|
2000
|
|
|
Agiri baten sinatzaileei egindako kritikak, eta kritikei emandako erantzunak giroa garraztu dutela pentsa liteke, eta garraztasuna ez dela ona. Baina nik ez
|
dut
uste txarra denik. Mingarria bai, baina argigarria ere bai.
|
|
|
Era berean, hirugarren munduko herri indigenen hizkuntzek, hango bizimodua apala eta gutxi garatua izaten delako, gramatika eta lexiko aldetik oso sinple izan behar
|
zutelako
uste okerra ere guztiz bazterturik dago gaur egun, Afrikako, Asiako, Amerikako, eta Ozeaniako herri jatorren mintzaira gehienek daukaten aberastasun eta garapen maila harrigarrien argitan. Hortaz, ezerk ez digu esaten mota honetako edo hartako hizkuntza bat gainerakoak baino hobea denik; aitzitik, guztiak tresna ezin egokiagoak izan daitezke giza komunikaziorako.
|
|
2001
|
|
|
Esan bezala, hazten ari den kultur inguru honetan, zeinetan argitalpen kopurua eta irakurlego hipotetikoa gora egiten ari baitira (eta merkatu lehiak garrantzi hazkorrabaitu), kritika serio eta eraginkorren gero eta premia larriagoa
|
dugula
uste dut. Ez dirudi duela hamar bat urte JosebaSa rrionaindiak aldarrikatzen zuen" kritika konplizeak" fru itu gehiegi eman duenik:
|
|
|
Haietako bat Asteasuko Bautista Ondartza zela uste dut. Euskara ere, Adunakoa gehiago
|
dudala
uste dut, Tolosakoa baino. Tolosan, izan ere, gure gurasoen gizaldiak dena euskaraz egiten zuen.
|
|
2002
|
|
|
Beraz, euskalgintzak erantzukizun bikoitza ere
|
badu
uste ustel horien aurrean: batetik, soziolinguistikazko formazioa gizartean hedatu, hizkuntza berreskuratzeko jardunaren mardultasuna eta korapilatsutasuna uler ditzaten.
|
|
|
2. Nire beldurra, Euskal Unibertsitatea berehala eratzeko proposamenak plazaratu direnean, beti izan da ghetto ez bihurtzearena. Beharbada, gaur egun, beldur hori izateko arrazoi gutxiago dugu, baina, behintzat, arriskua kontuan hartu behar
|
dugula
uste dut.
|
|
2003
|
|
|
Azkenik, Txema Ramirez de la Piscinak artikulu batean erakutsi nahi izan zuen gehiago zirela Azkarate eta langileek komunean
|
zituzten
usteak, elkarrengandik banatzen zituztenak baino.
|
|
|
Ana Urkiza kexu agertu zen prentsan esanez emakumeen lana behar bezala ez dela kritikatzen, gozoegi tratatzen dela. Ados egon naiteke emakumeen lana behar bezalako kritikarik jasotzen ez duelako iritziarekin (euskaraz eta beste hizkuntza guztietan ere bai), baina ez
|
dut
uste gozoegi tratatzen denik, edo beti ez da horrela izan behinik behin.
|
|
2004
|
|
|
Rousseauk zuzendu ninduen. Gailentasun ilusio hori desagertu zen; gizakiak ohoratzen ikasi dut eta langile arruntak baino baliogabeago sentituko nintzatekeen, ikuspegi honek denontzat balio
|
duela
uste izango ez banu, hau da, gizatasunaren eskubideak egikaritzea.
|
|
2005
|
|
|
Ramirez de la Piscinak azaldu zuenez, telesail horien ondoren agertzen da Goenkale, saio ikusienen artean. Gure inkestaren emaitzekin alderatuta agertzen diren gorabeherek azalpenik
|
badutela
uste dugu. Saiatuko gara, banan banan aletzen.
|
|
|
Ba ote zekien, ordea, Goierrin eta, ni ibiltzen naizen baserrietan haseran bakarrik esaten dutela? Hasera hori neuk asmatutako kontua zela ez ote
|
zuen
uste?
|
|
|
Faulkner zehatz mehatz aztertu dut, estilo aldetik asko ikas litekeelako beragandik, st ream of consciousness eta. Neure bizitzan milaka eleberriirakurri
|
ditudala
uste dut. Aldi batzuetan denbora handia izaten nuen irakurtzeko.
