|
2000
|
|
|
—Zoro ezin perilosagoa izan behar du mutil honek, zeren, baldin egia bada Kristok erran zuela ezen hurkoa maite behar
|
dugula
nork bere burua bezainbat, atera itzazu kontuak... Izan ere, bizkarra hala badu eta hurkoa bere burua bezainbat maite behar badu, ez dakit, bada, hurrengoan karrikaratuko ez ote zaigun zigorrarekin, harrapatzen dituen guztien zafratzeko...
|
|
2001
|
|
|
Aspaldiko gauzak dira horiek, damurik. Oraindik ere badira ba  tzuk batean zein bestean, bi sailetan, maisukiro jokatzen dutenak; gehienek, ordea, nahiago (eta erosoago, noski)
|
dute
nor bere bidetik ibiltzea. Nolanahi ere den, nahiz eta hizkuntzalaririk sonatuenetako frankok erabat arbuiatua badauka ere filologia, ez dugu horrenbestez esan, ezta esango ere, andre linguistikaren mirabe umila baizik ez dela filologia.
|
|
|
Zaharragoen poesia lanak, atzokoenak edo bart arratsekoenak batik bat, ia zeharo arbuiatzeko eskubide osoa du eta arrazoirik gabe ari denik ere ezin esan daiteke erabat. Horrelako garbiketak, atseginak ez badira ere, egin behar
|
ditu
nork bere etxean noizik behin bederen, zoko zikinak astinduaz, eta ezin uka daiteke osasungarriak direnik. Halaz guztiz ere, ordea, hizkuntza lehenago landu dutenek, baita moldakaitzenek ere, zerbait utzi digute:
|
|
2005
|
|
|
Orduan, hemen beste inon baino gehiago, umeak kalean hazten ginen; denok ginen koadrila berekoak, baina hauek elkarrekin hazi ziren. Gero ere lagun izaten jarraitu zuten, baina Iñigo bakarrik bizi zen pare bat kale beheragoko etxe zahar erdi erori batean eta ez genuen harreman handirik, ez zidan ezer kontatzen; nahikoa
|
genuen
nork bere arazoekin. Urteak dira ez dudala Ander ikusten, hori bai.
|
|
2006
|
|
|
Urtean behin oporretan goaz, nor bere aldetik. Hamabostaldi bat aski
|
dugu
nork bere gogoa askatzeko. Jakinaren gainean gaude zer edo zer gerta litekeela eta aldez aurretik onartzen dugu.
|
|
2007
|
|
|
Afera horrek berez katolikoak ukitu lituzke bakarrik, baina, egia esan, kontu politiko bat da, herritarrak abertzaletasunerako zaletasunaren edo zaletasunik ezaren arabera bereizten dituena. Hierarkia katolikoarekin inolako harremanik ez duten plazagizon andreek ere adierazi ohi
|
dute
nork bere iritzia horren inguruan. Dirudienez, nafar gehienek ez dute egungo egoera aldatu nahi eta hori nafar" nortasunaren" froga bat izan liteke, puntu xehe batengatik izanen ez balitz.
|
|
2008
|
|
|
Ikuspegi demokratikotik eta subiranotasunaren ikuspegitik, aurreko atalean bezala, bi erronka ditugu. Lehendabizikoa, immigranteen kolektibo horiei jakinarazi behar diegu guztiok, inolako bereizketarik gabe, dugula nazionalitate politikoa izateko eskubidea, eta guztiok, inolako salbuespenik gabe,
|
dugula
nork bere identitate sentimendua, kultura eta hizkuntza bermatuta izateko eskubidea. Eta, beraz, halaber, Euskal Herrian bizi garen euskaldunen berri eman, eta jakinarazi ez ditugula ez hiritar eskubide guztiak, ezta nazionalitate politikoko eskubidea ere bermatuta.
|
|
2009
|
|
|
Ikusten dute ETAko militantea txori bat balitz bezala, ez dute ikusten zakur. Beste hitzez esateko, Demo mugimenduaren uhin horretakoa bezalako jendeak aurkitu ditut, eman didate bizipoza eta uste dut horientzako merezi
|
duela
nork bere bizia kontatzeak. Amonaren paperean sartzeak.
