|
2000
|
|
|
Ustez sendatzen dituzten gaisotasunen arabera sailkatu ditu Garmendiak errezeta hauek. Arnas aparatuaren arazoetatik hasi eta parasitoek eragindakoetara iritsi arte 16 atal
|
ditu
orotara bilduma honek. Erremedioak euskaraz zein gazteleraz daude emanak eta amaieran euskarazko landare izenak eta hauen gaztelerazko baliokideak jasotzen dituen aurkibide hiztegi bat erantsi dute.
|
|
|
Ez dira gutxi oporrak igarotzera, ingelesa ikastera nahiz denboralditxo batez lan egitera joan direnak. Ekainaren amaieran, aldiz, euskal kulturaz gogoeta egin nahi
|
duen
ororentzat leku egokia izan daiteke, eta, zergatik ez, berau gozatzeko parada aproposa ere bai.
|
|
|
Horregatik, aurtengo egitarauaren berrikuntzarik nagusiena Lapurditik dator. Patxi Perez maisuak larunbatean dantza urratsak erakutsiko dizkio Errenterian nahi
|
duen
orori, eta harekin batera jende multzo garrantzitsua hurbilduko da Iparraldetik.
|
|
|
erran nahi baitut, haren paregabeko dohaina euskararako. Bizikiontsa gogoratzen naiz, hastapen hastapenetik, lehenik EKIN, gero ETA barnean, euskararekin deus ikusteko
|
zuen
oro, hots, euskarari buruz zen guzti guztia, JoseLuisen eskuetan uzten genuela ex oficio. Hitz batez, gure, euskaralogoa?
|
|
|
Biek dituzte berenalde onak eta txarrak. Gizaki estetikoak libertatea maite
|
du
oroz gain, ez du loturariketa uztarririk onartzen, etab. Bizimolde estetikoa egoan zentratua da, sentigarrian, plazerrean (erotikoan bezala, Mozarten musikaren laket artistikoan edo ikerketazientifiko baten plazerrean, etab.; zentzu negatiborik batere gabe, hortaz). Bizimoldeestetikoaren ñabardura ezberdin ugariak Bat ala Beste ko lehen parte osoan azaltzendira, eleberri gisako Seduzitzailearen egunka ria n bukatuz.
|
|
|
Abuztuko asteazken horretan ere, nire emazte ohiaren iduriz izter artean dudan hutsune nabarmenak auto urrikalmendu saio gogotsu eta bortitz batera ninderaman, ohe gainean ihalozka. Lau hilabete A.D.N.E. estrategiari hertsiki lotua, are gehiago hondarreko bi asteetan, eta porrotik zalapartatsuena
|
nuen
ororen gibelondo. Atertuko dik, bai, nik errepika neure buruari.
|
|
|
Baina nigan bi kontzeptu aurkako horiek aspaldi aurkitu zuten neurgailua. Maitasunarekin lotura
|
duen
oro patxada adierazle da; gorrotoarekin zerikusia duen oro, aldiz, presazkoa da, zalua. Neurgailua, noski, ez da hutsezina, gehiago baitago emana nahikarietara gertakarietara baino.
|
|
|
Esana dut, eta jada irakurtuetatik datorrenez, irizpide anitzak (eta zehatzak) erabiliko nituzkeela nik neuk halakoak moldatzean. Euskal Herriarekin zerikusirik
|
duen
oro, behinik behin, horra bildu, eta ahalik eta erosoen zabaldu (eta barreiatu) gero informazioa, euskarriak ere modu askotakoak onartuz.
|
|
|
Zerbitzu horrek bi helburu nagusi hauek ditu: lehenengoa, Euskal Autonomia Erkidegoko liburutegien koordinazioa eta horien arteko lankidetza lortzeari begira, liburutegien alorreko politikaren nondik norakoak zehaztu, batetik, eta, irakurketa zerbitzu publikoak sustatu eta finkatu, bestetik; bigarrena, Euskal Autonomia Erkidegoko bibliografia eta euskararekin nahiz euskal kulturarekin zerikusirik
|
duen
oro bildu, gorde eta zabaldu.
|
|
|
Haur teoria sexualak ditugun modu berean, haur teoriak ere
|
baditugu
oro har. Baina horrek ez du esan nahi haurrak egiten duen guztia oinarri gisako haur teoria batetik sortu denik.
|
|
|
Lekukoek esan ohi
|
duten
oro
|
|
2001
|
|
|
Mikrofono soil baten babesaz, Daddy Jeff, Molte MC, eta Wanka mezulari aritzen dira kanta zorrotzak eta mezu zuzenak entzun nahi
|
dituen
orori helaraziz, ozen eta jarrera gogorra erakutsiz, D.Z." platoen" gidari delarik, scratch aren teknika baliatuz unerik egokienean kantuak atontzeko. Ezer gutxi gehiago behar da hip hop talde bat osatzeko, ahozko komunikazioan oinarritzen baita Estatu Batuetako beltz komunitatea jatorri duen musika genero hau.
|
|
|
Aipaturiko helburu horiek guztiek betetzeko, Aula del Mar elkartearen proiektu nagusia Gure Zita transformazioa da eta horretan dihardute Bermeoko Astilleros de Bermeo ontzi oletan. " Sinplea da, itsasorekin zer ikusia
|
duen
oro jendeari helarazi nahi baldin badiogu, egokiena jendea bertara eramatea da", dio Prietok. Itsaso zabalera gerturatze hori Gure Zitaren bitartez egingo dutela gauza nabaria den arren, oraindik ez dute ordea zehaztu zenbatekoa izango den era horretako bidaia edo txango baten prezioa.
