|
2000
|
|
|
23 artikulua. 1 Pertsona orok
|
du
lan egiteko eskubidea, lana aukeratzekoa, lan baldintza bidezkoak eta egokiak izatekoa, eta langabeziaren aurkako laguntza jasotzekoa.
|
|
2001
|
|
|
Nazioarteko Lan Erakundeak 15 urtez azpikoentzat debekaturik
|
du
lan egitea. Eta lan arriskutsua bada, 18 urte beteak izan behar dira.
|
|
2003
|
|
|
Gutxi iritzi zion Matiasek eta begiak itxi zituen berriro, lo egiten jarraitzeko. Baina gogoratzen hasi eta gogoratu zuen ez
|
zuela
lanik egingo egun horretan, horixe erabaki zuelako bezperan. Bezperan erabaki zuen ez zuela biharamunean lanik egingo eta, lanaren partez, beste gauza bi egingo zituela.
|
|
|
Konforme zeuden arkitektoaren gurasoak, baina esan zuten dirua zela problema, eta dirua ez zela problema esan zuen andreetako batek. Eta andre hori familia onekoa zen, eta betidanik izan zen familia onekoa, umetan ere bai, eta lan egiteko sasoia heldu zitzaionean ere familia onekoa zen eta ez
|
zuen
lanik egin, eta etxe mordoa zeukan Idus osoan, alokatuta asko, eta etxe bat saltzen zuen lantzean behin, eta familia onekoa izaten jarraitzen zuen. Beste andre biak ere familia onekoak ziren, baina ez zeukaten zentimo bat bera ere.
|
|
2005
|
|
|
Katuak gehiago espirituak baino. Espirituak dira pertsonak bezalakoak, baina ez
|
dute
lanik egiten eta ez dira dutxatzen, eta gomazkoak dira, gominolak bezala. Eta pertsonak baino inteligenteagoak dira, hilda daudelako, eta pertsonak baino indartsuagoak ere bai, gomazkoak direlako, gominolak bezala.
|
|
2007
|
|
|
Ederki afaldu genuen eta mahats aleak irentsi ondoren, jan bainoago, Titok eta Eulogiok alde egin behar zutela esan zuten, lehen mailako festa batera gonbidatu baitzituzten. Titok, lehenago, jaiak igaro ondoren mesedez berarekin lanean hasteko eskatu zion Elisari, bere idazkari pertsonala izatea nahi zuela, bera gabe ezin
|
zuela
lanik egin, hitz ederrak denak. Elisak ez baietzik, ez ezetzik esaten ez zuenez, Tito belauniko jarri zitzaion.
|
|
2008
|
|
|
Lana gaztainondozko mahai handi batean egiten zuen, hantxe egiten zituen diseinu denak. . Hauxe
|
zuen
lan egiteko mahaia, esan zigun Carmenek aitaren mahaia laztanduz.
|
|
2009
|
|
|
Feldmanen etxebizitzan garbiketan jarduten zuen emakumea ekarri zuten poliziategira. Hildakoaren beste geletan bai, baina haren logelan ez
|
zuela
lanik egiten, esan zuen.
|
|
|
–Hobe duzu, bai, barre maltzurra egin zuen Xabierrek?. Baina informatiko bat ezagutzen dut, eta uste
|
dut
lan egiten duela birus, troiar eta antzeko hondamendi informatikoak konpontzen. Friki hutsa da Alfredo gizajoa.
|
|
|
–Elurra ari du Iratin, erran zuen?. Datozen bizpahiru egunetan zakurrek ezinen
|
dute
lan egin. Baina guk lanean jarraituko dugu, amaitu zuen, mehatxua gelako airean dilindan utziz.