|
|
|
Ostera," Azeriak buztana luze, besteek horrela
|
dutela
uste", esaldian pentsamendu mamitsu bat adierazten duzu: " Zu nolakoa zaren, besteak ere zure modukoak direla uste izango duzu".
|
|
|
Arrazari, abizenei eta horrelako huskeriei bai, baina hizkuntzari ez diogu merezi zuen estimua eman. Gu re aurrekoek euskarak etxean egiteko bakarrik balio
|
zuela
uste zuten eskuarki.
|
|
|
Goretti Aldalurrek galde: " Biolentziari buruzko nobela bat eta argitaratzaileei buruzko beste bat ere esku artean
|
dituzula
uste dut".
|
|
2006
|
|
|
Nik eskua eman nion zuzendari izandakoari, eta lagunak gaur arte! Ez zen beste motiborik izan, eta
|
banuen
ustea... Ez zait inporta nola izan zen.
|
|
2007
|
|
|
3 Beraz, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak plazaratutako proposamenak euskararen normalizazioan oinarri on bat jar lezake. Horretarako, honako zehaztapen hauek behar
|
dituela
uste dugu:
|
|
2008
|
|
|
Euskara birus bat dela, ergo, osasunerako kaltegarria. Ez
|
dut
uste egokia denik publizitate adituen sormenaren esku uztea gizarteko gai delikatu bat, izan ere, publizitatearen trastetokia ideia eta kanpaina malerusgarriz beteta baitago.
|
|
2009
|
|
|
Edizio digitalean ehuneko horrek gora egin behar
|
duela
uste da, hainbat kostu gutxitu egin direla-eta: hala nola, inprimaketa, biltegia, banaketa.
|
|
|
Bestela esanda, usteek badute aintzakotzat hartu behar den dimentsio publiko bat. Esaten denean norberak nahi
|
dituen
usteak eta sinesmenak eduki ditzakeela, kontu handiz ibili beharra dago. Pentsa dezagun honelako egoera batean (batzuentzat egoera hau karikatura bat baino ez da):
|
|
|
Pentsa dezagun giza zientzietan, gizarte zientzietan, natur zientzietan, zientzia gogorragoetan... Haien artean txertatzen dira gure eguneroko usteak, gure bizitzan aurrera egiteko behar
|
ditugun
usteak, bai eta uste filosofikoak ere.
|
|
|
Herri Gaztedin krisia sortu zen, eta 1967 erori egin zen. Metodo hark ez zeuEz
|
dut
uste aldaketa handiagorik izan denik gure gizartean, 60ko hamarkadakoa baino kan irtenbiderik. Jendeak gero eta konpromiso gehiago hartzen zuen, eta itzarkunde bat zegoen politika aldetik.
|
|
|
Eta, jakina, Amaia Markuletari berari bere salaketa egiteko arrazoia aitortu behar bazaio ere, Gure Akademiaren aldizkari literarioaren ardura argitaletxe bateko akziodun bati uztea eta honek aldizkariaren ardura bere editore, zuzentzaile, banatzaile, inprimatzaile eta itzultzaileari (eta barka honek pertsonalegia ematen badu, ez baita hori asmoa; baina aipatzea merezi
|
duela
uste dut: emazteari) uztea salagarria zela uste nuen.
|
|
2010
|
|
|
Ildo beretik, eta nahiz eta hainbat egilek gizarte erantzukizunak lan zuzenbidearen esparrutik kanpo egon behar
|
zuela
uste izan, gaur egun eztabaidaezina da EGEaren dimentsio soziala. Izan ere, ezin zalantzan jar daiteke langileek alderdi inplikatuen artean duten leku nabarmena.
|
|
|
Lehenengoa aurrerapen teknologikoen autonomiarekin lotzen da, alegia, herritarren irudiko azken berrikuntzekin lausotu egin dira zientzia eta ongizatearen arteko harreman argi eta gardenak. Ostera, indarra hartzen du eten bat bizi
|
dugulako
usteak, mugaren bat gainditu izanaren pertzepzioa dago, batzuetan teknologiak gure bizitzak determinatzen dituelako eta besteetan aldaketa teknologikoaren bilakaera erabaki arrotz eta ikusezinek baldintzatuta datorrelako, inplikazio ugari dituena, tartean etikari, ingurumenari edota bizikidetzari dagozkienak. Gizarte zientzietan hitz aspertu aberasgarriak eman dituen eremura ere gerturatzen gaituzte orobat herritarren kezkek, hala nola:
|
|
|
Inoiz galtzaile atera nintzen. Adibidez, ni ez nintzen diezaiogun eta horrelakoen aldekoa; dezaiogun esatearekin nahikoa
|
genuela
uste nuen, eta urruti samar gindoazela hortik. Orokorrean, onartua dagoen aditz sistema defendatu nuen.