|
|
|
Gaur egun luxuzko ogirik ez, baina bere historian hainbat gorabehera ezagutu dituen eraikin eder honek kalitatezko euskal irakaskuntza aurrera eramatea du bere helburu, eta maiatzaren 27an bisitatu nahi
|
duen
ororentzat zabalik izango ditu bere ate zahar bezain berriak.
|
|
|
Jendeak ulertzen ote du arraunari buruz, ordea? Antonio Camposen aburuz, jendeak ideiarik ez
|
du
oro har, arraunaz ulertzen duen inor gutxi dago; arraunean ibilitakoek baino ez dute ulertzen. Hauek arraunlariak eta trainerua ondo doazen beherehala antzematen dute, gainontzekoek ezer gutxi.
|
|
|
Honetan, aurkeztutako lan guztiak egileek filmatutako lehenengo edo bigarren pelikulak behar dute izan. Aurten aurkeztutakoek
|
badute
oro har ezaugarri beretsurik, adibidez, hiri guztiz ezberdinetan baina funtsean oso antzeko arazoak dituztenetan, bizirik irauten saiatzen den jendearen erretratuak dira ikusgai. Generoko izenburuekin ere egiten dugu topo, badira zientzi fikziozko abenturak, epikoak, fantastikoak eta nola ez, zinema esperimentala.
|
|
|
Ez nuke parada galdu nahi Mitxelenaren estiloaz deus esan gabe. Alde batetik, darabilen euskararen maisutasuna daukagu, literatur hausnarketa egin nahi
|
duen
orok erreferentziatzat hartu lukeen eredua. Zehatza, esan beharrekoa hitz ahalik gutxienekin esaten dakiena, zorrotza, esaldiaren erritmoari begiratzen dakiena.
|
|
|
Ajuria Eneako Itunak hilketaren ondoan emaniko erantzunak, Herri Batasunaren isolamendua eskatuz, enfrentamendu zibilaren gogortzea bultzatu zuen; Ajuria Eneako irakurketa antiterrorista hutsa gailendu zen, eta isildu egin zuen hartan gatazkaren konponbidea elkarrizketa bidez etorri behar zuela ikusi nahi
|
zuen
oro. Alderdi instituzionalen sistema guztia gelditu zen antinazionalismoaren banderaren lehian ziharduten bi alderdiek, PPk eta PSOEk, egoeraren gainean eginiko irakurketaren mendean.
|
|
|
Nafarroan euskararen eta euskal usain
|
duen
oro renkontra Diputazioaren Jauregitik jazotzen ari den eraso etengabeari erreparatuta, inpunitateak, ondoriorik ezak, harritzen nau. Europa mendebaldeko gizartean oso nekez uler daiteke lurralde baten kultur osagaien kontra eginiko eraso ageriko eta ankerrak horren sustatzaileentzat ondoriorik ez izatea; Erreinu zaharrean, ordea, horixe gertatzen ari da.
|
|
|
Alez ale, emanaldien informazioa emateaz gain, arte eszenikoetako lan berrien aipamenak, elkarrizketak, azterlanak eta beste gai asko jorratuz jantziz joan da Elorrioko inguru emankorrean argia ikusi zuen aldizkari hau. Eta, horrela, lau urte luzetan, nahitaezko errefe rentzia bilakatu da Euskal Herrian eszena gainean zer egiten den jakin nahi
|
duen
ororentzat. Esparru honetan zulo handia zegoen eta oso zaila zirudien era honetako informazioa ematen duen aldizkariak aurrera egiterik izateak, baina hileroko hitzordua txukun baino txukunago betetzen ari da.
|
|
|
Bainan gauza bat badakit: behar
|
dugula
ororen aintzinean eskualdun gelditu, eta ez dugula nehoren aintzinean amor eman behar(...). Komunizmoa, zozialismoa eta holako asmo tzar zer-nahi badabila munduan, eta gure elhek ez dituzte geldi araziko.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, etorkizunari begira, adostasunaren hipotesia da onargarria den bakarra, hizkuntzaren etorkizunerako eta bere hiztunen etorkizunerako. Gutxiengoa garen aldetik, gure unibertso txikiko egunerokotasunean lan egin eta euskararenganako Nafarroako giza sektore guztien hurbilpena errazten ahal
|
duen
oro sustatu egin behar dugu. Duela zenbait urte," giza normalizazioaren" edo hiritarren" jarre ren normalizazioaren" garran tzia euskal hizkuntzaren aurrean aipatzen nuen; gaur egun ere, tamalez, ideia bera errepikatu behar dugu.
|
|
|
Izan ere, azken garai honetan ez da egon hain erantzun bortitza justifika zezakeen gertaera, egoera edo arautegi berririk. Kronologikoki, euskararekin harremanik
|
duen
ororen aurkako erasoen areagotzea Lizarrako akordioaren sinadurarekin lotuta dago. Era berean, horrezkero EAEko hauteskundeak aurreratzearen alde hasitako kanpaina oroko rrarekin ere zerikusia du.
|
|
|
–Ohorearen estakuruz maite
|
ditugunak
oro suntsituak suertatzen ditun: amodioa, elkartasuna, umiltasuna, jendeen arteko harremanak, denak izenik ez duen gerla batean xitxifrikatuak.
|
|
2002
|
|
|
Lau urte zeramatzan Pako Aristik fikzioa idatzi gabe, eta bere azkenengo lan honetan hemezortzi urteko neska haurdun gazte batek izan ditzakeen hausnarketak azaltzen saiatu da. Neska gazte horrek amatasuna aurkeratuko
|
du
ororen gainetik, nahiz inguruan dauzkan gizarteko elementu guztiak bere erabakiarekin bat ez datozela jakin. Berak ama izatea deliberatuko du, ondorioetan asko pentsatu gabe.