|
|
|
Bertan, gonbitea egiten zaie aita amei guraso izatearen inguruan nahiz etxeko euskara erabilera handitzearen aukeraz gogoeta egin dezaten. Gainera, hainbat tresna eraginkor eskaini nahi
|
dituzte
nork bere bidea aberats dezan, bai pertsona mailan, bai guraso moduan egokiago jarduteko, bai eta euskaldun gisa zer gehiago egin dezakeen hausnartu eta praktikara eramaten laguntzeko.
|
|
|
Gizartearen jarrerak eragin handia
|
du
nork bere sexualitatearekin nola jokatu erabakitzeko orduan. Hobeki esanda, ia ez dago erabakitzeko aukerarik.
|
|
2010
|
|
|
Aitak, beraz, bere amorru eta bere ezinikusi hura zuen, ordura arte bere aurka bideratu zuena baina Jainkoaren aurka ere bidera zezakeena: aski zuen hartarako Haren agindua haustea, Jainkoak bekatu mortaltzat
|
baitzuen
nork bere burua hiltzea; eta orduan, ispiluari, bere buruari, alegia, tiro egin ondoren, bere buruari egin zion tiro. Jainkoari, alegia?, horra nola ulertzen dudan nik aitari gertatua.
|
|
|
bere ametsak zituela, semeongan proiektatzen zituenak, alabena beste mundu bat zen: haiek ongi ezkontzearekin aski?, horregatik nahi
|
baikintuen
nor bere tokian eta nor bere bidean: Teofilo Maria bere oinordeko nahi zuen, fabrikako nagusi; zu, Damaso, laborategi buru; Domingo bulego buru; eta ni?
|
|
|
umetan ez, hala ere... hango eta hemengo jendeak —bai etxean, bai ikastetxean— esaten ez zidan, bada, marrazteko dohain guztiak nituela —etxeko artista nintzen, Damaso! —, marrazkilari edo pintore on bat izateko...!; harik eta egun batean aitaren iritziarekin talka egin nuen arte; esan nahi dizudana da gure aitak —aita guztiek bezala, nik uste— bere ametsak zituela, semeongan proiektatzen zituenak —alabena beste mundu bat zen: haiek ongi ezkontzearekin aski—, horregatik nahi
|
baikintuen
nor bere tokian eta nor bere bidean: Teofilo Maria bere oinordeko nahi zuen, fabrikako nagusi; zu, Damaso, laborategi buru; Domingo bulego buru; eta ni...
|
|
|
Aitak, beraz, bere amorru eta bere ezinikusi hura zuen, ordura arte bere aurka bideratu zuena baina Jainkoaren aurka ere bidera zezakeena: aski zuen hartarako Haren agindua haustea, Jainkoak bekatu mortaltzat
|
baitzuen
nork bere burua hiltzea; eta orduan, ispiluari —bere buruari, alegia— tiro egin ondoren, bere buruari egin zion tiro —Jainkoari, alegia—, horra nola ulertzen dudan nik aitari gertatua.
|
|
|
Dadin visir edo cadi, dadin gobernari edo armada-buru, bada, denek erosia
|
zuten
nork bere ghulam a, anitzek bat baino gehiago ere bai.
|
|
|
Baina nola epai dezakegu Aresti Lauaxetarekin konparatuta? Orain belaunaldi berekotzat jotzen gaituzten idazle askoren lanak konparatuz gero ere, nik uste
|
dut
nork bere idazteko modua dugula, eta nork bere kezkak. Katixa Agirreren Sua falta zaigu liburuko ipuinetariko bat irakurri nuenean, neure lagun bati buruzko ipuina zela iruditu zitzaidan.
|
|
2011
|
|
|
Gainera, kritikoa izan behar da, eta erostun izan litezkeenen begiekin aztertu behar
|
du
nork bere etxea.
|
|
|
KOLDO. (Kostata) Buelta batzuk emon dizkiot gure artekoari eta uste dut hobe
|
dugula
nork bere bidetik jarraitzea.
|
|
|
Ez omen dira galderak entzuten, burrundara informe bat besterik ez, eta ezer entzuten ez denez, ezin ezer erantzun. Ez
|
du
nork bere ahotsa entzuten eta ez du bestearena ulertzen, gero eta zakarragoak dira kolpeak, hankartean, buruan, sabelean, nonahi. Norberarena da arnasa, irensten duen kakaztutako uretan itoa.
|
|
|
Kontzientzia politiko bizkorreko horiek jakitun dira egungo garapen ereduak segundo erdi iraungo ez lukeela euren kooperazio barik. Eta ulertu dute zentzurik ez
|
duela
nork bere burua egunero pixka bat hiltzeak hazkundea salbatzearren.
