zen ere zein zen
|
urteen
aldeak axola ez duen garai egoki hori. Berriz ere, Millek idatzi zuen ezen babes handiena ematen zuen ezkontideak (eta, bata zein bestea izan?
|
|
2019
|
|
|
Johannes Kepler, matematikari eta astronomo handia, zeinaren espirituak ulertzen baitzuen mundu agerikoa, miseria eta pobreziarik gorrienean bizi zen, 1606
|
urte
aldera, Pragako hiri zaharreko etxe hondatu batean. Leihoetatik begiratuta, ikuspegi ederrik ez:
|
|
2020
|
|
|
Amaitzeko, San Ignacio 12 zenbakiko ataritik irten eta parez pare Yoldi hotela dago, Iruñean den zaharrenetakoa eta ospe handienetakoa, La Perlarekin batera. XX. mende hasierakoa omen da; lehen Hotel Pirineos izan omen zen, 1920
|
urte
aldera berreraiki zen arte; 60.eko hamarkadan Iruñea frankista eta ofizialaren ikurretako bat zen, han hartzen baitzuten ostatua San Ferminetara etortzen ziren toreatzaileek eta pertsonaia ilustreek –Anthony Quinn, Charlton Heston, Deborah Kerr, Henry Fonda, Ernest Hemingway... – Duela hogei bat urte egin zioten beste aurpegi garbiketa bat, azkena, oraingoz.
|
|
|
San Ignacio kalean zegoen Uranga etxea, Eusak 1920
|
urte
aldera egindakoa, Iruñeko II. zabalgunean dagoen bitxien eta ederrenetariko bat. Han bizi ziren Etxeberria Alvareztarrak, 12 zenbakian, esan den bezala.
|
|
2021
|
|
|
Kaperaren eraikintxoaren aurreko aldean dago. Eraikin hori horrelaxe ezagutu genuen guk, 1960
|
urte
aldera.
|
|
|
Ez da historian aditu zertan izan, ezta ere, 1900
|
urte
aldera zinemagintza hastapenetan zegoela eta argazkiak egiteko baliabideak zeuzkatenak gutxi bazuk zirela jakiteko. Zer esanik ez kamera zeukatenak.
|
|
|
1918 hura Izurri Beltzari alderatu zioten. Izurri Beltza, Europako populazioaren herena edo bi herenak hil zituena, 1340
|
urte
aldera izan zen.
|
|
|
Txiletik ekarriak. 1900
|
urte
aldera Txile Abinan zegoen.
|
|
|
Markina Xemeingo Ubillan, 1825ean; Elorrion, 1840an eta 1876an; Zaldibarren, urte tartean; Kortezubin, 1848an (Alderdi Komunistaren Manifestuaren urtean); Karrantzako Errota Zaharrean, 1849an; Areatzan (Billaron), 1866an lehen aldiz dira aipaturik; Gaztelu Elexabeitian (Arteaga, Artea), 1871n; Urduñako Arbieton, 1872
|
urte
aldera; Etxanon, 1880an; Larraurin, 1887 urte aldera.
|
|
|
Markina Xemeingo Ubillan, 1825ean; Elorrion, 1840an eta 1876an; Zaldibarren, urte tartean; Kortezubin, 1848an (Alderdi Komunistaren Manifestuaren urtean); Karrantzako Errota Zaharrean, 1849an; Areatzan (Billaron), 1866an lehen aldiz dira aipaturik; Gaztelu Elexabeitian (Arteaga, Artea), 1871n; Urduñako Arbieton, 1872 urte aldera; Etxanon, 1880an; Larraurin, 1887
|
urte
aldera.
|
|
|
Carmelo misioa eraikitzen ari zirela Goi Kalifornian, 1776
|
urte
aldera, hogei indio kristautuz osatutako talde batek erlijioa abandonatu zuen gau batez, eta goizalderako beren txaboletatik alde eginda zeuden. Aurrekari txarra izateaz gain, zisma txiki hark makaldu egin zituen lanak adobezko adreiluen buztin hobietan.
|
|
2022
|
|
|
Batekoak eta bertzekoak erdibana egiten dira, guti goiti beheiti". Haien lantegian 1990
|
urte
aldera nabaritu zen aldaketa. 1980ko krisialdiari erantzuna emateko bidea izan zen.
|
|
2023
|
|
|
Gazte, altu eta zaintsu, biak ala biak. Bikiak baziruditen ere, hiruzpalau
|
urteren
aldea zegoen bien artean. Serio demonio, arreta osoz, nagusiaren azalpenak entzuten ari ziren, eta oholean bertan egindako zirriborroari tarteka begiratu eta galderak egiten zituzten.
|