2003
|
|
Orain Benedettik bat egingo du Donostian ETAri armak uzteko eskatuko dion jendetzarekin. Esan nahi nioke zorigaiztoko herri honetan taumaturgoak izan behar
|
dugula
oraindik ere, ezin ulertzearen amildegian erori nahi ez badugu. Beren aberri txiki eta saminduaren defendatzaile sentitzen direnei baldintzabako errendizioa eskatzen dienak ez baitu gure tragedia ulertzen eta, larriago dena, luzatu egiten du.
|
2004
|
|
Hizkuntza bat, beraz," hitz lerrokada" bat omen da: hauxe uste
|
dute
oraindik ere euskaldun batzuk eta" euzko zale" guziek. Beren ustez, beraz, hiztegi on bat gertatu, eta kitto:
|
2006
|
|
Aurpegira begiratu dio Piliri baina ez dio ezer esan. Burdinazko mingaina
|
du
oraindik ere. Ez dio esan Piliri bere aitaren izena ez zela German, Paulo zela, Paulo Etxebarria, eta German horren izena berak asmatuko zuela edo gaizki ulertuko zuela, bere amak ez duela inoiz German izeneko gizonik ezagutu.
|
2008
|
|
–Hauxe da etorri naizen hirugarren aldia, baina ez naiz aspertzen? Hori bai, ez dut ulertzen nola, dorrea eginda gero, paristar askok desmuntatzea eta bertatik kentzea nahi
|
duten
oraindik ere. Bai, egia da proiektua gauzatu zenean hogei urteko bizitza eman ziotela, baina dorre honek ez du merezi hogei urteko bizitza, betierekoa baizik.
|
|
–Hauxe da etorri naizen hirugarren aldia, baina ez naiz aspertzen... Hori bai, ez dut ulertzen nola, dorrea eginda gero, paristar askok desmuntatzea eta bertatik kentzea nahi
|
duten
oraindik ere... Bai, egia da proiektua gauzatu zenean hogei urteko bizitza eman ziotela, baina dorre honek ez du merezi hogei urteko bizitza, betierekoa baizik.
|
2009
|
|
Elkarrekin bi orduz baino gutiago mintzatu baziren ere, haren oroitzapen garbia
|
du
oraindik ere, horrelako berotasun eta bizi indarra erakutsi baitzituen hizketan.
|
|
Dena ilun dakusa. Pistola eskuan
|
du
oraindik ere. Bere garunetan ezarri du.
|
2010
|
|
–Itxaron! , erregutu nahi zion Mariori, baina eztarria uzkurtuta
|
zuen
oraindik ere.
|
2012
|
|
Besteren artean, Von Weber-en azken balsaren doinu gogorraren bertsio bitxi bat, gaiztoa eta anplifikatua, gordetzen dut oinazez gogoan. Nire adiskidearen irudimen nahasiak osatzen zituen margolanetatik, dardara eragiten zidan lausotasuna eransten baitzuen pintzelkada bakoitzean, dardara are larriagoa, zergatia ez nekielako?, margolan haietatik bada (hain biziak, non begien aurrean
|
baititut
oraindik ere), alferrik saiatuko nintzateke idatzizko hitzek mugatzen duten parte txiki hori baino gehiago adierazten. Margolanen bakuntasun erabatekoak, marrazkien biluztasunak, ikuslearen arreta osoa bereganatzen zuten.
|
2013
|
|
–Kontua duk kosta egiten zaidala etsitzea, semea arkitekto nahi
|
bainuke
oraindik ere? –eta, begiak semeari zuzentzen zizkiola, Ibrahimek jarraitu zuen?:
|
|
Egunkariko zuzendari gisa, ordea, idatzi zuen esaldi bat Azurmendik, eta buruan
|
du
oraindik ere. «Hau dena guk uste dugun bezala baldin bada, inoiz ez dugu jakingo», idatzi zuen.