|
|
|
Pablo Sarasate Orkestrak denboraldi bakoitzeko laurogei bat kontzertu eskaintzen ditu, eta Espainiako orkestra onenen artean dago. Ostegunero eta ostiralero nahi
|
duen
orok orkestra nafarra entzuteko aukera du Gayarre antzokian. Era berean, zortzi eta hamabost urteko haurrei zuzenduriko emanaldiak eskaintzen ditu, txikienei Ravel lapurtarraren, Beethoven nahiz Stravinskyren lanak hurbiltzeko asmoz
|
|
|
Batez ere sukaldaritza eskoletako ikasle, zerbitzari, somelier eta sukaldariei zuzendurik badago ere, ikastaro honek edozeini irekiko dizkio ateak, hau da, sukaldaritza euskaraz bizi nahi
|
duen
orori dago zuzendua. Irakasle eta hizlarien artean izen ezagunak aurkituko ditugu.
|
|
|
Eta antzeko zer edo zer egitea proposatzen dio Joan Mari Irigoienek bere azken poema liburuaren balizko irakurleari, letra txikitan ezartzean barren barrenetik ateratzen zaizkion gogoeta horien gezirik zorrotzenak. Gauzak horrela, begiak behartu behar baditu ere, zentzumenak erne eduki ditu «Letra txikiaz bada ere» poema bilduman adierazten dena bereganatu nahi
|
duen
orok, letra arruntaz ematen zaion mezua borobiltzen duten txikitasun horietara jarriz. Joan Mari Irigoien ez datorrelako bat munduko izugarrikerien aurrean burua harrien azpian ezkutatzen dutenekin, ostruken antzera, eta are gutxiago beste aldera so egiten dutenekin.
|
|
|
Ikasleei zuzendutako euskara ikastaroak berriz, Hezinet autoikaskuntzarako programaren baitan biltzen ditu. Gainera euskara ikasi nahi
|
duen
ororentzat lagungarri izan litekeen aldizkari elektroniko bat ere osatzen du Habek.
|
|
|
Gaur gaurkoz Nafarroan, gure helburuak lortzeko ziklo historikoa guk bakarka eginda baino bost aldiz azkarrago burutu nahi badugu, sozialistek eskaintzen dute norabide onean zerbait egiteko espektatiba bakarra. Baina gaur PSOE hemen, Estatu osoan bezala, Alderdi Popularrarekin norgehiagokan murgilduta dago, ea nor den antinazionalistagoa, ea nor den bortitzagoa gure kontra, ea euskararen edo euskaltasun kutsua
|
duen
ororen kontra nork altxatzen duen gorago besoa... Ez da baikor izateko momentua.
|
|
|
Bortizkeriak dena nahasten digu. Zoaz edozein herritarrengana, hemen ondoko dendari batengana, edo Ablitasko kaleko pertsona batengana, eta ohartuko zara nola telebistak erakusten digun basakeriak euskaltasun usaina
|
duen
oro kutsatu duela.
|
|
|
–Bazterketak? hirurogeita hamargarreneko zentzua, hots,, hazkundeak ahaztuta zituenak?, gainditu egiten du.24 Bazterketaren kontzeptuarekin orain kontuan hartzen da eraldaketa ekonomikoetara eta teknologikoetara egokitzeko gaitasunik ez
|
duen
oro (Martín eta Simón, 1997: 66).
|
|
|
batzarrean eta talde eragilean. Aipatu bezala, parte hartu nahi
|
duen
orori irratiaren antolaketan aritzeko bidea eman nahi zaionez, esku hartze hori ahalbidetzen duen egitura Txolarre Irratiaren batzarra da. Irratia aurrera atera dadin ahalegintzen direnek eta irratsaioren bat egiten duten guztiek osatzen dute batzarra; hau da, irrati esatariek, kolaboratzaileek, herrietako ordezkariek eta saio askean parte hartzen duten taldeek eta pertsonek.
|
|
|
eta zuekin, ohantze zintzoa baino armak nahiago
|
dituen
oro!
|
|
|
Latin literatura horrela ulertuta, interesgarria da munduko literaturak maite
|
dituen
ororentzat. Liburu honetan ez du irakurleak latin literatura osoa aurkituko, baina bai latin literatura osoko aleak; eta hau ez da aski izango latin literatura ondo ezagutu nahi duenarentzat, baina sarbidea eskaini nahi du hurbiltzeko.
|
|
|
Urte horietan, adibidez, salerosketa kontratu baten ondorioz etxebizitza jakin baten jabetza eskualdatu zuen pertsonak etxebizitza berreskuratzeko eskubidea du, jasotako dirua eta aipatutako gastuak erosleari itzuliz. Ohiko uzkurdura eroslearen eskubidea dakarren objektua
|
duen
ororen aurka erabil daiteke, nahiz eta bigarren kontratuan ez den aipatu eskubide hori dagoenik, salbu eta erregistroan inskribatu bada eta erregistroan inskribatu ez bada. Horrela, kontratuan ezarritako baldintza berberekin gauza bat erosten duenaren ordez subrogatzeko eskubideari legezko atzera eskuratzea deitzen zaio.
|
|
|
Izan ere, Hego Amerikatik datorren zuhaixka horrek hezegune handiak kolonizatzen ditu duela urte batzuetatik. Panpetako belarra ez bezala (bere zakil altuekin edozein behatzaileren arreta erakartzen du), karkexa itxura diskretua du, eta haren presentzia ez da nabaritzen haren ezaugarriak ezagutzen ez
|
dituen
ororentzat. Baina klimara egokitzeko duen gaitasunari esker, hezeguneetako espezie tradizionalen etsai beldurgarri bihurtu da, eta horiek igeri bidean daude.