|
|
|
eta buruargiena, halako eran, non, arrazoi baten ondoan, beste bat ikusten baitzuen ia beti, edo arrazoi kate bat, eta orduan ere zera pentsatu baitzuen, ausaz, mailaz mailako ariketarik surrealistenean: 1) greba egiteak langileen lanaren uztea ekarri du; 2) baina eguzkia hondartzan hartzen duen jendeak ere ez
|
du
lanik egiten; 3) zergatik eskatzen zuen bere aitak, orduan, polizia fabrikara sar zedin eta ez hondartzara uda partean. Gabino, azkenik, bere burbuilan bizi zen, eta burbuilatik mintzatu zen:
|
|
|
Etxe hartan, Damaso zen filosofoena –ez aitaren zentzu mugatuan, halere, Damasok noiznahi ekiten baitzion pentsatzeari, baita Elizako doktoreengandik jasotako printzipio ustez aldaezinen aurka, isilean bazen ere– eta buruargiena, halako eran, non, arrazoi baten ondoan, beste bat ikusten baitzuen ia beti, edo arrazoi kate bat, eta orduan ere zera pentsatu baitzuen, ausaz, mailaz mailako ariketarik surrealistenean: 1) greba egiteak langileen lanaren uztea ekarri du; 2) baina eguzkia hondartzan hartzen duen jendeak ere ez
|
du
lanik egiten; 3) zergatik eskatzen zuen bere aitak, orduan, polizia fabrikara sar zedin eta ez hondartzara uda partean. Gabino, azkenik, bere burbuilan bizi zen, eta burbuilatik mintzatu zen:
|
|
2010
|
|
|
Oso zaratatsuak, eta kamera ezin utzirik ibiltzen dira gora eta behera. Baina
|
zuen
lana egiten utziko dizuete, esan zuen amari begira eta arnasarik hartu gabe?, horretaz ni arduratuko naiz.
|
|
2011
|
|
|
Tuercasek ez
|
zuen
lanik egiten eta, amak langabeen bulegoan eta ETT guztietan izena ematera behartu zuen arren, eguna kalean ematen zuen zerbezak edaten eta zigarroak erretzen.
|
|
|
Nire ustez, bilaketa horren arrastoak ezkutatzeko eraitsi zuen teilatua. Baina ezin
|
zuen
lan egin klinikako bezero eta langileak bertan izanik. Klinika hustu egin behar zuen.
|
|
2012
|
|
|
Ez dizkiat Zuberoako kantuak ondo kantatzen, baina pedantekerietatik kanpo dagoen herriak bere sentitzen dizkik, zaporea hartzen ziek. Orain, esan behar dut ü hori ahoskatzen ez
|
dudala
lanik egin, hori egia duk.
|
|
|
–Galdera bat: Mourek
|
zuentzat
lan egiten ez bazuen, zergatik jasotzen zuen Securcomeko soldata?
|
|
2014
|
|
|
–Ez, orkatila eta ubeldura batzuk. Baina ezin
|
du
lanik egin, eta akituta dago. Makuluak ditu aldi batean.
|
|
|
–Uste dut gaur ez
|
dudala
lanik eginen, esan zuen Dexterrek.
|
|
2015
|
|
|
Ez du apenas ezer ulertzen. Ez
|
du
lanik egiten, ez du bizarra egiten. Baina ziur etorri egin dela.
|
|
|
izeneko txaluparia zegoen arimak beste aldera eramateko. Baina Karon jaunak ez
|
zuen
lana egiten, eta ordaindu egin behar izaten zitzaion bidaia. Horregatik, Grezian txanpon bat jartzen zitzaien ahoan, edo eskuan?
|
|
|
Zeren, arreta jartzen baduzu, Superman etorkin estralurtar ilegala zela igarriko duzu, baina baita hura maitatzera ailegatu ginela ere. Kontuan izan, hortaz, guk egiten ez
|
genituen
lanak egitera etorri zela, batzuk gutxienez. Leloa ezaguna da, ezta?
|
|
|
Gainera, jende asko dago kanpoko dirua jasotzen duena, Miamitik, esaterako. Horiek ez
|
dute
lan egin beharrik Kuban ederki bizitzeko?.
|
|
|
Baina batez ere, gizon handi hori, bakarra, imitaezina, gure Komandante Nagusia? Inork ez zuenean espero, munduko lasterkaririk onena bilakatu nintzen 800 metrotan, Kuban
|
dugun
lan egiteko moduari esker?. Izan ere, talde lanean aritzen dira Kubako kiroletan, kirolaria azpi azpitik gailurreraino hel dadin.