|
|
–Kontua duk kosta egiten zaidala etsitzea, semea arkitekto nahi
|
bainuke
oraindik ere... –eta, begiak semeari zuzentzen zizkiola, Ibrahimek jarraitu zuen–:
|
2014
|
|
Y eta biok ez garen arren erromantikoak, edo, zehazkiago esateko, Y zakil hutsa denez eta ni, aldiz, Y ren zakiltasunaz oraindik ohartzeke dagoen erdi memelo erdi (beste gai batzuekiko) hiperkontzientea naizenez, biok ala biok bestelakoak, bereziak garela sinetsi nahi
|
dugu
oraindik ere, alegia, masa beldurgarri hau osatzen duen infra jendea ez bezalakoa, eta horregatik daramagu jantzita nolabaiteko maskara babesgarri bat, gehiegizko intelektualizazioan, hitz potoloetan eta ahotsaren doinu grabe eta sakonetan oinarritua batik bat, eta horregatik dugu nahiago itsasaldi bortitzei so egin baino, ozeanoaren abiapuntu den itsasadarrera jo, oxigenoak akabatutako arraintxo...
|
|
Lezioa ikasita, gaur egun salbuespenezko astegunak diren ostegunetan besterik ez naiz hurbiltzen, eskualde ozeanikoagoetatik gurera unibertsitatean ikastera etortzen diren nerabe uholdeak orduan irteten baitira euskarazko ghettoetatik eta orduan baitute ardandegiko atmosfera orekatzen. Gurasokeria amultsuz eta ziurrenik nostalgia tantoekin ematen diet ongietorria maskara lodi honen atzetik, ni ere behiala eta duela ez hainbeste talde horretako kidea izan nintzelako, niri ere sustraiak ipar ekialderago landatu zizkidatelako, irmo landatu ere, ahaztea eta are moztea inoiz eta inola baimenduko ez didaten kateak
|
baititut
oraindik ere bertara lotuta, alegia, gurasoak, kuadrillakoak, kuadrillakoen gurasoak, institutuko patioa, kaleetako pareten begiak, edo, hitz batean, nerabezaro traumatiko bat2 Adarrek, baina, gogor eusten diote Gasteizko sabaiari eta ez dute berehalakoan askatuko, atzo bertan gertatu zela dirudien arren, jadanik badirelako sei urte lehendabiziko Pesa hartu nuenetik lur hauetarantz....
|
|
eta, behingoz bada ere, betekada eder bat hartu, orain ere harritzen naiz horretaz pentsatzen dudanean. Gizakote mardulak ziren, ondorioak neurtzeko gaitasun handirik gabekoak, adorea zutenak, indarra
|
zutenak
oraindik ere, nahiz eta azalaren fintasuna eta giharren gogortasuna galduak eduki. Eta ikusi nuen jokoan sartua zela eusten zien zerbait, probabilitatea desafiatzen duten giza sekretu horietakoren bat.
|
2015
|
|
Institutuan literatura gustatzen zitzaidan, eta letretako karrera bat egin nahi nuen. Literatura eta musika maite
|
ditut
oraindik ere gehien, baina behin, bazkaltzen ari ginela, filologia erromanikoa egin nahi nuela esan nuenean, sekulako drama izan genuen. Denak kontra jarri zitzaizkidan, ama ere bai, eta baita anaia txikia ere.
|
|
Bere emazteak, gogoan dudanez, bordion izena zuen, eta nireak, berriz, lore izena. Ez genituen emazte, emaztegai baino, eta horrexegatik maite
|
genituen
oraindik ere gehiago. Urteak ziren Atanasio ikusten ez nuela, lau, sei, hamar, batek daki.
|
|
koaderno honetan, adibidez, batere pentsatu eta pisatu gabe idatzi nituen lehen hitzak, izan ere artean ez bainekien liburu bat edo zer atera zitekeen hortik. Gainerakoan, nire obren xehetasunak ahazturik izan arren, ondo gogoan
|
dut
oraindik ere nobela bakoitzaren abiapuntua.