|
|
|
WWF/ Adena talde ekologistak Salvalince.com ataria aurkeztu du gaur. Proiektu berritzailea da, eta nahi
|
duen
orok lagundu dezake katamotz iberiarra salbatzen, munduko felido mehatxatuenetako bat baita. Salvalince.com webgunearen bidez eta 0,90 euroren truke, erabiltzaileek beren mugikorrak pertsonalizatu ahal izango dituzte katamotz iberiarraren eta soinuen logoak deskargatuz, eta, horrez gain, postal elektronikoak, SMS mezuak eta espezie horri eta kontserbazio arazoei buruzko informazioa jaso ahal izango dute.
|
|
|
Gizartearen aldetik, urte luzeetan enantzu handiko guraso militanteak izan ditugu gure inguruan. Militante eraginkorrak, berak hasi direlako zenbaitetan hizkuntza ikasten, edo militante pasiboak, berek egin ez
|
zutena
ororen gainetik bere seme alabek egin dezaten nahi dutelako, gogozko tokian maldarik ez delakoan eta hizkuntza osmosi bidez beretuko dutelakoan. Horrexegatik matrikulatzen dituzte euskal eskoletan.
|
|
|
Hau da, gaztea da gehienbat eta jarrera positiboa
|
du
oro har, baina oso lan baldintza eskasetan aritzen da, hainbat eta hainbat zailtasun aurkitzen baititu: dela jakintza alor gehienetako euskarazko tradizio falta, dela irakasgai desberdinak aldi berean azaldu beharra, zein eskolen prestaketan ordu asko eman beharra, edo tesia egiteko (eta, beraz, norberaren promoziorako) denbora eskasia, eta beste.
|
|
2003
|
|
|
«Euskaldunon Egunkaria» ixtea eta Batasunaren ilegalizazioa, besteak beste, giroa zapuztu eta aldrebestearen lekuko. Abertzaletasun izpirik sumatzen zaion guztia susmagarri egiterainoko erasoa antolatu dute indarkeriaren aitzakian, abertzaletasun kutsua
|
duen
ororen aurka dena baleko izango balitz bezala.
|
|
|
Beraz, orain arteko arau nagusia, hots, 60 urterekin edo gutxiagorekin erretiratzekoa, murrizteko ahalegina egingo du. Erreforma horren arabera, 2008 urtetik aurrera, 40 urte kotizatuak izan ditu erretiro osoa kobratu nahi
|
duen
orok; 2020 urtetik aitzina, berriz, 42 urteko kotizazioa izan du. Zenbatekoari dagokionez, %2 eta %3 arteko igoera izango dute kotizazio guztiek.
|
|
|
Zentzu hertsiagoan, ordea, nork edo nork bere fedea eman diezaioke beste bati eta senar emazteek adibidez fedea ematen diote elkarri; sinesmenari baino gehiago maitasunari datxekio fede mota hori. Eta badakigu ongi maitasuna ez
|
dugula
orotara berduratzen, baina bakar soilari diogula eskaintzen eta eskatzen. Badakigu ere ez gabiltzala honetan adimenaren argi hotzaren ondotik baina bai bihotzeko su beroaren galdez, ez gaitzan bederen munduaren eta mendearen hotzak hil.
|
|
|
FDAk, Ameriketako Estatu Batuetako Medikamentuaren Agentziak, baldintza klinikoek hala gomendatzen zuten kasu jakin batzuetarako bakarrik erabiltzea onartu zuen. Baina erabilera hobea sentitu behar
|
duen
orori zabaldu zaio. Menopausia emakumeengan bat batean estrogeno erorketa gertatzen bada, gizonengan testosterona erorketa oso leuna da, eta urtean %1, 40 urtetik aurrera.
|
|
|
Elpides, emazte lakonikoa da: mintzo den aldi oroz hitzetan traukatzen eta grekatzen duelako gure mundukoa dela onartu ezazu, O, Sokrates... zer inporta
|
du
ororen buru: hementxe aurkitu eta bildu gara aspaldiko partez, gerlak bazterrak su eta odoletan suntsitzen dituela.
|
|
|
1. Nafarroan euskararen alde lan egitea, edo besterik gabe euskaraz bizi nahi izatea, ez da sekula gauza erraza izan, baina azken urteotan UPNren Gobernuak gure hizkuntzaren kontra, eta oro har euskal kultura eta" euskal" kutsua
|
duen
ororen kontra, abiarazi dituen ekimenek are makurrago egin dute normalizazioaren bidea.
|
|
|
Ez da hona ekarri behar harako azalpena, erlijioak erakusten dizkigun egiena, berorietan dela Jainkoak nola bideratzen eta jasotzen duen gizakia, xede hori erdiets dezan. Aski da gizartearen egitasmoa zirriborratzeko, haiek finkatutzat eman eta jarraian so egitea Jainkoak gizakiari nola eman dion mundu honetako bizitza, soil soilean, bi lege horien jarduketan aritzeko; halaber, ikusteko
|
duen
oro, dela bere buruan, dela beste izakiengan ere, horretarako behartzen duten objektuak dira. Lehen legeari dagokionez, eurak ikusi eta euren erabilerei aplikatzean, nahitaezko zaio gizakiari hauxe begitaratzea:
|
|
|
Harreman horietatik onurak eta probetxua atera ahal izateko, haien ohore eta interesak agintzen dute onustea, fideltasuna eta zintzotasuna izatea. Hortaz, nork bere burua maite
|
duenak
orotara egokitu behar du bere burua, orotatik probetxua atera ahal izateko. Gizaki horrek jakin badaki bere helburuak lortzeko baliabiderik eragingarrienak erabili behar dituela, eta, horregatik, eginbehar guztiak ere bereganatzen ditu, bertute mota guztiak iritsi ahal izateko.
