|
2000
|
|
|
Nire bizitzan garrantzi handia dauka, idazteko orduan ez hainbeste. Adibidez, ez
|
dut
ipuinik idatzi, askotan eskatu dizkidaten arren. Umeak 9 urte ditu, eta orain ez hainbeste, baina txikitan semeari ipuin piloa kontatzen nion, errepertorio bat genuen:
|
|
|
Xdabier Etxaniz trintxerpearraren lehen liburua da ipuin bilduma hau. Dena den, lehenago ere han eta hemen argitaratuak
|
ditu
ipuin batzuk AEK ko irakasle honek eta saritua ere izan da (iragan astean bertan Urnietako On Manuel Antonio Antia VI. Literatur Lehiaketako lehenengo saria jaso du). Harreman sentimentalen inguruan dabil Etxaniz bildumaren zazpi testuetan, baina ironiaz jantzita eta zigarroaren kearen usainetan beti ere.
|
|
|
|
Zuen
ipuinetan gainera, ez dira onak eta gaiztoak bakarrik agertzen.
|
|
|
Estilo erraz eta zuzena
|
dute
ipuinek. Hori da zeuk bilatzen duzuna?
|
|
|
Azkenean, hasierara bueltatzea izan zen aukeratutako bukaera. Orain buruan
|
badut
ipuin bat eta horren inguruan izango da, gauzak elkarri lotzearen, zirkulua osatzearen inguruan.
|
|
|
Baina errazago da herren eginez dabilenak konplexua izatea, ezta? Bada, hori guztia hankaz gora jarri nahi
|
duen
ipuin bilduma kaleratu berri du Elkarlanean argitaletxeak: " Eta zer?" zortzi urtetik gorako haurrei besteen desberdintasunak onartzen irakatsi nahi dien sail honetako lehen ipuina Seve Callejak idatzi eta Joxan ormazabalek euskaratua da," Potoloa naiz, eta zer?", eta Jokin Mitxelenak eginiko marrazkiaz apaindurik agertzen zaigu.
|
|
|
" Zenbat ipuin idatzi behar
|
dut
ipuin idazle izateko?"
|
|
2001
|
|
|
Txori batek esandakoa, beraz, baieztatzen duzu, zure bi alabek zer esan handia
|
dutela
ipuin bat erabakitzen duzun garaian?
|
|
2002
|
|
|
Inazio Mujika eta Joxean Muñozek asmatu eta Jose Angel Lopetegik marraztutako «Karramarro Uhartea» saileko pirata lagunak abentura berri bati ekiten diote «Domitri eta itsas txakurrak» izenburua
|
duen
ipuin honetan. Groenlandia inguruan bizi diren animali jator horiek arrisku larrian aurkitzen baitira, Walker eta beste morroi maltzurrek beren larruen jabe egitea deliberatu dutelako.
|
|
2003
|
|
|
Tuboz inguratua. Ama ondoan
|
du
ipuin kontalaria sartu denean. «Nahi duzu ipuina entzun?».
|
|
|
Ama ondoan du ipuin kontalaria sartu denean. «Nahi
|
duzu
ipuina entzun?». Baietz erantzun du.
|
|
|
Xabier Mendiguren Elizegik Susa argitaletxearen eskutik eskaintzen dizkigun hamasei ipuin zahar eta berriago hauetan maitasunaren hamaika aurpegi agertzen dira (mutilazioa, voyeurismoa, fetitxismoa, intzestu orokorra, bikote trukatzea baserrian, porno ahalegina, masokismoa...), beti ere ironia apur batekin kontatuak. Denetarik zaharrena eta apika krudelena baita ere «22 ebaki» izenburua
|
duen
ipuina da, 1983an idatzi baitzuen Xabier Mendiguren Elizegik, urte hartantxe kaleratu zelarik lehen aldiz. «Sei Ipuin Amodiozko» deitu atalean aurki daiteke orain, 1986an aurrenekoz plazaratu ziren «Udak dakarrena udak daroa», «Nenufare zuria», «Perla beltza», «Un petit cadeau por madame» eta «Amoña Margarita» kontakizunak lagun dituela.
|
|
|
Biografia bitxi horien bitartez hainbat istorio eta ipuin txiki tartekatu dituzu; ezagun duzu, gainera, gustura zabiltzala genero horretan. Nola bizi
|
duzu
ipuin/ eleberri banaketa zure obran, zure lanean?
|
|
|
Oso gustuko
|
ditut
ipuinak, jakina. «SPrako tranbia» idatzi nuenetik, ordea, ideia asko izan dut bai, baina beti nobela idazteko.
|
|
|
Denok entzun izan ditugu txikitan Grimm anaien edo Hans Christian Andersenen ipuinak. Ezagutzen ditugu Loti ederra, Mari Errauskin, Pinotxo edo Txanogorritxu pertsonaiak, baina sarri ez
|
dugu
ipuina ondo gogoratzen, edo bata bestearekin nahasten dugu. Jendeak ipuinekin duen anabasak umorez har zitezkeela pentsatuta erabaki zuten Kanpingagsekoek Patxi Barcoren zuzendaritzapean" Bazen behin... gutxi gorabehera" antzezlana muntatzea.
