|
2018
|
|
|
Beste hainbat pertsonaia ere agertzen dira lanean, baina funtsean Manuel da protagonista. Are gehiago, batzuek esan dute bildungsroman baten traza
|
duela
nobelak, Manuelen bilakaera pertsonalaren berri ematen duen aldetik: soinu teknikari gonazale arduragabe bat izanik, teniente koronel bihurtuko da bederatzi hilabeteren buruan, hots, nobelak jasotzen duen epean.
|
|
|
Kritikak Frederica Potterren nobelak izendapena eman dio tetralogiari, haren ustea baita pertsonaia horren inguruan dihardutela denak. Egia da Frederica Potterrek pisu handia
|
duela
nobeletan, XX. mende erdialdean etxeko bizimodu sinpleari bizkarra eman eta mundu akademikoan sartzea lortu zuten emakume gutxi horien adibide den aldetik, baina nobelako gainerako pertsonaiak ere funtsezkoak dira narrazioari begira, bakoitza kasu kliniko moduan aukeztu eta aztertzen baita.
|
|
|
Afrikatik AEBetara eramandako esklaboen esperientziaren memoria mundu osoan zehar zabaltzen lagundu duten obren artean, aparteko lekua merezi du pertsonaia nagusitzat Kunta Kinte
|
duen
nobelak, Alex Haleyren' Roots' ek.
|
|
2019
|
|
|
Itxaro Bordak, orduko hartan ─2015 urtean─, aurreko nobeletako argitalpen hautuez beste egin zuen: batetik, ez
|
zuen
nobela Susa argitaletxean argitaratu, Maiatz argitaletxean baizik; bestetik, argitalpen elebiduna osatu zuen (euskarazko jatorrizkoa eta frantsesezko itzulpena); eta azkenik, izenburua eratzerakoan ere bestelako bide bat jorratu zuen, ordura arteko nobelen izenburuek euskarazko tradiziozko kantu edo lelo bati keinu egiten baitzieten, eta seigarren nobelaren lehen argitalpen hartan frantsesezko Ul... Akaso izenburua eratzeko bide berri honek loturaren bat izan dezake nobelan bertan Amaia Ezpeldoi detektibeak ikergai duen auziaren nolakotasunarekin.
|
|
|
Egia da ipuin horiek idatzi eta argitara eman zituenerako Jean Bruller, alias Vercors, ez zela jada hasiberri bat jaio zen eta, ondorioz, lehenengoa kaleratu zuenerako, 1942an, bazituen berrogei urte, eta ordurako emanda zituela urratsak publizista, ilustratzaile eta marrazkigile satiriko gisa, esaterako, aldizkarietan kolaboratzeaz gain, Indarkeriazko heriotzarako 21 errezeta praktiko albuma kaleratu zuen, gerra aurretik argitaratu zuen lan grafiko ezagunena aipatzearren, eta ondo erlazionatuta zegoela Frantziako literatur munduko zenbait figurarekin, André Maurois edo Pierre Lescure bezalakoekin alegia. Baina, argitara eman ez
|
zuen
nobela sentimental bat alde batera utzita," Itsasoaren isiltasuna" izan zen hitz soileko literatur lan bati arrakastaz ekin zion lehenengo aldia. Eta nolako arrakastaz:
|
|
2020
|
|
|
Baina konpetizioa baino, literatura lehenetsi nahi duen tarte honetarako, hara: Graziana Barrenetxea
|
dugu
nobelako protagonista, 58 urteko emaztea. Bidegurutze batean aurkitzen da, seguru bere bizitzako garrantzitsuenean.
|
|
|
eremu urriko hizkuntzen gainbehera, euskaldunen izaera, unibertsitatearen egoera... " generoen arteko mugalari" agertu zen testua, Martin Ansoren iritziz," pasarte batzuek saiakeraren itxura
|
baitute
nobelarena baino gehiago".
|
|
|
Baina agian ez da hori kontua, baizik eta nola dirauen nahiko tinko nobelaren inperialismoaren uholde betearen erdian: euskal argitaletxeek, hori argi dago, nahiago
|
dituzte
nobelak bezeroak, gutxi izanda ere, beti arrazoi, baina ipuin liburuak argitaratzen segitzen dute eragozpen handirik jarri gabe. Agian benetako misterioa, euskararen kasuan bezala, ez da hainbeste euskal ipuingintzaren jatorria edo bilakaera, gaurdaino indartsu samar iraun izana baizik.
|
|
|
Beste muturrera ere joaten da batzuetan euskal literatura, nobelaren gurtzari muzin eginez, eta, modu batean edo bestean, ipuinak gurean oraindik duen prestigio apur horri dei eginez. Batzuetan justifikazio handirik gabe, Miren Agur Meaberen Hezurren erretura liburuaren kasuan bezala, gehiago
|
duena
nobelatik ipuin liburutik baino: testuetako askori, hizkuntzaren txinparta guztiak gora-behera, ipuinak lukeen eztena edo barne indarra puncha falta zaielako, nobeletako atalei gerta dakiekeen bezala alegia, eta" ipuin atal" batzuek ez daukatelako autonomiarik apenas, irakurlea ezin baita haietaz ondo jabetu aurrekoak leitu gabe, ipuin liburuaren printzipio nagusietako bati uko eginez, beraz.
|
|
2022
|
|
|
Nahasia! Aitak erosten zizkion nobelak; amak uste
|
zuen
nobelak irakurtzea denbora alferrik galtzea zela eta sinetsita zegoen Chiomak ikasliburuak besterik ez zuela behar.
|
|
|
Protagonistak ez daki ezer berarekin bizi den semeaz; ez dute komunikaziorik; eta zer da eta, ustekabean, bere buruaz beste egiten du semeak. Hainbeste banaketa eta arrakala nolabait josteko amaiera oso bitxia
|
du
nobela laburrak, baina ez naiz espoilerra izango. Inkomunikazioa du ardatz.
|