|
|
2004
|
|
|
Erakusketak heziketarako bide bat dira. Lehen esan dudan bezala, gure eginbeharra ahal diren erraztasun guztiak ipintzea da, arteaz gozatu nahi
|
duen
orok aukera hori eduki dezan. Arteaz gozatzeko oinarrizko baldintza bakarra maitatzeko gaitasuna izatea da eta hori, mundu guztiak badu.
|
|
|
Honek sarraski odoltsua jarri zuen abian. «Azal beltza
|
duen
oro akabatu dugu» idatzi zuen etxera soldadu batek. «Ez haurrik eta ez emakumerik utzi dugu bizirik».
|
|
|
Euskara irakasle ere aritzen naiz, otsailean akademia batean hasi nintzen eta apirilean fakultate batean hasiko naiz. Akademia hori ez da ikasleentzako bakarrik, nahi
|
duen
ororentzat da. Hainbat ikastaro dago eta norberak nahi duena hautatzen du:
|
|
|
Informazioaren eta komunikazioaren aroan gaudelarik, bide horretara lerratu nahi
|
duen
orok aukera ezin hobea du Mondragon Unibertsitatearen Humanitate eta Hezkuntza Zientzien fakultatean. Irailetik aurrera zabalik egongo da Informazio eta Komunikaziorako Giza Zientziak ikasketetan izena emateko epea.
|
|
|
gogoratzekoa da garai haietako parte hartzea. Proposamenen bat
|
zuen
oro herriz herri ibili zen berea agertzen, berea defendatzen, estatuaren onurak zein malurak seinalatzen. Pedagogia egiten:
|
|
|
Azoka aitzakiatzat hartuta, aurtengoan ere, izango da beste berritasun batez gozatzeko parada; izan ere, Landako konplexuan bertan, Plateruena Kafe Antzokia inauguratu da. Ondorioz, abenduko zubian Durangora gerturatzeko asmoa
|
duen
orok, Azoka bisitatzeaz bat, Plateruenan izango den ekitaldi nahiz estreinaldi ederrak ikusteko aukera izango du. Bestalde, literatur belaunaldiez hitz egiteko hiru idazle bildu ditugu mahaian:
|
|
|
Eskertzekoa da horrenbeste argitasun, handik eta hemendik kontzeptuak murriztuz eta bere ideologiara egokituz, nahi duenak gogoak emandakoa pentsatzeko parada bide duenez gero. Ostarteak ostarte, ordea, hitzaren argitasuna behar
|
genuke
oroz gainetik, eta zalantza handiak ditut nik Ibon Sarasolaren aburu honetan: –Gainera gure hizkuntzaren egoera larriaren errua besteei, kanpokoei boteaz, aitzakia bat ematen diegu euskaldunei beren burua zuritzeko eta bertan goxo egiteko.
|
|
|
Gogo giro horretan ulertzekoa da komunitate minorizatu batek ez
|
duela
oro har bere buruaren oharmena taxutzeko autonomiarik eta gaitasun orokorrik. Izan, Euskal komunitatea ez da hegemonikoa den beste gizatalde nazional baten azpisistema besterik, eta haren logikapean dihardu maila guztioetan:
|
|
|
Orok bat egin dezan, bat oro tan banatu. Gainerakoan, bat ororena izan beharrean, batena bakarrik den euskara batua ez
|
baitu
orok etxekotzat joko, eta euskara estandarraren eta euskalkien arteko zubia egiteke egongo da. Nolanahi ere, zubigintza hori bere bidea zabaltzen ari dela uste duen euskaltzalerik badago.
|
|
|
hots, xehetasunetan sartu gabe, egoera jakin batean erabaki erradikalak hartu behar direla aditzera ematen duen ideiak ez dit balio filosofia mailako bizi jarrera hau definitzeko. Mundu osoko herrien kultur artekotasun simetrikoaren balio gakoak jasotzen dituen erradikaltasuna aldarrikatu nahi
|
dut
oroz gain, Nazio estatuen aurkako borrokan printzipio haien mailako balioei eutsiz.
|
|
|
Nafar izena Europako estatu bateko herritarren izate nazional, juridiko, zibil, sozial, politiko eta estatalari dagokio, eta estatu hori euskal herritarren bakarra izan da?. 304 Hemen, eta ondoren etorriko den zatian, Estatuaren alderdia nabarmentzen da oroz gainetik euskal nortasun antropologikoaren izaria haren mirabe izateko. Beraz, ez genuke Estaturik behar batez ere euskaldun izateko; aitzitik, Estatu izan behar
|
genuke
oroz gainetik euskal hiritar izateko.
|
|
|
Besteak beste, ikastolen herri mugimenduan nabari zitekeen baldintza osagai hau: Euskal Herria euskararen herria izan denez, euskal eskolak euskararen hezkuntza eredua erein behar
|
du
oroz gain. Jarrera horren oinarrian dauden balio nazional eta ideologikoen indarrik gabe, eginkizuna ezinkizun geratuko zen ikastolen loraldian, eta gizartearen izaera erdaldunaren argudio pragmatikoa bihar etziko Euskal Herriaren ametsa zapuzteko aitzakia bidea.