|
|
2006
|
|
|
«Beharbada zaharrenek amore emango dute, edo saldu egingo dute lurra, edo zalantzak izango dituzte eta bihotza dardaran. Zuek, gazteok, ulertu behar
|
duzue
ipuinaren bukaera aldatu behar dugula, haize errotak eta erraldoiak irabazle ateratzen diren bukaera alegia; orain besteak irabazi behar duela. Eta beste hori geu gara, ez pertsona bat, herri bat baizik».
|
|
|
Churchill?, Susa 2005). Aitzol protagonista
|
duen
ipuinari.
|
|
2007
|
|
|
Ipuin horretan Bakedanorena da arrazoia. Hari erantzunez, honakoak
|
ditugu
ipuineko azken hitzak: " Ez, Qun Fu Tzu rena da garaitza, taoismoa estaduaren profitarako erabilia zuelako erran zuen Josebak interneten bidez".
|
|
2008
|
|
|
Protagonistak, Maritza Garai bihurtu denean, antzerkia egiten du, fikzio bat bilakatzen da eta fikzio bat bihurtuz azkenean bere errealitatea ukitzen du eta min egiten dio alaina. Urrunago joanez, ez
|
nituzke
ipuinaren idazteko erabili ditudan intentzioak sobera agertu behar, baina Stand by me, hain goretsia, errespetatua eta kantatua den Ama Euskal Herriarekiko neure edo gure harremanaz izkiriatzeko modu bat da enetzat. Ez gaitu anitz maite, ez ditu bere ume guztiak ezagutzen.
|
|
|
Barne bizitza hori dugu zaintzekoa eta bidaiatzen dugunean libratzekoa. Genero zehatzik ere ez
|
duen
ipuin horretako pertsonaiak nola.
|
|
2009
|
|
|
Idatzi ziren urteez aparte elkarren artean lotura handirik ez
|
duten
ipuinak dira, eta liburu bakarrean bilduta, osatzen dute, musikan single bilduma bat izango litzatekeenaren antzeko zerbait. A aldeko lehen bi ipuinek, alegoriak baliatzen dituzte, idatzi ziren garaiaz jarduteko:
|
|
|
Zure haurtzaroan zein leku
|
zuen
ipuinak?
|
|
|
Zure haurtzaroan zein leku
|
zuen
ipuinak?
|
|
2010
|
|
|
Sintesira behartzen zaitu ipuinak eta ondo datorkit joko horretan aritzea. Irakurle moduan genero kutuna
|
dut
ipuina eta aspaldian idazle moduan tentagarri egiten zait. Ipuingileak miresten ditut, asko.
|
|
2011
|
|
|
Aurreiritzi horiek eragin handia dute gure jarreretan eta beraz, haurrengan. Horri gainera, jendarte sexistak neska eta mutilentzako prestatuak
|
dituen
ipuin, jostailu eta abarrak gehituz gero, bada bai, haurrek rol sexistak dezente eta bizkor bereganatzen dituzte eta geletan nabaritzen da.
|
|
2013
|
|
|
Ez dut uste parekotasun soziolinguistikoak egiten hasteko narrazioak direnik, hizkuntza gatazka sorburu
|
duten
ipuin asko galizieraren egoerarekin daude lotuta eta ezin dira euskarara bere horretan ekarri. Euskal hiztun kontzientziatuak, soziolinguistika hizpide dela, literaturaz gozatzeko aukera izango du.
|
|
2014
|
|
|
Hamar kapitulutan istorio laburrak kontatzen dira, Bera eta Lesaka artean kokatzen den Alkasoroko biztanleen egunerokoan oinarrituak, eta idazleak
|
duen
ipuinerako joera kontuan izanda, independienteki irakur daitezkeenak. Halaxe aitortu baitzuen Tabernak EiTBko arratsaldeko saioan:
|
|
2015
|
|
|
Julio Cortazarrek
|
badu
ipuin bat, Deabruaren lerdea, non agertzen den Roberto Michel, frantziar txiletarra, itzultzailea eta afiziozko argazkilaria bere orduetan. Kalean bikote bat ikusi du ausaz, ikus zezakeen bezala lagun talde, zakurrarekin pasiatzen den nerabe edota familia alegera bat.
|
|
2017
|
|
|
Handiegi begitandu zaie hutsunea, baina isiltasunean egin behar izan dute oihu. Amaiera zoriontsurik ez
|
duten
ipuinak ez dira kontatzen.
|
|
2021
|
|
|
Hemengo Turismo bulegoarekin ipuin liburu bat egin dugu eta pila bat ikasi dut prozesuarekin. Orain proiektu horretan zegoen ilustratzailearekin, Juan Angel Perotxenarekin, bertze proiektu batzuk
|
ditut
ipuin ilustratuak egiteko. Ikasten eta sortzen segitzeko asmoa dut.
|
|
2022
|
|
|
Uxue Razquin Olazaran editoreak idatzitako sarreran lau atal aipatzen ditu. Ez
|
dugu
ipuin guztiak aipatzeko lerro nahikorik hemen, beraz, atal bakoitzetik bana aipatuko dugu eta horrela besteen gosez utziko zuek.
|