|
|
mito e identidad?. Urte asko dira Jonek galdera filologikorik egin ez didala, laster batean lortu baitzuen nik baino gehiago jakitea, baina egileak bidalitako liburua irakurriz ohartu ahal izan naiz duela hamabi hamabost urteko kezkak
|
dituela
oraindik ere eta, miragarriago dena, orduko hipotesi ausartei eutsi diela funtsean, corpus bibliografikoa zabalduta eta tresna akademikoak zorroztuta noski.
|
|
Gabrielek, aitaren besoetan, horma zurian leku berezia hartzen duen argazki handi bati begiratzen dio, begiak erdi itxita erdi irekita
|
dituela
oraindik ere, burutazioak Sunseteko etxean edo argazkiko baserri eder horretan dituen asmakizun. Erretratu handiaren ondoan, ikurrin txiki bat ageri da.
|
|
Eta hor atera ditut nire emaitzarik onenak?. Munduko inoizko hirugarren markarik onena
|
du
oraindik ere espezializazio horretan.
|
|
Hutsetik sortu zituen pertsonaiak, bizitza hartuko baitzuten poliki poliki, eta zeinek bere bidea egingo. Etxean
|
zuen
oraindik ere Urrezko Gaztelua. Harro sentitu izan zen beti sari hartaz.
|
|
Ez baitu estreinako aldiz entzun, lehenago ere entzuna du, eta berak ez du bere burua hain ondo ikusten: kosta egiten zaio oraindik ere eskailerak igotzea, kontua galdua du dagoeneko zenbat bider ez ote duen egin oka sendagaiak direla eta, ikara
|
du
oraindik ere eskuetan, eta ez zaio guztiz ematu burezurreko mina.
|
2016
|
|
Eta 70 urteak hortxe ditin, ate joka. Hori bai, señora dotorea
|
dun
oraindik ere. Badakin zergatik?
|
|
1841a ez du alferrik aipatu, atzerako begirada horretan esanahi berezia
|
baitu
oraindik ere urte horrek. 1512ko konkistarekin erreinua galdu zuen Nafarroak, baina, 1839ra bitarte, foruak edo galdutako subiranotasun arrastoak gorde zituen; hots, erakunde propioak, zergak biltzeko gaitasuna, zerbitzu militarrik ez izatea edo estatuaren muga sariak Ebro ibaian ezartzea.
|
|
Banaketa administratiboaren araberakoa da egoera, hein batean. Egoera makurrak
|
dituzte
oraindik ere. Nafarroan, adibidez, 2012tik 2015era ez zuten batere laguntzarik jaso.
|
|
Pisu hori gainean sentitzen dutela aitortu du medikuak: «Profesional elebidun askok
|
dugu
oraindik ere normalizazioaren zeregina gure ardura den sentsazioa. Askotan sentitzen dugu gainontzekoak guri begira daudela, zeregin hori gurea balitz bezala».
|
2018
|
|
Emakumeen gorputzen medikalizazioa kontu serioa bada ere, terminoa barregarria da, eta kategoria serioei barre egitea ezinbestekoa da feminismoarentzat. Zalantzarik gabe, feminismoak bere jolasteko modu serioak behar
|
ditu
oraindik ere. Female Trouble [Andre nahasmendua] du izena John Watersen filmak ere, Hairspray [Laka] filmeko Divine heroi/ heroina agertzen den horrek.
|
|
Nolabaiteko prebarikazio politiko instituzionala praktikatzen ari dira?. Eta uste
|
du
oraindik ere alarde parekidearen kontrako keinuak ikusten diren garaiotan, ezin ahaztu, esaterako, Hondarribiko plastiko beltzak, ezin direla onartu halako hautu instituzionalak.