|
|
2016
|
|
|
Baieztatu zuen legez kanpo ari zirela lanean. Ez
|
zuten
lanak egiteko Lemoizko eta Mungiako udalen behin betiko lizentziarik. Lanak, gainera, Energia Zuzendaritza Nagusiak eraikitzeko behar zen baimena eman baino pare bat urte lehenago hasi ziren.
|
|
2017
|
|
|
Korrika hasitakoan zergatik ez dituzu eskuak poltsikotik ateratzen hartara hanka gainean gelditu ezinik ez zenuke Sehaskan burua batera eta bestera jiratuz garondoan apoiatuta jiratuz. Caddyk esan zion Jasoni Vershek esan zuela osaba Mauryk ez
|
zuela
lanik egiten txikia zenean burua sehaskan batera eta bestera jiraka ibiltzen zuelako.
|
|
|
Argi dago maite nauen bakarra Gorka dela. Bizitza osoan zuen alde eta
|
zuentzat
lan egiten, honetarako. Agian onena erditik kentzea izango dut, horrela bakean utziko zaituztet eta ez dizuet enbarazurik egingo.
|
|
|
–Lana uztea erabaki dut?. Horrek ez zuela ez hanka eta ez bururik esan nion, ez
|
zuela
lan egiteko liburutegi lasaiagorik aurkituko, eta beka galtzeko arriskua zuela ere bai. Baina berak berearekin jarraitu zuen.
|
|
|
Baietz erantzun nion pizza banatzaileari, lanera itzultzeko, hobe
|
zuela
lan egin, hura guztia atzean utzi. Beste etxe batzuetara joan.
|
|
|
Bere baserriko leihotik ez zinan dena ikusten; halere, iruditu zitzaionan pareta edo murru batzuk ari zirela botatzen jauregiaren barnean. Harritu egin zunan larunbatetan ez
|
dugulako
lanik egiten, eta batez ere Telleriako lanekin ez ginelako oraindik hasi. Lau bortz orduko lana izan omen zunan, Jaimerenaren kamioia obra hondarrez beterik handik lekutu zen arte.
|
|
|
Aita enpresaria, ama institutuko irakaslea eta seme alaba nerabeak ikasle. Amak ez
|
zuen
lan egin beharrik, baina, idealista bat zenez, lanera abiatzen zen egunero.
|
|
|
Sortzez kubatarra naiz, eta bakarrik bizi naiz hemen. Hainbat gaixotasun ditut, eta ezin
|
dut
lanik egin. Hori da nire egoera.
|
|
|
Osasuna nuen, gauzak ondo zihoazkidan. Gaur egun, ordea, ezin
|
dut
lanik egin. Gaitz asko ditut:
|
|
|
Hemen ere egokitu zait, beraz, lan bila aritu beharra. Asko jota lau hilabete pasa
|
ditut
lanik egin gabe, eta tarte horretan ere aukerak egon bazeuden, baldintza txarretan bazen ere. Bidea irekitzeko gauza garrantzitsu bat egin nuen unibertsitate garaian:
|
|
|
–Jendea ez da zain geratzen. Hemen ezin
|
badu
lanik egin, bada, beste nonbait saiatzen da. Motibo bat zegoen etortzeko, eta motibo bat dago berriz ere joateko.
|
|
|
Ijitoen kolektiboaren barruan, zailtasun handienak
|
dituztenekin
lan egiten dute batik bat idazkaritzan, ikasketa maila baxuko gazteekin. –Ezin dut orokorrean hitz egin ijito guztien egoerari buruz, baina hemen azken urteotan ikusi duguna izan da lan merkatura sartzerik ez dutela lortzen?.
|
|
|
Batzuek esaten zidaten: . Ez
|
duzu
lanik egiten nahi ez duzulako??. Erantzuten nien:
|
|
|
Gazteok presio handia dugu diruarekin. Nik hil honetan ez
|
dut
lanik egin, eta nabaritzen da. Ikusten duzu bi urtean aurreztutako diru hori nola azkar jaisten den, eta estutzen hasten zara:
|
|
|
Badakit ikasi dudanarekin lanerako aukera gutxi dudala, eta egiten dudan masterrak eragin handia izango duela. Ez banu dirurik izango masterra egiteko, seguruena inoiz ez
|
nuke
lanik egingo nire arloan. Zientzia Politikoak egin behar nituela eta, aitak esaten zidan:
|
|
|
Orain FPU izenekoa da deialdirik entzutetsuena, eta masterrean 8,3ko nota izatea eskatzen du. Masterra mila eurotik gora kostatzen da, eta jada graduatuta dauden ikasleek ordaindu egin behar
|
dute
lan egiteko, ze lana egiten dute. Nik ikertzen jarraitu nahi dut, horretan aritu naiz azken 12 urteetan.
