|
2003
|
|
|
Maletak bazter batean utzi eta plazako beste aldean zegoen abenidara joan zen Matias. Norbait behar
|
zuen
pentsioa aurkitzeko. Abenidan ere ez zebilen inor; ez behetik, ez goitik.
|
|
|
–Zera, nik... Nik
|
badut
pentsio baten izena eta kale honetan dago baina... Zera, Rakel deitzen da jabea.
|
|
2011
|
|
|
Lastima ematen zidan haien bizibideak, herria utzi eta Portura etorkin heldu zirenetik hasi, eta, behin erretiratuta, atzera hango giro lehorrerako itzuli saihestezina osatu zuten arte. Ez zitzaidan asko kostatzen imajinatzea nola erreparatuko zieten gureei, zeharka, koadrilako askoren guraso baskoek, nola irudikatuko zituzten panaz jantzitako maketo belarrimotz iritsi berriak, kartoizko maletak zintzilik zituztela, tren geltokian; jakin gabe maletak ez, baizik maleta bakarra
|
zutela
pentsioko koarto ziztrinean, ohe gainean utzia, eta artean zabaldu ere gabe, zertarako?
|
|
2014
|
|
|
–Hementxe
|
du
pentsioa, eta hementxe eginen du Mamadouk lo! Nire ohean eginen du, gainera, zer demontre?!
|
|
2017
|
|
|
Gipuzkoarren %4, 3 daude batez beste muturreko pobrezia egoeran, baina urritasun fisikoak dituztenen artean, %13, 7koa da kopurua, hiru aldiz handiagoa. . Jende askok diru sarrerak bermatzeko errentarekin osatu behar
|
ditu
pentsioak?, esan du Malkorrak.
|
|
2020
|
|
|
Eta bigarren datu garrantzitsua: adineko emakumeen artean gehiengoak pentsio kaskar batekin biziraun behar du (ikus I. kapitulua); hortaz, edo erakunde publikoek eskaintzen dituzten zerbitzu publikoen (zaharatzaroarekin baina baita ere seme alabekin erlazionatutakoak) bidez asetzen dituzte beren betebeharrak, edo behar horiek asetzeko merkantilizatu behar dituzte zerbitzuak, hau da, ordaindu, eta
|
dituzten
pentsioekin ezinezkoa bilakatzen da hori askorentzat. Emakumeen ia %80ak zerbitzuetan egiten du lan, zerbitzu sozialak barne.
|
|
|
Badago, gainera, beste datu bat gogoan hartu beharrekoa: 1982tik 1995era bitartean, Espainiako Gobernuak ia lau puntu jatsi
|
zituen
pentsioetarako kotizazio tasak, %32, 1etik %28, 3ra. CCOOren kalkuluen arabera, 2019an Gizarte Segurantzak 12.000 milioi euro gehiago bildu izango zituzkeen 1982ko kotizazio tasarekin.
|
|
|
Zalakainek esplikatu du hain zuzen ere pentsio sistema publikoak azken urteetan jokatutako rolari esker dela txikiagoa pobrezia erretiro adinetik gorakoen artean. " Uste
|
dut
pentsio publikoak defendatu egin behar direla, baina esan behar da, era berean, zerbaitek ondo funtzionatu baldin badu eta zaharren bizi maila babesteko eta mantentzeko eraginkorra izan baldin bada, hori pentsio sistema izan dela".
|
|
|
" Gaur egun, jendea sistema meritokratiko baten parte sentitzen da; bere buruari begiratzen dio, eta normalizatu egiten du bizi baldintzen okertzea, eta errudun sentitzen da zerbait lortzen ez badu". Haren iritziz," ikaragarria" da, adibidez, belaunaldi gazteenen artean askok dagoeneko segurutzat jotzea ez
|
dutela
pentsiorik izango zahartzen direnean. " Ikusten da zelan normalizatu dugun lan eta bizitza egoeraren degradazio izugarri bat.
|
|
|
Dirutza zen inperioko diru kutxarentzat, eta, gastua txikitzeko, Augustok berehala atzeratu zuen erretiro adina: soldaduek, hamasei urte egin beharrean, hogei egin behar
|
zituzten
pentsioa jaso ahal izateko.
|
|
|
" Autonomoek ez daukate derrigortasunik euren diru sarreren arabera kotizatzeko, eta oso ohiz kanpokoak dira minimoaren gainetik kotizatzen duten autonomoak. Gero, erretiroa hartzen dutenean pentsio txikia izaten dute, baina ahal
|
dutenek
pentsio plan pribatu bat izaten dute, jabetzak...". CCOOk kalkulatu du Gizarte Segurantzak urtean 7.000 milioi euro gehiago bilduko lituzkeela autonomoak beren diru sarrera errealen arabera kotizatzera behartuko balituzte, erregimen orokorreko soldatapekoak bezala.
|
|
|
Epe ertainera, prekaritatea ezabatzeko neurriak hartu lirateke, eta lan merkatuan enplegu gehiago eta soldata handiagokoak sortu. Luzera begira, berriz, uste
|
du
pentsioa herritartasunean oinarritutako eskubide unibertsal bihurtu litzatekeela, eta ez lukeela izan behar enpleguan soilik oinarritutako eskubide bat. Etxezarretaren esanetan, teknologiaren iraultza dela eta, luzera begira" birpentsatu egin behar dira lanaren gainean oinarritzen diren eskubide guztiak".
|
|
|
Jesus Maria Soubiesek, Arabako Pentsiodunak Lanean plataformako kideak, bi urteotan landutako eta bistaratutako beste esparrua aipatu du: " Duela bi urte ez bezala, orain jendeak
|
badu
pentsioen arazoen berri. Uste dut orain gizarte osoa konturatu dela arazo bat daukagula.
|
|
|
Mugimenduak bere gordinean eta konplexutasunean planteatu nahi
|
du
pentsioen inguruko debatea, eta gizarteko adin eta sektore guztietara zabaldu. Matrioxka errusiar panpinaren eran aurkezten du eztabaida, geruzaz geruza eta arazoz arazo, pentsioena ez baita gai bakan bat.
|
|
|
Jean Jacques Manterolak, Euskal Hirigune Elkargoko Gizarte Ekintza eta Elkartasunen zuzendariak, uste
|
du
pentsioen inguruko mobilizazioen gihar soziala balia daitekeela beste errealitate batzuk ere eztabaida publikoaren arretapean jartzeko. " Prekaritatea dela eta, arazo bat dugu gazteen integrazio ekonomiko eta sozialarekin, eta hori lotuta dago jendeak pentsioen inguruan duen beldurrarekin, zeren eta ikusten dute beren gazteek 30 eta 35 urte izan arren ez dutela egiazko lanposturik atzeman eta, beraz, zahartzaroa ere ez dutela ziurtatua izango.
|