|
|
Nire ama, nire maitea, itxura sinestezineko hori, Dôk konpondutako kotoizko galtzerdi horiekin, Tropikoetan eskolako zuzendari andrea izateko galtzerdiak jarri beharra dagoela uste
|
du
oraindik ere, soineko negargarriak, desitxuratuak, Dôk konponduak, iritsi berria da lehengusinez beteriko Pikardiako etxaldetik, azkenetaraino erabiltzen ditu, beharrezkoa delakoan dago, irabazi egin behar direla, zapatak, azkenetan daude haren zapatak, zeharka ibiltzen da, asko kostata, adatsak teinkatuak eta motots txinatar batean bilduta, gure lotsarako, lotsarazi egiten nau kalean, institutu... Niri begiratu eta esaten dit:
|
|
–Bi mende eta erdian gure enpresak edertasunaren kausari egin dizkion ekarpenak izugarriak dira. Ispiluak lotura estuak izan ditu eta
|
ditu
oraindik ere edertasunarekin, gorputzarekin, desioarekin eta luxuarekin. Tarteka pentsatu izan dut ez ote dion gure lantegiak emakumearen askatasunaren aldeko borrokari ere lagundu, beren buruak ezagutzen, beren edertasunaz jabetzen lagundu dien neurrian.
|
2019
|
|
Bat batean, Usok ekarrita, hainbat kantari eta pertsonaiaren imitazioak egiten zituenekoaz akordatu gara, eta barre egin dugu ozen, atakea eman baligu bezala. Nolako kapazitatea
|
duen
oraindik ere gu barrez leherrarazteko, pentsatu dut.
|
|
Emakumerik ba al dago, bada? Femeninotasun betierekoaren teoriak, jakina,
|
baditu
oraindik ere aldekoak; halakoek zera esaten dute ahopean: –Emakumeek emakume segitzen dute, baita Errusian ere?.
|
|
Ez naiz ausartzen baietz erantzutera. Jakina, lilurarako joera nuen, eta
|
dut
oraindik ere?. Eta liluraturik nengoen haur jaioberri bat den mirari horietaz guztiez:
|
|
halaxe gertatzen zen gizonaren ideala ere zoriona zen denboran, batez ere etxeari eta familiari lotua zegoenean, eta seme alabek berek erabakitzen zutenean gurasoen, haien tradizioen, haien iraganaren arabera definitzea beren burua. Orduan, subiranotzat jotzen zuten etxeko erregina zena, mahaiburu zena; emakumeak rol loriatsu hori
|
du
oraindik ere zenbait lur jaberen artean, zibilizazio patriarkala han eta hemen iraunarazten duten zenbait nekazari aberatsen artean. Baina ezkontza, gaur egun, ohitura hil batzuen hondarra da bere osoan, eta emaztearen egoera askoz ere esker txarrekoagoa da lehen baino, lehengo betebehar berak baititu baina ez lehengo eskubide berak; lehengo lanak egiten ditu, baina horrek ez dio ematen ez ordainik eta ez ohorerik.
|
|
hori: Aspasiak eta Madame de Maintenonek ibilbide oparoa
|
dute
oraindik ere.
|
|
Emakumeak mundu sozialista batean soilik segurtatuko luke bere askatasuna enplegua lortzearekin batera. Langile gehienak esplotatuak daude gaur egun. Bestalde, emakumeen kondizioaren eboluzioak ez du sakon aldatu gizarte egitura; beti gizonena izan den mundu honek, hain zuzen, haiek emana dioten moldea
|
du
oraindik ere. Ez dira bistatik galdu behar egitate horiek, haietatik baitatorkio konplexutasuna emakumeen lanaren auziari.