|
|
|
heldu orok
|
du
lan egiteko, bidezko
|
|
2018
|
|
|
Nolanahi ere, Christine Delphy k dioen bezala, etxekoandre baten eginbeharren zerrenda hutsak ez du askorik adierazten; izan ere, zerrenda horrek ez du esplikatzen zergatik merkatuan ere eros daitezkeen zerbitzu horiexek, eta zergatik lan jakin batzuk emazteek egiten dituzten, ordainik gabe egin ere, nahiz eta zerbitzu horixe emateagatik posible luketen kobratzea, adibidez, jatetxe batean arituta edo garbitzaileak kontratatzen dituen enpresa batean arituta. Arazoa ez da emazteek balio bat
|
duten
lanak egiten dituztela eta ez dietela pagatzen (hori dela-eta, zenbait feministak estatuaren ordainen bat edo soldata bat eskatu izan dute etxeko lanen truke), emakume (emazte) izateak horixe esan nahi baitu: zerbitzu batzuk ematea gizon (senar) bati, gizon horrexen aginduetara.
|
|
|
Ez dut halakorik onartuko. Ez
|
dut
lanik egingo halako gauzak gertatzen diren etxe batean.
|
|
|
Edozelan ere, seme alabei egingo zaien kalte bikoitza da lehenetsi beharrekoa edozein erabaki hartzerakoan. Nire defendatuari familiaz arduratu eta hainbat urtez egunero bete
|
duen
lana egiten eta etxera soldata bat eramaten utziko dion badaezpadako beste neurri arinago bat eskatzen dugu, beraz. Nahikoa deritzogu gaueko zortziak eta goizeko zortziak bitarteko etxeko atxiloaldia.
|
|
|
–Zure lanagatik? Mundu guztiak dio ez
|
duzula
lanik egiten, atera zitzaidan, eta esan orduko damutu nintzen, gure arteko konfiantza ez baitzen adiskidetasunezkoa, udatiar baten eta zerbitzari baten artekoa baizik. Baina ez zuen gaizki hartu.
|
|
2019
|
|
|
Zure aita gizon on bat da.
|
Zuentzat
lan egin du bizitza osoan. Maite izan zaituzte, bere modura, baina badakizu maite zaituztela, inoiz adierazteko hitz edo keinurik aurkitu ez badu ere.
|
|
|
Internetek oztopatuko ez nauen leku batera, neure buruarekin bestelako elkarrizketa bat edukitzeko. Gainera, internet ez edukitzeak lana egin ahal izateko aukera mugatzen dit, eta mugaketa horren beharra daukat ezin
|
dudala
lanik egin justifikatu ahal izateko. Neure buruari justifikatzeaz ari naiz.
|
|
|
tranpa egiten dut...?. Askotan, emakumea lan egitera jostatzen da, baina ez
|
du
lanik egiten; pasibotasunaren bertute magikoez sinetsirik dagoenez, ez ditu ondo bereizten konjuruak eta egintzak, keinu sinbolikoak eta jokabide eraginkorrak; arte ederren ikaslearen mozorroa jantzi, eta pintzel sorta galantak eskuratzen ditu; margotzeko astoaren aurrean zutik, orain tela zuriari begiratzen dio, orain ispiluari, baina lore sorta eta sagarrez beteriko frutaontzia ez dira beren ka... Idazmahaiaren aurrean eserita, eta gogoan istorio lausoak egosten ari dela, emakumeak zuribide bare bat erdiesten du imajinatuz idazlea dela; zeinu batzuk marraztu ditu orri zurian, ordea, eta zentzuren bat izan dute besteren begietan.