|
|
|
Paradoxikoki, gainerako sofistekin hain zorrotz.a izan den Platon. Protagoras dasalbucspena, neurri batean?, abegitsu agertzen da Kritiasekin, haren leirtuaren ohoreaazpimarratzen
|
baitu
oroz gainetik, familia berekoak zirelako segurik (Platon, Carmides, 154b; Timeo, 20d). Kontraesan nabarmen horretatik sortzen da Kritiasen izaera zuzenaazpimarratzen duen eskolio platoniko ospetsu bezain harrigarria:
|
|
|
Antropologiak gizakia zer den argitzeko zientzia edo diziplina izan gura
|
du
oro har. Gizoncmakumeak hainbat ikuspegitatik eta hainbat modutan iker daitezkeenez, gaur antropologia mota askotarikoak aurki daitezke bercizita, aukeren arabera:
|
|
|
“Gaur egun, kirurgia errefraktibo baten ondoren, katarata kasu pare bat artatzen baditugu urtean, hamabosten barruan, astean bi ebakuntza egingo ditugu, eta horrek bolumen handia adierazten du”, azaldu du Jaime Aramberri Donostiako oftalmologoak, zeinak sistema berri bat asmatu baitu laser kirurgiaren ondoren katarata operatuei ikuspegi osoa emateko. Orain arte, Lasik era jo eta gero katarata kirurgia egin behar
|
zuen
orok ikusmena erabat berreskuratzea galarazten zioten zenbait arazo zituen, baina hori dagoeneko konponduta dago. Katarataren kirurgiaren emaitza errefraktiboak Lasik en ebakuntzarik izan ez duten pazienteenarekin berdintzen ari gara”, esan du oftalmologoak.
|
|
|
Doñanako Estazio Biologikoko ikertzaile talde batek, Zientzia Ikerketen Kontseilu Goreneko (CSIC) kide denak, proiektu bat jarri du abian, eta, horri esker, nahi
|
duen
orok du benetako hontz bat babesteko aukera. “Apadrina tu Búho” programaren helburua espezie horren bizimoduaren hainbat alderdiri buruzko xehetasun gehiago jakitea da.
|
|
|
Barnealdeko aleei kalte egiten dieten intsektuak kontrolatzea, gutxiago erasotzen bazaie ere, eta lorategikoak, berriz, saihestezina da landareak izurririk gabe eduki nahi dituen lorezaintza maite
|
duen
ororentzat. Izurriteak landareetaraino nola irits daitezkeen jakitea metodo egokia izan daiteke landareek eraso ez egiteko.
|
|
|
Ideia horiek ere ez daude Mounierren pertsonalismoaren filosofiatik urrun. Harentzat ere jakintzaren esparru bat izan baino, gizakiaren baitan dago kultura; herria da beti kulturaren iturria, eta, ondorioz, gizakiarekin zerikusirik
|
duen
orori gertatzen zaion bezala, piztu egiten da, ez da eraikitzen ez inposatzen (Mounier 1949, 124 or.).
|
|
|
Gizakia sortzez eta izatez gizakide
|
dugu
ororen buru. Ezin pentsa daiteke gizakirik (hots, giza mintzamenaren jabe denik) gizarterik gabe.
|
|
|
Nondik ote datorkio (ontologikoki, ez bakarrik historiko genetikoki) gizakiari bere eta besteen buruaz jabetzeko ahalmena demaion mintzamena? Zein ote da gizon eta emakume orok maitatzeko eta maitaturik sentitzeko
|
duen
ororen gainetiko irrika agorgabea posible egiten duen hitz jarioaren iturria. Horra zentzuz beteriko galderak eta, hartara, isildu ez beharrekoak, mintzagai eta hausnargai izan beharrekoak.
|
|
|
legezkotasun unibertsal horrek" printzipio bakar bezala balio behar du borondatearentzat", hau da," ezin dut inoiz beste ezein moduz jokatu, salbu eta nire maxima lege unibertsal bihurturik ikustea nahi ere ahal badezaket" (azpimarra Kantena da; A 17= Ak IV 402). Hartara, borondate morala printzipio bakar batek gidatu behar
|
du
ororen gainetik, eta printzipio hori egintzen legezkotasun unibertsala da, gure maxima partikularra printzipio horri egokitu behar delarik. Nola?
|
|
|
Ez da aski gizakiaren konformismoa eta gogo alferkeria (alferkeria intelektual eta existentziala) salatzea eta agerian jartzea, balio ororen giza jatorria ikusi eta aitortu behar da, irudikeriei aurre eginez. " Egungo munduan baliorik
|
duen
orok ez du bere baitan edo naturaren arabera horrelakorik —natura beti baliogabea da (wertlos) —, baizik eta egun batean balio bat jaso du, dohain baten gisa, eta geu gara opari hori ematen eta egiten dugunok! Guk geuk bakarrik sortu dugu gizakiari dagokion mundua" (Jakintza alegera, § 301).
|
|
|
Harakin putakume horrek ez bezala. Bizitza gezurrez beterik zegok, hori duk Iraultza nahi
|
duen
orok ikasi beharreko lehen egia. Gaztetan amestutako amnistia lako egiatasun orokor eta oso hura kristautasunetik estraperloan sartu zitzaien balorea zela aitortu behar izan zuen.
|
|
|
" behar dugu eskuara atxiki, begiratu galtzerat utzi gabe, eta ahal badugu oraino azkartu eta hedatu.
|
Dugun
orok gure ahala egin gure herritarrei hemengo mintzaira maita arazteko eta arrotzei ere ahalik eta hobekien ezagutarazteko". Lematzat hartua zuen idazle zaharraren errana.
|
|
2005
|
|
|
Esaterako, zelako abiapuntu zabala eta irekia duen, izan ere, sumarioan, adinari dagokionez, 18 eta 98 tartean ia ia guztiak sartzen garelako. Garzonek gidaturiko auzipetze pelagiko horretan" euskal" kutsu
|
duen
oro pilatu dutelako txikitik handira doazen esparru kontzentrikoetan politika eta hedabideak eta euskara eta giza mugimenduak eta kultura eta politika eta kirola eta sukaldaritza eta ikastolak eta kooperatibak eta Miren Azkarate eta Euskaltzaindia eta desobedientzia zibila eta eliza katolikoa eta.... Gainera, aspaldi entzun dudan politika kanpaina baterako esloganik originalena eta aberatsena iru... Ia ia denak/ denok, hartzen du/ gaitu bere baitan eta, aldi berean, ukituak sentitzen ez direnentzako elkartasunaren bidea zabalik uzten duelako.