|
|
2012
|
|
|
Esklusibotasun hark inguruko gizonak bazter uztera eraman ninduen, guztiak zitalak balira bezala. Baina jabetu nintzen hura ez zela naturala, ezin
|
duela
nork bere burua luzaroan menperatu. Gizonen konplimendu eta hitz ederrak haragiarekin batera zimelduko ziren urteen poderioz.
|
|
|
Ulertzen hasten gara zahar bilakatzeko arteak berekin
|
duela
nork bere festak antolatzea.
|
|
|
Hori hala izan dadin, eragile bat baino gehiago arituko da, ziurrenik, jardunean; nolanahi ere, bada bat guztien gainetik nabari daitekeena: inoiz ez
|
dutela
nork bere burua goraipatzeko hitz egiten, elkarrekin izaki zein beste inoren aurrean daudelarik. Hau ez dute egundo berbaz adierazi beharrik eduki batak bestearengan aurkitu ahal izateko, biek ala biek berezkoa izango balute bezala, jaiotzatik bertatik edo urteekin ongi norbereganatuta.
|
|
|
Erraza da istorio bat asmatzea, denok ehundua
|
dugu
nork berea, geure luze laburrera egokitutakoa. Niri dagokidanez, neuk ere banituen neure ametsak:
|
|
2014
|
|
|
–Batzuek egunkaria hartzen dute kirolei buruzko albisteak irakurtzeko; beste batzuei gustatzen zaie hitz gurutzatuak egitea?. Tabernari honek hiruzpalau egunkari edukitzen ditu bere tabernan, eta uste
|
du
nork berea aukeratzen duela. –Pertsona batzuek euskarazkoak irakurtzen dituzte:
|
|
|
Espartzu hariei zolen forma ematen edo estekatzen, ehunak patroietan ezarri eta ebaki zein josten nola burdinaz lisatzen, edo espartzuzko zola horiei josten, Mauleko Cherbero lantegian zernahi lan egitea egokitzen zaie Marianne, Madeleine eta Graxianari.
|
Badu
nork bere espezializazioa, baina bertze langileen hutsegiteak ere bete behar izaten dituzte egun batzuetan, esku fineko langileak izaki. Lan orenak finitu eta, itxaroteko galdegin die Mariannek adiskideei.
|
|
2015
|
|
|
Eta bat baino gehiago akojonatu egin da, ezinbestean. Orain, edo hemendik aurrera, ez dira gauzak lehen bezala gertatuko," prestatu" egin behar
|
du
nork bere burua," entrenamendua" behar dute bersolariek, ezer eginen badute.
|
|
|
Batere haserretu gabe aritu zen askatasunaren alde, uztarria egozteko orduan ez baita txantxa bezalakorik. Inguruan hain zabaldua
|
dugun
nork bere burua serios seriostzat hartze ergelik gabe, ezin abilagoa izan zen erantzukigileak paretik kentzen, iaioena korromiozko mila eltxo algara itzel bakar batez uxatzen. Ederragoa dugu eguraldia, Fernando bazter hauetatik igaro ondoren.
|
|
|
Baina gogora ekar dezagun erlea ez dela geratzen loreak ekartzeko hegan egitera irten gabe; horrela arimak ere bere buruaren ezagutzarako; sinets diezadala eta egin dezala hegan noizbehinka bere Jainkoaren handitasun eta gurentasunaz gogoeta egitera. Hemen aurkituko du bere ezereza bere baitan baino hobeki, eta lehenengo geletan sartu ohi diren zomorroetatik libreago, hemen
|
baitu
nork bere burua ezagutzen; izan ere, diodanez, honetan jardun ahal izatea Jainkoaren erruki handia izan arren, jardute hau gehiago nahiz gutxiago izan daiteke, esan ohi denez?. Eta sinets iezadazue, Jainkoaren indarrez askoz ere gauza hobeak egingo ditugula geure lurrari lotuak egonda baino.
|
|
|
Besteekin nahastean tokian tokiko nortasuna galtzen da. Lurralde bakoitzak badu bere izaera eta merezi
|
du
nork berea atxikitzea”, diote hiruek. Argia mintzo da:
|
|
|
Jarraipena egingo da edukiontzi horietara zer botatzen den aztertzeko? Honek esan nahi
|
du
nork bere etxean, bai ala bai, orain arteko bereizketa egiten jarraitu behar duela?