|
|
adierazpide artistikoaren bitartez gainditu nahi dituzte berek osatzen duten egitatea bera. Hiru mendean, halakoek bakarrik eskuratu dute independentzia konkretua gizartean, eta leku pribilegiatu bat
|
dute
oraindik ere. Lehen, Elizak madarikatu egiten zituen emakume aktoreak:
|
|
Alabaina, aintzat hartzen ari garen kasu honetan, Lisboako setioan, edozein gaztigu errepikakor gertatuko zen, ez bakarrik, nolabait esatearren, Santarem hartu zenetik bakea hautsita dagoelako, baizik eta begi bistakoak eta agerikoak direlako muinoez bestaldean hain armada jendetsua bildu duenaren asmoak, are, ez
|
badu
oraindik ere armada handiagoa bildu errakuntza tipografiko batengatik izan da, zeinari gero banitate zauritu eta hisiazko sentimenduak gaineratu baitzaizkio. Haatik, guztiarekin ere, formalitateak bete eta zaindu behar dira, kasu bakoitzari egokituz, eta horregatik erregeak agindu zuen On João Peculiar eta On Pedro Pitões hiriko gobernadorearekin mintzatzera joan zitezen, zenbait aitoren semek eta, segizioaren tamaina zenbateko, hainbat armadun gizonek lagundurik, bai luzitzeko eta bai segurtasuna bermatzeko ere.
|
|
behar
|
dugula
oraindik ere,
|
2020
|
|
Amak sartzeko keinua egin zuen baina Aingeru albora mugitu zen traban jarriz. Ezustea ageri
|
zuen
oraindik ere.
|
|
Estebani min ematen dio anaien aipamen hutsak. Gerrak Aramendiatarren etxera ezbeharra baino ez duela ekarri errepikatu ohi
|
du
oraindik ere. Bederatzi urteko Nieves da Estebanen nahigabearen aringarri bakarra; bidean dagoen umeak, berriz, bizipoza berritu dio Micaelari.
|
2022
|
|
Ni banindoan. Uste
|
dut
oraindik ere geldituko direla almendrazko pasta batzuk. Inguru hauetako onenak dira.
|
|
Haatik, arrazoi sendoek mantentzen dute Gordon Anderson armairuan (aterako balitz, lana galduko luke ziur, eta bere haurrak ikusteko aukera ere bai), eta bere sexualitate eta lagun sare gaya ez dira horren nabarmenak. Alabaina, askatasun eta plazer eremu gisa bizi
|
ditu
oraindik ere, bere bizitzako beste aldeetako muga zorrotzetatik at.
|
2023
|
|
Nahi eta ezin. Hatzak dardaraka
|
ditut
oraindik ere. Hain hotz eta odolduta, pantailak ez ditu sumatzen.
|
|
Esan zidan Nahi duzu nire etxera etorri ala zeurera eramango zaitut? Esan nion berarekin egon nahi
|
nuela
oraindik ere eta konturatu nintzen bioi gustatu zitzaigula hori. Motorra hartu zuen.
|
|
Bidaia ditxosozkoa, zeren zain nago baina... Neure buruari bakarrik entzungo banio, uste
|
dut
oraindik ere zain nengokeela. Benetako maitasuna, ederra litzateke gero.
|
|
Lehengo andrea da, lanean ipini nauena. Kaos honetan begirada narea
|
du
oraindik ere.
|
|
Ez da nahikoa koloreko emakumeen narratiba alternatiboak existitzea besterik gabe; egiazko eragina izan behar dute genero parekidetasunaren aldeko mugimenduaren mamian eta ibilbidean. Eta, hori gertatu aurretik, emakume zuriek onartu beharra daukate nolako eragin handia izan duen pribilegio zuriak mugimendu feministetan eta nolako eragina
|
duen
oraindik ere gaur egungo agenda feministan. Ez gara ari deus berria proposatzen:
|
|
" Amaren etxea uztea asko kosta zait. Eskolan beldurtia nintzen, baina etxean maitasuna nuen, babesa, indarra, eta uste
|
dut
oraindik ere hori dela niretzat amaren ondoan bizitzea: kanpoan dauden erasoen aurrean babestua sentitzea".
|