|
|
2020
|
|
|
Eleberriak kontatzen duen bezala, 1993ko urtarrilean bere emaztea, seme alabak, gurasoak eta zakurra hil zituen Jean Claude Romandek, eta bere burua hiltzen saiatu zen ondoren, lortu ez bazuen ere. Ondorengo egunetan jakin zen ez zela, mundu guztiak uste zuen bezala, sendagilea eta ez
|
zuela
lan egiten Genevako Munduko Osasun Erakundean eta bere bizitzari buruz ingurukoek zekiten guztia gezurra zela. Medikuntza ikasten ari zenean azterketa batera huts egin zuen, baina etxean gainditu egin zuela esan zuelarik hasi zen gezurrak gezurraren gainean pilatzen, eta 18 urte eman zituen etxean eta herrian sendagilea zela eta Genevako bulego batzuetan sendagile gisa lan egiten zuela sinetsaraziz, ezer izan gabe.
|
|
|
Ez nuen gehiegi pentsatu behar izan. Ametsetan ez
|
dut
lanik egiten, esan nizun. Nork egiten du lan egitearekin amets?
|
|
2021
|
|
|
Senarrek abandonatutako bi emakume zeuden. Bi familiaren datu orokorrekin batera" ez
|
dute
lanik egiten, ijitoak dira" adierazi zuten udal langileek. Beste auzokide baten kasuan, portugaldar jatorriko gizona, Cortes kaleko Tropical tabernan lan egiten zuela adierazi zuten errolda datuak jaso zituztenek.
|
|
|
–Eta nola gura
|
duzu
lan egitea! –hasi zen berriz ere, etsita– Sosik gabe jan eta jantzi beharra dago.
|
|
2022
|
|
|
Jean Masson zuk nahi
|
zenuen
lana egiten ari zen, baina bere azalaren azpian zegoen Jacques Desoubrie ere berea egiten ari zen, guztia hankaz gora jartzen, zu barne.
|
|
|
Maite bat eduki nuen: " Nirekin ezkontzen zarenean, ez
|
duzu
lanik egin, erregina baten pare biziko zara". Simone de Beauvoirri leial ni, eztabaidak izaten genituen:
|
|
|
Ordurako 1.300 langile izatetik 400 eskasera jaitsia zen. " Itxi aurreko azken hilabeteetan ez
|
genuen
lanik egiten, ez zen produzitzen, baina lantokira joan behar genuen. Joan eta orduak pasa behar!
|
|
|
–Horrela ezin
|
dut
lanik egin. Aizak, Semion –epaileak oihuka–, eraman ezak hau hemendik!
|
|
|
Pertsona baten arima azalean marraztuta dagoela esaten zuen eta masaje emaileak sentimendu bakoitza bere lekuan jartzen lagundu behar duela. Pertsona esatean emakumeei buruz ari zen, noski, gizonezkoekin ez
|
baitzuen
lanik egiten, azal iletsuek higuina ematen ziotela eta. Tristuraren isobarak aipatzen zizkien bere bezeroei edo afektuen mapaz mintzatzen zitzaien eta emakume baten klima emozionala bere bi eskuekin manipula zezakeela sinetsarazten zien.
|
|
2023
|
|
|
gu gurea, okupatzaileak berena, zuek zuena". Horrela uler liteke haren agurra, hots," Utziko zaituztegu
|
zuen
lana egiten". Baina hau ere badago agur horren gibelean:
|
|
|
Hemen arazo bat dago eta zuen eskumena da ardurak zehaztea.
|
Zuen
lana egin dezazuela besterik ez dugu nahi.
|
|
|
Gaueko hamarrak pasata zeuden eta umea lo. Ni telebista aurrean nengoen,
|
banuen
lana egiteko baina gogorik batere ez. Zutitu eta erantzutera abiatu nintzen, motel.
|
|
|
Edo proiektuaren arabera, ez dakit. Halere, aurrera egiten dut beti, konbentzituta nago zerbait txarra pasatzen denean, edo ezkor zaudenean, saiatu behar zarela hobetzen, ez duzula zure ametsa laga behar, hobetu egin behar
|
duzu
lan egiteko modua".
|