|
|
2016
|
|
|
Laguntza txikiak emateko prest daude, kalean pobrezia larririk ikusi ez dadin, baina sinbolikoak dira. Sistemak uste
|
du
nork bere buruaz arduratzeko gai izan behar duela, baina hori ezinezkoa da lanik ez badugu, etorkizun oparoa izatea kalitatezko hezkuntza publikoa finantzatzeko dirurik ez badago edo osasuntsu egoteko osasun zerbitzu publikoa eskaintzen ez bada. Sistema hori defendatzen duten liberalak merkatuaren printzipioetan oinarritzen dira, produktibitatean.
|
|
|
Inon ez! Haien bekatuak arin xamarrak ziren, nahiz eta behin edo beste, Abelen gizerailketaren antzekoak gertatu, baina nahikoa
|
zuen
nor beraren aurkako epaiketa moral bat egitea eta hura mundutik errotik ateratzea, ezta?
|
|
|
Batera koordinatutako egitasmoren bat antolatzea interesgarria ote zen aztertu zuen batzordeak. Ezetz erabaki zuen, hobe
|
zutela
nork bere aldetik funtzionatzea. Orduan, Euskal Herriko nazionalisten sektore garrantzitsu bat energia nuklearraren aldekoa zen.
|
|
|
Egokitze prozesua, pertsonen ezaugarrien araberakoa denez, pertsonala da. Pertsonala izate horrek esan nahi
|
du
nork bere erritmoa izango duela egokitze bidea burutzeko. Egokitzen ari diren pertsonek antzeko prozesuak bizi izaten dituzte, baina horietariko bakoitzak pertzepzio propioak izaten ditu, eta, horren ondorioz, nork bere erritmoa izango du prozesuan era egokian aurrera egiteko.
|
|
2018
|
|
|
kirola egingo dut, erretzeari utziko diot, ingelesera ikasteari helduko diot berriz ere eta batez ere, zaindu egingo dut neure burua eta albo batera utziko ditut jan edan gustuko baina kaltegarriak. Horrek esan nahi
|
du
nork bere burua behartzen duela horietara eta badakigu zer gertatzen den" obligaziotzat" hartzen ditugun jarduerekin: aldapa gorakoak egiten zaizkigula.
|
|
|
«Ni oso eszeptikoa naiz itun eta estrategiekin. Uste dut gehiago arriskatu behar
|
dugula
nork bere esparru txikitik; eman dezakegula esparru horretatik gaur egun ematen duguna baino gehiago. Gudu zelai baino gehiago, bihur dezagun kultura ohe zelai, amoranteek larrutan egiteko».Bestelako ikuspegia du Arresek.
|
|
|
. Erabiltzaileek eskubideak dituzte. Biztanleek bere eskubideak
|
dituzte
nork bere kaxa edota elkartuta ekiteko: osasun arreta jaso, zerbitzu batzuk aldarrikatu, informazioa eskatu, kexatu, parte hartu, eta abarrerako.
|
|
|
L.L.: Nik uste
|
dut
nork bere etxean duela zeregina.
|
|
2019
|
|
|
Jarraitzen dut nire irudia uretan ikusten txiza egin bitartean. Gogoratu zait eztabaida eruditu bat, Gongoraren Polifemoak, maite auziez goibel, Siziliako itsasoaren azalean bere burua ikusi ahal duen ala poetaren hanka sartze bat den (laku edo ibai batean baizik ezin
|
baitu
nork bere isla ikusi). Aldeko eta kontrako argudioak ez ditut gogoan, baina orain bai erantzuna.
|
|
|
Esan beharra daukat zaila izaten ari dela guretzat aukeraketa hau. Gehienek hitz egiten dituzue bi hizkuntza, euskara eta gazteleraz gain, edo moldatzen zarete behinik behin; graduondoko bana gutxienez
|
baduzue
nork bere alorrean, eta lan esperientzia. Batak esgrimarekin txunditu gaitu, sorpresa izan da hori, 23, aitortu beharra dizut; beste batek parkourrarekin, zer zen ere ez nekiena, bide batez, mila esker, 82, erakusteagatik.