|
|
|
Mundua handia da, eta komunikabide berrien bidez gero eta handiago eta aldi berean hurbilago
|
dugula
uste dugu.
|
|
2012
|
|
|
Orrelako bat bear bearrekoa
|
dugula
uste dut. Begi onez ikusten dut zuen aldizkaria, batez ere darabilzkien asmo ederrengatik.
|
|
|
Paradigma aldaketa bat ote dakar? Ez naiz gai bi galdera horiei taxuzko erantzun bat emateko; bereziki,
|
badut
uste paradigma aldaketa kontzeptua oso alegeraki eta zorroztasun gehiegirik gabe erabiltzen dela gure artean aspaldi honetan. Bai esan daiteke, ordea, eta okertzeko beldurrik gabe, liburu hau gaur egun Espainian eta Euskal Herrian hegemonikoa den historiografiatik at kokatzen dela, azken bi mendeetako arazo politikoak ulertzeko ematen dizkigun gako nagusiek ez baitute zerikusirik Emiliano Fernandez de Pinedok, Manu Monterok, Antonio Elorzak, Fernando Garca de Cortazarrek edo Maria Cruz Minak (izen batzuk aipatzearren) ematen dizkigutenekin.
|
|
|
Pentsa daiteke ere ez ote den norbere buruari kontzientzia ona emateko kostu txikiko modu bat. A fortiori, protagonista bakar bati barkamena erregutu dezan eskatzea gatazka egoera batean erabili izan duen indarkeriarengatik, beste parteak oraindik ere biolentzia erabiltzeko eskubidea
|
duela
uste duenean, injustiziari aberrazioa gehitzea da, eta mendekuaren etengabeko kiribila elikatzea.
|
|
2013
|
|
|
" Mamu horiek denak akabatu behar ditugu, hilko gaituzte bestela". Arrazoi
|
duela
uste dut. Ez dut esan nahi erromantikotasunaren elementu guztiekin amaitu behar denik.
|
|
2014
|
|
|
Ia maila berean, Hegoaldean ere, beraren iparra hegoaldeak izan behar
|
duelako
ustea, zuzenean esan ez arren, konturatu barik errepikatzen den mantra bat izan daiteke. Segi dezatela kantuan eta dantzan, trebeak baitira horretan, horixe da agian askok espero dutena Iparraldea deitzen dugun lurralde horretatik.
|
|
|
Zenbait emakumek honela adierazten dute trantsizio momentu hori: " sentitzen nuen besteekiko zer edo zer egin behar nuela"," sentitzen nuen itzuli behar niola gizarteari nik neukan zortea"," gizartean gertatzen zena ikusita zer edo zer egin behar
|
nuela
uste nuen". Bigarren etapa batean, elkarrizketatutako emakume gehienek neke egoera bat deskribatu dute:
|
|
|
ez parlamentoek berek ere! Zuk fede hori
|
duzula
uste dut; eta dohainak ere bai; eta hor zaude, eta ongi jarria. Argi eta garbi dizut (Brusela,).
|
|
|
Gauzak horrela, uste dut nahi ta nahi ez liburu horren galeradak ikusi behar ditugula. Altunak eta neuk ikusi behar
|
genituela
uste dut. Hori horrela baldin bada, ikusi beharra dago.
|
|
2015
|
|
|
Sasoian, baina, eta geroago ere, politikarekiko mespretxua giroan zegoen, politikak kalteak besterik ekarri ez
|
zituelako
ustea, politikak bazterrak nahastu omen zituelako iritzia eta euskararen kinka larria beste zenbait kausaren ondorio zelako aburua.
|
|
|
Jaurlaritzaren egunkari proiektuak urtebete ez zuen iraun. Eusko Jaurlaritzak egunkari bat egiteko benetako asmoa
|
zuela
uste duzu edo Egunkariaren aurka egiteko maniobra bat izan zela?