|
|
|
Pixkanaka harremana sakondu eta pertsona horri bere eskubideei buruz eta bere esku diren baliabideei buruzko informazioa eskaintzen diote. Elkarteak gelatxo bat du, non nahi
|
duen
oro elkartzen den hainbat aktibitate egiteko. Zenbait gairi buruzko solasaldiak prestatzen dituzte, ordenagailua erabiltzen dute… eta modu horretan, apurka, jendearekin berriz ere konektatzen hasten dira eta harreman sare berri bat izaten.
|
|
|
Ez! Jadanik ohart arazia dugun bezala ahal
|
zituenak
oro egin baititu beti, ikusi behartsu guziak beren miseriatik ateratzeko. Zoriontsu dira, Jainkoaren beharra senditzen dutenak, haren beharra badutela badakitenak, behar horri idekiak zaizkionak.
|
|
|
Argazki bat mugikor batetik bestera igaro daitekeen modu berean, web orrira zuzenean ere igor daiteke, bertan nahi
|
duen
orok berehala ikusi ahal izan dezan: kazetaritzan hasi dira sistema hori baliatzen.
|
|
|
Ez dakigu zuzen oraindik, baina hura hil ondoan idatzi zuten: Ezen eskuara ez
|
dute
orok hitz berez izkiribatzen. Bertzeetarik ukanberriak behar zituen beraz bere eskuz izkiribatu (E 1489).
|
|
|
Víbora, Cimoc eta manga batzuk; baina egun batean, auskalo zergatik, komikien bizioa liburu arruntek ordeztu zuten. Sekulako eleberri lodiak leitzen zituen ahal
|
zuen
orotan, irakurle porrokatua bilakatu zen. Nire inguruko komiki zale guztiak usteldu zitzaizkidan, neuk soilik jarraitzen nuen arte hari fidel.
|
|
|
Milan Kundera Txekian jaio zen 1929an, hots, Txillardegi jaio zen urte berean, eta Txillardegik bezala musika maite
|
du
oro ren buru. Eta Txillardegik bezala, gazte gaztetatik izan zituen kezka politiko eta literarioak.
|
|
|
Hortxe dago euren errakuntzaren gakoa, zuzenbidean ez baitute besterik ikusten hark duen onura baino; hori begien bistakoa da herritarren kasuan, ahulak baitira horiek euren buruak defendatzeko bakartasunean. Herri handiek, aldiz, uste dute bizitzeko behar
|
duten
oro badutela eta horren ondorioz, ez dutela kanpora begira dagoen eta justizia izena duen bertutearen beharrik.
|
|
2006
|
|
|
Patxi Zubizarretak azken hamar urteren bueltan idatzitako errezitaldietako gidoiak jaso ditu hemen, testu horiek bere ipuinekin lagunduz, elkarri eragin diezaioten, elkarren ispilu izan daitezen eta esanahi berriak har ditzaten. Literatura pizgarri
|
duen
orori eskaintzen dizkio, bere baitan duen pospolo kaxa umeldu ez dadin. Testu asaldagarri, sentsual eta, batik bat, pizgarriok barrua pizteko balioko diotelakoan.
|
|
|
Hala, uztailaren 15etik iraila bitarte, bisita gidatuak eskainiko dituzte, eraikina barrutik ikusteko. Bestalde, nahi
|
duen
orok irudiak grabatu ahal izango ditu bertan.
|
|
|
Trukean, 1967an Bhumibolek berak negoziatu zuen amerikarrekin Vietnamgo gerrara soldadu thaiak bidaltzea. Gerraren kontrako protestak ugariak izan ziren ondoko urteetan, eta ezkertiar usaina
|
zuen
ororen kontrako sorgin ehiza berriz, gogorra. Erregearekin lotutako monjeak iritsi ziren aldarrikatzera ikasle matxinatuak eta komunistak hiltzea «budisten betebeharra» zela.
|
|
|
Gai hau eta beste batzuk dira, hain zuzen ere, aurtengo jardunaldietan aztertu nahi genituzkeenak eta interesa
|
duen
ororekin elkarbanatu nahi ditugunak, azken aukeraren aitzinean egon gaitezkeela sinesten hasita baikaude.
|
|
|
Ventolin inhaladorea hartu eta salbutamol dosia irensten du aldiro.Sean Penn aktore ontzat daukat baina gaizki erabiltzen du inhaladorea: biriketatiksufritzen
|
duen
orok dakien legez, txutea hartu aurretik astindu egin behar izaten daeta gero sakon arnasa hartu. Delikatua da oso operazioa:
|
|
|
prezeptu jainkotiarren arabera burututako existentziaren arrazionalizatzea. Aszetismo hura, gainera, ez zen dagoeneko opus supererogationis bat, baizik eta bere dohatsutasunaz seguru egon nahi
|
zuen
orori exijitzen zitzaion errealizazioetako bat. Are eta garrantzi handiagokoa:
|
|
|
Bi pordiosero berritsu ziren, bi aingeru erori lurrean dandarrazka, zein bere berriketa hariari lotua. Entzun nahi
|
zuen
ororen aurrean bakoitzak bere hizpidea zuen: batek aingeruen hizkuntza irakasten zuen, eta aingeruen harriaren bidez zeruetara begirada bat egin ondoren etorkizuna edo ezkutuko edozein gauza argitzeko prest zegoen; besteak irakasten zuen nola bihurtu berun txatal ziztrin bat urrezko xafla gorri...