|
|
|
emakumearen esperientzia intimoak berretsi egiten du asimetria hori. Ezin daiteke ahaztu mutil nerabeak eta neska nerabeak oso bestela bizi
|
dutela
nork bere gorputza: mutilak lasai lasai onartzen du berea, eta harro aldarrikatzen bere desirak; neskari, berriz, zama arrotz eta aztoragarria zaio, bere nartzisismoa gorabehera.
|
|
2020
|
|
|
Exiten beste zerbitzu bat da NuTech simposiuma, ingelesezko sigletan esan nahi
|
duena
Nork bere burua Askatzeko Teknologia Berriak. 2020eko NuTech irailaren 26an burutu zuten munduko hainbat hiriburutatik batera Internetez streaming bidez hitz eginez.
|
|
|
Labur: lau ipuinek
|
dutela
nork bere izaera eta nortasuna.
|
|
|
Joxe Azurmendik azaldu moduan, ordura arteko morala kolokan jartzen ari ziren, eta existentzialistek argi zuten jada ez zegoela etika unibertsalik. Gizartearen moraletik harantzago eraiki behar
|
zuen
nork bere etika, eta emakumeek ere beren etika garatu behar zutela planteatzen zuen Simone de Beauvoir-ek garai berean.
|
|
|
Ingurunea eror daiteke, harremanak galdu, egoera ekonomikoa eta soziala hondatu, egoera politikoa okertu... eta, doluan, beste era batera eraiki dugu geure burua. Horregatik uste dugu aski izan behar
|
duela
nork bere buruarekin bizitzan aurrera egiteko, autosufizientzia sustatzea giltzarria izan daiteke.
|
|
|
Seietarako zutik ziren, berrogeita bost minutuz estreinako salmo eta irakurketa sakratuak egiteko. Segituan, beste hainbesteko tartea
|
zuten
nork bere gelan otoitz egin zezan. Zazpi eta erdietatik zortzietara arte, eguna argitu bitartean" laudes", Jainkoa loriatzeko otoitzak.
|
|
|
Arrotz zaio estatuari komuna, bizitza soziala. Estatuaren baitan, jendeak, ustez edo legez,
|
badu
nork bere bidea hautatzerik, ezin du ordea bide komunetan ibili.
|
|
2021
|
|
|
Eta ohikoak, susmagarriak badira ere, ez dira inozoak. Hala ere, lobby desberdinek aukera paregabea
|
dute
nork bere opilari ikatza esaeraren gaurkotasuna berresteko.
|
|
2022
|
|
|
Hitz xume eta hunkigarriz idatziriko gutun bat, bihotzari hitz egiten utziz, bere samin eta patriotismo guztia azalduko dituena. Pentsa ezazue, jarraitu zuen ahots zirraragarriz?, nolako poza hartuko duen gizon abandonatu errukarriak gutun hori irakurtzean; bertan herriaren bihotza taupadaka sumatuko du, eta bere jaioterriko gizonak, emakumeak, umeak, zuhaitzak, etxeak gogoraraziko dizkio, hitz batean, bere herritxo maitea, eta poetak zioen bezala, ezinbesteko
|
baitugu
nork bere herritxoa maite izatea denon aberria, Frantzia, maitatu ahal izateko. Batez ere, ene neskato maiteak, utz iezaiozue zeuon bihotzari hitz egiten.
|
|
2023
|
|
|
Margaridak" Alde hemendik!" agintzen, eta" Ez eni begiratu, gero! Heriotza norberarena ez bada, esango didan, bada, zer
|
duen
nork berea!" argudiatzen zionean, obeditu egiten zuen Bernadetak, begiak bestetara eramanik, eta Margaridari begiak bi kuia bailiran eta lurrean hilik behatu ordez, antxumea bilatzen zuen. Eta ordukoz goitik beherako emakumea egina bazen ere, etxalde bateko jende guztia ganibet ukaldika hil zuten gaizkileek, edo gizon urkatuek eta laurdenkatuek, setiatu eta erasotzen bazioten, zezenari behatzen zion.
|
|
|
U teoriak honakoa proposatzen du: aldaketa eta berrikuntza eraginkorrak izan daitezen, halabeharrez ulertu behar
|
du
nork bere burua sakonki, baita norberaren ekintza eremu den testuinguru sozial eta sistemiko zabalagoa ere, hala nola norbanakoak eta kolektiboak. Ikuspegi horrek ‘kontzientzia oinarri duen sistema aldaketa’ aktibatzea eta zabaltzea du helburu.
|