|
|
2017
|
|
|
Azkenik, neurri batean, irudi totemiko horren bitartez, atzean dagoen pertsona fisikoa menderatzeko irudipena egingo dugu, kontrolpean
|
dugulako
ustea izango dugu, paretetan hartzak edo oreinak marrazterakoan harrapatzear genituela uste genuen bezala.
|
|
|
Azkenik, neurri batean, irudi totemiko horren bitartez, atzean dagoen pertsona fisikoa menderatzeko irudipena egingo dugu, kontrolpean dugulako ustea izango dugu, paretetan hartzak edo oreinak marrazterakoan harrapatzear
|
genituela
uste genuen bezala.
|
|
2018
|
|
|
Modernoagoak eta politikoagoak izan behar
|
dugula
uste dut nik.
|
|
2020
|
|
|
Ondorioz, egun idazleak ‘medium’ baten modukoa izan behar
|
duela
uste du Canok.
|
|
|
Etnikotasun hori erresistentzia politikorako arma ideologikoa bazen ere, maiz erresistentzia hura hemengo boteredunen arteko lehia baino ez zen, ez mendeko jendeen borroka. Botere etnikoen kontra balio duen etnikotasuna balioetsi behar
|
dugula
uste dut, lehen eta orain. Kontuan hartu behar dugu, inperio, nazio estatu eta kapitalaren aurrean, euskal jendea bitan izan dela (eta dela) herri:
|
|
|
Zergatik ez kondenatu? Zergatik ez zuen,
|
zuen
ustez, Joxe Azurmendik Carreroren atentatua kondenatu. Edo, zergatik ez damutu?
|
|
|
Baina, diot, gaur egun dugun Euskal Herria Argalaren, Arizmendiarrietaren eta Txominen Euskal Herri horretatik gertuago dagoela. Bide batez, Azurmendik pentsamenduarekin marraztu digun nazio aberats eta justu horren antz handiagoa
|
duela
uste dut. Hori ospatzeko ere izan da Joxe Azurmendi.
|
|
2021
|
|
|
Segurtasunaren izenean dena justifikagarria al da? Beldurraren politikarekin adi egon behar
|
dugula
uste dut: datuen babesaren inguruko kontzientzia kritikorik ez baldin badaukagu, telefono mugikorretako konpainiek, Interneteko enpresek eta gobernuek edozein datu trukaketa egingo dute.
|
|
|
Gerora barneratu dudan kontzientzia modernoarekin alderatuz, kontzientzia hark hainbat ezaugarri zituen, baina garrantzitsuena hauxe iruditzen zait: pertsona bakoitzak, xumeenak nahiz jasoenak, destino bat bizi
|
zuela
uste zuen; norberaren bizitzaren gorabehera guztiak Beste Handi Transzendente batek emanak ziren, eta haren ardura nagusia zen emandako gidoi hura ahalik eta egokien betetzea.
|
|
|
Neurri horiek eraginkorrak izan daitezen, baina, gure planeta urdinaren mugak ezagutu eta onartu beharra daukagu, muga biofisikoak, jakina. Eta ez, mugak ez
|
ditugu
uste bezain ondo ezagutzen, biodibertsitatearen etengabeko galerak erakusten duen legez. Ezagutzaren erronka agerian.
|
|
2022
|
|
|
Hizketa akatsa, nolabait esateko, ez da ustekabean gertatu. Justizia da, ez errukia, epaiketa baten xedea, eta dirudienez ezertan ez dago iritzi publikoa alaikiroago ados, beste inor epaitzeko inork eskubiderik ez
|
duelako
ustean baino. Iritzi publikoak joerak edo jende talde handiak zenbat eta handiagoak, orduan eta hobetouzten dizkigu epaitzen, eta baita kondenatzen ere; laburtuz, hain da orokorra juzga daitekeena, non ezin baita bereizketarik egin, ezin da izenik esan.
|
|
|
Singularrean, ez daukagu Euskal Herriko Unibertsitaterik, ez euskal nazioari erantzuten dionik, ez lurraldeari erantzuten dionik, ez klabe subiranistan funtzionatzen duenik. Ez
|
dut
uste errealista denik pentsatzea Euskal Unibertsitate Nazionala zerotik jaioko denik edo dauzkagun unibertsitate egitura horietakoren baten garapenaren ondorioz etorkizun hurbilean Euskal Unibertsitate Nazionala gauzatuko denik. UEUren garapenetik ere ez.
|