|
|
|
Oharrak: irrati esatari erdaldunentzat eta abizen horiek jendaurrean ezinbestean esan behar
|
dituen
ororentzat oso egokia.
|
|
2007
|
|
|
Bestalde, pertsona modura hazi egiten zara, zeure burua aberasten duzu musikaren bidez. Ia hasieratik eduki nuen garbi orkestra zuzendaria izan nahi nuela. Musika maite
|
dut
ororen gainetik.
|
|
|
berrosatzea. Tituludun noble bat hiltzean, haren ondorengo izateko eskubidea daukala uste
|
duen
orok bost urteko epea dauka Justizia Ministerioaren aurrean eskubide hori aldarrikatzeko. Epe hori igarotakoan inork ez badu titulua beretzat eskatu, berrosatzea izango da hartarako aukera bakarra.
|
|
|
Irakaskuntzan, kazetaritzan nahiz gidoigintzan aritua da. Alta bada, idazlea
|
dugu
oroz gain. 1970ean argitaratu zuen lehen lana:
|
|
|
Errentari izateari uzten dionak errentari hasi berriari utzi behar dio lokala erabiltzen, eta hurrengo urtea prestatzeko lanetarako beharrezkoak diren gainerako baliabideak erabiltzen ere bai; eta, halaber, errentari hasi berriaren betebeharra da, errentari izateari uzten dionak fruituak bildu eta aprobetxatzeko behar
|
duen
oro ahalbidetzea, Kode Zibilaren 1578 artikuluak ezarritako moduan.
|
|
|
Erakunde horrek ez du naziotasunaren erakundea aldatzen, osatu baino, eskubide eta eginbehar berriak gehitzen baititu, besteak beste, Europar Batasunean zirkulatzeko eta bizitzeko askatasuna; sufragio eskubidea udal hauteskundeetan eta Europako Parlamenturako hauteskundeetan Europar Batasuneko zein estatu kidetan bizilekua izan eta estatu horretan, naziotasuna gorabehera; Europar Batasuneko estatu kideek hirugarren estatuetan duten babes diplomatiko eta kontsularra; Europako Parlamentuan eskariak egiteko eskubidea; Europako Arartekoarengana jotzeko eskubidea, Tratatuko 314 artikulura bildutako hizkuntzetako edozein erabiliz Europako erakundeetara jotzeko eskubidea, etab. Ildo beretik, Europarako Konstituzioa ezartzen duen Tratatuak, indarrean jarriko balitz? estatu kide bateko naziotasuna
|
duen
oro Europar Batasuneko herritarra dela berresten du, ezer berritu gabe; herritartasun hori nazioko herritartasunari gehitzen zaio, batak bestea ordeztu gabe, eta horrela, pertsona hori testu horretan ezarritako eskubide eta eginbeharren subjektu da. Hain zuzen ere, eskubide horiek testuaren I artikuluan arautu dira (aurrerago, eskubide horiek II artikuluetan arautu dira zehatzago).
|
|
|
inporta
|
zuen
oro zen beltz,
|
|
|
denek maxima legez (maxima regula!) printzipio patriarkala dute; ez dute ezagutzen nortasun banakoa, despotarena izan ezik. Baina Txinan kasik despota bera ere ez da nor berezia (librea), gehiago baita automata bat, hain dauka usadio tradizional finkoei lotu lotua egin behar eta ahal
|
duen
oro. Indian diferentziazio sozial bat badago materiala, kanpotiarra (kastak); Pertsian diferentziazio morala hasten da, ongiaren eta gaizkiaren kontzeptu abstraktuekin.
|
|
|
komunista guri bihotzeko phisu minenen trenkatzerat doala... Komunistak mehatchatzen
|
dituela
oro, bai Herria, bai familia, bai erlisionea, bai bakea? 189.
|
|
|
Hau ez da, diodanbidenabar, euskalduntasunari soilik dagokion egoera, euskal identitate zabalariberdin gertatzen zaio, eta oro har, gizartean, zerbait? aldatu nahi
|
duen
orori: bizimodu berri eta askatzaileek bakoitzari bere buruarekiko arroztu dadila eskatzendiote, bestela izan dadila, bere buruaren eraldatzaile bihur dadila.
|
|
|
Gizakien arteangauzatzen diren truke guzti guztiak aztertu eta ikertzen dituen ekonomiarik ezdago oraindik, ezta balioen egitura eta banaketa aztertzen dituenik ere. Kapital klasikoak dirutan zenbatu eta bihurtu nahi
|
du
oro, baina balioa zehazteko sistema etalogika guztiak ezin dira dirutara itzuli. Horrexegatik bestelako kapitalak erekontuan hartu behar dira (eta zer nolako harreman eta truke dauden haien artean). Bourdieu k (2000) hiru kapital mota aztertu ditu:
|
|
|
Orain, kontzientzia nazional garatuagoa omen
|
dugu
oro har, eta hori halaxeizango da beharbada, baina ezin dugu ukatu gertatu zaigun hondamendia. Orainherritarrak izango gara guztiok, batekoak eta bestekoak, ez dut beste hitzik aditzenaspaldi honetan hedabide abertzaleetan ere, baina, nolanahi ere, gaurko herritarizaerak ez du garai batekoak sortzen zuen euskal herrikidetasun sentimendurikernatzen mugak ebakitako lurraldeetan.
|
|
|
Barcinatar faxismoa jaun eta jabe da Iruñean. Irribarre demokratikoa duen burdinazko andere honek, buldzer bailitzan, herritar kutsua
|
duen
orori erasotzen dio: auzoetako jaiak...
|